Τετάρτη 5 Φεβρουαρίου 2025

Ναι, ας κάνουμε ξανά την Ευρώπη μεγάλη

του Marcello Veneziani


Το μανιφέστο-έκκληση προς την Ευρώπη να γίνει ξανά μεγάλη έχει μόνο ένα ελάττωμα: είναι γραμμένο από έναν μη Ευρωπαίο μεγιστάνα που δραστηριοποιείται στις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Νοτιοαφρικανό Έλον Μασκ , τον πιο μισητό άνθρωπο στην Ευρώπη σήμερα, ακόμα κι αν μπορούσε να είναι ένας πολύτιμος συνεργάτης για εμάς. Κατά τα λοιπά, το μανιφέστο είναι τέλειο και κοινοποιήσιμο, τουλάχιστον ως προς τις αρχές του, και το αρκτικόλεξο που το συνοψίζει και το βαφτίζει, MEGA, είναι το καταλληλότερο για την Ευρώπη γιατί εκφράζει με το λεξικό της καταγωγής, την ελληνική γλώσσα, τη σκέψη τή μεγάλη, την μεγαλοψυχία, που δεν πρέπει να συγχέεται με τη μεγαλομανία, που χρειάζεται η Ευρώπη γιά να ξυπνήσει. Ακόμη και αυτό το «ξανά» είναι σωστό, κάτι που έχει νόημα για τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως στην έκκληση του Τραμπ, στο ακρωνύμιο MAGA (Make America Great Again). που όμως έχει απείρως πιο αληθινό, μεγαλύτερο και αρχαιότερο νόημα όταν αναφέρεται στην Ευρώπη. Όπως καταλάβαινε καλά ο Βίκτορ Όρμπαν, ο πρώτος που ξεκίνησε μια τέτοια έκκληση για την Ευρώπη.Η προϋπόθεση που λείπει για να γίνει η Ευρώπη ξανά μεγάλη είναι κατά τη γνώμη μου μία, και σίγουρα ο Μασκ δεν μπορεί να την προτείνει: χρειάζεται μια ευρωπαϊκή διακήρυξη ανεξαρτησίας, όπως ακριβώς αυτή που ήταν στις απαρχές των Ηνωμένων Πολιτειών σε σχέση με την Ευρώπη. Σήμερα, μετά από 250 χρόνια, χρειάζεται η αντίστροφη διακήρυξη, η οποία θά καθιερώνει την ανεξαρτησία της Ευρώπης από τον Ατλαντικό και από κάθε άλλη χερσαία και θαλάσσια εξάρτηση. Τό Προσεχές έτος
Δεν θα ήθελα να πω, ακολουθώντας το μάθημα του Carl Schmitt, ότι και πάλι –και πάλι– στην πολιτική είναι πάντα ένα κατά – ή μάλλον ότι το πολιτικό θεμέλιο γεννιέται και εδραιώνεται πάντα σε σχέση με έναν εχθρό, ως απάντηση σε έναν άλλον που είναι εχθρικός προς τον εαυτό του. Δεν είναι πλέον καιρός για διακηρύξεις εχθρότητας, αλλά πρέπει να παραδεχτούμε ρεαλιστικά ότι κοινότητες, συμμαχίες, συνδικάτα, εμφανίζονται πάντα ως απάντηση σε κάποιον, σε αντίθεση με έναν εξωτερικό παράγοντα που θεωρείται αποκλίνων, αν όχι αντίπαλος. Η Ευρώπη, εάν θέλει να έχει έναν ρόλο στον κόσμο, πρέπει να δηλωθεί ανεξάρτητη και στη συνέχεια να αντιμετωπίσει, στο μέγιστο δυνατό βαθμό, άλλες δυνάμεις με φιλία, αλλά ως εξουσία προς την εξουσία, ως κυρίαρχη προς κυρίαρχο. Ξεκινώντας από τον ιστορικό σύμμαχο στο όνομα της ελευθερίας και της ευημερίας, τις Ηνωμένες Πολιτείες. και στον δυτικό κόσμο που προέρχεται από την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένου του λατινοαμερικανικού στο νότο. αλλά στη συνέχεια να συνεχίσουμε τον διάλογο με τον κόσμο που ήταν πάντα στα ανατολικά μας σύνορα, εν μέρει εντός και εν μέρει εκτός Ευρώπης: τον σλαβικό κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας. Δεν λέω ότι πρέπει να ενστερνιστούμε την υπόθεση του Alexandr Dugin για την Ευρασία, αλλά είναι ρεαλιστικό να σκεφτόμαστε τουλάχιστον μια Ευρώπη από τον Ατλαντικό μέχρι τα Ουράλια, όπως είπε ο Charles de Gaulle, ο οποίος κατανοεί τη γεωπολιτική σημασία μιας σχέσης με τη Ρωσία. Στη συνέχεια να επεκταθεί στον υπόλοιπο κόσμο, ξεκινώντας από τις πιο σημαντικές δυνάμεις, την Κίνα, την Ινδία, τον ισλαμικό κόσμο και από τις δύο πλευρές, την κατακερματισμένη αφρικανική ήπειρο κ.ο.κ. Το να περιορίζεται κανείς στην επίδειξη της παγκόσμιας ειρήνης είναι μια παιδική υποκρισία που ποτέ δεν βοήθησε στον περιορισμό των κινδύνων πολέμου, όπως είδαμε. πολύ πιο σοβαρή είναι η προσπάθεια δημιουργίας συνόρων και διαπραγματεύσεων μεταξύ εξουσίας και εξουσίας στο όνομα τής αμοιβαίας ωφέλειας.
Είναι όμως απαραίτητο να ξεκινήσουμε πάλι από έναν γενικό και προγραμματικό σκοπό και άρα από ένα όραμα του κόσμου, ή μάλλον από ένα όραμα της Ευρώπης σε σχέση με τον κόσμο. Φυσικά, γνωρίζουμε πάντα καλά ότι κάθε έκκληση προς τη Μεγάλη Πολιτική και τη μεγάλη σκέψη καταρρίπτεται από τον τυφλό και κωφό ευρωπαϊκό νανισμό, χωρίς ιστορικούς πολιτικούς και ηγέτες.
Η έκκληση του Μασκ είναι ευπρόσδεκτη εάν χρησιμεύει στο να προκαλέσει αντίδραση στην Ευρώπη, έστω και ενοχλημένη, εάν χρησιμεύει για να επιβεβαιώσει την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της. Μόνο σε αυτό το πλαίσιο έχει νόημα να ρωτάμε για τη στρατηγική και στρατιωτική χρησιμότητα του ΝΑΤΟ, ή αν είναι χρήσιμο να διατηρηθεί μια εταιρική σχέση, εφόσον είναι τέτοια, και όχι απλώς μια συνδρομή που καταβάλλεται όπως κάποιος σε έναν φύλακα,μιά πλανητική υπερ-επαγρύπνηση. ή αν είναι προτιμότερο, όπως πιστεύω, να σκεφτούμε έναν ευρωπαϊκό στρατό που θα βρίσκεται ίσως δίπλα στον ΝΑΤΟϊκό στρατό αλλά με τη δική του αυτονομία λήψης αποφάσεων. Μόνο από αυτή την οπτική είναι δυνατόν, κατά τη γνώμη μου, να μιλάμε για ευρωπαϊκό πατριωτισμό και ακόμη και για ευρωπαϊκή κυριαρχία, όπως κάνουν κάποιοι που στη συνέχεια φεύγουν φοβισμένοι κάτω από την ομπρέλα της Μητέρας Αμερικής όταν έρχονται αντιμέτωποι με την ιδέα να γίνει συγκεκριμένη η ευρωπαϊκή κυριαρχία.
Και προσθέτω ότι, ίσως κυνικά, θα πρέπει να εκμεταλλευτούμε αυτή την εθνική και «εσωτερική» στροφή της Αμερικής του Τραμπ και την αντίδραση της δυσπιστίας από την Ευρώπη προς την άφιξή του και τα καθήκοντά του, για να επαναλάβουμε ότι και για εμάς είναι η στιγμή της Ευρώπης Πρώτα και επομένως προτεραιότητά μας είναι η ευρωπαϊκή κυριαρχία και ανεξαρτησία, σε απόλυτη αρμονία με την ευρωπαϊκή γλώσσα και προοπτική. Μας αρέσει τόσο πολύ ο παναμερικανισμός του που τον κάνουμε δικό μας, αλλά σε πανευρωπαϊκό κλειδί. Ακολουθήσαμε τις περιπέτειες της Ουκρανίας και στη συνέχεια της Μέσης Ανατολής, ρυμουλκούμενοι αν όχι στο λουρί των ΗΠΑ. πληρώνουμε –η Γερμανία περισσότερο από οποιονδήποτε– ένα πολύ υψηλό τίμημα από στρατιωτική, ενεργειακή, εμπορική και στρατηγική άποψη για να ευθυγραμμιστούμε με τη Δημοκρατική Αμερική και την ανθρωπιστική πολεμική του Μπάιντεν. Ας εκμεταλλευτούμε το γεγονός ότι ο Τραμπ είναι εδώ τώρα, και ότι ανακοινώνονται δασμοί και συνθήκες με τις ΗΠΑ, για να επανεκκινήσουμε την Ευρώπη και να την κάνουμε πραγματικά σπουδαία ξανά, όπως λέει ο Μασκ, αλλά αυτόνομη. Ας κάνουμε διάλογο με τις δυνάμεις της Ανατολής, επιζητώντας αμοιβαίο όφελος και αμοιβαία επιβεβαίωση. ας ψάξουμε μια συμφωνία και εκεί. Έπειτα, είναι ξεκάθαρο ότι αν κάποιος από την Ανατολή δηλώσει και επιδείξει την εχθρότητά του προς το δικαστήριο της Δύσης, με τον ίδιο ρεαλισμό, η θέση μας θα είναι με την υπόλοιπη Δύση, ξεκινώντας από τις ΗΠΑ.
Σε τελική ανάλυση, πρόκειται για τη λήψη των θετικών πτυχών του μανιφέστου του Μασκ και τη μετατροπή τους σε υγιή ευρωπαϊκό ρεαλισμό.

Δεν υπάρχουν σχόλια: