ΤΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΖΕΤΑΙ (10)

Συνέχεια από Τρίτη, 14 Δεκεμβρίου 2010

Το φθινόπωρο του 2007 στη Ραβέννα της Ιταλίας συναντήθηκαν, όπως είχε προαναγγελθεί, ρωμαιοκαθολικοί και ορθόδοξοι, για να συζητήσουν, να συντάξουν και να υπογράψουν ένα κείμενο (“αρχή ενώσεως”) για το πρωτείο του πάπα. Αυτό είναι το κείμενο της Ραβέννας (13 -16 Οκτωβρίου 2007), όπου, μέσα από μία “βατικάνεια” περιγραφή επιχειρείται να αναγνωριστεί, από την μια, απ’ όλους (!), το… προαιώνιο (σχεδόν) “πρωτείο” του επισκόπου Ρώμης πάνω στους υπόλοιπους χριστιανούς επισκόπους (ακόμα και πριν απ’ το Σχίσμα!, έτσι λέγεται!), και απ’ την άλλη, να προφυλαχθεί το αντίστοιχο “πρωτείο” κάθε άλλου, ορθοδόξου (!) επισκόπου στη δική του … περιοχή. Μια καταπληκτική δηλαδή αντιπαράθεση, αλλά και συμβιβασμός, των “πρωτείων” (πάντα!) ανάμεσά τους. Οι επίσκοποι αναμεταξύ τους. Το επισκοπάτο! Επικεφαλής δε της ορθοδόξου αντιπροσωπείας ο Περγάμου Ι. Ζηζιούλας! Όπως ακριβώς τα είχε ήδη αναγγείλει σε κείνη την αρχική συνέντευξή του στην “La Republica”.

Αυτό το κείμενο της Ραβέννας, που οι ρωμαιοκαθολικοί το παρουσίασαν αμέσως επίσημα και το σχολίασαν πολύ θετικά, ως απαρχή μιας “μεγάλης και οριστικής επανασύνδεσης” (χωρίς κανένα, βεβαίως, θεολογικό περιεχόμενο!), οι “δικοί” μας εδώ το απέκρυψαν από όλους! Ίσως οι ίδιοι οι συνυπογράφοντες να το γνωρίζουν πάντως! Το “ανακαλύψαμε” στο Internet, σε ξένα sites, και το μεταφράσαμε στα ελληνικά. Δημοσιεύτηκε σε συνέχειες, στην εφημερίδα “Ο.Τ.”


Τί να πρωτοπαρουσιάσει κανείς απ’ αυτό το κείμενο… Ίσως, μόνο την ουσία του:

Ιστορικός συμβιβασμός

«41. Και οι δύο πλευρές συμφωνούν στο γεγονός ότι αυτή η κανονιστική τάξις αναγνωρίστηκε από όλους την εποχή της αδιαίρετης Εκκλησίας. Επίσης συμφωνούν στο ότι η Ρώμη, ως η Εκκλησία που “πρεσβεύει την αγάπη” σύμφωνα με δήλωση του Αγίου Ιγνατίου της Αντιοχείας (Πρόλογος στην Προς Ρωμαίους Επιστολή) κατέλαβε την πρώτη θέση κατά την τάξη και ότι ο επίσκοπος της Ρώμης ήταν κατά συνέπεια ο πρώτος μεταξύ των πατριαρχών. Διαφωνούν, εντούτοις, ως προς την ερμηνεία των ιστορικών γεγονότων αυτής της εποχής σχετικά με τα προνόμια του επισκόπου της Ρώμης ως πρώτου, ζήτημα το οποίο κατανοήθηκε με διαφορετικούς τρόπους ήδη από την πρώτη χιλιετία.

42. Η συνοδικότητα σε καθολικό επίπεδο όπως ασκείται στις Οικουμενικές Συνόδους υπονοεί έναν ενεργό ρόλο του επισκόπου της Ρώμης ως πρώτου μεταξύ των επισκόπων των κυριοτέρων εδρών, για την συναίνεση (ομοφωνία) των συγκεντρωμένων επισκόπων. Αν και ο επίσκοπος της Ρώμης δεν συγκάλεσε τις Οικουμενικές Συνόδους στους πρώτους αιώνες και ποτέ δεν προήδρευσε ο ίδιος, εντούτοις είχε πολύ στενή σχέση με την διαδικασία λήψεως αποφάσεων απ’ αυτές.

43. Το πρωτείο και η συνοδικότητα είναι διαδικασίες αμοιβαία αλληλοεξαρτώμενες. Γι’ αυτό, το πρωτείο στα διάφορα επίπεδα της ζωής της Εκκλησίας, τοπικό, περιφερειακό και καθολικό, θα πρέπει να θεωρείται στο πλαίσιο της συνοδικότητας κατά τον ίδιο τρόπο όπως και η συνοδικότητα στα πλαίσια του πρωτείου.

Σε ό,τι αφορά στο πρωτείο στα διάφορα επίπεδα, επιθυμούμε να δηλώσουμε τα ακόλουθα:

1. Το πρωτείο σε όλα τα επίπεδα είναι μια πρακτική σταθερά βασισμένη στην κανονιστική παράδοση της Εκκλησίας.
2. Ενώ η καθιέρωση του πρωτείου σε καθολικό επίπεδο έχει γίνει αποδεκτή τόσο στην Ανατολή όσο και στη Δύση, υπάρχουν διαφορετικές αντιλήψεις σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής του, καθώς και σε ό,τι αφορά στα βιβλικά και θεολογικά θεμέλιά του.

44. Στην ιστορία της Ανατολής και της Δύσης αναγνωρίστηκαν, μέχρι τουλάχιστον τον 9ο αιώνα, μια σειρά από προνόμια, πάντα στα πλαίσια της συνοδικότητας και σύμφωνα με τις εκάστοτε συνθήκες, σε ό,τι αφορά στον πρώτο ή την κεφαλή σε κάθε ένα από τα καθιερωθέντα εκκλησιαστικά επίπεδα: σε τοπικό επίπεδο στον επίσκοπο ως πρώτο της ενορίας του μεταξύ των πρεσβυτέρων και του λαού, σε περιφερειακό επίπεδο στον πρώτο της κάθε μητροπόλεως μεταξύ των επισκόπων της επαρχίας του, και στον πρώτο σε κάθε ένα από τα πέντε πατριαρχεία μεταξύ των μητροπολιτών της κάθε περιφέρειας, και σε καθολικό επίπεδο στον επίσκοπο της Ρώμης ως πρώτο μεταξύ των πατριαρχών. Αυτή η διάκριση επιπέδων δεν μειώνει την μυστηριακή ισότητα του κάθε επισκόπου ή την καθολικότητα της κάθε τοπικής Εκκλησίας.

45. Το ζήτημα του ρόλου του επισκόπου της Ρώμης στην κοινωνία όλων των εκκλησιών θα πρέπει να μελετηθεί σε μεγαλύτερο βάθος. Ποιός είναι ο ιδιαίτερος ρόλος του επισκόπου της “πρώτης έδρας” στην εκκλησιολογία της κοινωνίας και αναφορικά με ό,τι ειπώθηκε σχετικά με την συνοδικότητα και την αυθεντία στο παρόν κείμενο; Πώς θα έπρεπε να γίνουν αντιληπτές και να βιωθούν στο φως της εκκλησιαστικής πρακτικής της πρώτης χιλιετίας οι διδαχές της πρώτης και δευτέρας Βατικάνειας Συνόδου για το καθολικό πρωτείο; Αυτά είναι κρίσιμα ερωτήματα στα πλαίσια του διαλόγου μας και των ελπίδων αποκατάστασης πλήρους κοινωνίας μεταξύ μας.

46. Εμείς, ως μέλη της Μεικτής Διεθνούς Επιτροπής για τον Θεολογικό Διάλογο μεταξύ της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και της Ορθόδοξης Εκκλησίας, είμαστε πεπεισμένοι ότι η ανωτέρω δήλωση για την εκκλησιαστική κοινωνία, την συνοδικότητα και την αυθεντία αντιπροσωπεύει θετική και σημαντική πρόοδο στον μεταξύ μας διάλογο και παρέχει σταθερή βάση για μια μελλοντική συζήτηση του θέματος του πρωτείου στο καθολικό επίπεδο της Εκκλησίας. Γνωρίζουμε ότι πολλά δύσκολα θέματα παραμένουν προς διευκρίνιση, αλλά ελπίζουμε ότι, στηριζόμενοι στην προσευχή του Ιησού “ἵνα πάντες ἓν ὦσι. ἵνα ὁ κόσμος πιστεύσῃ” (Ιωάν. 17, 21), και υπακούοντας στο Άγιο Πνεύμα, μπορούμε να οικοδομήσουμε πάνω στη υπάρχουσα συμφωνία. Επαναβεβαιούντες και ομολογούντες σε “έναν Κύριο, μια πίστη, ένα βάπτισμα” (Εφ., 4, 5), δοξολογούμε τον Θεό, την Αγία Τριάδα, Πατέρα, Υιό και Άγιο Πνεύμα, που μας συνέλεξε από κοινού».


Πώς να σχολιαστεί σοβαρά αυτό το κείμενο; Που είναι ένας διπλωματικός θρίαμβος της Λατινικής Εκκλησίας, όπως έλεγαν και οι Πατέρες! Θα βρούμε την ευκαιρία, στα επόμενα, να το σχολιάσουμε παντοιοτρόπως. Οφείλουμε όμως να επισημάνουμε εδώ αυτό μόνο το σημείο. Στην παράγραφο 42 αναφέρεται: “Αν και ο επίσκοπος της Ρώμης δεν συγκάλεσε τις Οικουμενικές Συνόδους…”. Αποσιωπάται παντελώς ο ρόλος του Αυτοκράτορα, ο οποίος αναγνωριζόταν σαν Ισaπό­στολος. Τη θέση αυτού θα πάρει ο πάπας. Και ενώ ο Αυτο­κράτωρ συγκαλούσε Συνόδους κάτω από την πίεση των προβλημά­των, της πραγματικότητος, ο πάπας θα συγκαλεί Συνό­δους για να μας χαράξει πορεία, να νουθετήσει, να ανανεώσει την Εκκλησία, να την καθοδηγήσει σταθερά στην Ιστορία. Για όλους εκείνους τους κωμικούς ρόλους που είναι γεμάτες οι Λατινικές Σύνοδοι και θεωρούνται σήμερα Δόγματα! Γιατί κρύβουν το αλάθητο του πάπα; Γιατί η ορθόδοξη Εκκλησία φλερτάρει με την ένωση; Επειδή και η ορθόδοξη Εκκλησία έχει διαβρωθεί από τον κληρικαλισμό. Έχει καταντήσει μια ανόητη θρησκεία που αποδεικνύει την αλήθεια των κατηγο­ριών του Μαρξ, ολοένα και περισσότερο.

Κανείς, ούτε στην Ελλάδα, δεν τολμά να μας θυμίσει πως ο κληρικαλισμός δεν είναι Εκκλησία, πως υπάρχει ακόμη αλη­θινή Εκκλησία και αυτή πρέπει να ψάξουμε να βρούμε!

Συνεχίζεται

Αμέθυστος