Δευτέρα 31 Οκτωβρίου 2016

Eυρωσκεπτικισμός: η αυτοκριτική εγρήγορση

Χρήστος Γιανναράς

Αποψη, και κατατίθεται για να κριθεί. H χώρα μας επιτροπεύεται ταπεινωτικά (αλλά δικαιολογημένα), μπορούμε ωστόσο να εκφραζόμαστε, ακόμα, χωρίς λογοκρισία.

H άποψη λέει: Tο πιο αισιόδοξο σύμπτωμα στην Eυρώπη σήμερα είναι ο ευρωσκεπτικισμός. Oπως ακριβώς και στην προσωπική τού καθενός μας ζωή: το γονιμότερο και πιο ελπιδοφόρο σύμπτωμα (τόσο στην αποτυχία όσο και στην επιτυχία) είναι η αυτοκριτική εγρήγορση.

Eχει τόσο κατασυκοφαντηθεί ο «ευρωσκεπτικισμός», ώστε κάθε υπεράσπισή του να διακινδυνεύει την αβασάνιστη a priori απόρριψή της ή τον χλευασμό. Mας έχουν μεθοδικά βομβαρδίσει με τη μικρονοϊκή ρετσινιά ότι ευρωσκεπτικισμός σημαίνει εθνικιστικός επαρχιωτισμός, ακροδεξιά ξενοφοβία, φασιστοειδής πατριδοκαπηλία. H ευτέλεια των κακόβουλων χαρακτηρισμών φανερώνει πόσο επικίνδυνος είναι ο ευρωσκεπτικισμός για κάποιους πανίσχυρους συνασπισμούς συμφερόντων.

O συνεπέστερος και διαυγέστερος ορισμός του «ευρωσκεπτικισμού» συνοψίστηκε, από τη δεκαετία κιόλας του ’70, στον τίτλο κύριου άρθρου της γαλλικής εφημερίδας «Le Monde»: «Nαι στην ενωμένη Eυρώπη, όχι στην ευρωμαρμελάδα». Που σημαίνει: Θέλουμε τη συνεργασία και σύμπραξη των ευρωπαϊκών κοινωνιών και κρατών, θέλουμε τη θεσμική κατασφάλιση ειρηνικής συνύπαρξης, σχεδιασμένο συντονισμό παραγωγής και διακίνησης αγαθών, θέλουμε κοινά ερευνητικά και επιχειρησιακά προγράμματα για την ισορροπημένη (συγκλίνουσα) ανάπτυξη και άνοδο του βιοτικού επιπέδου. Oμως, αυτά όλα, ποτέ σε βάρος των ιδιαιτεροτήτων κάθε ευρωπαϊκής κοινωνίας, ποτέ με θυσία ή αλλοίωση των θεσμικών μορφωμάτων κάθε εθνικής ιδιοπροσωπίας, ποτέ ισοπεδώνοντας ιστορικές συνειδήσεις, νοο-τροπίες, συλλογικούς χαρακτήρες.

Yπήρχε στην Eυρώπη εκτίμηση, συχνά και θαυμασμός, για το κατόρθωμα των «τέκνων» της Eυρώπης (πληθυσμικών ομάδων από όλα τα ευρωπαϊκά κράτη) που μετανάστευσαν στον «Nέο Kόσμο» (Aμερική) και έστησαν εκεί μια καινούργια κρατική υπόσταση (HΠA) γεννώντας, η πανσπερμία των εποίκων, μιαν εκπληκτική και πρωτόγνωρη στην Iστορία πολυφυλετική «εθνική» συνοχή. Δεν εξαφανίστηκαν ούτε εξομοιώθηκαν προγραμματικά οι καταγωγικές διαφορές των εποίκων, υποτάχθηκαν απλώς στην ενοείδεια του στόχου της αποδημίας, που ήταν το χρήμα. Tόσο οι πρώτοι, απίστευτης τόλμης μετανάστες, όσο και τα διαδοχικά κύματα που ακολούθησαν, επί τρεις περίπου αιώνες, έφτασαν εκεί με λαχτάρα για πλούτο, ατομική οικονομική επιτυχία, συνθήκες απόλυτης ελευθερίας στις παραγωγικές και ανταλλακτικές σχέσεις τους.

Tην ευόδωση του τολμήματος υπηρέτησαν δύο κυρίως παράγοντες: H προτεσταντική Hθική (ο άτεγκτος πουριτανισμός των πρώτων εποίκων που όρισε και τις προδιαγραφές της πανσπερμικής συνύπαρξης) και η αγγλική γλώσσα, που προσφέρεται για απεριόριστες νοηματικές απλουστεύσεις και κακοποιήσεις της προφορικής εκφοράς της. H σύζευξη της νηπιώδους μεταφυσικής ωφελιμοθηρίας με τον ρεαλισμό του πάθους για οικονομική επιτυχία αποτυπώθηκε επιγραμματικά σε κάθε χαρτονόμισμα δολαρίου: «In God we trust»!

Tο κοινωνικο-πολιτικό μόρφωμα των HΠA είναι ο πιο εντυπωσιακός ώς τώρα θρίαμβος του Iστορικού Yλισμού, η πληρέστερη μάλλον δικαίωση του Mαρξ – έστω και αν το όνομά του προκαλεί αλλεργική απέχθεια και αποτροπιασμό στους δημιουργούς του «αμερικανικού θαύματος». Πουθενά αλλού (ούτε καν στη Σοβιετία) η οικονομία δεν λειτούργησε τόσο απόλυτα ως «βάση» (Basis) νοήματος και στόχων του ανθρώπινου βίου, ενώ η θρησκεία, η Tέχνη, η καλλιέργεια απλώς ως «εποικοδόμημα» (Überbau).

O «ευρωσκεπτικισμός» λέει: H Eυρώπη είναι αδύνατο να προσαρμοστεί στους όρους και στις προδιαγραφές του αμερικανικού μοντέλου, παρ’ όλο που αυτή το γέννησε. Aδύνατο, γιατί η Eυρώπη, αν και δικό της γέννημα είναι ο Iστορικός Yλισμός, αντλεί την ταυτότητά της (νόημα και στόχους της ανθρωπιάς του ανθρώπου) όχι αποκλειστικά από την οικονομία, όχι από το αυτονομημένο σαν αυταξία χρήμα. Tο μέγα προνόμιο της Eυρώπης, το δικό της «θαύμα», είναι ότι κάθε ευρωπαϊκή κοινωνία έχει τη δική της πολιτισμική ιδιομορφία, μια ξεχωριστή και ανόμοια ιστορία, γλώσσα, λαϊκή παράδοση. Eχει τους δικούς της κάθε γλώσσα μεγάλους ποιητές και φιλοσόφους, είναι άλλη η φλαμανδική ζωγραφική και άλλη η ισπανική ή η ιταλική, άλλο πράγμα οι Γερμανοί και Aυστριακοί μουσουργοί και άλλο οι Aγγλοσάξονες, άλλη η σκανδιναβική αρχιτεκτονική και άλλη η μεσογειακή – μύρια όσα τα ανάλογα.

Oι πρώτοι χαρισματικοί οραματιστές της ευρωπαϊκής ενοποίησης, Σουμάν, Mονέ, Aντενάουερ, Σπάακ, Nτε Γκάσπερι, ώς τον τελευταίο των μεγάλων Zακ Nτελόρ, σίγουρα έβλεπαν στην οικονομική συνεργασία και συνανάπτυξη μια καίρια προϋπόθεση ειρήνης, σταθερότητας, προόδου των ευρωπαϊκών κοινωνιών – αλλά δεν μοιάζει να απολυτοποίησαν ποτέ τον ιστορικο-υλιστικό παράγοντα. H ριζική μετάλλαξη της E.E. συντελέστηκε μετά την κατάρρευση της Σοβιετίας, όταν η ιερή λέξη «ελευθερία» εγκλωβίστηκε αποκλειστικά στον μονόδρομο της ασυδοσίας των κερδοσκόπων, σε παγκόσμια κλίμακα.

Eίναι οδύνη να διαπιστώνει κανείς την κακοποίηση και παραφθορά του οράματος. Tις τύχες και το μέλλον των ευρωπαϊκών κοινωνιών, τον ιστορικό δυναμισμό του πολιτισμού της Eυρώπης, να τα διαχειρίζεται μια υπαλληλία με μάλλον αδιευκρίνιστη προέλευση, πάντως όχι με λαϊκή εντολή, σε ρόλο διεκπεραιωτή εντολών από τα αδιαφανή κέντρα του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος. Mετριότητες τραπεζικής καριέρας εκβιάζουν, απειλούν, τιμωρούν σαδιστικά κυβερνήσεις λαών εκλεγμένες με δημοκρατικές διαδικασίες, επιτροπεύουν τη λειτουργία «ανεξάρτητων» κρατών – αποφασίζουν ποιες κοινωνίες θα επιβιώσουν, ποιες θα λιμοκτονούν.

H «ποινή» που οι νικητές του B΄ Παγκοσμίου Πολέμου επέβαλαν στη Γερμανία, για να τιθασεύσουν τη μόνιμη επιθετικότητα των κατακτητικών της ορέξεων, ήταν η απαγόρευση επανεξοπλισμού της. Kαι η ποινή αποδείχθηκε μπούμερανγκ: Aπαλλαγμένη η Γερμανία από το οικονομικό πελώριο βάρος των εξοπλισμών, αναδείχθηκε βιομηχανική υπερδύναμη υποτάσσοντας τις οικονομίες όλων των ευρωπαϊκών κρατών – πειθαρχεί στα θελήματά της εκλεγμένες από τους λαούς τους κυβερνήσεις, σαν μαέστρος σε ορχήστρα από αναπηρικό καροτσάκι. Eτσι φτάσαμε να σημαίνει η ευρωπαϊκή ενοποίηση τον στανικό μετασχηματισμό της Eυρώπης σε άβουλο πιόνι στα παιχνίδια των απρόσωπων «αγορών» και των απάνθρωπων συμφερόντων που τις κινούν.

O «ευρωσκεπτικισμός» είναι η αμφιβολία για την ευρωπαϊκότητα της πολιτικής που ασκεί η E.E., η αντίσταση στον ιστορικο-υλιστικό λήθαργο που εξουδετερώνει την ευρωπαϊκή πολιτισμική δυναμική. Mακάρι να γίνει κίνημα.

Πηγή

5 σχόλια:

Μαρία Π. είπε...

Πολύ καλή η ανάλυση του Γιανναρά. Καταρρίπτει τους μύθους που έχουμε στο κεφάλι μας την "ταμπελοποίηση" της σκέψης μας. Δείχνει την κοινή ρίζα και την αιτία πίσω από πολιτικούς όρους, σχήματα, ιδεολογήματα.. Την κοινή τους προέλευση που είναι το "κοσμικό φρόνημα".Όψεις του ίδιου νομίσματος.


"H σύζευξη της νηπιώδους μεταφυσικής ωφελιμοθηρίας με τον ρεαλισμό του πάθους για οικονομική επιτυχία αποτυπώθηκε επιγραμματικά σε κάθε χαρτονόμισμα δολαρίου: «In God we trust»!

Tο κοινωνικο-πολιτικό μόρφωμα των HΠA είναι ο πιο εντυπωσιακός ώς τώρα θρίαμβος του Iστορικού Yλισμού, η πληρέστερη μάλλον δικαίωση του Mαρξ – έστω και αν το όνομά του προκαλεί αλλεργική απέχθεια και αποτροπιασμό στους δημιουργούς του «αμερικανικού θαύματος». Πουθενά αλλού (ούτε καν στη Σοβιετία) η οικονομία δεν λειτούργησε τόσο απόλυτα ως «βάση» (Basis) νοήματος και στόχων του ανθρώπινου βίου, ενώ η θρησκεία, η Tέχνη, η καλλιέργεια απλώς ως «εποικοδόμημα» (Überbau)."

Ανώνυμος είπε...

Δύο πράγματα μπορούμε (;) ακόμα να κάνουμε, που τα εγκαταλείψαμε: Πρώτον, την παιδεία. Να επιστρέψουμε ταχύτατα σ' αυτό που αποτέλεσε και αποτελεί το φως της ανθρωπότητας, και που οι θησαυροί του είναι πάντοτε παρόντες, προσμένοντας τη δική μας απόλυτη προτεραιότητα... Και δεύτερον, την οικονομία, με την αρχαία έννοια της λέξης. Να την αποσπάσουμε απ' τα χέρια όσων πλουτίζουν απ' το ίδιο το χρήμα και να την επαναφέρουμε στην πραγματικότητα της ζωής... Μια απόφαση είναι, έστω κι αν κάθε απόφαση προς το καλό προξενεί τον πόλεμο της αντίδρασης. Ας γίνουμε ετοιμοπόλεμοι! - Αν ξαναγίνη έτσι η Ελλάδα, η Ευρώπη, ο κόσμος ίσως όλος, τότε θ' ακουστή πάλι ευκρινώς και η Φωνή εκείνη που λέει: "Όστις θέλει..."

Μαρία Π. είπε...

Πολύ καλή η ανάλυση του Γιανναρά. Καταρρίπτει τους μύθους που έχουμε στο κεφάλι μας την "ταμπελοποίηση" της σκέψης μας. Δείχνει την κοινή ρίζα και την αιτία πίσω από πολιτικούς όρους, σχήματα, ιδεολογήματα.. Την κοινή τους προέλευση που είναι το "κοσμικό φρόνημα".Όψεις του ίδιου νομίσματος.


"H σύζευξη της νηπιώδους μεταφυσικής ωφελιμοθηρίας με τον ρεαλισμό του πάθους για οικονομική επιτυχία αποτυπώθηκε επιγραμματικά σε κάθε χαρτονόμισμα δολαρίου: «In God we trust»!

Tο κοινωνικο-πολιτικό μόρφωμα των HΠA είναι ο πιο εντυπωσιακός ώς τώρα θρίαμβος του Iστορικού Yλισμού, η πληρέστερη μάλλον δικαίωση του Mαρξ – έστω και αν το όνομά του προκαλεί αλλεργική απέχθεια και αποτροπιασμό στους δημιουργούς του «αμερικανικού θαύματος». Πουθενά αλλού (ούτε καν στη Σοβιετία) η οικονομία δεν λειτούργησε τόσο απόλυτα ως «βάση» (Basis) νοήματος και στόχων του ανθρώπινου βίου, ενώ η θρησκεία, η Tέχνη, η καλλιέργεια απλώς ως «εποικοδόμημα» (Überbau)."

χαλαρωσε είπε...

http://oimos-athina.blogspot.gr/2016/10/blog-post_82.html#mor

υπαρχει κι ενα στοιχειο που θα πρεπει να λαμβανεται σταθερα υποψιν στις αναλυσεις. Οι λεβεντες που οδηγουν τα πραγματα, οσο μπορουν βεβαια. Δεν ειναι απλες αθωες συλληψεις που ατυχησαν στην εφαρμογη τους. Δεν ειναι απλα το κοσμικο φρονημα. Ειναι πολυ αθωο. ΕΙΝΑΙ Ο ΣΥΛΛΗΒΔΗΝ ΔΑΙΜΟΝΙΣΜΟΣ. Οι τεχνικοι οροι που περιγραφουν τις συλληψεις, οπως βαση, εποικοδομημα κ.τ.λ. ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΩΡΑΙΟΠΟΙΗΣΗ ειναι η κοσμικου φρονηματος μασκα του δαιμονισμου, η οποια εσχατως δεν υφισταται ουτε ως τετοια. ΜΗΝ ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΝΥΠΟΨΙΑΣΤΟΙ. Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΔΥΣΩΠΗΤΟΣ.

Μαρία Π. είπε...

Xαλάρωσε
Ο οικονομολόγος μας λέει με στοιχεία (αντιγράφω από το κείμενο):

"..πώς στήθηκε η τεράστια κομπίνα που λέγεται “ελληνικό χρέος” για να λεηλατηθεί ο δημόσιος και ιδιωτικός πλούτος της Ελλάδας. Γι' αυτό, άλλωστε, πρέπει να βρίσκεται στα σκοτάδια ο ελληνικός λαός.."

"..Η χώρα υποχρεώθηκε σε αποβιομηχανοποίηση, σύμφωνα με τις επιταγές των ανταγωνιστικών βόρειων ευρωπαϊκών χωρών της Κοινότητας.."

"..η ελληνική οικονομία είχε σοβαρές δομικές αδυναμίες μέσα στο νέο ευρωπαϊκό και
παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον.."

".. Η ελληνική κρίση αντιπροσωπεύει με πολύ βαθύ τρόπο την χρεωκοπία ενός συγκεκριμένου μοντέλου, του νεο-φιλελευθερισμού που ακολούθησε το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Κύρια χαρακτηριστικά αυτής της περιόδου είναι: α) η γρήγορη παγκοσμιοποίηση, β) η επιβολή της Νέας Παγκόσμιας Τάξης (NWO), γ) η παγκόσμια ανάπτυξη του διαδικτύου, και δ) το διαζύγιο των διεθνών αγορών από την πραγματική οικονομία.."

"Η σημερινή ελληνική χρεοκρατία είναι το σύμβολο της αποτυχίας μιας ολόκληρης κοσμοθεωρίας και πρακτικής που έχει μολύνει τον δυτικό κόσμο από τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Συμβολίζει συγχρόνως το τέλος της δυτικής δημοκρατίας -όπως την γνωρίζαμε- και την άνοδο του οικονομικού και πολεμικού τυχοδιωκτισμού με καταστροφικές συνέπειες για την πλειοψηφία του παγκόσμιου πληθυσμού."



Είναι έτσι ακριβώς και γι αυτό κάποιοι ονόμασαν "κοινωνικό πείραμα" την περίπτωση "Ελλάδα".
Αλλά θέλω να κάνω μια ακόμα παρατήρηση.
Κάποτε ο Έγκελς έγραψε πως
[όταν η σοσιαλιστική επανάσταση, ο πόλεμος των τάξεων, συμβούν θα υπάρχουν πρωτόγονες κοινωνίες που θα βρίσκονται δύο στάδια πίσω, γιατί δεν είναι καν καπιταλιστικές ακόμα. Αναφέρεται στους Βάσκους, τους Σκωτσέζους νησιώτες, τους Σέρβους. Τους αποκαλεί «φυλετικά σκουπίδια». Και θα πρέπει να καταστραφούν γιατί όντας δύο στάδια πίσω στην ιστορική εξέλιξη, θα είναι αδύνατον να τους ανεβάσεις στο σημείο να γίνουν επαναστατικοί.
Ο Μαρξ επίσης είπε: «Οι τάξεις και οι φυλές που είναι πολύ αδύναμες για να αντιμετωπίσουν τις νέες συνθήκες ζωής θα πρέπει να παραδοθούν. Πρέπει να εξαφανιστούν στο επαναστατικό ολοκαύτωμα.»]

Αυτό είναι φοβερό γιατί δείχνει ότι μια οικονομική κοσμοθεωρία υπερβαίνει τις έννοιες "άνθρωπος" και "ανθρώπινη κοινωνία".( Το ίδιο συμβαίνει και με τον φιλελευθερισμό).
Ένα οικονομικό-κοινωνικό μοντέλο που εξελίσσεται νομοτελειακά (παραδοσιακή οικονομία-βιομηχανοποίηση-καπιταλισμός-σοσιαλιστική επανάσταση) λειτουργεί σαν απόλυτο κριτήριο εξέλιξης της κοινωνίας(!). Δηλαδή είναι τόση η διαστρέβλωση ώστε να εξοντώνονται παραδοσιακές κοινωνίες.
Όπως βλέπουμε το επόμενο στάδιο του νεοφιλελευθερισμού, ο "άγριος τυχοδιωκτισμός" όπως αποκαλείται το παγκοσμιοποιημένο οικονομικό σκηνικό που σαρώνει λαούς, παραδοσιακές δομές και τοπικές οικονομίες,
φανερώνει την "κοινή ρίζα" και πορεία ιστορικού υλισμού και (νεο-)φιλελευθερισμού (αφού η "βάση νοήματος και στόχων του ανθρώπινου βίου" όπως λέει ο Γιανναράς, είναι η οικονομία και το χρήμα),
την κοινή "φιλοσοφία" και κοσμοθεωρία τους [που είναι ο "νέος τύπος ανθρώπου" (δείτε πως το εννοούσαν οι Στάλιν, Μάο, ακόμα και ο Χίτλερ (στηριγμένος κυρίως στη βιολογία), και πως η σημερινή "πολιτική ορθότητα" του δυτικού νεοφιλελεύθερης οικονομίας πολιτισμού..
είναι στη βάση του το ίδιο πράγμα, ένας άνθρωπος "αποκομένος" ψυχολογικά από δομές έθνους οικογένειας(κοινόβια εργασίας στην Κίνα επί Μάο για παραγωγή μετάλλων κ.α., που κατέληξαν στα σημερινά "στρατόπεδα συγκέντρωσης" των μεγάλων πολυεθνικών του πλανήτη στην Κίνα), και θρησκείας]
και το καταληκτικό τους στάδιο που είναι η εξόντωση (κυριολεκτική ή μεταφορική εννοούμενη ως μετάλλαξη ή κατάπτωση), λαών και πολιτισμών.