Συνέδριο για τον άγιο Μάξιμο Ομολογητή ως ευρωπαίο φιλόσοφο στο Βερολίνο- Γράφει ο Δρ Σωτήρης Μητραλέξης

Από την Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου μέχρι την Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου 2014 έλαβε χώρα στο Ινστιτούτο Φιλοσοφίας της Freie Universität Berlin το διεθνές ακαδημαϊκό συνέδριο «Ο Άγιος Μάξιμος Ομολογητής ως Ευρωπαίος Φιλόσοφος », μια συνεργασία της  Freie Universität Berlin και του Πανεπιστημίου Αθηνών με οργανωτική επιτροπή τους PD Dr. Sebastian Lalla, επικ. καθ. Δρ. Γεώργιο Στείρη και Δρ. Σωτήρη Μητραλέξη. Το συνέδριο είχε ως σκοπό να εξετάσει την σημασία της πολύπλευρης σκέψης του Αγίου Μαξίμου για την ιστορία της φιλοσοφίας της ευρωπαϊκής ηπείρου, καθώς και την γονιμότητα του έργου του σήμερα. (Ουκ ολίγοι δυτικοί Πατέρες θεωρούνται θεμέλια της ευρωπαϊκής φιλοσοφίας, με πιο προφανές παράδειγμα τον ιερό Αυγουστίνο. Η 'βυζαντινή' σκέψη μοιάζει ενίοτε να έχει εξορισθεί από το ενδεχόμενο να ληφθεί υπ' όψιν σε ένα τέτοιο πλαίσιο, ακόμα κι όταν αναφερόμαστε σε κορυφώσεις της, όπως η μοναδική φιλοσοφική σύνθεση του ομολογητή της Εκκλησίας αγίου Μαξίμου.)

Με χαρά διαπιστώσαμε την συμμετοχή πολλών και διακεκριμένων καθηγητών και μελετητών του Αγίου Μαξίμου, με ακαδημαϊκές ανακοινώσεις συχνά ιδιαιτέρως και εξαιρετικά άρτιες και ενδιαφέρουσες, στις παράλληλες συνεδρίες: μεταξύ τους, οι π. Ανδρέας Ανδρεόπουλος (University of Winchester), π. Michael Bakker (ACEOT – VU Amsterdam), Emma C J Brown (Durham University), Dorothy Chang (Columbia University), Vladimir Cvetkovic (University of Belgrade), Natalie Depraz (Université de Rouen), Nevena Dimitrova (Charles University in Prague), Elena Giannakopoulou (University of Athens), π. Demetrios Harper (University of Winchester), Michael Harrington (Duquesne University), Myroslav Hryshko (Ljubljana), Pui Him Ip (University of Cambridge), Cullan Joyce (MCD University Melbourne), Karolina Kochańczyk – Bonińska (Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw), π. Joshua Lollar (University of Kansas), Michail Mantzanas (University Ecclesiastical Academy of Athens), Nicholas Marinides (University of Basel), Smilen Markov (St. Cyril and St. Methodius University of Veliko Tarnovo), Sebastian Mateiescu (University of Bucharest), Jack Pappas (Boston College), Panagiotis Pavlos (University of Oslo), Marcin Podbielski (Akademia Ignatianum w Krakowie), Marius Portaru (Patristic Institute Augustinianum), Douglas Auld Shepardson (Fordham University), Alexandru Szabo (KU Leuven), Stoyan Tanev (University of Southern Denmark), Antonio Vargas (Humboldt University Berlin), Anna Zhyrkova (Akademia Ignatianum w Krakowie).

Θα ήταν πρακτικά δυσχερές να αναφέρουμε το περιεχόμενο όλων των ομιλιών (οι τίτλοι βρίσκονται στο πρόγραμμα), ας παραθέσουμε όμως ακροθιγώς το περιεχόμενο των διαλέξεων των προσκεκλημένων ομιλητών που μας τίμησαν με την παρουσία τους: ο καθηγητής φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Λωζάννης Christophe Erismann μίλησε για την συνέχεια και ριζική μετεξέλιξη της αριστοτελικής σκέψης στο έργο του Αγίου Μαξίμου. Ο ομότιμος καθηγητής πατρολογίας και βυζαντινών σπουδών του Πανεπιστημίου του Durham π. Andrew Louth συνέκρινε την σκέψη του Αγίου Μαξίμου με την σύγχρονη Οντολογία του Προσώπου, ενώ ο καθηγητής φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου του Όσλο Torstein Tollefsen ανέλυσε την σχέση όλου και μέρους στις μαξιμιανές φιλοσοφικές κατηγορίες. Ο ερευνητής στην θεολογική σχολή του Τιμίου Σταυρού στην Βοστώνη και μοναχός της ιεράς μονής Σίμωνος Πέτρας στο Άγιον Όρος (και εις εκ των μεταφραστών του αγίου Μαξίμου στα αγγλικά, με πρόσφατη την έκδοση του «Περί διαφόρων αποριών» από το Harvard University Press) π. Μάξιμος Κώνστας μίλησε για την φύση και λειτουργία της γλώσσας όπως αυτή προκύπτει από τα κείμενα του Μαξίμου, ενώ ο καθηγητής φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Σόφιας Georgi Kapriev συνέκρινε την σύγχρονη ανθρωπολογία με το σύστημα κατηγοριών του Αγίου Μαξίμου. Στην τελευταία ολομέλεια του Σαββάτου, ο καθηγητής δογματικής και πρόεδρος του τμήματος ποιμ. θεολογίας της ΑΕΑΘ (καθώς και επισκέπτης καθηγητής στο Ορθόδοξο Ινστιτούτο της πόλης του Cambridge) π. Νικόλος Λουδοβίκος ανέλυσε πτυχές της σκέψης του Αγίου Μαξίμου σε αντιπαραβολή με τον Πλωτίνο, τον Λακάν και τον Χάϊντεγκερ, ενώ ο καθηγητής φιλοσοφίας του Κολλεγίου του Τιμίου Σταυρού στο Worcester της Μασαχουσέτης π. (Ιωάννης) Παντελεήμων Μανουσάκης μίλησε για τον Άγιο Μάξιμο «ανάμεσα» στον Αναξαγόρα και τον Κίρκεγκωρ. Εκτάκτως συμμετείχε στην πρώτη ολομέλεια της Παρασκευής ο διδακτορικός ερευνητής φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Σορβόννης Διονύσης Σκλήρης με τίτλο «Εσχατολογική τελεολογία, ελεύθερη διαλεκτική και μεταφυσική της ανάστασης: οι τρεις αντινομίες που καθιστούν τον Μάξιμο έναν εναλλακτικό ευρωπαίο φιλόσοφο».

Σημαντικό γεγονός του συνεδρίου, ιδίως λόγω της ποιότητας του κατατεθειμένου προβληματισμού, ήταν επίσης και η στρογγυλή τράπεζα με θέμα «Επανεξετάζοντας το σχίσμα φιλοσοφίας-θεολογίας» με συμμετέχοντες τον καθηγητή Torstein Tollefsen, τον καθηγητή π. Νικόλαο Λουδοβίκο, τον καθηγητή Georgi Kapriev και τον Διονύση Σκλήρη.

Ο τόμος του συνεδρίου αναμένεται να εκδοθεί από τον οίκο ακαδημαϊκών εκδόσεων Brepols.

Το συνέδριο, όπως και ο επερχόμενος τόμος, αφιερώνεται στον ομότιμο καθηγητή του Πανεπιστημίου του Durham π. Andrew Louth για την πολυετή προσφορά του στις μαξιμιανές σπουδές.

Amen 

ΜΕ ΑΥΤΑ ΤΑ ΣΥΛΛΕΙΤΟΥΡΓΑ ΠΟΙΟΣ ΘΑ ΑΣΧΟΛΗΘΕΙ; ΠΟΙΟΣ ΜΠΟΡΕΙ;; ΚΑΙ ΟΜΩΣ ΤΟΥΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΘΕΩΡΟΥΜΕ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥΣ ΘΕΟΛΟΓΟΥΣ ΠΟΥ ΦΩΤΙΖΟΥΝ ΤΟΥΣ ΔΥΤΙΚΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ. ΚΑΙ ΟΜΩΣ ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΤΑ ΣΥΛΛΕΙΤΟΥΡΓΑ, ΤΩΝ ΡΩΣΩΝ ΕΜΙΓΚΡΕΔΩΝ, ΞΕΚΙΝΗΣΕ Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ. ΚΑΙ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ;; ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΟΙ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΖΗΖΙΟΥΛΑ. ΚΑΙ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ ΚΑΙ Ο ΖΗΖΙΟΥΛΑΣ;; ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΟΙ ΤΟΥ ΜΠΑΛΤΑΣΑΡ.

ΟΙ ''ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ'' ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΚΑΤΑΣΤΗΣΟΥΝ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΜΑΞΙΜΟ ΤΟΝ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ. ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΥΠΟΤΑΣΣΟΜΑΣΤΕ ΣΤΙΣ ΑΝΟΜΙΕΣ ΤΩΝ;; ΔΙΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΒΑΣΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ ΑΓΡΑΜΜΑΤΟΙ. Ο  Andrew Louth ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΕΞΙ ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΚΑΛΛΙΣΤΟΥ ΓΟΥΕΑΡ. ΣΗΜΕΡΑ ΤΟ ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ Ο ΛΟΥΔΟΒΙΚΟΣ. ΚΑΙ ΟΜΩΣ Ο ΚΑΛΛΙΣΤΟΣ ΓΟΥΕΑΡ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΟΛΟΥΣ Ο ''ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ''. ΑΥΤΟΙ ΔΙΟΙΚΟΥΝ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ. ΔΙΟΤΙ Ο ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ ΚΑΙ Ο ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΓΡΑΜΜΑΤΟΙ, ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΑΠΙΣΤΟΙ.
Αμέθυστος