"Εμείς οι Καθολικοί θεωρούμε την υπεροχή (πρωτείο) του Επισκόπου της Ρώμης ως δώρο από τον Κύριο στην Εκκλησία του" λέει ο Kurt Koch
Μανώλης Κείος
Κι ενώ χθες γράφαμε για τον Πάπα που με αφορμή την Εβδομάδα Προσευχής διεμήνυε πως “οι Χριστιανοί άλλων ομολογιών είναι δώρα από τον Θεό” κάνοντας νέα ανοίγματα για την...ενότητα, οι πραγματικές προθέσεις του Βατικανού αποτυπώθηκαν από τον Καρδινάλιο Κοχ.
Ο Ρωμαιοκαθολικός Καρδινάλιος και επικεφαλής του Ποντιφικού Συμβουλίου για την Προώθηση της Χριστιανικής Ενότητας Kurt Koch αναμένει ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία θα αναγνωρίσει αργά ή γρήγορα την ανάγκη για μια μορφή πρωτείου που θα περιλαμβάνει νομικά στοιχεία. Αυτό το έγραψε στο δοκίμιο του που δημοσιεύτηκε με αφορμή την Εβδομάδα της Προσευχής για τη Χριστιανική Ενότητα, σύμφωνα με αναφορές του Καθολικού Ειδησεογραφικού Πρακτορείου.
Ο καρδινάλιος του Βατικανού είναι πεπεισμένος ότι σε έναν οικουμενικό διάλογο με τους Ορθόδοξους, «πρέπει να υπάρχει προθυμία να μάθουμε και από τις δύο πλευρές» για τη συνοδικότητα και το πρωτείο.
Έτσι, κατά την άποψή του, «η πιο σημαντική συμβολή» που μπορεί να κερδίσει η Καθολική Εκκλησία είναι η «ενίσχυση της συνοδικότητας».
Από την πλευρά των Ορθόδοξων Εκκλησιών, ωστόσο, πιστεύει, «μπορούμε να περιμένουμε την αναγνώριση ότι το πρωτείο σε οικουμενικό επίπεδο δεν είναι μόνο δυνατό και νόμιμο θεολογικά, αλλά και απαραίτητο» και ότι «ένας αξιόπιστος σύνδεσμος μεταξύ της ιεραρχικής και της συνοδικής αρχής θα ευνοούσε την προώθηση του οικουμενικού διαλόγου με την Ορθοδοξία»
Κατά την άποψή του, «ο στόχος της ενότητας σε οικουμενικό επίπεδο δεν μπορεί να περιοριστεί στην απλή τιμητική υπεροχή (πρωτείο), αλλά πρέπει να περιλαμβάνει νομικά στοιχεία», και αυτό είναι που η «ενδο-Ορθόδοξη ένταση» που έχει εκδηλωθεί ευδιάκριτα τα τελευταία χρόνια αποδεικνύει.
"Εμείς οι Καθολικοί θεωρούμε την υπεροχή (πρωτείο) του Επισκόπου της Ρώμης ως δώρο από τον Κύριο στην Εκκλησία του και, ως εκ τούτου, επίσης ως προσφορά σε όλο τον Χριστιανισμό στο δρόμο της ανακάλυψης της ενότητας και της ζωής σε ενότητα", ανέφερε ο επικεφαλής του Ποντιφικού Συμβουλίου.
Απόσπασμα από το βιβλίο ΤΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΖΕΤΑΙ του Σταύρου Νικολαΐδη των Εκδόσεων Αμέθυστος.
Η πρόσκληση του Οικουμενικού Πατριάρχου
«Την επιστολή – πρόσκληση του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου προς τον Πάπα για συνάντηση στη Ραβέννα, επέδωσε στο Βατικανό ο επίσκοπος Περγάμου κ. Ιωάννης. Ο επίσκοπος παραχώρησε μια συνέντευξη στην ιταλική εφημερίδα “Ρεπούμπλικα”, την οποία μετέδωσε το ΑΠΕ την 16η Απριλίου και έχει ως τίτλο: “Η δική μας είναι η Οικουμενική Εκκλησία”
Ερώτηση: Αυτό είναι πρωτάκουστο. Σημαίνει, μήπως, ένα ποιοτικό άλμα προς επιτάχυνση του διαλόγου;
Απάντηση: Αυτή η συνάντηση είναι σημαντική. Στη Ραβέννα, όπως στο Βελιγράδι, που το περασμένο φθινόπωρο, μετά από μια μακρά παύση, ξαναρχίσαμε τον διάλογο, είναι παρούσες όλες οι Ορθόδοξες Εκκλησίες, μαζί με την Καθολική. Μεταξύ μας έχουμε την ίδια πίστη και την ίδια παράδοση. Το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε είναι το πρωτείο του επισκόπου της Ρώμης, δηλαδή τον παπικό ρόλο.
Ερώτηση: Αυτή ήταν η ιδέα του Ιωάννη–Παύλου του Β΄. Μέχρι ποιού σημείου είναι διατεθειμένοι να φτάσουν οι Ορθόδοξοι;
Απάντηση: Για ορισμένους είναι ένα πρόβλημα άλυτο. Εγώ, αντιθέτως, υποστηρίζω ότι μπορεί να βρεθεί μια λύση. Αρκεί να προσδιορίσουμε αρκούντως τη θέση του επισκόπου της Ρώμης στη δομή της Οικουμενικής Εκκλησίας. Οι Ορθόδοξοι είναι έτοιμοι να δεχτούν την ιδέα ενός οικουμενικού πρωτείου και, σύμφωνα με τους κανόνες της αρχαίας Εκκλησίας, ο επίσκοπος της Ρώμης είναι ο πρώτος.
Ερώτηση: Πού βρίσκεται το εμπόδιο;
Απάντηση: Η διαφωνία εκδηλώνεται σε σχέση με ένα θεμελιώδες πρόβλημα: Μπορεί ο επίσκοπος της Ρώμης να παρεμβαίνει στις τοπικές Εκκλησίες;
Ερώτηση: Είναι, λοιπόν, θέμα δικαιοδοσίας. Εσείς ποιαν απάντηση δίνετε;
Απάντηση: Δεν μπορούν να υπάρξουν παρεμβάσεις, χωρίς απόφαση που να λαμβάνεται από κοινού με τους άλλους επισκόπους. Με δυο λόγια, ο επίσκοπος της Ρώμης οφείλει να δρα μαζί με τη Σύνοδο.
Ερώτηση: Ο Ποντίφικας, λοιπόν, όχι πλέον ως απόλυτος άρχων, αλλά σε συνεννόηση με ένα αντιπροσωπευτικό επισκοπικό όργανο;
Απάντηση: Ακριβώς. Είναι ένα οικουμενικό πρωτείο, που δρα πάντα από κοινού με τη Σύνοδο.
Ερώτηση: Στη συνάντηση του Βελιγραδίου, το παρελθόν έτος, υπήρξαν προβλήματα με τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία. Τί ακριβώς γίνεται;
Απάντηση: Φοβούμαι πως στη Μόσχα δεν είναι έτοιμοι να δεχτούν ένα οικουμενικό πρωτείο του επισκόπου της Ρώμης. Εξάλλου, δεν θέλουν να αναγνωρίσουν ούτε το πρωτείο του Οικουμενικού Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως. Κατ’ αυτούς, δεν χρειάζεται πρωτείο. Αλλά στο Βελιγράδι όλες οι άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες εψήφισαν ότι η έδρα της Κωνσταντινουπόλεως εκφράζει την ενότητα μεταξύ των Ορθοδόξων.»
Καταλάβαμε ότι τα πράγματα είναι προχωρημένα, και ότι στην επικείμενη (τότε) συνάντηση της Ραβέννας, τον Οκτώβριο του 2007, είναι όλα πια έτοιμα, για να πέσουν και οι … υπογραφές. Φυσικά, παντελώς ερήμην του λαού, και εννοούμε τον λαό του Θεού, όσος τέλος πάντων ακόμη απέμεινε εν εγρηγόρσει, αλλά ακόμη και ερήμην των ιερέων, οι οποίοι δυστυχώς εξαρτώνται οικονομικά από τους επισκόπους, λόγω μισθολογίου και όχι για λόγους πνευματικούς. Αρχίσαμε λοιπόν να παρακολουθούμε τα πράγματα από πιο κοντά και βρισκόμασταν από (οδυνηρή) έκπληξη σε έκπληξη.
Τα πράγματα είναι προσχεδιασμένα. Είναι καταφανές! Το παιχνίδι στημένο. Όπως και στη ρουλέτα, παίζουμε για να χάσουμε. Μια είναι πια η δυνατότητα της οικουμένης για ειρήνη: Να συνειδητοποιήσουμε επιτέλους πως και οι αποφάσεις της Εξουσίας είναι αλάθητες!
Ο “Πρώτος” παίρνει τον Λόγο
Στα μέσα του καλοκαιριού του 2007, η ρωμαιοκαθολική Εκκλησία δημοσίευσε ένα κείμενο στο οποίο υπενθύμιζε σε όλους, πως οι ρωμαιοκαθολικές θέσεις όπως διατυπώθηκαν το 2000, από μια επιτροπή καρδιναλίων με επικεφαλής τον τότε καρδινάλιο και σήμερα πάπα Γιόζεφ Ράτσινγκερ, ισχύουν στο ακέραιο, και να μη διανοηθούν οι άλλες “Εκκλησίες” ή “θρησκευτικές κοινότητες” πως η “μοναδική αληθινή και πλήρης Εκκλησία” είναι άλλη από την ρωμαιοκαθολική! Βεβαίως, εδώ μπορούμε να διαπιστώσουμε και μιαν “ανησυχία” των ρωμαιοκαθολικών για τη θέση που θα έχουν τελικά μέσα σ’ αυτήν την παγκόσμια και “οικουμενική Εκκλησία”. Προκάλεσαν, ωστόσο, μ’ αυτό το κείμενο και μ’ αυτήν την υπενθύμιση, αναστάτωση (προσωρινή βέβαια, καθώς το “παιχνίδι” είναι ήδη σε μεγάλο βαθμό προχωρημένο) στους προτεστάντες (που τους αποκαλούν απλώς “θρησκευτικές κοινότητες”) και … ύπνο βαθύ στους ορθοδόξους, που μας δέχονται μεν ως “Εκκλησία”, όχι όμως πλήρη (!), εφόσον μας λείπει η κοινωνία με τον πάπα της Ρώμης! Όλα αυτά τα ωραία!
Η είδηση μεταδόθηκε από το ΑΠΕ ως εξής:
«“Η Καθολική είναι η μόνη εκκλησία του Χριστού”. Αυτό αναφέρεται στο κείμενο που κυκλοφόρησε η Σύνοδος για το Δόγμα της Πίστης, το οποίο ενέκρινε ο Πάπας Βενέδικτος 16ος.
Μεταξύ άλλων αναφέρει ότι οι ανατολικές εκκλησίες, δηλαδή οι Ορθόδοξες που έχουν αληθινά Μυστήρια με την Καθολική αποκαλούνται αδελφές. Όσον αφορά τις Εκκλησίες της Μεταρρύθμισης (Προτεστάντες – Διαμαρτυρόμενοι), δεν έχουν διατηρήσει την αυθεντική και ακέραιη ουσία της Θείας Ευχαριστίας και γι’ αυτό δεν είναι Εκκλησίες, αλλά εκκλησιαστικές κοινότητες. Όπως ήταν φυσικό το κείμενο αυτό προκάλεσε πολλά σχόλια και αντιδράσεις από τις εκκλησίες. Ειδικά όμως στο κείμενο που αφορά και την Ορθόδοξη Εκκλησία αναφέρεται:
“Στην Καθολική Εκκλησία ευρίσκεται η Εκκλησία του Χριστού. Ο Ιησούς συνέστησε επί γης μία μοναδική Εκκλησία. Και αυτή συγκεκριμένα υφίσταται περί τον διάδοχο του Πέτρου και τους επισκόπους που τελούν εν κοινωνία με αυτόν... Οι ανατολικές Εκκλησίες, αν και χωρισμένες από την Καθολική, έχουν αληθινά Μυστήρια και κυρίως – δυνάμει της αποστολικής διαδοχής, του ιερατείου και της Θείας Ευχαριστίας – παραμένουν ακόμη ενωμένες με εμάς με στενότατους δεσμούς και γι’ αυτό οι Εκκλησίες αυτές αξίζουν τον τίτλο ιδιαίτερες ή τοπικές Εκκλησίες και αποκαλούνται αδελφές Εκκλησίες των ιδιαιτέρων καθολικών Εκκλησιών...
Επειδή, όμως, η κοινωνία με την Καθολική Εκκλησία, της οποίας ο ορατός ηγέτης είναι ο Επίσκοπος της Ρώμης και διάδοχος του Πέτρου, δεν είναι ένα κάποιο εξωτερικό συμπλήρωμα της κάθε ιδιαίτερης Εκκλησίας, αλλά μία από τις εσωτερικές συστατικές αρχές της, η κατάσταση της ιδιαίτερης Εκκλησίας, την οποία απολαμβάνουν εκείνες οι σεπτές χριστιανικές κοινότητες, έχει εντούτοις μια ανεπάρκεια. Από την άλλη, η ίδια η παγκοσμιότητα της Εκκλησίας, που κυβερνάται από τον διάδοχο του Πέτρου και από τους Επισκόπους που τελούν εν κοινωνία με αυτόν, εξαιτίας της διαίρεσης των χριστιανών, συναντά ένα εμπόδιο για την πλήρη πραγματοποίησή της στην ιστορία”.»
Αυτή η ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και αυτός ο υπέργηρος πάπας είναι τόσο βαρετοί, όσο και όλοι οι “γέροι” που υπάρχουν γύρω μας.
Ραβέννα - Ιστορικός συμβιβασμός
Το φθινόπωρο του 2007 στη Ραβέννα της Ιταλίας συναντήθηκαν, όπως είχε προαναγγελθεί, ρωμαιοκαθολικοί και ορθόδοξοι, για να συζητήσουν, να συντάξουν και να υπογράψουν ένα κείμενο (“αρχή ενώσεως”) για το πρωτείο του πάπα. Αυτό είναι το κείμενο της Ραβέννας (13 -16 Οκτωβρίου 2007), όπου, μέσα από μία “βατικάνεια” περιγραφή επιχειρείται να αναγνωριστεί, από την μια, απ’ όλους (!), το… προαιώνιο (σχεδόν) “πρωτείο” του επισκόπου Ρώμης πάνω στους υπόλοιπους χριστιανούς επισκόπους (ακόμα και πριν απ’ το Σχίσμα!, έτσι λέγεται!), και απ’ την άλλη, να προφυλαχθεί το αντίστοιχο “πρωτείο” κάθε άλλου, ορθοδόξου (!) επισκόπου στη δική του … περιοχή. Μια καταπληκτική δηλαδή αντιπαράθεση, αλλά και συμβιβασμός, των “πρωτείων” (πάντα!) ανάμεσά τους. Οι επίσκοποι αναμεταξύ τους. Το επισκοπάτο! Επικεφαλής δε της ορθοδόξου αντιπροσωπείας ο Περγάμου Ι. Ζηζιούλας! Όπως ακριβώς τα είχε ήδη αναγγείλει σε κείνη την αρχική συνέντευξή του στην “La Republica”.
Αυτό το κείμενο της Ραβέννας, που οι ρωμαιοκαθολικοί το παρουσίασαν αμέσως επίσημα και το σχολίασαν πολύ θετικά, ως απαρχή μιας “μεγάλης και οριστικής επανασύνδεσης” (χωρίς κανένα, βεβαίως, θεολογικό περιεχόμενο!), οι “δικοί” μας εδώ το απέκρυψαν από όλους! Ίσως οι ίδιοι οι συνυπογράφοντες να το γνωρίζουν πάντως! Το “ανακαλύψαμε” στο Internet, σε ξένα sites, και το μεταφράσαμε στα ελληνικά. Δημοσιεύτηκε σε συνέχειες, στην εφημερίδα “Ο.Τ.”
Τί να πρωτοπαρουσιάσει κανείς απ’ αυτό το κείμενο… Ίσως, μόνο την ουσία του:
«41. Και οι δύο πλευρές συμφωνούν στο γεγονός ότι αυτή η κανονιστική τάξις αναγνωρίστηκε από όλους την εποχή της αδιαίρετης Εκκλησίας. Επίσης συμφωνούν στο ότι η Ρώμη, ως η Εκκλησία που “πρεσβεύει την αγάπη” σύμφωνα με δήλωση του Αγίου Ιγνατίου της Αντιοχείας (Πρόλογος στην Προς Ρωμαίους Επιστολή) κατέλαβε την πρώτη θέση κατά την τάξη και ότι ο επίσκοπος της Ρώμης ήταν κατά συνέπεια ο πρώτος μεταξύ των πατριαρχών. Διαφωνούν, εντούτοις, ως προς την ερμηνεία των ιστορικών γεγονότων αυτής της εποχής σχετικά με τα προνόμια του επισκόπου της Ρώμης ως πρώτου, ζήτημα το οποίο κατανοήθηκε με διαφορετικούς τρόπους ήδη από την πρώτη χιλιετία.
42. Η συνοδικότητα σε καθολικό επίπεδο όπως ασκείται στις Οικουμενικές Συνόδους υπονοεί έναν ενεργό ρόλο του επισκόπου της Ρώμης ως πρώτου μεταξύ των επισκόπων των κυριοτέρων εδρών, για την συναίνεση (ομοφωνία) των συγκεντρωμένων επισκόπων. Αν και ο επίσκοπος της Ρώμης δεν συγκάλεσε τις Οικουμενικές Συνόδους στους πρώτους αιώνες και ποτέ δεν προήδρευσε ο ίδιος, εντούτοις είχε πολύ στενή σχέση με την διαδικασία λήψεως αποφάσεων απ’ αυτές.
43. Το πρωτείο και η συνοδικότητα είναι διαδικασίες αμοιβαία αλληλοεξαρτώμενες. Γι’ αυτό, το πρωτείο στα διάφορα επίπεδα της ζωής της Εκκλησίας, τοπικό, περιφερειακό και καθολικό, θα πρέπει να θεωρείται στο πλαίσιο της συνοδικότητας κατά τον ίδιο τρόπο όπως και η συνοδικότητα στα πλαίσια του πρωτείου.
Σε ό,τι αφορά στο πρωτείο στα διάφορα επίπεδα, επιθυμούμε να δηλώσουμε τα ακόλουθα:
- Το πρωτείο σε όλα τα επίπεδα είναι μια πρακτική σταθερά βασισμένη στην κανονιστική παράδοση της Εκκλησίας.
- Ενώ η καθιέρωση του πρωτείου σε καθολικό επίπεδο έχει γίνει αποδεκτή τόσο στην Ανατολή όσο και στη Δύση, υπάρχουν διαφορετικές αντιλήψεις σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής του, καθώς και σε ό,τι αφορά στα βιβλικά και θεολογικά θεμέλιά του.
44. Στην ιστορία της Ανατολής και της Δύσης αναγνωρίστηκαν, μέχρι τουλάχιστον τον 9ο αιώνα, μια σειρά από προνόμια, πάντα στα πλαίσια της συνοδικότητας και σύμφωνα με τις εκάστοτε συνθήκες, σε ό,τι αφορά στον πρώτο ή την κεφαλή σε κάθε ένα από τα καθιερωθέντα εκκλησιαστικά επίπεδα: σε τοπικό επίπεδο στον επίσκοπο ως πρώτο της ενορίας του μεταξύ των πρεσβυτέρων και του λαού, σε περιφερειακό επίπεδο στον πρώτο της κάθε μητροπόλεως μεταξύ των επισκόπων της επαρχίας του, και στον πρώτο σε κάθε ένα από τα πέντε πατριαρχεία μεταξύ των μητροπολιτών της κάθε περιφέρειας, και σε καθολικό επίπεδο στον επίσκοπο της Ρώμης ως πρώτο μεταξύ των πατριαρχών. Αυτή η διάκριση επιπέδων δεν μειώνει την μυστηριακή ισότητα του κάθε επισκόπου ή την καθολικότητα της κάθε τοπικής Εκκλησίας.
45. Το ζήτημα του ρόλου του επισκόπου της Ρώμης στην κοινωνία όλων των εκκλησιών θα πρέπει να μελετηθεί σε μεγαλύτερο βάθος. Ποιός είναι ο ιδιαίτερος ρόλος του επισκόπου της “πρώτης έδρας” στην εκκλησιολογία της κοινωνίας και αναφορικά με ό,τι ειπώθηκε σχετικά με την συνοδικότητα και την αυθεντία στο παρόν κείμενο; Πώς θα έπρεπε να γίνουν αντιληπτές και να βιωθούν στο φως της εκκλησιαστικής πρακτικής της πρώτης χιλιετίας οι διδαχές της πρώτης και δευτέρας Βατικάνειας Συνόδου για το καθολικό πρωτείο; Αυτά είναι κρίσιμα ερωτήματα στα πλαίσια του διαλόγου μας και των ελπίδων αποκατάστασης πλήρους κοινωνίας μεταξύ μας.
46. Εμείς, ως μέλη της Μεικτής Διεθνούς Επιτροπής για τον Θεολογικό Διάλογο μεταξύ της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και της Ορθόδοξης Εκκλησίας, είμαστε πεπεισμένοι ότι η ανωτέρω δήλωση για την εκκλησιαστική κοινωνία, την συνοδικότητα και την αυθεντία αντιπροσωπεύει θετική και σημαντική πρόοδο στον μεταξύ μας διάλογο και παρέχει σταθερή βάση για μια μελλοντική συζήτηση του θέματος του πρωτείου στο καθολικό επίπεδο της Εκκλησίας. Γνωρίζουμε ότι πολλά δύσκολα θέματα παραμένουν προς διευκρίνιση, αλλά ελπίζουμε ότι, στηριζόμενοι στην προσευχή του Ιησού “ἵνα πάντες ἓν ὦσι. ἵνα ὁ κόσμος πιστεύσῃ” (Ιωάν. 17, 21), και υπακούοντας στο Άγιο Πνεύμα, μπορούμε να οικοδομήσουμε πάνω στη υπάρχουσα συμφωνία. Επαναβεβαιούντες και ομολογούντες σε “έναν Κύριο, μια πίστη, ένα βάπτισμα” (Εφ., 4, 5), δοξολογούμε τον Θεό, την Αγία Τριάδα, Πατέρα, Υιό και Άγιο Πνεύμα, που μας συνέλεξε από κοινού».
Πώς να σχολιαστεί σοβαρά αυτό το κείμενο; Που είναι ένας διπλωματικός θρίαμβος της Λατινικής Εκκλησίας, όπως έλεγαν και οι Πατέρες! Θα βρούμε την ευκαιρία, στα επόμενα, να το σχολιάσουμε παντοιοτρόπως. Οφείλουμε όμως να επισημάνουμε εδώ αυτό μόνο το σημείο. Στην παράγραφο 42 αναφέρεται: “Αν και ο επίσκοπος της Ρώμης δεν συγκάλεσε τις Οικουμενικές Συνόδους…”. Αποσιωπάται παντελώς ο ρόλος του Αυτοκράτορα, ο οποίος αναγνωριζόταν σαν Ισαπόστολος. Τη θέση αυτού θα πάρει ο πάπας. Και ενώ ο Αυτοκράτωρ συγκαλούσε Συνόδους κάτω από την πίεση των προβλημάτων, της πραγματικότητος, ο πάπας θα συγκαλεί Συνόδους για να μας χαράξει πορεία, να νουθετήσει, να ανανεώσει την Εκκλησία, να την καθοδηγήσει σταθερά στην Ιστορία. Για όλους εκείνους τους κωμικούς ρόλους που είναι γεμάτες οι Λατινικές Σύνοδοι και θεωρούνται σήμερα Δόγματα! Γιατί κρύβουν το αλάθητο του πάπα; Γιατί η ορθόδοξη Εκκλησία φλερτάρει με την ένωση; Επειδή και η ορθόδοξη Εκκλησία έχει διαβρωθεί από τον κληρικαλισμό. Έχει καταντήσει μια ανόητη θρησκεία που αποδεικνύει την αλήθεια των κατηγοριών του Μαρξ, ολοένα και περισσότερο.
Κανείς, ούτε στην Ελλάδα, δεν τολμά να μας θυμίσει πως ο κληρικαλισμός δεν είναι Εκκλησία, πως υπάρχει ακόμη αληθινή Εκκλησία και αυτή πρέπει να ψάξουμε να βρούμε!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου