Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗΣ (2+3)

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗΣ ! (2)-Επανάληψη

Συνέχεια από: Δευτέρα 19 Ιουνίου 2017

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗΣ 

(ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ)

Του Hans Kramer.

Η φιλοσοφική δομή της πλατωνικής θεωρίας των αρχών.

          

1. Η συστηματική μορφή της Πλατωνικής φιλοσοφίας.

          
α) Η θεωρία των αρχών σαν τελική θεμελίωση η οποία πάει πέρα απο την θεωρία των ιδεών.

         
 Η Πλατωνική φιλοσοφία η οποία μάς μετεδόθη απο την έμμεση παράδοση είναι μία αιτιολογία με την σημασία τών προσωκρατικών, δηλαδή μία έρευνα τών αιτιών, των αρχών και των τελικών στοιχείων. Στην οικονομία αυτού τού τύπου τής έρευνας κυριαρχεί ο νόμος σύμφωνα με τον οποίο η πραγματικότης πρέπει να εξηγηθεί με αρχές οι οποίες είναι οι πιό απλές κατά το δυνατόν και στον μικρότερο δυνατό αριθμό.Με αυτό μειώνεται θεωρητικά ο πλουραλισμός τής θεωρίας των ιδεών και μεθοδολογικά ξεπερνιέται σε ένα πιό υψηλό επίπεδο στοχασμού. Η αριστοτελική και πιό σημαντική έκθεση στα προφορικά δόγματα τού Πλάτωνος η οποία περιέχεται στην Μεταφυσική Α 6, παρουσιάζει καθαρά ένα διπλό επίπεδο έρευνας τών αρχών. Όπως οι ιδέες είναι αιτίες όλων τών υπολοίπων πραγμάτων, έτσι οι αρχές είναι αιτίες και στοιχεία τών ίδιων των ιδεών. Η θεωρία των αρχών επομένως, χρειάζεται για μία τελική θεμελίωση η οποία υπερβαίνει την θεωρία των ιδεών και τις περιέχει. Αυτό βεβαίως δέν αποκλείει οι ίδιες οι αρχές να είναι καθολικές και επομένως να έχουν ιδανικό χαρακτήρα! Αυτό λοιπόν εξασφαλίζει έναν πιό υψηλό βαθμό ενότητος στην Πλατωνική φιλοσοφία! Η διαφορά η οποία υφίσταται ανάμεσα στα προφορικά δόγματα και στην έκθεση τών κεντρικών βιβλίων τής Πολιτείας (VI-VIII), η οποία αφήνει να εννοηθεί ένα ανάλογο αποκορύφωμα τού κόσμου τών ιδεών στην ιδέα τού Αγαθού, συνίσταται στο γεγονός ότι στις πρώτες βρίσκεται ένας πιό ακριβής καθορισμός και μία περιραφή τής λειτουργίας του αγαθού σαν ενότης (εν) και σαν μέτρον και επιπλέον στο γεγονός ότι στο Ένα-Αγαθό προκύπτει αντιτιθέμενη μία αντίθετη αρχή της πολλαπλότητος (αρχή του πολλαπλασιασμού και της διαβαθμίσεως) η οποία είναι εξίσου πρωτογενής, δέν είναι όμως ισότιμη και δέν είναι του ίδιου βαθμού.

         
 β) Η πρωτογενής διττότητα τών αρχών (ενότης και πολλαπλότης).

 Ο Πλάτων ξεκινά απο την διττότητα δύο τελικών αρχών, η οποία δέν είναι δυνατόν να επεκταθεί περαιτέρω σαν πρόβλημα! Ο Πλάτων προϋποθέτει λοιπόν ότι η ολότης τού Είναι δέν μπορεί να παραχθεί απο μία μοναδική αρχή, χωρίς να περιπέσει στο παράδοξο του αυτοδιπλασιασμού τού καταγωγικού Ενός. Η μέθοδος τής Πλάτωνικής θεωρίας των αρχών, η οποία εκτός τών άλλων χάθηκε στο μεγαλύτερο μέρος της, όσον αφορά αυτό το σημείο διατηρήθηκε μέχρις τις μέρες μας. Με το επιχείρημα βάσει του οποίου η πολλαπλότης τού Είναι αξιώνει την αποδοχή μίας αντίθετης αρχής απεμακρύνθη με ιδιαίτερο τρόπο, απο το Ένα-Όλον του Παρμενίδη και απο τον Ελεατισμό!

          Η αντίθετη αρχή της πολλαπλότητος δέν είχε συλληφθεί απλώς σαν αντίστροφο, αντίθετο σε σχέση με την ενότητα, δηλαδή σαν ουσία της πολλαπλότητος των όντων, αλλά, μ'έναν τρόπο στενά αντιφατικό, σαν μή-ενότης, δηλαδή σαν αόριστο και άπειρο-και επομένως και σαν διαιρούμενο και μέ απειροστό τρόπο-αρχή και υπόστρωμα κάθε πολλαπλότητος (άπειρον πλήθος). Αυτή η απεραντοσύνη, επί πλέον, κατενοείτο με μία διπλή σημασία : σαν ένα συνεχές με την σημασία τού απείρου μεγέθους (με μοντέρνους όρους >1). Μ'αυτή την καθολική δυαδικότητα κατευθύνσεως τής αορίστου δυάδος τού μέγα-μικρόν και επίσης τού πολύ-ολίγον, ονομαζόμενο και άνισον κ.τ.λ., ο Πλάτων κατ'αρχάς, στόχευσε φανερά σε μία φιλοσοφική θεμελίωση τού μαθηματικού δόγματος  των αναλογιών και των σχέσεων (1:1-2:1-3:1 κ.τ.λ. και αντιστρόφως 1:1 1:2 1:3 κ.τ.λ.) αλλά πέραν αυτού, στόχευσε στην διατύπωση μίας αρχής  γενικής διαβαθμήσεως (μείζον-έλαττον, πλείον-μείον, μάλλον-ήττον κ.τ.λ.). Έτσι λοιπόν ενώ η υφιστάμενη αντίθεση ανάμεσα στην ενότητα και την μή-ενότητα (πολλαπλότητα) είναι τής αντιφάσεως, εκείνη που υφίσταται ανάμεσα στις δύο στιγμές τής κατευθύνσεως, τής απεριόριστης πολλαπλότητος (μείζον-ελάττον), είναι μάλλον τής αντιστροφής. Και πάνω σ'αυτές τις σχέσεις στηρίζονται οι δομές τής Πλατωνικής διαλεκτικής (διαίρεση, σύνοψη, διάκριση των αντιθέτων). Δέν πρόκειται λοιπόν απλώς για μία επανάληψη της σωκρατικής θεωρίας τών αντιθέτων, για παράδειγμα τής θεωρίας των αντιθέτων της πυθαγορικής κοσμογονίας-αλλά για μία επεξεργασία της στην βάση τής διαλεκτικής μεθόδου του Πλάτωνος. Απο το άλλο μέρος οι αρχές και οι σχέσεις τους έρχονται ακόμη πιό πρίν απο το ορισμένο Είναι και απο τους καθορισμούς του τής ταυτότητος και τής διαφοράς, τής ομοιότητος, και τής ανομοιότητος, τής ισότητος και τής ανισότητος. Ακόμη και οι αρχές τής μή-αντιφάσεως και τής τρίτου αποκλείσεως συστήνονται μόνον με την σύσταση τού καθορισμένου Είναι. Επι πλέον αυτές οι αρχές μπορούν να ισχύσουν και οι ίδιες σαν  οι υπέρτατες αρχές (ένα, δυάς) μόνον με την σημασία την πρωτοτυπική και δι' αναλογίας. 

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗΣ ! (3)

Συνέχεια από: Τρίτη 4 Ιουλίου 2017

Τού Hans Kramer.

γ) Το Είναι σαν μίγμα ενότητος και πολλαπλότητος!

     

     
Η συνεργασία τών δύο αρχών συνιστά την δομή τής πραγματικότητος. Κάθε όν είναι ουσιαστικώς δοσμένο απο την συνδυασμένη ενέργεια τών δύο αρχών και ακριβέστερα απο τον καθορισμό, απο την σταθεροποίηση και απο τον περιορισμό τής  απεριόριστης πολλαπλότητος-απο την "εξίσωση" ανάμεσα στις δύο στιγμές τού μεγάλου και τού μικρού-μέσω τού Ενός σαν αρχής του Καθορισμού. (Περατούν, ορίζειν και ισάζειν). Αυτή η "γέννηση", φυσικά δέν πρέπει να κατανοηθεί σαν μία πρόοδος χρονικού χαρακτήρος, αλλά σαν μία μεταφορά για να εικονογραφηθεί μία ανάλυση οντολογικής συστάσεως! Έχει σαν σκοπό της να καταστήσει κατανοητό στην γνώση, ότι αναπτύσσεται με διαλογικό τρόπο η οργάνωση τού Είναι η οποία είναι χωρίς πρόοδο και άχρονη! Όλο αυτό που είναι, είναι στο μέτρο που είναι κάτι περιορισμένο, καθορισμένο, διακεκριμένο, ταυτόσημο, διαρκές και σαν τέτοιο μετέχει στην πρωτογενή ενότητα, στην καταγωγή, η οποία είναι η αρχή κάθε προσδιορισμού! Τίποτε δέν είναι κάτι, εάν δέν είναι σε κάποιο μέτρο ένα κάτι. Αλλά αυτό μπορεί να είναι ακριβώς κάτι και Ένα και να μετέχει τής ενότητος, μόνον διότι μετέχει ταυτοχρόνως τής αντίθετης αρχής τής απεριορίστου πολλαπλότητος, και γι'αυτό είναι άλλο σε σχέση με την ίδια την ενότητα! Γι'αυτό το Είναι είναι ουσιαστικώς ενότης στήν πολλαπλότητα. Η λειτουργία τών δύο αρχών επομένως, προκύπτει ανάλογος με εκείνη η οποία αναδύεται απο την αριστοτελική διάκριση τής αρχής της μορφής και της υλικής αρχής!

          Το Είναι ορίζεται σαν αυτό που "γεννάται" ξεκινώντας απο τις δύο αρχές μέσω περιορισμού και καθορισμού τής υλικής αρχής εκ μέρους τής ουσιαστικής αρχής και κατά κάποιο τρόπο είναι ένα μίγμα. Αυτός είναι ο πυρήνας της βαθειάς οντολογικής συλλήψεως του Πλάτωνος. Συνεπάγεται ότι οι ίδιες οι αρχές δέν είναι όντα, αλλά καθότι συστατικές κάθε όντος, προηγούνται τού Είναι και επομένως η ενότης σαν αρχή καθορισμού είναι υπεράνω τού Είναι και η υλική αρχή αορίστου σαν μή-όν είναι κάτω απο το Είναι. Η αναπαράσταση τού υπεράνω τού Είναι προερχόταν εξάλλου, με συνεπή τρόπο, απο την αποδοχή μιας πολλαπλότητος τού Είναι η οποία διόρθωνε τον Ελεατισμό: κρατώντας δέ σταθερά το Ελεατικό ασύμπτωτο της ενότητος και της πολλαπλότητος, εκείνη η αποδοχή έσπρωξε απαραιτήτως την ενότητα σε μία θέση πέραν του Είναι.

          
δ) Τα διαφορετικά επίπεδα τής συστάσεως τού Είναι! 

Ο Πλάτων ακολούθησε αυτή του την οντολογική σύλληψη ακόμη και στα ιδιαίτερα πλαίσια τού Είναι, και προσπάθησε να την δοκιμάσει και να την επαληθεύσει, παντού, με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο, π.χ. οι Ατομικοί προσπάθησαν να αποδείξουν την ισχύ των βασικών τους αρχών, δηλαδή των ατόμων τού κενού, σε σχέση με όλα τα δυνατά φαινόμενα. Στην προφορική διδασκαλία αναλύεται κατ'αρχάς, το παραδειγματικό και ιδανικό πλαίσιο τών καθόλου στην καθορισμένη του οργάνωση με ακριβέστατο τρόπο και τελείως τακτοποιημένο. Η δομή τής οργανώσεως τής σφαίρας τών καθόλου καθορισμένη απο την πρωτογενή ενότητα, αποτελεί ένα ενοποιημένο όλον όπου κάθε μέλος στέκεται σε κάθε άλλο με σχέσεις ακριβώς καθοριζόμενες, οι οποίες αποδεικνύονται με μαθηματικές σχέσεις, λόγους, αναλογίες (και αυτός ο δεσμός αποτελεί την θεωρητική αιτία στην βάση της οποίας ο Πλάτων κατά συνέπειαν βασίζει το μαθηματικό δόγμα τών αναλογιών, ήδη στο επίπεδο της θεωρίας των αρχών). Η θεωρία τών ιδεών-αριθμών διατυπώνει καθαρά την δομή τής σχέσεως τών καθόλου σε μαθηματικές βάσεις και επομένως, επαναπροσδιορίζει μέσω οντολογικής μειώσεως τα καθόλου στο πλαίσιο τών ιδεατών αριθμών, στους οποίους μετέχουν στην κανονικότητά τους και την καθοριστικότητά τους. Οι ιδανικοί αριθμοί, στο εσωτερικό του πλαισίου τών καθόλου, διαθέτουν ένα ξεχωριστό επίπεδο και γι'αυτό παρουσιάζονται σαν "γεννηθέντα" αυτά πρώτα απο τις αρχές. Εκπληρώνουν έναν ρόλο διαμεσολαβήσεως στην Ιεραρχία τού Είναι ανάμεσα στις αρχές και στις υπόλοιπες ιδέες, διότι αντιπροσωπεύουν σε παραδειγματική μορφή τα χαρακτηριστικά τού Είναι, δηλαδή καθορισμό, προσδιορισμό και τάξη!

          
ε) Η δόμηση τών μαθηματικών πραγματικοτήτων, τών γεωμετρικών και τών στερεομετρικών. 

Η βαθειά οντολογική εννοιολόγηση φανερώνεται, επι πλέον, στην σύσταση τών μαθηματικών πραγματικοτήτων και σχετιζόμενη μ'αυτή-στην εσωτερική σύσταση η οποία βρίσκεται στο θεμέλιο του αισθητού σωματικού κόσμου. Η προφορική διδασκαλία κατασκευάζει τόσο τους μαθηματικούς αριθμούς όσο και τις γεωμετρικές φιγούρες, ξεκινώντας απο "μονάδες" (ιδιαίτερες, ξεχωριστές, ενότητες) και ελάχιστα μεγέθη (τις άτμητες γραμμές), οι οποίες με την σειρά τους κατασκευάζονται απο περιορισμό του μέγιστου και του ελάχιστου εκ μέρους της ενότητος.

          Ακόμη και τα στοιχεία τού σωματικού κόσμου εννοημένα στερεομετρικά σαν κανονικά πολύεδρα (το πύρ σαν τετράεδρο, το ύδωρ σαν εικοσάεδρο, ο αέρας σαν οκτάεδρο και η γή σαν κύβος) παρουσιάζονται με αντίστοιχο τρόπο μέσω μιας αναλύσεως τών διαστάσεων, διά μέσου τών επιφανειών και τών γραμμών, στα σημεία-ενότητες (γραμμές άτμητες) σαν τελικές ενότητες τής εκτάσεως και αυτά τα ίδια αντιπροσωπεύουν παράγωγα ενότητος τα οποία περιέχουν ένα κάτι τελικό σε πολλαπλότητα. Η σφαίρα τής λογικής ψυχής, η οποία καταλαμβάνει μία θέση μεσαία ανάμεσα στον νού και το εκτατό, μοιάζει να είναι συσχετιζόμενη με την διάσταση τής επιφανείας!

Συνεχίζεται.

Αμέθυστος.