ΤΟ “ΚΑΚΟ ΣΤΟΝ ΘΕΟ” (14)

Συνέχεια από: Πέμπτη 30 Ιανουαρίου 2020

ΤΟ ΚΑΚΟ ΣΤΟΝ ΘΕΟ 

Του Antonio Stevenazzi.

          

ΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, 
ΔΗΛΑΔΗ Ο ΘΕΟΣ ΣΑΝ ΑΒΥΣΣΑΛΕΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ(συνέχεια)

         

Ίσως δεν είναι ακόμη εδώ η δυσκολία αλλά όπως εξηγεί ξανά ο Tilliette, αυτή ξεκινά από την στιγμή κατά την οποία αυτός ο “Θεός πρίν από τον Θεό”, αυτή η αβυσσαλέα ελευθερία, η καταγωγική και απόλυτη, διαλογίζονται με την αποκλειστική σημασία τής ελευθερίας τής επιλογής, της ελευθερίας της βουλήσεως. Γράφει ο Pareyson. “Να αποδώσουμε στον Θεό την ελευθερία τής βουλήσεως (την ανθρώπινη) που είναι η επιλογή και η εναλλαγή δεν σημαίνει να τον μειώσουμε αλλά να τον θέσουμε στην απόλυτη κυριότητά του, σαν ελευθερία και βούληση καθαρή”. Το θέμα είναι λοιπόν εάν η Θεία ελευθερία μπορεί να εξαντληθεί στην ελευθερία τής επιλογής.

          Όταν η σχολαστική θεολογία, στοχαζόμενη στο πρόβλημα, επεξεργάστηκε διατυπώσεις όπως Libertas a necessitate κ.τ.λ. είχε την πρόθεση να σώσει όχι μόνον την απόλυτη υπερβατικότητα του Θεού, την άπειρη “ποιοτική διαφορά”, αλλά μαζί μ’αυτή να αποκλείσει και κάθε μορφή εμπλοκής τού Θεού με το αρνητικό και το κακό. Έτσι λοιπόν, πέραν αυτών των λιγοστών και ξερών εκφράσεων οι οποίες εν τέλει δεν είναι παρά διατυπώσεις, τίς κρυμμένες σ’αυτές προθέσεις οφείλουμε να υπολογίσουμε, διότι το αληθινό πρόβλημα είναι εάν, στην σύλληψη τού Θεού τού Pareyson, η αγιότης και η αγαθότης τού Θεού (ο Θεός τρείς φορές Άγιος τής Γραφής, ο αγαθός Θεός τού Ευαγγελίου), εκείνη που ονομάζει διαρκώς η “θετικότης” είναι τελικώς εξασφαλισμένες και σίγουρες εις βάθος. Κατ’ουσίαν, όπως λέει ο Tilliette, μία παρόμοια σύλληψη μάς εγγυάται ενάντια στην Θεία αναγκαιότητα τού αγαθού;” Ή μήπως οφείλουμε να δηλώσουμε ότι ο Θεός είναι πέραν τής αντιθέσεως ανάγκης-ελευθερίας λόγω τής οποίας Αυτός είναι μία αναγκαία ελευθερία και μία ελεύθερη αναγκαιότης!

          Στην σύλληψη τού Pareyson πράγματι το δίλημμα είναι εσωτερικό στην Θεία πράξη τής ελευθερίας : το αγαθό δεν επιλέγεται από τον Θεό καθότι αγαθό, αλλά αντιστρόφως συστήνεται σαν αγαθό καθότι επιλέγεται από τον Θεό! Ακόμη και έτσι όμως ωθούμε αναπόφευκτα την ελεύθερη Θεία Βούληση τού αγαθού στο δύσβατο έδαφος μίας κυκλικότητος, παράδοξης χωρίς αμφιβολία, ακόμη και “πονηρής”, καθότι αυτή η ελευθερία επιλογής οδηγεί σε ένα αγαθό το οποίο έχει καταλήξει αυτομάτως αγαθό ακριβώς από την ίδια την επιλογή η οποία το ενεργοποιεί. Η συνέπεια είναι ότι η ίδια η Θεία πράξη, σαν επιλογή  τού Είναι και τού αγαθού (συνεπιφέροντας αναγκαίως καθαυτή την δυνατότητα τού αντιθέτου της) εκθέτει τον Θεό, κατά κάποιο τρόπο, σε μία σχέση, οπωσδήποτε ιδιαίτερη, με το κακό, παρότι μόνον για να το απωθήσει, για να το νικήσει, για να το ξεπεράσει! Ένα κακό και μία αρνητικότης η οποία προφανώς δεν μπορούν να προϋπάρξουν του Θεού, ούτε να έχουν δημιουργηθεί από αυτόν ή να έχουν ενεργοποιηθεί, καθότι εμφανίζονται αποκλειστικά και αναπόφευκτα στην ξεχωριστή κίνηση μέσω τής οποίας ο Θεός επιλέγει τον εαυτό του σαν τό αγαθό, η οποία όμως θα πρέπει να δεχθεί και την αντίθετη δυνατότητα, παρότι απωθημένη.

          Φτάνουμε λοιπόν στα όρια εκείνης τής σοβαρής συζητήσεως τής τόσο σκανδαλώδους που είναι το “κακό στον Θεό”. Έκφραση παράξενη, τρομερή και ίσως παραπλανητική, η οποία μάς λέει πρώτα απ’όλα και βασικώς ότι  έγινε κάθε δυνατή προσπάθεια  για να κατανοηθεί το κακό και έτσι δεν μάς μένει άλλο συμπέρασμα από το να αναγνωρίσουμε ότι το κακό είναι ανεξήγητο!” “Διότι βυθίζει τις ρίζες του στο σκοτεινό βάραθρο το τόσο απειλητικό, τής Θείας ελευθερίας.”

          Εδώ λοιπόν κρύβεται και από εδώ κατάγεται “οντολογικώς”εκείνη η αρνητικότης, εκείνη η “δυνατότης” τού κακού η οποία στην συνέχεια θα απλωθεί καταστροφικά λόγω τής ανθρώπινης ελευθερίας, στον κόσμο τής φύσης και στην ιστορία τού ανθρώπου!

        
  Ας δούμε όμως πριν συνεχίσουμε πως αντιμετώπισε ο Φλωρόφσκι την προβληματική τού κακού και ίσως δούμε και πόσο κοντά βρίσκεται στην αντιμετώπισή του, από το κείμενο που παρακολουθούμε: θα ακολουθήσουμε την συνοπτική έκθεση τής προβληματικής του από την σύνοψη τού Χρ. Γιανναρά που υπάρχει στο βιβλίο του «Το Αίνιγμα του Κακού» στις σελίδες 162-163!

          1, Κάθε τί που υπάρχει είναι δημιούργημα του Θεού. Όμως το κακό υπάρχει χωρίς να έχει δημιουργηθεί από τον Θεό. Το κακό είναι μία ανεξήγητη (χωρίς λογική αιτία) προσθήκη που εμφιλοχώρησε στο γεγονός τής ύπαρξης παρά την θέληση τού Θεού.

          2, Η θέληση τού Θεού ορίζει τούς λόγους (τις αιτίες, τους σκοπούς) για τούς οποίους υπάρχει κάθε υπαρκτό! Το κακό υπάρχει για λόγους που αντιτάσσονται στους λόγους τών υπαρκτών.

          3, Οι αιτίες και οι λόγοι τού κακού δεν περιλαμβάνονται στην αιτιότητα που συγκροτεί την Θεία δημιουργία. Το κακό συνιστά μίαν άλλη αιτιότητα που αντιμάχεται την αιτιότητα και την αρμονία, την αλληλουχία αιτιών και αιτιατών, τής δημιουργίας.............................

  ........................      
 5. Πιστοποιούμε την ύπαρξη, την δύναμη  του κακού, αλλά αγνοούμε την προέλευσή του, την καταγωγική λογική του!

          6, Ο κόσμος που γνωρίζουμε είναι κάτι άλλο από αυτόν που βεβαιώνει η Εκκλησία. Το κακό προσθέτει κάτι στην δημιουργία τού Θεού, είναι παραγωγικό στην καταστροφικότητά του.

          7, Η Χριστιανική μαρτυρία βεβαιώνει ότι η καταστροφή πού επιφέρει το κακό είναι ανεπανόρθωτη. Αποκλείει την παρήγορη ελπίδα να σωθούν τελικά όλοι οι άνθρωποι, ρητά αναφέρεται σε αιώνια κόλαση!

          8, Ο αφύσικος διχασμός που εισχώρησε στον κόσμο τού Θεού είναι αιώνιος. Οι κατακτήσεις του κακού δεν θα εξουδετερωθούν από την παντοδύναμη ευσπλαχνία του Θεού.

          Το μόνο που αντιπαρατίθεται στο κακό αυθεντικά είναι η ενσάρκωση τού Χριστού, ο οποίος κατέβηκε στην γή, για να άρει τις αμαρτίες τού κόσμου. Το κακό προκαλεί οδύνη στον ίδιο τον Θεό (ο σταυρός του Χριστού) και ο Θεός αποδέχεται αυτή την οδύνη μέχρι το τέλος. Το πάθος τού Ιησού ήταν ένας θρίαμβος, μία αποφασιστική νίκη!

Συνεχίζεται

Αμέθυστος.