ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΟΝΕΙΡΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ (47) – Marie-Louise von Franz

Συνέχεια από Τετάρτη, 14 Δεκεμβρίου 2011

Κεφάλαιο 12 (τελευταίο)

Ανακεφαλαίωση

Όλα τα όνειρα των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν τον θάνατο δείχνουν ότι το ασυνείδητο, δηλαδή ο κόσμος των ενστίκτων μας, προετοιμάζει την συνείδηση όχι για ένα οριστικό τέλος, αλλά για μία βαθιά μεταμόρφωση και για ένα είδος συνέχισης της διαδικασίας της ζωής, την οποία πάντως δεν μπορεί να συλλάβει η καθημερινή συνειδητότητα.

Τα σύμβολα που εμφανίζονται στα όνειρα παρουσιάζουν μία θεματική ή δομική αρμονία με τις διδασκαλίες των διαφόρων θρησκειών σχετικά με την ζωή μετά τον θάνατο. Έχουμε δει ακόμη ότι χρησιμοποιούν ένα μεγάλο αριθμό από μυθικές εικόνες. Παρουσίασα μόνο ένα σχετικά μικρό αριθμό περιπτώσεων σε αυτή τη μελέτη, αλλά έχω την ελπίδα ότι αυτές θα προκαλέσουν κάποια ομαδική εργασία για μία συστημική σπουδή ευρείας κλίμακας. Αυτό, φυσικά, θα απαιτούσε ειδικούς, που θα διέθεταν όχι μόνο ψυχολογική κατανόηση, αλλά και μία ευρεία εθνολογική και θρησκευτικο-ιστορική γνώση. Πιστεύω ότι ένα τέτοιο πρόγραμμα θα είχε ακόμη πιο εκπληκτικά αποτελέσματα.

Αυτή η μελέτη απαντάει σε λίγα μόνο ερωτήματα· ξαναφέρνει στην επιφάνεια πολλά παλαιά, και εισάγει πολλά νέα.

Η επιβίωση μετά τον θάνατο –εάν υπάρχει– συνεχίζεται μόνο για μία περιορισμένη χρονική περίοδο ή για περισσότερο; Πώς σχετίζονται οι νεκροί μεταξύ τους; Τί σημαίνει μία άχρονη ύπαρξη; Γιατί υπάρχουν και τραγικές και μακάριες εικόνες για το Υπερπέραν, που είναι ανεξάρτητες από τις πολιτιστικές διαφορές όσον αφορά τις ηθικές αξιολογήσεις των διαφόρων θρησκειών; Η προσωπικότητα των νεκρών διαλύεται, και, αν ναι, αυτό συμβαίνει πάντοτε ή μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις; Τί σημαίνει ο «μερικός θάνατος» που αναφέρει ο Jung; Υπάρχουν καθόλου ίχνη της υπόθεσης της μετενσάρκωσης; κλπ. κλπ.

Η μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με τον θάνατο, που αισθάνονται συνειδητά ή ασυνείδητα πάρα πολλοί άνθρωποι σήμερα, παραμένει μέσα μας. Μπορεί κανείς μόνο να ζηλεύει αυτούς που προσβλέπουν στον θάνατο ενώ είναι σταθερά δεμένοι με μία πίστη.

Ο Edinger ονομάζει την σειρά των ονείρων στο “Εγώ και το αρχέτυπο” «μεταφυσικά» όνειρα. Είναι πράγματι διαφορετικά από την πλειονότητα των ονείρων με τα οποία ασχολούμαστε στο ψυχοθεραπευτικό μας έργο. Κατά κάποιο τρόπο δεν μπορούν να ερμηνευθούν ικανοποιητικά στο υποκειμενικό επίπεδο, δηλαδή σαν συμβολικές αναπαραστάσεις υποκειμενικών εσωτερικών διαδικασιών. Αυτό σημαίνει, ότι δεν μπορούν, σύμφωνα με την ορολογία του Jung, να «ψυχολογικοποιηθούν». Νιώθει κανείς αναγκασμένος να τα αφήσει στην άκρη σαν μία συμβολική δήλωση για μια άλλη πραγματικότητα, από την οποία είμαστε χωρισμένοι με έναν μυστηριώδη και επικίνδυνο φραγμό. Το ότι το ανακαλύπτουμε αυτό στην ανθρώπινη ψυχή σήμερα μου φαίνεται πως έχει κάποια σχέση με το γεγονός ότι η σύγχρονη φυσική άρχισε να μιλάει και αυτή για διαστήματα «με τα οποία δεν μπορούμε να επικοινωνήσουμε». Βρισκόμαστε σε μία πολύ σπουδαία καμπή στην σύγχρονη επιστήμη, η οποία υποδεικνύει την θεραπευτική ανακάλυψη ότι περιστοιχιζόμαστε από παντού από αδιαπέραστα από την λογική μυστήρια. Αυτή είναι μία παραδοχή που σημαδεύει ελπιδοφόρα την αρχή μιας περιόδου μεγαλύτερης διανοητικής μετριοφροσύνης. Για μένα, πάντως, αυτό δεν σημαίνει αποφυγή των ερωτημάτων ή της περαιτέρω έρευνας. Ίσως οι αναγνώστες πρόσεξαν ότι σε αυτή την μελέτη, η επιστημονική διερεύνηση των ονείρων με βάση τις ανακαλύψεις του C.G. Jung μπορεί να φέρει στο φως πολύ περισσότερες διαφωτιστικές πραγματικότητες. Αυτές θα προκαλέσουν, ίσως, με την σειρά τους, καινούργια, πιεστικά και δύσκολα ερωτήματα.

ΤΕΛΟΣ

Αμέθυστος