Η οντολογία του προσώπου στη νεότερη θεολογική σκέψη: Ν. Νησιώτης, Χρ. Γιανναράς, Ι. Ζηζιούλας. Μια κριτική αποτίμηση (6)

Συνέχεια από: Δευτέρα 21 Φεβρουαρίου 2022

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ - ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ 

ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Συστηματικής – Δογματικής Θεολογίας 

Διπλωματική εργασία Η οντολογία του προσώπου στη νεότερη θεολογική σκέψη: Ν. Νησιώτης, Χρ. Γιανναράς, Ι. Ζηζιούλας. Μια κριτική αποτίμηση.

Καθηγητής: Χρ. Σταμούλης 

Φοιτητής : Περικλής Αγγελόπουλος - Θεσσαλονίκη 2020

4.2 18ος αιώνας. Η θεολογία ως θετική επιστήμη στη σκέψη του Χάιντεγκερ και του Κίρκεγκωρ

Στη διάρκεια του 18ου αιώνα η θεολογία καθιερώθηκε ως θετική επιστήμη καθώς το αντικείμενο της θεωρήθηκε ότι είναι ο χριστιανισμός ως ιστορική πραγματικότητα. Η πορεία της Εκκλησίας στον κόσμο, η ηθική ζωή των μελών της, η καλλιέργεια της αυτοσυνειδησίας της Εκκλησίας, και η μελέτη του Χριστιανικού πνεύματος όπως εμφανίζεται στο πρόσωπο του σταυρωμένου Χριστού συνυφαίνονται με την θεολογική σκέψη94. 

Στο σημείο αυτό θα θέλαμε να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με τον Μ. Χάϊντεργκερ (2007), η θεολογία ως θετική επιστήμη του Χριστιανικού πνεύματος, διαφοροποιείται από τη φιλοσοφία, η οποία μελετά το Είναι. Έτσι, φιλοσοφία και θεολογία διαφοροποιούνται όχι λόγω της διαφορετικής μεθοδολογίας στην προσέγγιση των ζητημάτων για τον Θεό τον κόσμο και τον άνθρωπο, αλλά γιατί μελετούν διαφορετικές εκφάνσεις του επιστητού95. Σύμφωνα με τον Γερμανό στοχαστή, η χριστιανική Θεολογία μελετά την πίστη του ανθρώπινου εδωνά–Είναι, η οποία σημαίνει την αναγέννηση του πιστού, που εκλαμβάνεται ως μια μεταστροφή έναντι του Θεού, η οποία προκαλείται από την αποκάλυψη του γεγονότος της σταύρωσης του Χριστού και της μετοχής στο γεγονός αυτό.96

Η πίστη έτσι, όπως έδειξε και ο Δανός θεολόγος του 19ου Σορέν Κίργκεργκωρ (1813-1855), δεν είναι το αντίθετο της γνώσης ή της αμφιβολίας αλλά αφορά το γεγονός της ανυπακοής στο Θεό και την καταβύθισης στην απελπισία της απιστίας97. Η θεολογία λοιπόν, ως θετική επιστήμη δεν είναι μια αμιγώς γνωστική προσέγγιση, αλλά μια επιστήμη στην οποία ο Χριστός αποκαλύπτεται απευθύνοντας το θυσιαστικό μήνυμα του Σταυρού στον άνθρωπο που αποφασίζει να ζήσει θυσιαστικά έναντι του Σταυρωμένου Θεού. Η θυσιαστική αυτή στάση διανοίγει μια ρωγμή στο χρόνο, καθώς ο πιστός στρέφει το βλέμμα του στα έσχατα, την Ημέρα της Κρίσης98.Η θεολογία έτσι, δεν προσεγγίζει νοησιαρχικά την πραγματικότητα του Θεού, αλλά είναι μια αποκάλυψη της αλήθειας που αφορά ολόκληρο τον άνθρωπο και συνδέεται με την υπαρξιακή και οντολογική παρουσία του ανθρώπινου Είναι99. Η θεολογία στην προοπτική αυτή δεν αντικειμενοποιεί το Θεό, μετατρέποντας τον σε εξωτερικό αντικείμενο έρευνας, αλλά θεματοποιεί το περιεχόμενο της πίστης αποκαλύπτοντας το διαχρονικό υπαρξιακό μήνυμα που απορρέει από τον Σταυρικό θάνατο του Χριστού100.

Σημειώσεις

93. Δ. Κούκουρα, Εισαγωγή στη Θεολογία. Κορνηλία Σφακιανάκη, Θεσσαλονίκη, 2005,σ. 101.

94. Στο ίδιο, σ.34.

95. Μ. Χαίντεργκερ, Η θετικότητα της Θεολογίας και η σχέση της προς την φαινομενολογία.(Γ. Τζαβάρα, μτφρ),στο, Γ. Τζαβάρας, «Θεολογία και φιλοσοφία κατά τον πρώιμο Χαϊντεργκερ». Ίνδικτος, Αθήνα, 2007, σ. 94.

96. Στο ίδιο, σ.100.

97. Γ. Τζαβάρας, «Θεολογία και φιλοσοφία κατά τον πρώιμο Χαϊντεργκερ». Ίνδικτος, Αθήνα, 2007, σ. 17.

98. Στο ίδιο, σ. 37.

99. Στο ίδιο, σ.38.

100. Στο ίδιο, σ.32.