Συνέχεια απο : Τρίτη, 14 Δεκεμβρίου 2010
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΑ
Βιβλία Α, α, Β, -Ι, ΙΙ, ΙΙΙ
Βιβλίο α
Μετά από αυτό υπάρχει το βιβλίο α μικρό, όπου βρίσκουμε έναν λόγο διαφορετικό, το ίδιο ενδιαφέροντα, αλλά λίγο διαφορετικό, διότι ο Αριστοτέλης εδώ αρχίζει λέγοντας: «η φιλοσοφία είναι η επιστήμη της αλήθειας» (993b 20) και συμπληρώνει αμέσως μετά: «αλλά για να γνωρίσουμε την αλήθεια σημαίνει να γνωρίσουμε τις αιτίες» (993b 23-24) και επιστρέφουμε στη ίδια αντίληψη του προηγούμενου βιβλίου.
Συνεχίζει: «οι αιτίες είναι τεσσάρων γενών και σε καθένα από τα τέσσερα γένη πρέπει να υπάρχει μια πρώτη αρχή (994α 1-2), και συνεχίζει με τις αντιλήψεις του προηγούμενου βιβλίου! Ακολούθως, ο Αριστοτέλης, στο τρίτο κεφάλαιο λέει: «Από ετούτη την επιστήμη δεν πρέπει να απαιτήσουμε την ίδια ακρίβεια, τον ίδιο ειρμό που απαιτείται από τα Μαθηματικά, διότι εδώ δεν κάνουμε Μαθηματικά αλλά Φυσική, και η Φυσική μέθοδος είναι λιγότερο αυστηρή από αυτή των Μαθηματικών, διότι η Φυσική ασχολείται με την ύλη (995α 14-16). Έτσι τελειώνει αυτό το βιβλίο α μικρό. Έτσι ώστε πολλοί αναρωτιούνται σ’ αυτό το σημείο: «μα τι σχέση έχει η Φυσική; Υποτίθεται πως διεξαγόταν μια έρευνα στην μεταφυσική, δηλ. στις πρώτες αρχές! Γιατί πρέπει να ασχοληθούμε με τη μέθοδο της Φυσικής; Γι’ αυτό και μερικοί είπαν πως αυτό το βιβλίο δεν ήταν μια εισαγωγή στην Μεταφυσική αλλά στη Φυσική. Εγώ έχω μια δική μου ιδέα για την παραξενιά αυτή, αυτό το βιβλίο, το Άλφα μικρό, είναι μια εισαγωγή σε μια επιστήμη η οποία είναι τόσο Φυσική όσο και μεταφυσική, ανήκει δηλ. σε μια περίοδο κατά την οποία ο Αριστοτέλης δεν είχε διακρίνει ξεκάθαρα φυσική και μεταφυσική, αλλά έψαχνε γενικώς τις αιτίες, αρχίζοντας από τη Φύση, αρχίζοντας δηλ. από τη Φύση και συνεχίζοντας μέχρι τις πρώτες αρχές.
Δεν έχει και πολύ μεγάλη σημασία όμως από τη στιγμή που η παράδοση το ενέταξε σε αυτό το σημείο!
Σημασία έχει πως το βιβλίο αυτό περιέχει μια σημαντική φιλοσοφική θεωρία: σε καθένα από αυτά τα τέσσερα γένη αιτιών, πρέπει να υπάρχει μια πρώτη αιτία, διότι δεν μπορούμε να ανερχόμαστε στις αιτίες επ’ άπειρον. Συνεχίζοντας επ’ άπειρον σημαίνει να μην μπορούμε να βρούμε ποτέ μια εξήγηση, δηλ. να μην μπορούμε να εξηγήσουμε τίποτα, να μην κάνουμε επιστήμη. Εδώ βρίσκεται ο αποκλεισμός της επ’ άπειρον προόδου. Πρέπει σε κάποιο σημείο να σταματήσουμε, δηλ. πρέπει να διακρίνουμε μια αιτία η οποία θα είναι επαρκής για να εξηγήσει τον κόσμο της εμπειρίας και η οποία δεν θα έχει με τη σειρά της ανάγκη άλλης αιτίας. Αυτός είναι ο Φιλοσοφικός πυρήνας που περιέχεται σ’ αυτό το βιβλίο το Άλφα μικρό (994α 1-2)
Βιβλίο Β
Ας έρθουμε όμως τώρα στο βιβλίο Βήτα, στο οποίο δεν έχει δοθεί η προσοχή που του αξίζει. Αυτό το βιβλίο αρχίζει λέγοντας πως η μέθοδος την οποία πρέπει να ακολουθήσουμε σ’ αυτή την επιστήμη είναι η διατύπωση αποριών, δηλ. προβλημάτων, η ανάπτυξη αυτών των αποριών σε δύο αντιθετικές κατευθύνσεις, δηλ. να αναπτύξουμε για κάθε πρόβλημα δύο αντιθετικές μεταξύ τους λύσεις και η θεώρηση ποιές συνέπειες εξάγονται, να βλέπουμε αν μπορούν να γίνουν αποδεκτές ή αν δεν είναι κατ’ ουδένα τρόπο αποδεκτές, διότι –λέει ο Αριστοτέλης– κάνοντας έτσι είμαστε ικανοί να γνωρίσουμε καλύτερα τι πράγμα είναι αληθινό και τι ψεύτικο. Όπως κάνουν και οι δικαστές οι οποίοι ακούνε και τις θέσεις του κατηγορητηρίου και τις θέσεις της υπεράσπισης, έτσι πρέπει να κάνουμε κι εμείς. Αυτό το πράγμα ονομάζεται κοινώς, διαλεκτική μέθοδος.
Στα Τοπικά που είναι το δοκίμιο πάνω στην διαλεκτική ο Αριστοτέλης μας λέει πως η διαλεκτική είναι χρήσιμη στις επιστήμες και ειδικά στην ανεύρεση των αρχών, διότι αναπτύσσει από την αρχή το πρόβλημα στις δύο αντίθετες κατευθύνσεις (Τοπικά Α 101 α34-b4) α 34-b4) σύμφωνα μ’ αυτό που αργότερα ο Κικέρων θα ονομάσει: η μέθοδος in utramque partem dicere, δηλ. η μέθοδος συζητήσεως και με τις δύο κατευθύνσεις. Ακολούθως ο Αριστοτέλης, στη συνέχεια του βιβλίου, απαριθμεί δεκατέσσερα ή δεκαπέντε προβλήματα τα οποία θα πρέπει να συζητηθούν και να απαντηθούν στη συνέχεια του έργου.
Και σ’ αυτό το βιβλίο Βήτα, δηλ. στο τρίτο βιβλίο, για καθένα από αυτά τα προβλήματα παρουσιάζει δύο αντίθετες λύσεις και αναρωτιέται ποιες συνέπειες εξάγονται από τη μία ή από την άλλη, δηλ. θέτει στην πράξη τη μέθοδο αυτή, την οποία θα μπορούσαμε να ονομάσουμε δια…. Μέθοδο.
Όπως θα δούμε στη συνέχεια, από αυτά τα δεκαπέντε προβλήματα, τα πρώτα τέσσερα αφορούν τη Φύση της Επιστήμης που διαγράφεται, της Επιστήμης που ψάχνουμε, δηλ. της πρώτης Φιλοσοφίας, και τα υπόλοιπα αφορούν τη φύση των αρχών, τους χαρακτήρες των αρχών. Δηλ.: αυτές οι αρχές είναι αισθητές πραγματικότητες ή υπεραισθητές; Είναι καθολικές ή ειδικές; Είναι γένη ή είναι είδη; Μια σειρά ερωτήσεων που θέτει ο Αριστοτέλης, για την επίλυση των οποίων παραπέμπει στα επόμενα βιβλία, πράγμα που επιβεβαιώνει πως το αντικείμενο που ψάχνουμε, του οποίου η συγκεκριμένη Επιστήμη αποτελεί την έρευνα, είναι οι αρχές, δηλ. οι πρώτες αιτίες.
(Συνεχίζεται)
Αμέθυστος
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΑ
Βιβλία Α, α, Β, -Ι, ΙΙ, ΙΙΙ
Μετά από αυτό υπάρχει το βιβλίο α μικρό, όπου βρίσκουμε έναν λόγο διαφορετικό, το ίδιο ενδιαφέροντα, αλλά λίγο διαφορετικό, διότι ο Αριστοτέλης εδώ αρχίζει λέγοντας: «η φιλοσοφία είναι η επιστήμη της αλήθειας» (993b 20) και συμπληρώνει αμέσως μετά: «αλλά για να γνωρίσουμε την αλήθεια σημαίνει να γνωρίσουμε τις αιτίες» (993b 23-24) και επιστρέφουμε στη ίδια αντίληψη του προηγούμενου βιβλίου.
Συνεχίζει: «οι αιτίες είναι τεσσάρων γενών και σε καθένα από τα τέσσερα γένη πρέπει να υπάρχει μια πρώτη αρχή (994α 1-2), και συνεχίζει με τις αντιλήψεις του προηγούμενου βιβλίου! Ακολούθως, ο Αριστοτέλης, στο τρίτο κεφάλαιο λέει: «Από ετούτη την επιστήμη δεν πρέπει να απαιτήσουμε την ίδια ακρίβεια, τον ίδιο ειρμό που απαιτείται από τα Μαθηματικά, διότι εδώ δεν κάνουμε Μαθηματικά αλλά Φυσική, και η Φυσική μέθοδος είναι λιγότερο αυστηρή από αυτή των Μαθηματικών, διότι η Φυσική ασχολείται με την ύλη (995α 14-16). Έτσι τελειώνει αυτό το βιβλίο α μικρό. Έτσι ώστε πολλοί αναρωτιούνται σ’ αυτό το σημείο: «μα τι σχέση έχει η Φυσική; Υποτίθεται πως διεξαγόταν μια έρευνα στην μεταφυσική, δηλ. στις πρώτες αρχές! Γιατί πρέπει να ασχοληθούμε με τη μέθοδο της Φυσικής; Γι’ αυτό και μερικοί είπαν πως αυτό το βιβλίο δεν ήταν μια εισαγωγή στην Μεταφυσική αλλά στη Φυσική. Εγώ έχω μια δική μου ιδέα για την παραξενιά αυτή, αυτό το βιβλίο, το Άλφα μικρό, είναι μια εισαγωγή σε μια επιστήμη η οποία είναι τόσο Φυσική όσο και μεταφυσική, ανήκει δηλ. σε μια περίοδο κατά την οποία ο Αριστοτέλης δεν είχε διακρίνει ξεκάθαρα φυσική και μεταφυσική, αλλά έψαχνε γενικώς τις αιτίες, αρχίζοντας από τη Φύση, αρχίζοντας δηλ. από τη Φύση και συνεχίζοντας μέχρι τις πρώτες αρχές.
Δεν έχει και πολύ μεγάλη σημασία όμως από τη στιγμή που η παράδοση το ενέταξε σε αυτό το σημείο!
Σημασία έχει πως το βιβλίο αυτό περιέχει μια σημαντική φιλοσοφική θεωρία: σε καθένα από αυτά τα τέσσερα γένη αιτιών, πρέπει να υπάρχει μια πρώτη αιτία, διότι δεν μπορούμε να ανερχόμαστε στις αιτίες επ’ άπειρον. Συνεχίζοντας επ’ άπειρον σημαίνει να μην μπορούμε να βρούμε ποτέ μια εξήγηση, δηλ. να μην μπορούμε να εξηγήσουμε τίποτα, να μην κάνουμε επιστήμη. Εδώ βρίσκεται ο αποκλεισμός της επ’ άπειρον προόδου. Πρέπει σε κάποιο σημείο να σταματήσουμε, δηλ. πρέπει να διακρίνουμε μια αιτία η οποία θα είναι επαρκής για να εξηγήσει τον κόσμο της εμπειρίας και η οποία δεν θα έχει με τη σειρά της ανάγκη άλλης αιτίας. Αυτός είναι ο Φιλοσοφικός πυρήνας που περιέχεται σ’ αυτό το βιβλίο το Άλφα μικρό (994α 1-2)
Βιβλίο Β
Ας έρθουμε όμως τώρα στο βιβλίο Βήτα, στο οποίο δεν έχει δοθεί η προσοχή που του αξίζει. Αυτό το βιβλίο αρχίζει λέγοντας πως η μέθοδος την οποία πρέπει να ακολουθήσουμε σ’ αυτή την επιστήμη είναι η διατύπωση αποριών, δηλ. προβλημάτων, η ανάπτυξη αυτών των αποριών σε δύο αντιθετικές κατευθύνσεις, δηλ. να αναπτύξουμε για κάθε πρόβλημα δύο αντιθετικές μεταξύ τους λύσεις και η θεώρηση ποιές συνέπειες εξάγονται, να βλέπουμε αν μπορούν να γίνουν αποδεκτές ή αν δεν είναι κατ’ ουδένα τρόπο αποδεκτές, διότι –λέει ο Αριστοτέλης– κάνοντας έτσι είμαστε ικανοί να γνωρίσουμε καλύτερα τι πράγμα είναι αληθινό και τι ψεύτικο. Όπως κάνουν και οι δικαστές οι οποίοι ακούνε και τις θέσεις του κατηγορητηρίου και τις θέσεις της υπεράσπισης, έτσι πρέπει να κάνουμε κι εμείς. Αυτό το πράγμα ονομάζεται κοινώς, διαλεκτική μέθοδος.
Στα Τοπικά που είναι το δοκίμιο πάνω στην διαλεκτική ο Αριστοτέλης μας λέει πως η διαλεκτική είναι χρήσιμη στις επιστήμες και ειδικά στην ανεύρεση των αρχών, διότι αναπτύσσει από την αρχή το πρόβλημα στις δύο αντίθετες κατευθύνσεις (Τοπικά Α 101 α34-b4) α 34-b4) σύμφωνα μ’ αυτό που αργότερα ο Κικέρων θα ονομάσει: η μέθοδος in utramque partem dicere, δηλ. η μέθοδος συζητήσεως και με τις δύο κατευθύνσεις. Ακολούθως ο Αριστοτέλης, στη συνέχεια του βιβλίου, απαριθμεί δεκατέσσερα ή δεκαπέντε προβλήματα τα οποία θα πρέπει να συζητηθούν και να απαντηθούν στη συνέχεια του έργου.
Και σ’ αυτό το βιβλίο Βήτα, δηλ. στο τρίτο βιβλίο, για καθένα από αυτά τα προβλήματα παρουσιάζει δύο αντίθετες λύσεις και αναρωτιέται ποιες συνέπειες εξάγονται από τη μία ή από την άλλη, δηλ. θέτει στην πράξη τη μέθοδο αυτή, την οποία θα μπορούσαμε να ονομάσουμε δια…. Μέθοδο.
Όπως θα δούμε στη συνέχεια, από αυτά τα δεκαπέντε προβλήματα, τα πρώτα τέσσερα αφορούν τη Φύση της Επιστήμης που διαγράφεται, της Επιστήμης που ψάχνουμε, δηλ. της πρώτης Φιλοσοφίας, και τα υπόλοιπα αφορούν τη φύση των αρχών, τους χαρακτήρες των αρχών. Δηλ.: αυτές οι αρχές είναι αισθητές πραγματικότητες ή υπεραισθητές; Είναι καθολικές ή ειδικές; Είναι γένη ή είναι είδη; Μια σειρά ερωτήσεων που θέτει ο Αριστοτέλης, για την επίλυση των οποίων παραπέμπει στα επόμενα βιβλία, πράγμα που επιβεβαιώνει πως το αντικείμενο που ψάχνουμε, του οποίου η συγκεκριμένη Επιστήμη αποτελεί την έρευνα, είναι οι αρχές, δηλ. οι πρώτες αιτίες.
(Συνεχίζεται)
Αμέθυστος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου