Εγώ. Το παιχνίδι της ζωής (14)-επανάληψη

Συνέχεια από: Τετάρτη 27 Φεβρουαρίου 2019
ΕΓΏ-Μέρος Πρώτο 

Η βελτίωση της ζωής

Ο κάθε άνθρωπος γίνεται manager του εγώ του

Μακελειό

Η απληστία και ο φόβος είναι επαρκή ερεθίσματα για το παιχνίδι της ζωής

Τα χρηματιστήρια ήταν παλιά γεμάτα ανθρώπους που έβλεπαν ο ένας τον άλλο. Τόποι εργασίας γεμάτοι θόρυβο, φωνές, ουρλιαχτά, γέλια, νεύματα, βλέμματα και μορφασμούς. Και όλα αυτά διεξάγονταν σε φυσικούς(πραγματικούς) χώρους.

Την δεκαετία του ’90 οι χώροι αυτοί μετατράπηκαν σε οθόνες, σε τόπους παρατήρησης, παρακολούθησης, προβολής. Οι έμποροι και οι προϊστάμενοι τους κάθονται μπρος σε οθόνες, ακριβώς όπως και τα πληρώματα των ραντάρ, και όπως και εκείνα, ούτε αυτοί βλέπουν μια οθόνη, αλλά ένα χαρτόμουτρο(pokerface).

Το χρήμα, οι αριθμοί που διαρκώς μεταβάλλονται, είναι τα στρατεύματα, που τα βάζουν να πολεμήσουν, τα μετακινούν και μερικές φορές τα θυσιάζουν. Ο εκπαιδευτής μιας επενδυτικής τράπεζας, εξηγεί: «αν έχεις χάσει χρήματα, κάνε κηδεία», λες και μιλά για πεσόντες μιας μάχης. «Πρέπει να βάλεις ένα τέλος. Τα λεφτά έφυγαν και εσύ πρέπει να συγκεντρωθείς στην επόμενη συναλλαγή.⁹²»

Όποιος κοιτάξει τα γραφεία  και τις οθόνες  των quants, που βρίσκονται μέσα σε ατσάλινα και υψηλής ασφαλείας Code-Rooms, δε θα δει κάτι που θα μπορούσε να μοιάζει με αρχηγείο στρατού: αυτό που θα δει είναι αρχηγείο στρατού. Οι μηχανές, οι χώροι, οι οθόνες, η αναρρόφηση οξυγόνου προς αποφυγή διάδοσης πυρκαγιών, τα νούμερα 2, ο ψηφιακός πράκτορας, που με την βοήθεια της θεωρίας των παιγνίων επιτίθεται ή αμύνεται-όλα αυτά στην πραγματικότητα είναι ο εγκέφαλος, ο οποίος εξελίχθηκε μέσα μας, μέσω ενός μοναδικού στην ιστορία εξοπλιστικού ανταγωνισμού.

Και όποιος δεν έχει προσέξει, ότι οι άνθρωποι σήμερα κάνουν στο εσωτερικό τού μυαλού τους ότι έκαναν και τότε, μόνο που τώρα το κάνουν με τις οικονομίες τού παππού και της γιαγιάς, σε αυτόν θα το πουν οι traders.

Οι traders αγαπούν ρήματα όπως «scalp», «kill», «ξεφουσκώνω». Σε μια επενδυτική τράπεζα είχαν προγραμματίσει τους υπολογιστές τους έτσι, ώστε σε κάθε αλλαγή τού χρηματιστηρίου ή της τιμής του συναλλάγματος, τα μεγάφωνα να παίζουν ήχους του πολέμου. Στο τέλος μιας μέρας πλούσιας σε συναλλαγές, οι διάδρομοι ήταν γεμάτοι σπασμένα γυαλιά και σφαίρες πιστολιού⁹³.

Αυτό που οι traders βλέπουν «δεν έχει πια καμιά μορφή». Είναι φωτεινά σημεία με την μορφή αριθμών, «ευκαιρίες που γρήγορα έφευγαν, και δημιουργούσαν νέες ευκαιρίες»⁹⁴. Πολλοί από εκείνους που ατένιζαν τις οθόνες, δεν έβλεπαν κάποια διαφορά μεταξύ στρατιωτικών και οικονομικών επιχειρήσεων. Και τα δυο είναι ευκαιρίες να επιτύχει κανείς μια νίκη ή να αποτρέψει μια ήττα.

Από την δεκαετία του ’90 μετατράπηκαν οι χώροι εργασίας τους, με την αυξανόμενη ταχύτητα των πλήρως αυτοματοποιημένων αγορών, σε συμβολικά πεδία μάχης: οι χώροι του χρηματιστηρίου, όπου οι traders αγόραζαν και πουλούσαν, είχαν γίνει προσομοιώσεις πεδίων μάχης. Οι τραπεζίτες είχαν μετατραπεί σε στρατιωτικούς διοικητές, που απασχολούσαν τους quants ως πυραυλικούς επιστήμονες, οι οποίοι παρήγαγαν για τους τραπεζίτες όπλα οικονομοτεχνικής φύσεως.

Οι quants υλοποιούν το νούμερο 2. Όχι ενώπιον της οθόνης, αλλά εντός τής μηχανής. Το «νούμερο 2» είχε κατακτήσει τον πρώτο από τους νέους ζωτικούς του χώρους, στο χρηματιστήριο ως πρόγραμμα για υπολογιστές. Είχε αρχίσει να προβαίνει σε χειρισμούς, να κλείνει δουλειές, έμαθε να μπλοφάρει. Και όπως βλέπουμε, δεν ήταν αναγκασμένο να αλλάξει και πολύ τον προσανατολισμό του. Το περιβάλλον στο οποίο δρούσε δεν διέφερε σχεδόν σε τίποτα από τους κλειστούς κόσμους του Πενταγώνου.

Το «νούμερο 2» είχε γίνει ένας τεχνητός έμπορος, το οποίο τροφοδοτούμενο με τους τύπους της θεωρίας παιγνίων, ήταν σε θέση να διεκπεραιώνει όλο και περισσότερες συναλλαγές του χρηματιστηρίου. Για πρώτη φορά, ο «εγωισμός» δεν ήταν απλά μια ιδιότητα του χαρακτήρα του ανθρώπου, αλλά μπορούσε να εκτελείται και από προγράμματα μηχανών.

Οι Αμερικανοί traders χρησιμοποιούσαν τότε το γερμανικό ρήμα «spielen»(παίζω), για να περιγράψουν τους χειρισμούς τους (I’ve always spieled …on the other house account). Όπως και στον στρατό, η από την τεστοστερόνη ελεγχόμενη επαγρύπνηση του trader-στρατιώτη, είχε συνενωθεί με την ψυχρή λογική αταραξία του «νούμερο 2». Από αυτή την σύντηξη είχε προκύψει ένα θανάσιμα λογικό όπλο, που μέσα στους ανώνυμους κόσμους τού Ψυχρού Πολέμου είχε επιδείξει λαμπρά την χρησιμότητα του. Στο περιβάλλον των αγορών, με τα αυτόματά της μηχανήματα, λειτουργούσε έτσι, όπως οι στρατιωτικοί έλπιζαν ότι θα φέρονταν οι στρατιώτες τους: να απειλούν, να πυροβολούν και να πετυχαίνουν τον στόχο, πριν ο αντίπαλος αντιληφθεί τι συνέβη (first round killing).

Στο χρηματιστήριο το πράγμα μεταφράστηκε ως εξής: να κάνεις κέρδη, πριν προσέξει ο άλλος ότι θα πληρώσει για το κέρδος σου. Και όταν αυτό δεν είναι δυνατό: να κάνεις τον αντίπαλο να παγώσει ώστε να μην είναι πια ικανός να λειτουργήσει. Όπως στην περίπτωση της Lehman, μπορεί να επέλθει ο «Αρμαγεδδών» με την χρήση «όπλων μαζικής καταστροφής».Πιο συχνά όμως η δουλειά παίζεται στον χώρο του συμβατικού πολέμου, όπου έχουμε «επίθεση», «καταστροφή» και «μακελειό»:

«Δεν μπορώ να το εξηγήσω. Είναι τόσο άγριο. Αν το έβλεπε κάποιος απέξω θα έλεγε: αυτούς πρέπει να τους κλείσουν μέσα-είναι τόσο βίαια τα πράγματα. Όταν οι ΗΠΑ διεξήγαγαν τον πόλεμο του Κόλπου, είχαμε 300 με 400 χιλιάδες επαφές την ημέρα, για έξη μήνες...πρέπει να είσαι εκεί...μόνο αυτό μετράει...να ΄χάσω 400χιλιάδες δεν με παραλύει...το καλό με μένα είναι όταν με σπάσουν στο ξύλο, σηκώνομαι και πάω μέσα. Πίσω στο μέτωπο.⁹⁵»

Συνεχίζεται 

Ανώνυμος είπε...

Όταν κατέρρευσε η Lehman Brothers και άρχισαν οι μεγάλες καθημερινές πτώσεις των χρηματιστηρίων σε Ασία Ευρώπη και Αμερική, οι εφημερίδες είχαν φωτογραφίες από τους "Ναούς του χρήματος" όπως ονομάζονται. Όπως ακριβώς περιγράφει ο συγγραφέας, μιλάμε για πόλεμο!Αποτύπωση πανικού στα πρόσωπα, τρόμου (αντίστοιχου μαζικής καταστροφής), τρέλας, "σχιζοφρένειας".. Ήταν τόσο υπερβολικό που τελικά προκαλούσε γέλιο.. όλη αυτή η πόρωση, η ταύτιση της πραγματικότητας με μια εικόνα. 

Θα μου πεις χανόταν κάθε λεπτό δισεκατομμύρια.. Αλλά μήπως υπάρχει σύνδεση πραγματικών αξιών με όλα αυτά τα νούμερα στις οθόνες; Eίμαστε σε μια εποχή τεράστιας απάτης σε όλα τα επίπεδα.Οι εικονικές αξίες που κυκλοφορούν στον πλανήτη είναι δεκάδες φορές μεγαλύτερες από τις πραγματικές. Ένας αέρας κοπανιστός, ένα τίποτα..
"Χαρτιά".. κρατικά ομόλογα, τραπεζικά παράγωγα, δημιουργία χρέους, πανουργία και απάτη, αλυσίδες ανθρώπων και λαών.. Θα νιώθαμε μεγάλη ευτυχία αν βλέπαμε μια μέρα αυτό το βδελυρό χρηματοοικονομικό-χρηματιστηριακό-τραπεζικό σύστημα να καταρρέει.
Δεν είναι το πρόβλημα τα πραγματικά χρηματικά ποσά που μπορεί να κλέβουν στην πραγματική ζωή, έτσι κι αλλιώς ο κόσμος πληρώνει παντού, και παντού νιώθει ότι τον εκμεταλλεύονται. Εδώ όμως υπάρχει κάτι διαφορετικό.. είναι ένα (συγχωρείστε μου την υπερβολή) δαιμονικό κατασκεύασμα .
Με κανένα άλλο ("επιχειρησιακό" όπως θέλει να ονομάζεται) χώρο δεν μπορεί να συγκριθεί, παρά μόνο με πολεμικό πεδίο και μάλιστα σε εποχή πυρηνικών όπλων.
Και δεν εξηγείται μόνο με ανθρώπινα χαρακτηριστικά απληστίας, κλοπής, ή ακόμα και δύναμης.. πάει πολύ πιο πέρα.. Αγγίζει τον πυρήνα της ανθρώπινης ψυχής είτε μετάλλάσσοντάς την (αν ο άνθρωπος ενταχθεί σε αυτό) είτε εξουσιάζοντάς την.. με τελικό στόχο αυτή η ψυχο-σωματική εξουσία να γίνει σταδιακά πλήρης και απόλυτη.
Και δεν το περιορίζω μόνο σε υλικά "εργαλεία" δυνατότητας "εξουσίας" όπως π.χ. δάνεια, ηλεκτρονικές κάρτες, τσιπάκια κτλ.. (αν ήταν μόνο αυτό δεν θα υπήρχε πρόβλημα, γιατί η ψυχή δεν εξουσιάζεται από υλικά πράγματα), αλλά κυρίως σε όλο αυτό που περιγράφεται εδώ, δηλ. στην ανθρώπινη ψυχική μετάλλαξη και στο ότι αυτή θεωρείται σχεδόν "φυσική επιλογή" (με την έννοια των γενετιστών!).Και στην εξουσιαστικότητα που ασκεί στην ψυχή η ίδια η φιλοσοφία αυτής της ανθρώπινης μετάλλαξης

Αμέθυστος. 

Σημειώσεις

92. Zaloom, Out of the Pits, σ. 132.

93. Zaloom, Out of the Pits, σ. 155.

94. Katrin Knorr Cetina, ‘How Are Global Markets Global? The Architecture of a Flow World’, σ. 42–3.

95. Jean-Pierre Hassoun, ‘Emotions on the Trading Floor: Social and Symbolic Expressions’, σ. 108.