Οι ελίτ και οι σκουπιδιάρηδες

Βρισκόμαστε στο δρόμο που οδηγεί σε αστυνομικά, ολοκληρωτικά, δικτατορικά κράτη, τα οποία αποκλείουν εκ των πραγμάτων τις εξεγέρσεις – ενώ κατά τους υποστηρικτές τους, η Δημοκρατία είναι απλά ένα διάλειμμα, μεταξύ ολοκληρωτικών καθεστώτων.

Άποψη

Όπως έχουμε ήδη αναφέρει ο αμερικανός Nick Hanauer ανήκει, σύμφωνα με τις δικές του δηλώσεις, στο πλουσιότερο 0,01% του πληθυσμού της χώρας του – περιγράφει δε τον εαυτό του ως έναν «υπερήφανο και αμετανόητο» καπιταλιστή. Έχει αποκτήσει την περιουσία του με επενδύσεις σε εταιρείες, μεταξύ άλλων ως συνιδρυτής της Amazon – κερδίζοντας τεράστια ποσά, ειδικά μετά το ξέσπασμα της κρίσης του 2007, όπου «επιδοτήθηκε» βασιλικά, όπως αρκετοί άλλοι «συνάδελφοί του» δισεκατομμυριούχοι, από τα προγράμματα παροχής ρευστότητας της Fed (QE).

Ο κύριος αυτός, θεωρώντας πως η παρούσα κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί στο διηνεκές, απηύθυνε το 2014 (πριν την εκλογή Trump που τρομοκράτησε τις ελίτ) μία ανοιχτή επιστολή προς τους «συνοδοιπόρους» του (πηγή) – προς τους υπερβολικά πλουσίους δηλαδή, με στόχο να τους προειδοποιήσει για την επερχόμενη επανάσταση των «σκουπιδιάρηδων» όπως ο ίδιος χαρακτηρίζει το 99,99% των Αμερικανών. Ειδικότερα, έγραψε τα εξής σε ελεύθερη μετάφραση:

«Από πολλές πλευρές, δεν είμαι καθόλου διαφορετικός από εσένα. Όπως και εσύ, έτσι και εγώ έχω ανταμειφθεί πλουσιοπάροχα, με έναν άσεμνο, προκλητικό κυριολεκτικά τρόπο για τις επιτυχίες μου – με έναν τρόπο ζωής, με ένα βιοτικό επίπεδο καλύτερα που το 99,99% των αμερικανών δεν μπορούν καν να φανταστούν. Ας μιλήσουμε όμως ανοιχτά μεταξύ μας. Δεν καταλαβαίνουμε αλήθεια πού μας οδηγεί το ταξίδι;

Συχνά αναρωτιέμαι, σχετικά με το τι προβλέπω για το μέλλον. Γνωρίζετε τι ακριβώς βλέπω εγώ ότι θα ακολουθήσει; Πιστεύω πως οι περισσότεροι από εσάς θα απαντούσαν καταφατικά, γνωρίζοντας πως την ίδια εποχή, όπου εγώ και εσείς έχουμε κατά πολύ μεγαλύτερη επιτυχία, από αυτήν που θα ονειρεύονταν όλοι οι μέχρι σήμερα πλουτοκράτες, το 99,99% των ανθρώπων της χώρας μένει πολύ μακριά πίσω μας.

Το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών γίνεται όλο και πιο μεγάλο, πολύ πιο οδυνηρό. Ακόμη περισσότερο, με μία πρωτοφανή ταχύτητα – γρήγορα, πραγματικά πολύ γρήγορα. Το 1980, το 1% του πληθυσμού της χώρας μας είχε στην ιδιοκτησία του το 8% των συνολικών εισοδημάτων – ένα ποσοστό που έχει υπερδιπλασιαστεί σήμερα στο 20%, όταν το 50% των δύστυχων αμερικανών εισπράττει μόλις το 12% των εισοδημάτων.

Το πρόβλημα όμως δεν είναι μόνο η ανισότητα – η οποία υπάρχει πάντοτε σε ένα λειτουργικό καπιταλιστικό σύστημα, όντας αναπόσπαστο μέρος του. Το πρόβλημα είναι πως αυτή η ιστορικά υπερβολικά μεγάλη ανισότητα αυξάνεται γεωμετρικά – οδυνηρά, μέρα με την ημέρα, λεπτό προς λεπτό, χωρίς το παραμικρό διάλλειμα.

Μέσα από αυτή τη διαδικασία, η χώρα μας μετατρέπεται καθημερινά σε μία όλο και λιγότερο καπιταλιστική κοινωνία – σε μία όλο και περισσότερο φεουδαρχική κοινωνία. Εάν λοιπόν η Πολιτική μας δεν αλλάξει δραματικά, ριζικά, ολοκληρωτικά, τότε θα εξαφανισθεί η μεσαία τάξη – οπότε θα «προσγειωθούμε» στο 18ο αιώνα, στη Γαλλία εκείνης της εποχής, λίγο πριν από τη γαλλική επανάσταση.

Έχοντας αυτές τις προβλέψεις, αυτούς τους φόβους, θα ήθελα να στείλω ένα μήνυμα στους πάμπλουτους συναδέλφους μου – σε όλους αυτούς που ζουν και βασιλεύουν κάτω από την προστατευτική φούσκα που συνεχίζουν να γεμίζουν με αέρα οι κεντρικές μας τράπεζες.

«Ξυπνήστε! Το ψέμα δεν πρόκειται να διαρκέσει για πολύ ακόμη». Εάν δεν κάνουμε τίποτα για να διορθώσουμε τις τερατώδεις, κραυγαλέες, τρομακτικές αδικίες της Οικονομίας μας, τότε οι άνθρωποι θα αρπάξουν τις τσουγκράνες και θα ορμήσουν ακάθεκτοι εναντίον μας.

Καμία κοινωνία δεν μπορεί να αντέξει για πολύ αυτού του είδους τις κραυγαλέες, συνεχώς αυξανόμενες ανισότητες. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει κανένα αντίστοιχο παράδειγμα στην ιστορία της ανθρωπότητας, όπου τόσο μεγάλος πλούτος είχε συγκεντρωθεί σε τόσο λίγους ανθρώπους – χωρίς όλοι οι υπόλοιποι να εξεγερθούν, να επαναστατήσουν, να αρπάξουν τις τσουγκράνες, καθώς επίσης να επιτεθούν με μίσος και μανία στους πλουσίους.

Υποδείξτε μου μία κοινωνία, στην οποία επικρατεί εξτρεμιστική ανισότητα και εγώ θα σας δείξω αμέσως ένα αστυνομικό κράτος ή μία επαναστατημένη χώρα. Δεν υπάρχουν αντίθετα παραδείγματα – ούτε ένα. Η ερώτηση δεν είναι εάν θα ακολουθήσει μία επανάσταση. Η ερώτηση είναι μόνο το πότε θα ξεσπάσει.

Σας διαβεβαιώνω πως ζείτε σε έναν φανταστικό κόσμο – σε έναν κόσμο που υπάρχει μόνο στα όνειρά σας. Οι επαναστάσεις έρχονται, συμβαίνουν καλύτερα όπως οι χρεοκοπίες – στην αρχή σιγά-σιγά και μετά ξαφνικά, απρόβλεπτα, απότομα.

Μία ημέρα, εντελώς απρόσμενα, κάποιος αυτοπυρπολείται, καίγεται μόνος του δημόσια, καλύπτεται από φλόγες. Αμέσως μετά, από το πουθενά, σε χρόνο μηδέν, χιλιάδες άνθρωποι ξεχύνονται στους δρόμους – οπότε, πριν ακόμη συνειδητοποιήσει κανείς τι ακριβώς συμβαίνει, καίγεται ολόκληρη η χώρα.

Εκείνη ακριβώς τη στιγμή δεν μας μένει καθόλου χρόνος για να φτάσουμε στο αεροδρόμιο – να μπούμε στο ιδιωτικό μας αεροπλάνο και να πετάξουμε σε μία νέα χώρα, ξεφεύγοντας από τη μανία του πλήθους. Έτσι ήταν πάντοτε μέχρι τώρα – οπότε, εάν η ανισότητες συνεχιστούν, όπως συμβαίνει σήμερα, η επανάσταση θα συμβεί αργά ή γρήγορα, όταν κανένας από εμάς δεν θα το περιμένει. Δεν θα μπορέσει κανένας να προβλέψει πότε θα συμβεί – αλλά θα συμβεί κα θα είναι κάτι παραπάνω από τρομακτικό, ειδικά για εμάς”.

Κατά την άποψη μας, η παραπάνω τοποθέτηση του αμερικανού δισεκατομμυριούχου είναι υπερβολική και σε μεγάλο βαθμό λανθασμένη – ενώ την εξέφρασε, κρίνοντας προφανώς «εξ ιδίων τα αλλότρια». Ειδικότερα, από το ότι ο ίδιος θα επαναστατούσε, εάν βίωνε τις συγκεκριμένες ανισότητες και αδικίες.

Έχει μεν λοιπόν απόλυτο δίκιο, όσον αφορά τις τεράστιες εισοδηματικές ανισότητες, αλλά όχι σχετικά με τις συνθήκες που προκάλεσαν τη γαλλική επανάσταση – η οποία ακολούθησε δέκα χρόνια μετά τη χρεοκοπία της χώρας, καθώς επίσης μετά την αδυναμία της κυβέρνησης της να καλύψει τις βασικές ανάγκες των Πολιτών της η να τους «αστυνομεύσει» σωστά.

Ο αμερικανός όφειλε να γνωρίζει ότι ο «λαός», όταν δεν είναι το σύνολο υπερήφανων, ελεύθερων και συνειδητών Πολιτών, αλλά μία άμορφη, «ετερόβουλη» και «χειραγωγίσιμη» μάζα, επαναστατεί μόνο αφού προηγουμένως λεηλατηθεί και εξαθλιωθεί, στο συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό του – σε καμία περίπτωση λόγω των συνεχώς αυξανομένων εισοδηματικών διαφορών ή της στυγνής εκμετάλλευσης του από μία μειοψηφική πολιτική και οικονομική ελίτ.

Επομένως, εντός εκείνου του χρονικού διαστήματος που το 99,99% του πληθυσμού των Η.Π.Α. δεν λιμοκτονεί, αλλά απλά δυσκολεύεται να καλύψει τις βασικές του ανάγκες, έχοντας την ελπίδα ότι θα ανέλθει κάποια στιγμή στην εισοδηματική κλίμακα (American dream), δεν πρόκειται να υπάρξουν σοβαρές εξεγέρσεις – κάτι που διαπιστώνεται σε πολλές άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων στην Ελλάδα που προφανώς ευρίσκεται σε μία τρισχειρότερη θέση από τις Η.Π.Α., όσον αφορά την πλειοψηφία του πληθυσμού της, ειδικά μετά τη γερμανική κατοχή που ξεκίνησε το 2010.

Άλλωστε είναι τόσο εμφανής η χρησιμοποίηση, ενδεχομένως ακόμη και η πρόκληση της κρίσης χρέους του 2008, για να κερδίσουν οι πλουσιότεροι, χωρίς ουσιαστικά καμία αντίδραση εκ μέρους του λαού (εκτός από αστείες κινήσεις του τύπου «Occupy Wall Street»), ώστε να μην αναμένονται σημαντικές εξεγέρσεις.

Όπως έγραψε δε ο ίδιος ο κ. Hanauer, χωρίς ίσως να το καταλάβει, υπάρχει πάντοτε μία εναλλακτική λύση: το αστυνομικό, ολοκληρωτικό, δικτατορικό κράτος, το οποίο αποκλείει εκ των πραγμάτων τις εξεγέρσεις – ενώ κατά τους υποστηρικτές του, η Δημοκρατία είναι απλά ένα περιορισμένο χρονικά διάλειμμα, μεταξύ ολοκληρωτικών καθεστώτων.

Υπενθυμίζουμε δε πως στην εποχή της παγκοσμιοποίησης ισχύουν τα εξής: τα κράτη δεν ασχολούνται πλέον με την διοίκηση και αφοσιώνονται στην αστυνόμευση. Οι πρόεδροι τους μετατρέπονται σε διαχειριστές ξένων εταιριών. Οι Υπουργοί Οικονομικών είναι καλοί διερμηνείς. Οι βιομήχανοι μετατρέπονται σε εισαγωγείς. Οι πολλοί εξαρτώνται ολοένα και περισσότερο από τα περισσεύματα των λίγων. Οι εργαζόμενοι χάνουν τις δουλειές τους. Οι αγρότες χάνουν την γη τους. Τα παιδιά χάνουν την παιδική τους ηλικία. Οι νέοι χάνουν την επιθυμία να πιστεύουν. Οι ηλικιωμένοι χάνουν την σύνταξή τους, ενώ όσοι κερδίζουν ισχυρίζονται και πείθουν τις μάζες πως η ζωή είναι λαχείο.

analyst