Η λειτουργία των τραπεζών

Γίνεται προσπάθεια να συγκαλυφθεί η δολοφονία της Ελλάδας, όπως με το ότι ζούσαμε πάνω από τις δυνατότητες μας, πως είχαμε ελλείμματα που έπρεπε να ισοσκελισθούν, ότι τα δάνεια έχουν σχέση με τις καταθέσεις κοκ. – επειδή η Τρόικα φοβάται την αποκάλυψη του εγκλήματος και την αγωγή αποζημίωσης εκ μέρους της χώρας μας.

Επικαιρότητα

Στην Ελλάδα ασχολούμαστε δυστυχώς με οτιδήποτε άλλο, εκτός από σοβαρά ζητήματα – από τρόπους που θα μπορούσαν να εμπλουτίσουν τις γνώσεις μας, καθώς επίσης να μας οδηγήσουν στην έξοδο από την κρίση. Ειδικά όσον αφορά τις τράπεζες και το δανεισμό της πραγματικής οικονομίας, επιμένουμε στο ότι δεν έχουν χρήματα για να στηρίξουν τις επιχειρήσεις – όταν έχουμε αναφέρει δεκάδες φορές πως οι τράπεζες δημιουργούν χρήματα από το πουθενά, με την παροχή δανείων (ανάλυση).

Σε πολλές άλλες χώρες δεν συμβαίνει βέβαια το ίδιο – όπως στο παράδειγμα των φοιτητών του Πανεπιστημίου του Μάαστριχτ (UCM), στο οποίο η πρωτοβουλία «PINE UCM» (Pluralism IN Economics), απεύθυνε δημόσια επιστολή στους καθηγητές οικονομικών, «κατηγορώντας» τους πως τους διδάσκουν λάθος ύλη, όσον αφορά τη λειτουργία των τραπεζών (πηγή).

Ειδικότερα, τους έγραψαν πως συνεχίζουν να τους διδάσκουν εσφαλμένα ότι, οι τράπεζες λειτουργούν ως ενδιάμεσοι οργανισμοί, οι οποίοι λαμβάνουν τις ιδιωτικές καταθέσεις και προσφέρουν ανάλογα δάνεια – γεγονός που θα σήμαινε πως (α) τα χρήματα είναι ένας περιορισμένος πόρος, όπως για παράδειγμα το πετρέλαιο και (β) ότι οι καταθέσεις είναι απαραίτητες για την παροχή δανείων, οπότε πως οι επενδύσεις χρηματοδοτούνται από τις αποταμιεύσεις.

Η συγκεκριμένη προσέγγιση του «πολλαπλασιαστή χρημάτων» (money multiplier) θεωρεί λοιπόν πως οι εμπορικές τράπεζες είναι απλά μεσάζοντες και δεν μπορούν μόνες τους να δημιουργήσουν χρήματα – αλλά ότι είναι σε θέση συλλογικά να πολλαπλασιάζουν τα υφιστάμενα χρήματα των κεντρικών τραπεζών, οπότε να αυξάνουν την προσφορά χρήματος. Με τη λογική αυτή, η ποσότητα χρήματος που θα μπορούσε να «παραχθεί» θα ήταν περιορισμένη στο ύψος που προσφέρουν οι κεντρικές τράπεζες – σε αυτό δηλαδή που οι κεντρικές τράπεζες προκαθορίζουν.

Εν τούτοις, συνέχισαν οι φοιτητές, οι τράπεζες δημιουργούν χρήματα (=ρευστότητα) από το πουθενά (ανάλυση μας), μέσω της παροχής δανείων – όπου ουσιαστικά διευρύνεται ο Ισολογισμός τους, αφού εγγράφουν ταυτόχρονα μία δανειακή απαίτηση στο ενεργητικό τους, καθώς επίσης μία υποχρέωση απέναντι στο δανειζόμενο στο παθητικό τους (με την έννοια πως ο δανειζόμενος μπορεί να χρησιμοποιήσει τα χρήματα που του δίνουν στο λογαριασμό του όποτε θέλει). Όταν τώρα ο δανειζόμενος επιστρέφει τα χρήματα του δανείου του, όταν το εξοφλεί δηλαδή, τότε τα χρήματα που δημιουργήθηκαν με την παροχή του δανείου αποσύρονται από το κυκλοφοριακό σύστημα της οικονομίας – «καίγονται» μεταφορικά.

Επομένως, η δημιουργία χρημάτων δεν έχει καμία σχέση με τις αποταμιεύσεις, ούτε με την ύπαρξη χρημάτων από την κεντρική τράπεζα – αλλά εξαρτάται από τη ζήτηση για πιστώσεις, καθώς επίσης από τους στόχους κερδοφορίας των τραπεζών, οι οποίοι είναι σε άμεση συνάρτηση με την πιστοληπτική ικανότητα των πελατών τους (αφού εάν οι πελάτες τους δεν είναι σε θέση να επιστρέψουν τα δάνεια τους έντοκα, τότε χάνουν χρήματα και ζημιώνουν). Ως εκ τούτου δεν είναι ούτε τα χρήματα, ούτε οι δυνατότητες των κεντρικών τραπεζών «περιορισμένοι πόροι» – ενώ, αντίθετα, οι υγιείς και πρόθυμοι να δανειστούν πελάτες των τραπεζών μπορούν να αντιμετωπισθούν ως «περιορισμένοι πόροι».

Εν προκειμένω, στο οδυνηρό παράδειγμα της Ελλάδας, το εκ προμελέτης έγκλημα των μνημονίων περιόρισε ακριβώς αυτούς τους πόρους των τραπεζών – τους υγιείς και πρόθυμους να δανειστούν πελάτες, αφού καμία τράπεζα δεν δανείζει χρεοκοπημένες επιχειρήσεις, εταιρείες που το ρίσκο πτώχευσης τους είναι τεράστιο λόγω της μείωσης της ζήτησης (ΑΕΠ) και άρα του τζίρου τους, μελλοντικούς ανέργους, εργαζομένους που μειώθηκαν οι αμοιβές τους ονομαστικά ή/και από τους φόρους πάνω από το 50% κοκ.

Στα πλαίσια αυτά η μείωση της ρευστότητας ήταν δεδομένη (γράφημα), οπότε κατ’ επέκταση η πτώση των τιμών των παγίων περιουσιακών στοιχείων – όπου οι Έλληνες έχουν χάσει πάνω από 1 τρις € κατά τη διάρκεια της κρίσης. Έτσι δρομολογήθηκε η δολοφονία της Ελλάδας, η οποία γίνεται προσπάθεια να συγκαλυφθεί με την επίκληση διαφόρων μύθων – όπως το ότι ζούσαμε πάνω από τις δυνατότητες μας (ανάλυση), πως είχαμε ελλείμματα που έπρεπε να ισοσκελισθούν (άρθρο) κοκ. Η αιτία είναι το ότι, η Τρόικα φοβάται όσο τίποτα άλλο την αποκάλυψη του εγκλήματος και την αγωγή αποζημίωσης εκ μέρους της χώρας – κάτι που φυσικά δεν θα συμβεί, όσο η Ελλάδα κυβερνάται από διεφθαρμένα, ενδοτικά κόμματα.

Συνεχίζοντας στους φοιτητές του Πανεπιστημίου, έγραψαν παρακάτω πως όλες οι σημαντικές κεντρικές τράπεζες, έχουν επιβεβαιώσει τη δημιουργία χρημάτων από το πουθενά, με σχετικές δημόσιες αναφορές τους – όπως η Τράπεζα της Αγγλίας που έχουμε αναφέρει στο παρελθόν, η οποία δήλωσε τα εξής (πηγή, σελίδα 14):

“Η δημιουργία χρημάτων διαφέρει από τις γενικευμένες παρεξηγήσεις – με την έννοια πως οι τράπεζες δεν λειτουργούν ούτε ως μεσάζοντες, δίνοντας τα χρήματα των καταθετών ως δάνεια, ούτε πολλαπλασιάζουν τα υφιστάμενα χρήματα των κεντρικών τραπεζών με την παροχή δανείων…. Εκείνη τη στιγμή που μία τράπεζα εγκρίνει ένα δάνειο, δημιουργεί με το πάτημα ενός κουμπιού ένα ανάλογο θετικό υπόλοιπο στο λογαριασμό του οφειλέτη, οπότε χρήματα από το πουθενά”.

Κάτι ανάλογο έχει επιβεβαιώσει η κεντρική τράπεζα της Γερμανίας (πηγή), επίσης πολλοί άλλοι οικονομολόγοι (πηγή) – ενώ ένας εκ των φοιτητών του Πανεπιστημίου του Μάαστριχτ προέβη σε μία εμπειρική δοκιμαστική ενέργεια, λαμβάνοντας δάνειο από την τράπεζα και μελετώντας την όλη διαδικασία. Διαπίστωσε λοιπόν πως συμβαίνουν ακριβώς τα παραπάνω – ενώ το επιβεβαίωσε ο διευθυντής της τράπεζας με γράμμα του (εικόνα), δηλώνοντας μεταξύ άλλων τα εξής σε ελεύθερη μετάφραση:

“Ούτε εγώ ως διευθυντής της τράπεζας, ούτε οι συνεργάτες μου δεν ελέγξαμε πριν ή μετά την παροχή του δανείου σας εάν υπήρχαν αρκετά χρήματα στο υποκατάστημα μας, στο κεντρικό της τράπεζας μας ή στην κεντρική τράπεζα της Γερμανίας”.

Ολοκληρώνοντας, χωρίς να αναφερθούμε στις υπόλοιπες λεπτομέρειες της επιστολής των φοιτητών, είναι ξεκάθαρος ο τρόπος της λειτουργίας των τραπεζών στο σημερινό σύστημα των χρημάτων χωρίς αντίκρισμα (Fiat Money) – επίσης πως οι επενδύσεις δεν έχουν καμία σχέση με τις αποταμιεύσεις, όπως πρεσβεύει ακόμη η νεοκλασική θεωρία.

Όσον αφορά δε την Ελλάδα, είναι επίσης ξεκάθαρο το τι επιδιώκεται – με απλά λόγια η υφαρπαγή της, έναντι των 250 δις € δανείων που έλαβε από την Τρόικα, όπου δεν πρόκειται ποτέ να της δοθεί η δυνατότητα εξόφλησης τους, έτσι ώστε να παραμείνουν οι Έλληνες εξαθλιωμένοι σκλάβοι χρέους, χωρίς καμία ιδιοκτησία στο διηνεκές.

Βασίλης Βιλιάρδος

analyst