Παρασκευή 30 Αυγούστου 2019

3 . ΦΑΚΕΛΟΣ ΕΛΒΟ (Α’ Μέρος)

Οικονομικά Στοιχεία

Σύμφωνα με τον ισολογισμό του 2013, της τελευταίας χρήσης πριν την υπαγωγή σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης (στις 16 Φεβρουαρίου 2014), η ΕΛΒΟ είχε κύκλο εργασιών 2,1 εκ. € έξοδα λειτουργίας 9,3 εκ. € και ζημιές -41,6 εκ. €, ενώ τα ίδια κεφάλαια της ανέρχονταν σε -25,9 εκ. € (δηλαδή αρνητική καθαρή θέση).
Όμως οι μεγάλες ζημιές κατά την χρήση 2013 οφείλονται σε προβλέψεις 22,8 εκ. €. Αυτό είναι κάτι που προέκυψε στους ισολογισμούς μετά την υπαγωγή στο καθεστώς εκκαθάρισης. Οι συνοπτικές οικονομικές καταστάσεις της χρήσης 2013 υπογράφηκαν από τον ειδικό εκκαθαριστή στις 30/11/2015 – δηλαδή δυο χρόνια σχεδόν μετά το πέρας της χρήσης!! Με τον ίδιο ισολογισμό λογίστηκαν και προβλέψεις 14,6 εκ. € αναδρομικά στην χρήση 2012 – κάτι που δεν συμπεριλαμβανόταν στις αρχικές Συνοπτικές Οικονομικές Καταστάσεις του 2012, ούτε στις Αναλυτικές Οικονομικές καταστάσεις της ίδιας χρήσης (ούτε γίνεται αναφορά σε κινδύνους εκεί πέραν ενδεχόμενες διαφορές από φορολογικούς ελέγχου και κάποιες αγωγές). Μετά δε την υπαγωγή σε ειδική εκκαθάριση δεν παρέχονται αναλυτικές σημειώσεις – δηλαδή για τη χρήση 2013 και μετά, αλλά ούτε και συνοπτικές οικονομικές καταστάσεις από την χρήση 2015 και μετά. Λίγο περίεργα φαίνονται όλα αυτά.
Τώρα για την πρώτη χρήση μετά την υπαγωγή σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης, αυτή της 16 Φεβρουαρίου 2014 δηλαδή. (Φεβρ 2014-Φεβρ 2015) η ΕΛΒΟ είχε κύκλο εργασιών 4,2 εκ. €, έξοδα λειτουργίας 9,7 εκ. € και ζημιές -13,1 εκ. €, ενώ τα ίδια κεφάλαια της ανέρχονταν πλέον σε -40,3 εκ. € – λόγω του ότι έχουν ήδη υπολογιστεί οι σημαντικές προβλέψεις στις χρήσης 2012 και 2013, σε πολύ αργότερη, όπως αναφέραμε, ημερομηνία.
Επίσης σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία (με βάση τον τελευταίο διαθέσιμο ισολογισμό της 16/2/15, δηλαδή της χρήσης 2014), οι υποχρεώσεις της ΕΛΒΟ ανέρχονται σε 59 εκ. € – από τι οποίες σε τράπεζες (βραχυπρόθεσμα δάνεια) 35,1 εκ. € (από 24,5 εκ. € στις 31/12/13), σε ασφαλιστικούς οργανισμούς 6,3 εκ. € και σε διάφορους πιστωτές 33,5 εκ. €. Ο ελεγκτής σημειώνει ότι οι υποχρεώσεις  είναι ληξιπρόθεσμες – με αποτέλεσμα να υπόκειται σε υπερημερίες και προσαυξήσεις. Δηλαδή η οικονομική απραγία μεγεθύνει την ζημία.

Δύο «στόρι» για την σημερινή κατάσταση

«Στόρι» 1: Σπατάλη και ανικανότητα
Η συνήθης δικαιολογία όταν μια δημόσια επιχείρηση έχει ζημίες είναι τα γνωστά: κακοδιαχείριση, υπερστελέχωση, συνδικάτα, ανίκανη διοίκηση, κομματισμός, γραφειοκρατία, μη παρακολούθηση τεχνολογικών εξελίξεων κοκ. – διαλέξτε τι προτιμάτε!
Αλλά ακόμα και αν είναι έτσι η μισθοδοσία και τα έξοδα στην περίπτωση της ΕΛΒΟ δεν φαίνεται να είναι τόσο συνταρακτικά αν το εξετάσουμε.  Η μισθοδοσία των 315 περίπου υπαλλήλων, η οποία καταβάλλεται για όλη την περίοδο της ειδικής εκκαθάρισης, αναφέρεται σε 350.000 € μήναπριν των ασφαλιστικών πληρωμών (2019, πηγή). Αν εξεταστεί με βάση τους ισολογισμούς  η μισθοδοσία το 2012 (με βάση τις τελευταίες αναλυτικές καταστάσεις) ανήλθε σε 12 εκ € – δηλαδή περίπου 1 εκ. € το μήνα για προφανώς 315 υπαλλήλους (δεν διευκρινίζεται αλλά γίνεται υπόθεση). Με βάση τα ανωτέρω με μια απλή διαίρεση προκύπτουν απολαβές από 1.100 € έως 2.700 € (το δεύτερο πρέπει να είναι μαζί με τις ασφαλιστικές εισφορές). Μένει να διευκρινιστεί το πραγματικό νούμερο.
Σημειώνεται ότι το 60% της μισθοδοσίας αυτής (12 εκ. € ετησίως) είναι στην παραγωγή. Είναι ίσως προς διερεύνηση το ερώτημα, εάν το προσωπικό διοίκησης είναι υπεράριθμό – αλλά από την άλλη πλευρά, με δεδομένη την αδρανοποίηση της εταιρίας, είναι πιθανό να υπάρχουν περισσότεροι διοικητικοί ή  οι αμοιβές κάποιων να είναι υπέρογκες. Η διοίκηση πάντως είναι μια υποστηρικτική λειτουργία που πρέπει να υπάρχει ανεξάρτητα από την δραστηριότητα – ενώ και είναι σίγουρα αναγκαία να υπάρχει, εάν η επιχείρηση  αποκτήσει ξανά σημαντική δραστηριότητα.
Αλλά ακόμα κι αν κάποιος θέλει να βρεθεί στα μισά των δυο απόψεων και να πει ότι ίσως κάπου υπήρξε ανικανότητα, κάπου απαξίωση το ενδεχόμενο χρηματικό αποτέλεσμα των δύο δεν είναι ισοδύναμο. Η όποια ανικανότητα ή σπατάλη σε μισθούς κλπ δεν μπορεί να έχει κοστίσει όσο οι τεράστιες απώλειες τζίρου εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ που βλέπουμε. Από την άλλη όσο μειωνόταν ο κύκλος εργασιών μειώνονταν και το προσωπικό και τα έξοδα αλλά και οι ζημιές. Συνεπώς γίνονταν διορθωτικές κινήσεις δηλ. δεν φαίνεται να υπήρξε αδιαφορία αλλά γίνονταν και προσπάθειες ανάληψης έργων.
«Στόρι» 2: Απαξίωση
Από την άλλη κάποιος θα μπορούσε να πει ότι αυτό που βλέπουμε στην ΕΛΒΟ είναι ουσιαστικά μια σταδιακή απαξίωση με μοιραία προδιαγεγραμμένη κατάληξη το κλείσιμο ή το ξεπούλημα. Το ερώτημα που θα’πρεπε να συνοδεύει μια τέτοια εξήγηση είναι το γιατί έγινε, ποιος την σχεδίασε και ποιος δεν έκανε κάτι να την αποτρέψει. Εν πάσει περιπτώσει ένα τέτοιο επιχείρημα απαξίωσης θα μπορούσε να στηριχτεί στα ακόλουθα στοιχεία:
  • Ο κύκλος εργασιών μετά την είσοδο στην «κρίση» το 2009 και μετά την αποχώρηση του Ομίλου Μυτιληναίου από την εταιρία το 2010 πέφτει κατακόρυφα. Από €120-180 εκατ που ήταν κατά την περίοδο 2000-2004 όταν η εταιρία είχε σημαντικά κατασκευαστικά συμβόλαια έπεσε στα €40,6 εκατ το 2008, €22 εκατ το 2010, €7,4 εκατ το 2011 από όταν και μετά ουσιαστικά υπολειτουργεί
  • Κατά όλη την περίοδο Μυτιληναίου 2000-2010 η εταιρία δεν είχε αρνητικά ίδια κεφάλαια ή ανάγκη για αύξηση κεφαλαίου ενώ οι ζημιές εμφανίζονται από το 2006 και μετά. Κατά την περίοδο 2000-2008 το άθροισμα των κύκλων εργασιών της εταιρίας είναι €1 δις σωρευτικά και τα αποτελέσματα οριακά θετικά (€3 εκατ).  Μετά την αποχώρηση του Ομίλου Μυτιληναίου το Δημόσιο προχωρά σε δυο αυξήσεις κεφαλαίου συνολικά €74 εκατ το 2011-2012 για να υποστηρίξει μια εταιρία χωρίς δραστηριότητα ουσιαστικά. Επιτυχημένοι επιχειρηματίες όσο το κράτος μας δίνει δουλειές και μετά αποχωρούμε και το αφήνουμε να ξελασπώσει…. Θα μπορούσαμε να βάλουμε ένα επίθετο αλλά ας το αφήσουμε. Ίσως θα μπορούσε κανείς να το ρίξει και στους συνδικαλιστές και την γραφειοκρατία αν θέλει να αγιοποιηθεί στο πάνθεο των αναξιοπαθούντων κρατικοδίαιτων αριβιστών….
  • Η εταιρία όπως είπαμε έχει συντελέσει σημαντικό κατασκευαστικό έργο στην ιστορία της. Στην δεκαετία του 2000 έχει σημαντικά συμβόλαια με τον Ελληνικό Στρατό για την κατασκευή των τανκς Leopard και των Hummer που προορίζονταν να υποστηρίξουν τις ειρηνευτικές αποστολές στο Κόσοβο και αλλού και ήταν απαιτητά σχεδόν επιτακτικά, με κάποια δημοσιεύματα να επικρίνουν την τιμή προμήθειας τους.
  • Το 2001-2002 η ΕΛΒΟ παίρνει και παραγγελία για την κατασκευή 90 τρόλεϊ για τον ΗΛΠΑΠ, κάποια από τα οποία αρθρωτά, τα οποία κατασκευάζονται μεταξύ 2002-2005 σε συνεργασία με την Neoplan-Man. Για τα τρόλεϊ αυτά αργότερα ξεσπά ένα σκάνδαλογια κάποια πληρωμή ή έκπτωση €2,8 εκατ που επιστρέφει σε λογαριασμούς offshore εμπλεκομένων στη συμφωνία που δεν οδηγεί σε κάποια ποινή τελικά.
  • Το 2006 όμως η ΕΛΒΟ αποκλείστηκε από διαγωνισμό του ΟΑΣΑ για την προμήθεια 300 λεωφορείων (από τα οποία 100 αρθρωτά).
  • Μετά την αποχώρηση Μυτιληναίου εν μέσω μνημονίων, αποφασίζεται το 2012 επί Στουρνάρα η ιδιωτικοποίηση των αμυντικών βιομηχανιών, ΕΑΣ και ΕΛΒΟ κάτω από πιέσεις της Τρόικας. Όμως το 2013 αλλάζουν γνώμη και αποφασίζεται να μη ιδιωτικοποιηθούν τελικά αλλά να γίνει αναδιοργάνωση που στην περίπτωση της ΕΛΒΟ σημαίνει εκκαθάριση και απαξίωση όπως είδαμε!
  • Εν τω μεταξύ οι εργαζόμενοι καταγγέλλουν ότι ενώ το 2015 είχε υπογραφεί συμφωνία για συντήρηση BMP-1 του Ελληνικού Στρατού που θα παραχωρούνταν στην Αίγυπτοστα πλαίσια διακρατικής συμφωνίας, το Υπουργείο Οικονομιών επέπληξε γιατί είχε άλλα σχέδια!! Τελικά ούτε αυτό αλλά ούτε και ένα πρόγραμμα για κατασκευή 250-300 Hummer για το Ιράκ προχωρούν. Επίσης το 2013 ακυρώνεται λόγω αδυναμίας της ΕΛΒΟ να εκτελέσει την συμφωνία, έργο προμήθειας 309 φορτηγών για την Εθνοφρουρά της Κύπρου που είχε υπογραφεί το 2008 και είχε προϋπολογισμό €38 εκατ
  • Κι αυτή την περίοδο αντί η ΕΛΒΟ να παράγει ή να σχεδιάζει οχήματα για τον Ελληνικό Στρατό παραχωρούνται 460 μεταχειρισμένα ΤΟΜΠ Μ-113 από ΗΠΑ όπως και Μ-114 (δεν θα αναφερθούμε εδώ στην χρησιμότητά τους, το αφήνουμε στους ειδικούς, αλλά μόνο το γεγονός ότι είναι μεταχειρισμένα, αν και με δωρεάν κόστος παραχώρησης, προβληματίζει…. (μάλιστα λέγεται ότι κάποια θα κανιβαλιστούν για ανταλλακτικά οπότε μένει να δούμε πόσα θα μείνουν επιχειρησιακά τελικά και για πόσο). Απλά σημειώνουμε γεγονότα και αφήνουμε να το κρίνουν οι έμπειροι Έλληνες αξιωματικοί.
Τελικά τι να πιστέψει κανείς; Είναι η κατάσταση της αμυντικής βιομηχανίας αποτέλεσμα ανικανότητας ή απαξίωσης; Κατ’αρχας, σε όλες τις χώρες η αμυντική δαπάνη, είναι…. δαπάνη, εκτός αν έχεις σφαίρες επιρροής και μπορείς να εξάγεις και να εκμεταλλευτείς τα έσοδα από αυτό και παράπλευρες δραστηριότητες ή εφαρμογές σε πολιτική βιομηχανία (πχ αυτοκινητοβιομηχανία). Αν δεν υπάρχει δαπάνη δεν υπάρχει και βιομηχανία…
Άρα δεν φαίνεται κάτι συνταρακτικό σε λειτουργικό επίπεδο. Για να δούμε λοιπόν το κατά πόσο είναι τραγική η κατάσταση της εταιρίας και σε λογιστικό επίπεδο, κι αν μπορεί να γίνει κάτι – στη δεύτερη συνέχεια του άρθρου που θα ακολουθήσει αύριο.  

Δεν υπάρχουν σχόλια: