Η θεοπνευστία βρίσκεται στο νόημα κι όχι στο γράμμα

Δεν υπάρχει Θεόπνευστη ερμηνεία, εάν δεν έχει προϋποθέσεις.

τού π. Γ. Μεταλληνού 
τ. Κοσμήτορα της Θεολογικής Σχολής του Πανεπ. Αθηνών
Απομαγνητοφώνηση τμήματος ομιλίας

Πρώτον. Η Θεοπνευστία δεν είναι το γράμματος, αλλά είναι τών νοημάτων, τού πνεύματος.

Πώς κατανοείται δηλαδή. Δεν μας ενδιαφέρει πώς το λέει. Η γλώσσα είναι μέσον κοινωνίας. Επικοινωνίας τού ενός ανθρώπου με τον άλλον. Γι' αυτό λέμε: "θάλασσα", και εννοείς "θάλασσα". Αλλά όταν λες: "τά' καμε θάλασσα", εννοείς κάτι άλλο. Επομένως, πρέπει να ξέρεις τον γλωσσικό κώδικα.

Γράφει κάποιος: "Το παιδί μου έφαγε έναν πύραυλο και πήγε στο νοσοκομείο". Μετά από 500 χρόνια, θα λέει κάποιος: "Πω πω πω! Έφαγε ρουκέτα!". Όχι! Έφαγε παγωτό πύραυλο! Καταλάβατε λοιπόν; Είναι ο γλωσσικός κώδικας που χρησιμοποιούμε. Η Θεοπνευστία δεν είναι στο γράμμα. Ο καθένας, ο κάθε συγγραφεύς τής Παλαιάς και τής Καινής Διαθήκης, γράφει ανάλογα με τις δυνατότητές του, τις προϋποθέσεις του, τις γνώσεις του, κλπ.

Δεύτερον. Η Θεοπνευστία είναι τών νοημάτων.

"Τών ρημάτων η δύναμις" που λένε οι πατέρες. Αθανάσιος και άλλοι. Η δύναμις είναι το βάθος τού λόγου, το νόημα.

Και το τρίτο σημείο, είναι η ερμηνεία, πώς μπορεί να είναι Θεόπνευστη.

Έχουμε Θεόπνευστη ερμηνεία, εάν ο ερμηνεύων, βρίσκεται στον φωτισμό τού Αγίου Πνεύματος και στη θέωση. Γι' αυτό έχουμε ως βάση τους αγίους. Αυτούς που αποδεδειγμένα έφθασαν στον φωτισμό τού Αγίου Πνεύματος.

Ο Χρυσόστομος, είναι ο κατ' εξοχήν ερμηνευτής. Ως άγιος, και όχι ως Χρυσόστομος Ιωάννης. Προσέξτε το! Έχει αρκετά λάθη, όπως σας είπα πριν, ο Χρυσόστομος. Αλλά πού; Όχι σε δραματικά θέματα.

Μπορεί μια λέξη να την κατανοεί με τον Α τρόπο ή Β. Ο Θεός δεν του μαθαίνει συντακτικό, γραμματική, λαογραφία, και να του πει: "ξέρεις, αυτή η λέξη, λαογραφικά στη Συρία, σήμαινε αυτό". Μικρό το κακό, αν δεν το κατανοήσει. Είναι πολύ λεπτό το θέμα τού φωτισμού τής Θεοπνευστίας. Θεοπνευστία είναι να μη χάσει τον πνευματικό νου, και μπει εν κινδύνω η οδός, ο δρόμος προς τη σωτηρία. Όλα, τα πάντα, στην Εκκλησία, στη Γραφή, κλπ, είναι η σωτηρία τού ανθρώπου. Η πορεία προς τη Θέωση. Όλα τα άλλα είναι "περί ημάς".

Έχει έναν ωραίο λόγο ο άγιος Βασίλειος, λέει: "Ημείς εσμέν, η ψυχή και ο νους. Ότι κατ' εικόνα τού Κτίσαντος γεγενήμεν".

Εμείς είμαστε η ψυχή και ο νους. Νους είναι η δύναμις τής ψυχής, να γνωρίσει τον Θεόν. Βλέπετε; Ο νους τονίζεται. Όχι η διάνοια. Ο νους. Η δύναμις τής θεογνωσίας. Αλλά αυτά είναι στοιχεία τής ψυχής τού ανθρώπου.

"Ότι κατ' εικόνα τού Κτίσαντος γεγενήμεν".

Είμαστε κατ' εικόνα, διότι έχουμε τον νου τού Θεανθρώπου Ιησού Χριστού. "Νουν Χριστού", που λέει και ο απόστολος Παύλος.

Συνεχίζει: "Ημέτερον δε το σώμα, και δι' αυτού αισθήσεις".

Το σώμα δεν είμαστε εμείς. Είναι δικό μας το σώμα. Δικό μας, (δηλαδή μας το χαρίζει ο Θεός ούτε αυτό είναι δικό μας), και έχουμε το σώμα, και το κάνουμε ό,τι θέλουμε.

Πλάτων: "Ο ηνίοχος τού σώματος είναι η ψυχή" που έλεγε ο Πλάτων. Αυτά όλα, συναντώνται. Ό,τι καλό υπάρχει, τού Χριστού είναι. Τα λέει ο Πλάτων. Αλλά πώς τα εννοεί ο Βασίλειος.

"Περί ημάς δε τ' άλλα πάντα, και η λοιπή τού βίου κατασκευή".

Όλα τα άλλα είναι γύρω μας. Το επάγγελμά μας, η οικογένειά μας, το πού θα φθάσουμε, τι βαθμό θα πάρουμε, τι θέση θα 'χουμε στην κοινωνία. Είναι "περί ημάς". Εκεί στο "περί ημάς", πέφτει πολύ νερό. Καλό είναι και να έρθουν χωρίς να γίνεις μασόνος για να πάρεις μια θέση, καλό είναι και να μην έρθουν. Αυτό που χρειάζεται, που είναι ο όντως άνθρωπος, ο κυρίως άνθρωπος, είναι η ψυχή. Το πνευματικό στοιχείο. Η οποία αγιάζει και το σώμα, αν αγιασθεί, ή δαιμονοποιεί και το σώμα, αν δαιμονοποιηθεί.

Βλέπετε λοιπόν πώς ιεραρχούν τα πράγματα; Όλοι!

Ο Χρυσόστομος έχει κατεβατά ολόκληρα. Λέει: "Ουκ οίδας; Οδοίτης ει ού Πολίτης". Δεν μένεις μόνιμα κάπου. Οδοιπόρος είσαι. Επομένως, εκεί που πάμε, ούτε μανδήλια χρειάζονται, ούτε τίποτα. "Έχουνε τσέπες τα σάβανα;" Έτσι είναι θρεμμένος ο λαός. Τώρα, εμείς, (γι' αυτό λέει ο άγιος Κοσμάς, ότι "οι γραμματισμένοι θα καταστρέψουν τον κόσμο"). Ερχόμαστε εμείς, μαθαίνουμε λίγα Γερμανικούλια, Αγγλικούλια και κάτι τέτοια, και νομίζουμε ότι... Θα το 'λεγα λαϊκά, αλλά δεν μου επιτρέπεται

Λοιπόν, αλλάζουνε τα φώτα σ' όλους, ενώ ο κοσμάκης λέει: "δεν έχουνε τα σάβανα τσέπες".

Ιώβ: "Γυμνοί ήλθαμε εις τον κόσμο, γυμνοί και εξερχόμεθα". Να, Παλαιά Διαθήκη που λέμε. Υπάρχει αγιότερη μορφή, από τον ΜΗ Εβραίο, εκ χώρας Αυσίτιδος, τής Αραβίας, από τον Ιώβ, που δεν είναι Εβραίος; Ο Ιώβ εκπροσωπεί όλον τον εθνικό κόσμο, μέσα στην Παλαιά Διαθήκη. Μαζί έρχεται και η Ρουθ μετά, η Μωαβίτισσα, (ακούγανε από τη Μωάβ τη Ρουθ οι Εβραίοι, οι Φαρισσαίοι, και παθαίνανε Τεταρταίο. Να το εθνικιστικό, το ρατσιστικό).

Ο Χριστός, ο Θεός, ο Τριαδικός Θεός, δεν κάνει διάκριση κανενός μας. "Πάντας θέλει σωθήναι, (ανθρώπους) σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν".

Πηγή: Απόσπασμα ομιλίας του π. Γ. Δ. Μεταλληνού, που έγινε στην Εκκλησία του Αγ. Αντύπα στο Γουδί, στις 8-11-07. Απάντηση του π. Γεωργίου στην Ερώτηση: "Είναι η Αγία Γραφή αλάθητη; Και αν όχι, τι είδους λάθη μπορεί να περιέχει;"

ΤΡΕΛΟ-ΓΙΑΝΝΗΣ