Συνέχεια από: Κυριακή, 20 Σεπτεμβρίου 2020
ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ Η ΣΥΝΤΡΙΒΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΥ
β) Η μετάθεση τής Εκκλησίας στήν έρημο
Η φυγή τής Εκκλησίας στην έρημο θα είναι μια ιστορική αναγκαιότητα. Θα οριστεί απ’ τις εξελίξεις. Θα επιβληθεί από τα πράγματα.
Οι χριστιανοί, ούτως ή άλλως, δεν θα είναι δυνατό να μείνουν στις πόλεις, αφού, μή έχοντας δεχθεί το χάραγμα του Αντιχρίστου, δεν θα μπορούν να προμηθευτούν τα αναγκαία για τη ζωή. Ειδικότερα, μετά την έναρξη του διωγμού, η παραμονή στις πόλεις θα ισοδυναμεί με παράδοση στο μαρτύριο και θα έχει ως συνέπεια φρικτά μαρτύρια και επώδυνη θανάτωση. Οι χριστιανοί, λοιπόν, θα έχουν δύο επιλογές. Είτε θα παραμείνουν στις πόλεις και, αν δεν πεθάνουν απ’ την έλλειψη των προς το ζήν αναγκαίων, θα μαρτυρήσουν, είτε θα φύγουν απ’ τις πόλεις και θα καταφύγουν στις ερήμους.
Στην Αγία Γραφή η φυγή της Εκκλησίας των εσχάτων χρόνων στην έρημο εμφανίζεται ως η ενδεδειγμένη λύση. Συνιστάται στους χριστιανούς απ’ τον ίδιο τον Κύριο στον εσχατολογικό του λόγο. « Ὅταν οὖν ἴδητε τό βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως τό ῥηθέν διά Δανιήλ τοῦ προφήτου ἑστός ἐν τόπῳ ἁγίῳ - ὁ ἀναγινώσκων νοείτω – τότε οἱ ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ φευγέτωσαν ἐπί τά ὅρη, ὁ ἐπί τοῦ δώματος μή καταβαινέτω ἆραι τά ἐκ τῆς οἰκίας αὐτοῦ, καί ὁ ἐν τῷ ἀγρῷ μή ἐπιστρεψάτω ὀπίσω ἆραι τά ἱμάτια αὐτοῦ… »1174, γράφεται στο κατά Ματθαίον. « Τότε οἱ ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ φευγέτωσαν εἰς τά ὄρη »1175, σημειώνεται στο κατά Λουκάν. Στην Αποκάλυψη η φυγή της γυναικός Εκκλησίας στην έρημο γίνεται με πτέρυγες που της δίνονται απ’ τον Θεό1176. Η πατερική παράδοση επαναλαμβάνει τη σύσταση για φυγή παραθέτοντας, συνήθως, αυτούσιους τους λόγους του Κυρίου1177 ή το κείμενο της Αποκάλυψης1178.
Κατά τον Άγιο Κύριλλο Ιεροσολύμων, ο λόγος του Κυρίου για φυγή της Εκκλησίας, το « φυγέτωσαν εις τα όρη », θα πρέπει να ερμηνευτεί μάλλον ως πράξη οικονομίας, παραχώρησης και συγκατάβασης του Κυρίου προς τους χριστιανούς, λόγω της υπερβολικής δύναμης του αντιπάλου Αντιχρίστου. Ταυτόχρονα, ο επίσκοπος Ιεροσολύμων προτρέπει όποιον αισθάνεται τον εαυτό του υπερβολικά δυνατό και σταθερό, ώστε να καταπαλαίσει ενάντια στο Σατανά, να μην φύγει αλλά να μείνει και να λέγει: « Τις ἡμᾶς χωρίσει ἀπό τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ; »1179. Και διευκρινίζει πως κάνει αυτή του την προτροπή διότι δεν θέλει να « απελπίσει » αυτούς που αποτελούν τα « νεύρα » του σώματος της Εκκλησίας. Κάθε ευλαβής χριστιανός καλείται να κάνει την επιλογή του ανάλογα με τη δύναμη του χαρακτήρος του.
Οι « δειλοί », ή μάλλον οι λιγότερο γενναίοι προτρέπονται να ασφαλίσουν τους εαυτούς τους με την φυγή, ενώ οι « ευθαρσείς », οι γενναιότεροι παροτρύνονται να παραταχτούν και να προετοιμαστούν για την μάχη. Αξίζει να σημειώσουμε πως ο ίδιος ο Κύριλλος προσπαθώντας να αντιπροσωπεύσει όλους τους Χριστιανούς εντάσσει τον εαυτό του τόσο στη μια όσο και στην άλλη κατηγορία. « Ἀλλ’ οἱ μέν δειλοί ἑαυτούς ἀσφαλιζώμεθα, οἱ δέ εὐθαρσεῖς παραστήκωμεν »1180.
Αυτοί οι δύο τρόποι αντιμετώπισης του διωγμού στους οποίους αναφέρεται ο Αγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων, συναντώνται οι ίδιοι σε όλους τους διωγμούς που αναφέρονται στην Εκκλησιαστική ιστορία. Ανέκαθεν, η λύση που προτεινόταν στους περισσότερους και εφαρμοζόταν, επίσης, απ’ τους περισσότερους, ήταν η αποφυγή του διωγμού. Ο ίδιος ο Κύριος, μιλώντας στους μαθητές του, τη συνέστησε, όπως είδαμε νωρίτερα, ενώ ακόμη και οι Απόστολοι, συχνά, απέφευγαν τον κίνδυνο, προκειμένου να συνεχίσουν την περαιτέρω εξάπλωση του ευαγγελίου.
Ποτέ, όμως, δεν έλειψε και η γενναία εκείνη τάξη των ομολογητών που μόνοι τους, αυτόκλητοι, παρουσιάζονταν στους διώκτες τους και, τρόπον τινά, τους προκαλούσαν να τους επιβάλουν φρικτά βασανιστήρια. Ή, εν πάση περιπτώσει, ενώ μπορούσαν να αποφύγουν το μαρτύριο, δεν το απέφευγαν. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Αγίου Ιγνατίου Αντιοχείας που ζητούσε απ’ τους Χριστιανούς που προέβαιναν σε ενέργειες για την απελευθέρωσή του, να σταματήσουν τις ενέργειές τους και να τον αφήσουν να μαρτυρήσει1181.
γ) Ο χρόνος τής φυγής τών Χριστιανών στην έρημο και η διάρκεια τής παραμονής τους εκεί
Ο χρόνος τής φυγής της Εκκλησίας στην έρημο δόθηκε από τον ίδιο τον Κύριο: « Ὅταν δέ ἴδητε τό βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως τό ρηθέν διά Δανιήλ τοῦ προφήτου ἑστός ἐν τόπῳ ἁγίῳ, ὁ ἀναγινώσκων νοείτω, τότε οἱ ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ φευγέτωσαν εἰς τά ὄρη, καί ὁ ἐπί τοῦ δώματος μή καταβάτω ἆραί τι ἐκ τῆς οἰκίας… Ἔσται γάρ τότε θλίψις μεγάλη … »1182, γράφεται στο κατά Ματθαίον. Το σύνθημα, λοιπόν, για την φυγή των Χριστιανών στις ερήμους θα είναι η ενθρόνιση του Αντιχρίστου στο Ναό των Ιεροσολύμων.
Η φυγή, όπως περιγράφεται στον εσχατολογικό λόγο του Κυρίου, θα πρέπει να γίνει άμεσα και με καταπληκτική ταχύτητα και αποφασιστικότητα1183. Οι Χριστιανοί με μεγάλη βιασύνη θα καταφύγουν σε έρημους τόπους, σε όρη και σπηλιές. Ο λόγος είναι μάλλον προφανής. Αν οι χριστιανοί δεν προλάβουν να φύγουν έγκαιρα, θα συλληφθούν και θα υποστούν φρικτά βασανιστήρια απ’ τον Αντίχριστο και τους οπαδούς του ή θα υποστούν μαζί μ’ αυτούς την ταλαιπωρία απ’ τις τιμωρητικές μάστιγες.
Η διαδικασία θα είναι ανάλογη με αυτήν της φυγής των Χριστιανών απ’ την Ιερουσαλήμ το 70 μ.Χ.. Όπως, τότε, οι Χριστιανοί, μόλις είδαν τα στρατεύματα να κυκλώνουν την Ιερουσαλήμ εγκατέλειψαν την Ιερή Πόλη και κατέφυγαν στην Πέλλα της Δεκάπολης1184, έτσι καί στα έσχατα, όταν οι Χριστιανοί δουν τον Αντίχριστο να ενθρονίζεται στο Ναό των Ιεροσολύμων, θα εγκαταλείψουν τους τόπους τους και θα καταφύγουν στην έρημο1185.
Η φυγή των Χριστιανών, λοιπόν, θα συμβεί ταυτόχρονα με την ενθρόνιση του Αντιχρίστου στο ναό του Θεού, στο μέσο τής επταετίας των εσχάτων. Τότε θα ξεκινήσει και ο διωγμός του Αντιχρίστου. Αυτό προκύπτει και απ’ το ότι στην Αποκάλυψη αναφέρεται πως η Εκκλησία θα τρέφεται στην έρημο επί τριάμισι έτη. Στο τέλος αυτών των τριάμισι ετών θα επισυμβεί και το τέλος του Θηρίου.
Το χρονικό διάστημα του διωγμού δεν θα είναι μεγάλο. Θα συντομευθεί για χάρη των δικαίων. Όπως επισημαίνουν οι Άγιοι Κύριλλος Ιεροσολύμων και Αυγουστίνος ο Αντίχριστος δεν θα βασιλέψει παρά μόνο τρεισήμισι έτη1186. Ο Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων γράφει πως οφείλουμε ευγνωμοσύνη στο Θεό που περιόρισε την θλίψη εκείνων των ημερών σε λίγες μέρες1187. Και προσθέτει πως μόνο ένα χρόνο θα είναι αυξημένη η εξουσία του Αντιχρίστου. Και πως οι Χριστιανοί, μεταβαίνοντας από τόπο σε τόπο για να σωθούν, δεν θα προλάβουν να περιέλθουν όλες τις πόλεις της Ιερουσαλήμ, αλλά θα έλθει ο Υιός του ανθρώπου για να δώσει τέλος στο διωγμό τους1188.
Αυτή η θέση θεμελιώνεται βιβλικά στo λόγο του Κυρίου ότι οι ημέρες εκείνες θα συντομευθούν1189 αλλά και στο λόγο του Ιωάννη του Θεολόγου στην Αποκάλυψη ότι ο διάβολος θα λυθεί « μικρόν χρόνον »1190.
Κατά τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο, η θλίψη δεν θα εκταθεί σε μήκος χρόνου1191. Κατά τον Θεοδώρητο Κύρου, η βασιλεία του Αντιχρίστου θα καταλυθεί « ως τάχιστα »1192. Κατά τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, ο χρόνος του θα είναι « ολίγος »1193. Οι ημέρες θα κολοβωθούν. Ο χρόνος θα συσταλεί. Η Β΄ Παρουσία θα έλθει σύντομα.
Η συντόμευση τού χρόνου τής παρουσίας τού Αντιχρίστου θα είναι πράξη αγάπης και ευσπλαχνίας τού Κυρίου προς χάριν τών εκλεκτών του, τού « καταλείμματος των Αγίων » που θα έχουν κρυβεί στα όρη και τα σπήλαια για να ξεφύγουν τον διωγμό τού Αντιχρίστου1194. Κατά τον ιερό Χρυσόστομο, αν ο Ιουδαϊκός πόλεμος συντομεύθηκε για τους λίγους εκλεκτούς, πολύ περισσότερο θα συντομευθεί η θλίψη των εσχάτων. Γι’ αυτό και ο Χριστός είπε πως θα έλθει αμέσως μετά την ταλαιπωρία εκείνων τών ημερών1195.
1173. Βλ. Α΄ Κορ. 11,26, « Ὁσάκις γάρ ἐάν ἐσθίητε τόν ἄρτον τοῦτον καί τό ποτήριον τοῦτο πίνητε, τόν θάνατον τοῦ Κυρίου καταγγέλετε, ἄχρις οὗ ἄν ἔλθη ». Βλ. και Ιωάννου Χρυσοστόμου, Eις την Α΄ προς Κορινθίους, Λόγος ΚΖ΄, Δ΄, P.G. 61, 230 και Ε.Π.Ε. 18Α, σελ. 202, « Εἶτα δεικνύς, ὅτι ἔως τῆς συντελείας αὐτό μένει, φησίν, “ ἕως ἄν ἔλθη ” ». Bλ. και Εφραίμ, Λόγος εις την παρουσίαν του Κυρίου, σελ. 125-126, « Πολλοί μέν οὖν τῶν ἁγίων … καί φεύγουσιν ἐν σπουδῇ μεγάλη ἐν ἐρήμοις, καί κρύπτονται ἐν ὄρεσι καί σπηλαίοις μετά φόβου, καί πάσσουσι γῆν καί σποδόν ἐπί τάς κεφαλάς, δεόμενοι νυκτός καί ἡμέρας ἐν πολλῇ ταπεινώσει ». Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία βλ. και Περί Συντελείας, XXXII-XXXIII, σελ. 288, « οἱ δέ ἀκροώμενοι τῶν θείων γραφῶν… καί μετά δακρύων καί συντετριμμένης καρδίας ζητήσουσι τόν φιλάνθρωπον… ὁρᾷς οἵαν νηστείαν καί προσευχήν ἐκτελέσουσι τότε οἱ ἅγιοι ».
1174. Μθ. 24,15-18. Ο Peerbolte επισημαίνει πως στην Παλαιστίνη υπήρχε η συνήθεια τα σπίτια να είναι με επίπεδη στέγη και εξωτερική σκάλα. Βλ. L. J. Lietaert Peerbolte, The Antecedents of Antichrist, ο.π., σελ. 39.
1175. Λκ. 21,21. Βλ. και Βικτωρίνου και Ιερωνύμου, Ε.Α., CCEL, σελ. 356, CSEL, 112-113.
1176. Βλ. Απ. 12,6, « καί ἡ γυνή ἔφυγεν εἰς τήν ἔρημον, ὅπου ἔχει ἐκεῖ τόπον ἡτοιμασμένον ἀπό τοῦ Θεοῦ, ἵνα ἐκεῖ τρέφωσιν αὐτήν ἡμέρας χιλίας διακοσίας ἑξήκοντα » και 12,14 « καί ἐδόθησαν τῆ γυναικί δύο πτέρυγες τοῦ ἀετοῦ τοῦ μεγάλου, ἵνα τρέφεται ἐκεῖ καιρόν καί καιρούς καί ἥμισυ καιροῦ ἀπό προσώπου τοῦ ὄφεως ».
1177. Βλ. Κυρίλλου Ιεροσολύμων, Κατήχησις ΙΕ΄, ΙΣΤ΄, P.G. 33, 892 και Ε.Π.Ε. σελ. 142, « Διά τοῦτο εἰδώς τοῦ ἀντιπάλου το μέγεθος, συγγνώμην τοῖς εὐλαβέσι διδούς ὁ Κύριος, φησί:᾿ τότε οἱ ἐν τῆ Ιουδαία φευγέτωσαν εἰς τά ὄρη ». Βλ. και Ιππολύτου Περί Χριστού και Αντιχρίστου LXII, σελ. 219, Εις τον Δανιήλ Δ΄, ΧVII, σελ. 84 και LII, σελ. 106, όπου αναφέρονται αυτούσια τα σχετικά χωρία της Αγίας Γραφής.
1178. Βλ. Ιππολύτου, Περί Χριστού και Αντιχρίστου, LXI, σελ. 218-9.
1179. Κυρίλλου Ιεροσολύμων, Κατήχησις ΙΕ΄, ΙΣΤ΄, P.G. 33, 892 και Ε.Π.Ε. σελ. 142, « Εἰ δε τις σύνοιδεν ἑαυτῶ στερροτάτω ὄντι, ἵνα τῶ Σατανᾶ ἀντιπαλαίση, στηκέτω ( οὐ γάρ ἀπελπίζω τῆς Ἐκκλησίας τά νεῦρα ) και λεγέτω. ᾿ Τις ἡμᾶς χωρίσει ἀπό τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ; ᾿ και τα ἑξῆς. Ἀλλ᾿ οἱ μέν δειλοί ἑαυτούς ἀσφαλιζώμεθα, οἱ δε εὐθαρσεῖς παραστήκωμεν ».
1180. Κυρίλλου Ιεροσολύμων, Κατήχησις ΙΕ΄, ΙΣΤ΄, P.G. 33, 892 και Ε.Π.Ε. σελ. 142.
1181. Βλ. Ιγνατίου Αντιοχείας, Επιστολή προς Ρωμαίους, ΙV-VII, Β.Ε.Π.Ε.Σ. 7, σελ. 304-305, Ε.Π.Ε. Αποστολικοί
Πατέρες, 4, σελ. 114-118: « Παρακαλῶ, ὑμᾶς, μή εὔνοια ἄκαιρος γένεσθέ μοι. Ἄφετέ με θηρίων εἶναι βοράν, δι’ ὧν εστι Θεοῦ ἐπιτυχεῖν. Σίτος εἰμί Θεοῦ καί δι’ ὀδόντων θηρίων ἀλήθομαι, ἵνα καθαρός ἄρτος εὑρεθῶ τοῦ Χριστοῦ… Ὀναἰμην τῶν θηρίων τῶν ἐμοῖ ἡτοιμασμένων, ἅ εὔχομαι σύντομά μοῖ εὑρεθῆναι, ἅ καί κολακεύσω, συντόμως με καταφαγῆναι, οὐχ ὥσπερ τινῶν δειλαινόμενα οὐχ ἥψαντο. Κἄν αὐτά δέ ἑκόντα μή θέλη, ἐγώ προσβιάσομαι. Συγγνώμην μοῖ ἔχετε. Τί μοῖ συμφέρει, ἐγώ γινώσκω. Νῦν ἄρχομαι μαθητής εἶναι. Μηδέν με ζηλῶσαι τῶν ὁρατῶν καί τῶν ἀοράτων, ἵνα Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐπιτύχω. Πῦρ καί σταυρός, θηρίων τε συστάσεις, ἀνατομαί, διαιρέσεις, σκορπισμοί ὀστέων, συγκοπαί μελῶν, ἀλεσμοί ὅλου τοῦ σώματος, κακαί κολάσεις τοῦ διαβόλου ἐπ’ ἐμέ ἐρχέσθωσαν, μόνον ἵνα Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐπιτύχω… καλόν ἐμοί ἀποθανεῖν διά Ἰησοῦν Χριστόν ἤ βασιλεύειν τῶν περάτων τῆς γῆς… Τόν Κύριον ποθῶ, τόν Υἱόν τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ καί Πατρός, Ἰησοῦν τόν Χριστόν. Ἐκεῖνον ζητῶ, τόν ὑπέρ ἡμῶν ἀποθανόντα. Ἐκείνον θέλω, τόν δι’ ἡμᾶς ἀναστάντα. Συγγνωμονεῖτέ μοι ἀδελφοί μή ἐμποδίσητέ με εἰς ζωήν φθάσαι. Ἰησοῦς γάρ ἐστιν ἡ ζωή τῶν πιστῶν. Μή θελήσητέ με ἀποθανεῖν. Θάνατος γάρ ἐστιν ἡ ἄνευ Χριστοῦ ζωή. Τοῦ Θεοῦ θέλοντά με εἶναι, κόσμω μή χαρίσησθε. Ἄφετέ με καθαρόν φῶς λαβεῖν. Ἐκεῖ παραγενόμενος, Θεοῦ ἄνθρωπος ἔσομαι… ».
1182. Μθ., 24,15-21. Βλέπε καί Ειρηναίου, Έλεγχος, V, 25,2, σελ. 313-4.
1183. Βλ. Εφραίμ, Λόγος εις την Παρουσίαν του Κυρίου, σελ. 125, « Καί φεύγουσιν ἐν σπουδῇ μεγάλῃ ἐν ἐρήμοις » και Θεοφυλάκτου Βουλγαρίας, Εις το κατά Λουκάν, P.G. 123, 997.
1184. Βλ. Ευσεβίου, Εκκλησιαστική Ιστορία Γ΄, 5,3. Β.Ε.Π. 19, 253 ΚΑΙ Ε.Π.Ε. 1 σελ. 254. « Ού μην ἀλλά καί τοῦ λαοῦ τῆς ἐν Ἰεροσολύμοις ἐκκλησίας κατά τινα χρησμόν τοῖς αὐτόθι δοκίμοις δι’ ἀποκαλύψεως ἐκδοθέντα πρό τοῦ πολέμου μεταναστῆναι τῆς πόλεως καί τινα τῆς Περαίας πόλιν οἰκεῖν κεκελευσμένου ( Πέλλαν αὐτήν ὀνομάζουσιν ) τῶν εἰς Χριστόν πεπιστευκότων ἀπό τῆς Ἰερουσαλήμ μετῳκισμένων ». Βλ. και Επιφανίου Κατά Αιρέσεων, 29,7 P.G. 41,401. Ως παραδείγματα εξόδου των εκλεκτών του Θεού απ’ την εποχή της Παλαιάς Διαθήκης θα μπορούσαν να αναφερθούν και η έξοδος του Νώε, του Λωτ και του Τωβία.
1185. Βλ. Ιππολύτου, Λόγος εις τον Δανιήλ Δ΄, XVII, σελ. 84 . Ο λόγος για τον οποίο δεν θα σημειωθεί η φυγή της
Εκκλησίας στην έρημο νωρίτερα, π.χ. αμέσως μετά την εμφάνιση του Αντιχρίστου, δεν αναφέρεται στην ορθόδοξη παράδοση. Θα μπορούσαμε πάντως να υποθέσουμε πως μια πρόωρη φυγή και απαραίτητη δεν θα ήταν αλλά και πρόωρη κόπωση θα δημιουργούσε.
1186. Βλ. Αυγουστίνου, Η πολιτεία του Θεού, Κ΄, Η΄, σελ. 91, και Κυρίλλου Ιεροσολύμων, Κατήχησις ΙΕ΄, ΙΕ΄, P.G. 33, 892 και Ε.Π.Ε. 2, σελ. 142, « Βασιλεύσει δε ὁ Ἀντίχριστος τρία και ἥμισυ ἔτη μόνα. Οὐκ ἐξ ἀποκρύφων λέγομεν, ἀλλ᾿ ἐκ τοῦ Δανιήλ. Φησί γάρ: " Καί δοθήσεται αὐτῷ ἔως καιροῦ και καιρῶν καί ἡμίσεως καιροῦ " ( Δαν. 7,25 ). Καιρός μέν ὁ εἰς ἐνιαυτός, ἐν ὧ τέως αὔξει ἡ παρουσία αὐτοῦ. Καιροί δε τα ἐπίλοιπα δύο ἔτη τῆς παρανομίας, εἰς τρία ὁμοῦ συναριθμούμενα. Και το ἥμισυ τοῦ καιροῦ ἡ ἐξάμηνος. Και πάλιν ἀλλαχοῦ το αὐτό … ».
1187. Βλ. Κυρίλλου Ιεροσολύμων, Κατήχησις ΙΕ΄, ΙΕ΄, P.G. 33, 892 και Ε.Π.Ε. 2, σελ. 142 « Ἀλλά τῶ Θεῶ χάρις, τῶ το μέγεθος τῆς θλίψεως εἰς ὀλίγας ἡμέρας περιγράψαντι. Λέγει γάρ: " διά δε τους ἐκλεκτούς κολοβωθήσονται αἱ ἡμέραι ἐκεῖναι " ».
1188. Βλ. Κυρίλλου Ιεροσολύμων, Κατήχησις ΙΕ΄, ΙΣΤ΄, P.G. 33, 892 και Ε.Π.Ε. 2, σελ. 143-4, « Καιρός μέν ὁ εἷς ἐνιαυτός, ἐν ᾦ τέως αὔξει ἡ παρουσία αὐτοῦ. Καιροί δέ τά ἐπίλοιπα δύο ἔτη τῆς παρανομίας, εἰς τρία ὁμοῦ συναριθμούμενα. Καί τό ἥμισυ τοῦ καιροῦ ἡ ἐξάμηνος. Καί πάλιν ἀλλαχοῦ τό αὐτό φησι Δανιήλ. “ Καί ὤμοσεν ἐν τῷ ζῶντι εἰς τόν αἰώνα, ὅτι εἰς καιρόν, καί καιρούς, καί ἥμισυ καιροῦ ”. Τάχα δε τινες εἰς τοῦτο ἐξέλαβον καί τό ἐξῆς. “ ἡμέραι χίλιαι διακόσιαι ἐνενήκοντα ”. Καί τό “ Μακάριος ὁ ὑπομένων, καί φθάσας εἰς ἡμέρας χιλίας τριακοσίας τριάκοντα πέντε ”. Διά τοῦτο δεῖ παρακαλύπτεσθαι καί φεύγειν. Ἵσως γάρ οὐ μή τελέσωμεν τάς πόλεις τοῦ Ἰσραήλ, ἕως ἄν ἔλθῃ ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου ».
1189. Βλ. Μθ 24,22, « Καί εἰ μή ἐκολοβώθησαν αἱ ἡμέραι ἐκεῖναι οὐκ ἄν ἐσώθη πᾶσα σάρξ. Διά δέ τούς ἐκλεκτούς κολοβωθήσονται αἱ ἡμέραι ἐκεῖναι ». Βλ. και Κυρίλλου Ιεροσολύμων, Κατήχησις ΙΕ΄, ΙΕ΄, P.G. 33, 992 και Ε.Π.Ε. 2, σελ. 142.
1190. Αποκ. 20,3. Βλ. και Αυγουστίνου, Η πολιτεία του Θεού, Κ΄, Η΄, σελ. 90-91.
1191. Βλ. Ιωάννου Χρυσοστόμου, Εις το κατά Ματθαίον, Ομιλία ΟΣΤ΄, Γ΄, P.G. 58, 697, « οὐκ ἐκτείνεται εἰς χρόνου μήκος ».
1192. Βλ. Θεοδωρήτου Κύρου, Εις τον Δανιήλ, VII, P.G. 81,1421, « οὐκ ἐπί πολύ διαρκέσει ἀλλ’ ὡς τάχιστα καταλυθήσεται ».
1193. Γρηγορίου Παλαμά, Ομιλία Δ΄, Εις το ευαγγέλιον της Δευτέρας του Χριστού Παρουσίας και περί ευσπλαχνίας και ευποιίας, Ε.Π.Ε. 9, σελ. 112. Βλ. και Ιππολύτου, Εις τον Δανιήλ, Δ΄, σελ. 106.
1194. Βλ. Ρωμανού, Εις την Β΄ Παρουσίαν, ΙΕ΄, σελ. 271-2 « ὅτι ὁ Δεσπότης διά τούς ἐκλεκτούς αὐτοῦ κολοβώσει, ὡς γέγραπται, τάς ἡμέρας τῆς θλίψεως περιφειδόμενος τῶν ἰδίων ὡς εὔσπλαχνος ». Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία βλ. Περί Συντελείας, σελ. 289, « Οὐδέ γάρ τότε ὁ εὔσπλαχνος και φιλάνθρωπος Θεός καταλείψει τῶν ἁνθρώπων το γένος ἀπαραμύθητον, ἀλλά και ᾿ κολοβώσει ᾿ τάς ἡμέρας ἐκείνας και τον χρόνον τῶν τριῶν ἥμισυ ἐτῶν και ποιήσει αῦτά σύντομα διά το κατάλειμμα τῶν ἐν ὄρεσι και σπηλαίοις κατακρυφθέντων, ἵνα μη πάντων τῶν ἁγίων ἐκείνων ἡ φάλαγξ ἐκλείψη. Ἀλλά μετά σπουδῆς αἱ ἡμέραι αὗται διαδραμοῦνται και ἀρθήσεται ἡ βασιλεία τοῦ πλάνου και ἀντιχρίστου ἐν τάχει και λοιπόν ᾿ ἐν ριπῆ ὀφθαλμοῦ ᾿ ᾿ παρέλθη το σχῆμα τοῦ κόσμου τούτου ᾿ και τῶν ἀνθρώπων ἡ ἐξουσία καταργηθήσεται και τα ὁρώμενα ταῦτα πάντα ἀφανισθήσονται », και Αρέθα, Ε.Α., σελ. 337 « δι’ ἧν θλιβεράν οὔσαν ἄγαν τοῖς φιλοθέοις κολοβωθήσονται », και σελ. 470 « ὅν εἰς μικρόν συνέστειλε, διά τό σφοδρόν καί σχεδόν ἀνύποπτον τῶν διά Χριστόν κακουμένων ».
1195. Βλ. Ιωάννου Χρυσοστόμου, Εις το κατά Ματθαίον, Ομιλία ΟΣΤ΄, Γ΄, P.G. 58, 697 και Ε.Π.Ε. 12, σελ. 22, « Ἀλλ’ οὐκ ἐκτείνεται εἰς χρόνου μῆκος. Εἰ γάρ ὁ Ἰουδαϊκός πόλεμος διά τούς ἐκλεκτούς ἐκολοβώθη, πολλῷ μᾶλλον οὗτος ὁ πειρασμός συσταλήσεται διά τούς αὐτούς τούτους. Διά τοῦτο οὐκ εἶπε, μετά τήν θλίψιν, ἀλλ’ “ εὐθέως μετά τήν θλίψιν ”… ὁμοῦ γάρ σχεδόν ἅπαντα γίνεται. Οἱ τέ γάρ ψευδοπροφῆται καί οἱ ψευδόχριστοι θορυβήσουσι παραγενόμενοι, καί εὐθέως αὐτός παρέσται. Καί γάρ οὐ μικρά τότε μέλλει κατέχειν ταραχή τήν οἰκουμένην ». Στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία ο Λακτάντιος γράφει πως στο τέλος των καιρών το έτος, ο μήνας και η μέρα θα συντομευθούν. Βλ. Λακταντίου, The epitome of the divine institutes, LXXI, ANF, vol. VII, Fathers of the third and fourth centuries, CCEL, Grand Rapids 2004, σελ. 254.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου