Η ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΤΩΝ ΝΗΣΙΩΝ ΜΑΣ

Τι νόημα έχει αλήθεια η δρομολόγηση μίας νησιωτικής πολιτικής, όταν δεν έχουμε ακόμη καθορίσει αλιευτικές ζώνες στο Αιγαίο; Όταν επιτρέπουμε στους Τούρκους να ψαρεύουν στις δικές μας θάλασσες και να μας εξάγουν τα δικά μας ψάρια; Όταν είμαστε η μοναδική χώρα στον πλανήτη που επέτρεψε την αλιεία στο Ιόνιο, εντός των χωρικών της υδάτων στην Ιταλία οπότε, κατ’ επέκταση, σε όλες τις χώρες της ΕΕ; Όταν η κυβέρνηση αποφεύγει να απαντήσει στο ερώτημα περί των κόκκινων γραμμών με την Τουρκία; Όταν υπεκφεύγει, όσον αφορά την Αιγιαλίτιδα ζώνη των αιγαιοπελαγίτικων νησιών μας, ισχυριζόμενη πως πρέπει να είμαστε προσεκτικοί μήπως κάνουμε λάθος στο θέμα των διελεύσεων; Ποιο θα ήταν αυτό το λάθος και πώς προτείνει να το αποφύγουμε;

. Βασίλης Βιλιάρδος

Κοινοβουλευτική Εργασία

Κατ’ αρχήν δεν έχει νόημα η συνεχής κατάθεση και η συζήτηση νομοσχεδίων, εδώ που έχει καταντήσει την Ελλάδα η κυβέρνηση. Με το ταμειακό έλλειμμα του 2020 στα 24,1 δις € ή στο 15% του ΑΕΠ, όσο δηλαδή το 2009, καθώς επίσης  με το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στα ύψη – γεγονός που σημαίνει πως εισάγουμε ξανά πολύ περισσότερα προϊόντα και υπηρεσίες από αυτά που εξάγουμε, οπότε συνεχίζει να χρεώνεται ο ιδιωτικός μας τομέας, παράλληλα με το κράτος.

Ακόμη χειρότερα, με τα χρέη του δημοσίου πάνω από 370 δις € ή στο 230% του ΑΕΠ, σχεδόν διπλάσια από το 2009 ποσοστιαία – επίσης με την ύφεση στο -10%, με το κόκκινο ιδιωτικό χρέος, τονίζουμε το κόκκινο όχι το συνολικό, στα 260 δις € από 240 δις € πρόσφατα και με την πραγματική οικονομία να καταρρέει.

Δεν έχει νόημα, όταν το μόνο που παράγει και αυτή η κυβέρνηση της ΝΔ, όπως άλλωστε την εξαετία 2004/2009, είναι ζημίες και χρέη – για την κάλυψη των οποίων δεν γνωρίζει να κάνει τίποτα άλλο, από το να δανείζεται και να θριαμβολογεί.

Φυσικά δεν αναφέρει πως οι Έλληνες θα τα πληρώσουν στο πολλαπλάσιο – ενώ θα ζητηθούν επί πλέον, αν και υποθέτουμε πως έχουν ήδη ζητηθεί, ανταλλάγματα.

Τι είδους ανταλλάγματα; Προφανώς θαλάσσια κυριαρχικά δικαιώματα και αμέσως μετά εθνική κυριαρχία, θαλάσσια και εδαφική – αφού το ίδιο αυτό κόμμα, η ΝΔ, υποθήκευσε ήδη όλα μας τα περιουσιακά στοιχεία το 2012.

Κάτι ανάλογο έκανε άλλωστε ο ΣΥΡΙΖΑ, με την επιμήκυνση των 95 δις € το 2018 – δίνοντας ως αντάλλαγμα το όνομα της Μακεδονίας.

Η ΝΔ βέβαια στηρίζει τη συμφωνία με τα Σκόπια – παρά το ότι δεν την τηρούν ούτε στο ελάχιστο, εξάγοντας ακόμη και προϊόντα με το όνομα Μακεδονία. Απλά διστάζει να φέρει στη Βουλή τα τρία μνημόνια συνεργασίας με τα Σκόπια – φοβούμενη προφανώς τις δίκαιες αντιδράσεις των Μακεδόνων βουλευτών της, ειδικά μετά τις κατηγορίες του κ. Σαμαρά.    

Δυστυχώς, κρίνοντας εκ των πραγμάτων, δεν είναι μόνο ανεπαρκής αλλά, ακόμη χειρότερα, επικίνδυνη – ενώ αδυνατεί να καταλάβει πως χωρίς μία βιώσιμη οικονομία, χωρίς δηλαδή την ανάκτηση της οικονομικής μας ανεξαρτησίας, δεν μπορούμε να μιλάμε για εθνική κυριαρχία.

Για παράδειγμα, αν χρωστάει κανείς στην τράπεζα και χρειάζεται ακόμη περισσότερα δανεικά, έχοντας υποθηκεύσει το σπίτι και το μισθό του, ασφαλώς δεν είναι οικονομικά ανεξάρτητος, ούτε κυρίαρχος του σπιτιού του – ενώ οι δανειστές του, του επιβάλλουν ότι θέλουν.

Ισχύει επίσης και για τα κόμματα που χρωστούν – όπως η ΝΔ 320 εκ. το 2019 από 290 εκ. το 2018, όπου χρεώθηκε ακόμη 30 εκ. σε ένα μόλις χρόνο. 

Σαν να μην έφταναν δε όλα αυτά, φαίνεται καθαρά από τις ενέργειες της πως μισεί τους επιχειρηματίες – τους εστιάτορες, τους ιδιοκτήτες ακινήτων, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις κοκ., στα καταστήματα των οποίων μεταδίδεται ο ιός, ενώ στα Σούπερ Μάρκετ όχι!   

Στο νομοσχέδιο τώρα, περιλαμβάνει 48 άρθρα – από τα οποία η «Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική στο Νησιωτικό Χώρο»  αποτελείται από τα πρώτα 12.

Εμείς δεν διαπιστώσαμε πάντως ότι αυτά τα 12 άρθρα συνιστούν μια ολοκληρωμένη πολιτική – ενώ τέτοιου είδους πομπώδεις ορισμοί, όπως θαλάσσια πολιτική, εθνική στρατηγική κλπ., συνήθως καταλήγουν σε ευχολόγια.

Από την άλλη πλευρά, τι νόημα έχει αλήθεια η δρομολόγηση μίας νησιωτικής πολιτικής, όταν δεν έχουμε ακόμη καθορίσει αλιευτικές ζώνες στο Αιγαίο; Όταν επιτρέπουμε στους Τούρκους να ψαρεύουν στις δικές μας θάλασσες και να μας εξάγουν τα δικά μας ψάρια;

Όταν είμαστε η μοναδική χώρα στον πλανήτη που επέτρεψε την αλιεία στο Ιόνιο, εντός των χωρικών της υδάτων στην Ιταλία οπότε, κατ’ επέκταση, σε όλες τις χώρες της ΕΕ;

Όταν η κυβέρνηση αποφεύγει να απαντήσει στο ερώτημα περί των κόκκινων γραμμών με την Τουρκία; Όταν υπεκφεύγει, όσον αφορά την Αιγιαλίτιδα ζώνη των αιγαιοπελαγίτικων νησιών μας, ισχυριζόμενη πως πρέπει να είμαστε προσεκτικοί μήπως κάνουμε λάθος στο θέμα των διελεύσεων; Ποιο θα ήταν αυτό το λάθος και πώς προτείνει να το αποφύγουμε;

Συνεχίζοντας, όπως αναφέρεται στο 1ο άρθρο, αντικείμενο του νομοσχεδίου είναι ο καθορισμός του πλαισίου για το σχεδιασμό και την εξειδίκευση των κατευθύνσεων της εθνικής στρατηγικής για την ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική στο νησιωτικό χώρο, τον προσδιορισμό των αναπτυξιακών πολιτικών και των προγραμμάτων χρηματοδότησης. Επομένως δεν πρόκειται καν για σχέδιο, αλλά για ένα πλαίσιο.

Σύμφωνα τώρα με το άρθρο 4, η Εθνική Στρατηγική περιλαμβάνει τα εξής:

(1) Λιμενική Πολιτική, θαλάσσιοι λιμένες και ναυτιλιακές υποδομές,

(2) Θαλάσσιες Ενδομεταφορές,

(3) Νησιωτική Επιχειρηματικότητα και Ανταγωνιστικότητα,

(4) Θαλάσσια Επιτήρηση και Στρατηγική Ασφάλειας στη θάλασσα,

(5) Γαλάζια Επαγγέλματα – δηλαδή απασχόληση και επενδύσεις στη γαλάζια οικονομία, όπου ενδεικτικά αναφέρονται τα παρακάτω: θαλάσσιος τουρισμός, υδατοκαλλιέργειες, θαλάσσια εξόρυξη υδρογονανθράκων, ναυπηγικές και ναυπηγοεπισκευαστικές δραστηριότητες, θαλάσσιες ΑΠΕ και γαλάζια βιοτεχνολογία

(6) Ψηφιακή Διακυβέρνηση και

(7) Υγεία – Πρόνοια – Εκπαίδευση

Όλα αυτά, μαζί με τις επεξηγήσεις τους, φαίνονται λογικά – οπότε δεν μπορεί να τα καταψηφίσει κανείς, ελπίζοντας πως αποτελούν το πρώτο βήμα για κάτι καλύτερο. Βέβαια, δεν διαπιστώσαμε κανέναν ποσοτικό στόχο και κανένα όραμα – όπως δεν υπάρχουν πουθενά στα νομοσχέδια που καταθέτει η κυβέρνηση.

Η νησιωτική χώρα πάντως έχει πολλά προβλήματα – ειδικά τώρα με τον τουρισμό. Εμείς πιστεύουμε δε πως η θάλασσα είναι η καρδιά  της Ελλάδας – πως πρόκειται για τη δική μας γαλάζια πατρίδα που εποφθαλμιούν οι βάρβαροι γείτονες μας, μαζί με τους Γερμανούς συμμάχους τους και ότι κανένα νησί δεν είναι μακριά.

Παρεμπιπτόντως, φανταζόμαστε πως αρκετοί θα διάβασαν το πρόσφατο άρθρο που θα καταθέσουμε στα (πρακτικά) – το οποίο επιβεβαιώνει τις αναφορές μας στην τεράστια φοροδιαφυγή και στο ξέπλυμα μαύρου χρήματος στη Γερμανία, της τάξης των 100 δις € ετησίως.

100 δις € ετησίως – πάνω από το μισό ΑΕΠ μας δηλαδή. Πρόκειται για τη χώρα της διαφθοράς και της απάτης – όταν σε εμάς μιλάει για εντιμότητα, μας επιβάλει μνημόνια, μας εξευτελίζει καθημερινά, αρνείται τις κυρώσεις στην Τουρκία, ενώ δολοφόνησε και την Κύπρο. 

Όσο αφορά τώρα τη χρηματοδότηση όλων αυτών που αναφέρονται στο νομοσχέδιο, εμείς δεν βλέπουμε παρά μόνο ονόματα ταμείων, από τα οποία θα προέλθει – αλλά όχι τα ποσά που δεν υπάρχουν ούτε στην έκθεση του ΓΛΚ. Συγκεκριμένα αναφέρονται οι εξής πηγές:

(α) το Πρόγραμμα Νέαρχος στο άρθρο 6 – για δημόσια έργα σε υποδομές σε λιμάνια, σε ενδομεταφορές, στη μεταφορά ύδατος και στην ενέργεια.

(β) το Πρόγραμμα Χρηματοδότησης Νησιωτικής Επιχειρηματικότητας στο άρθρο 7, το οποίο θα καλυφθεί από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων – τόσο το συγχρηματοδοτούμενο, όσο και το εθνικό σκέλος μέσω της Αναπτυξιακής Τράπεζας και

(γ) το Ταμείο Θαλάσσιας – Γαλάζιας οικονομίας στο άρθρο 8, για την καινοτομία – ενώ θα καλύπτεται και αυτό από το ΕΣΠΑ και το ΠΔΕ.

Εμείς πάντως ανατρέξαμε σε πρόσφατες ανακοινώσεις – αφού αυτήν τον καιρό καταρτίζονται τα ΕΣΠΑ και τα προγράμματα Ανάκαμψης για υποβολή. Βρήκαμε δε τα ποσά για τα Περιφερειακά Προγράμματα στο ΕΣΠΑ 2021-2027, τα οποία καταθέσαμε στα πρακτικά – διαπιστώνοντας πως δεν είναι αρκετά.

Ο υπουργός βέβαια μας διαβεβαίωσε για μόχλευση των κεφαλαίων κατά 10 έως είκοσι φορές – κάτι που ευχόμαστε φυσικά να συμβεί, αλλά είναι δύσκολο να το πιστέψουμε.     

Στη συνέχεια, για να αναδείξουμε το πρόβλημα, αναλύσαμε στοιχεία για τη δραστηριότητα των περιοχών – όπου, με βάση τα πιο πρόσφατα της ΕΛΣΤΑΤ, προκύπτει πως οι καθαυτό νησιωτικές περιοχές δημιουργούν περίπου το 9,9% του ΑΕΠ, με το 15% του πληθυσμού της χώρας μας.

Το πρόβλημα είναι όμως ότι, μεγάλο μέρος αυτής της δραστηριότητας εξαρτάται από τον τουρισμό. Εν προκειμένω, καταλαβαίνει κανείς πως με τη μείωση του τουρισμού κατά 75-80%, αυτές οι περιοχές πρέπει να έχουν μεγάλο πρόβλημα.

Το πρόβλημα δε αυτό θα επιταθεί το 2021, όπου δεν προβλέπεται να ανακάμψει ο τουρισμός – με βάση τις κρατήσεις και την αβεβαιότητα σχετικά  με το εάν καλυφθεί ο πληθυσμός στην ΕΕ ή παγκοσμίως με εμβόλιο.

Επομένως και εδώ είναι επιτακτική η ανάγκη για αλλαγή του τουριστικού και οικονομικού μας μοντέλου – όπως επίσης για το σύνολο της χώρας.

Από την άλλη πλευρά, είναι επί πλέον θέμα εθνικής πολιτικής – ενώ πρέπει να υποστηριχθούν οι μεταφορές,  η ακτοπλοΐα, η ναυτιλία και η Ναυπηγοεπισκευή γενικότερα. Έχουμε κάνει τέτοιες προτάσεις στο παρελθόν – όπως για τον εσωτερικό τουρισμό, για τη σύνδεση του τουρισμού με τον πρωτογενή τομέα και στα νησιά, καθώς επίσης για την εξοικονόμηση ενέργειας.

Δεν είδαμε πάντως καμία αναφορά στην αντιμετώπιση του φαινομένου της εγκατάλειψης των μικρών νησιών, ειδικά των ακριτικών – τα οποία έχουν γερασμένο πληθυσμό, συντριπτικά λιγότερο από προηγούμενες δεκαετίες, λόγω της μετανάστευσης και της υπογεννητικότητας.

Από το 1951 έως σήμερα, έχουν αδειάσει στη χώρα 50 κατοικημένα μικρά Νησιά. Παράδειγμα είναι η Ερεικούσσα των ΔΙΑΠΟΝΤΙΩΝ νήσων που είχε, σύμφωνα με την απογραφή του 2011, 495 κατοίκους – ενώ σήμερα μόλις 60, με 20 μόνο εξ αυτών ελληνικής καταγωγής.

Εκτός αυτού, δεν αναφέρεται στο σχέδιο νόμου ρητά και ειδικά η επαγγελματική αλιεία – όπως θα περίμενε λογικά κάποιος από μία Εθνική Στρατηγική, ως αναπόσπαστο κομμάτι της γαλάζιας οικονομίας και της παράκτιας ζώνης της Χώρας μας.

Στα θετικά μέτρα είναι η παραχώρηση αιγιαλού για ναυπηγοεπισκευαστική δραστηριότητα στα ξύλινα και δη στα παραδοσιακά σκάφη, στα άρθρα 28 και 29 – σημειώνοντας πως έχουμε τονίσει στο πρόγραμμα μας ότι, τα παραδοσιακά σκάφη αποτελούν μέρος της πολιτιστικής μας παράδοσης και πρέπει να προστατευτούν.

Σε ορισμένα άρθρα τώρα τα εξής:

Στο άρθρο 6, προτείναμε να προβλεφθεί και η χρηματοδότηση των  μελετών για την υλοποίηση των έργων – αφού πολλά δημοτικά λιμενικά ταμεία ή ΟΤΑ δεν μπορούν να αντέξουν το βάρος της χρηματοδότησής τους από ίδια μέσα.

Επίσης, τη λειτουργία κεντρικών μονάδων αφαλάτωσης που θα συνδέονται με τα τοπικά δίκτυα ύδρευσης – όπου, εάν καταλάβαμε σωστά, συμφώνησε και θα τις συμπεριλάβει ο υπουργός.

Τέλος, να εξεταστεί η ίδρυση ειδικής τράπεζας ναυτιλίας – η οποία μπορεί να προσελκύσει κεφάλαια από τους εφοπλιστές.

Στο άρθρο 7, προτείναμε να γίνει μια μελέτη του είδους της επιχειρηματικότητας που θα υποστηριχτεί. Δηλαδή, να μην μπορούν τα χρήματα να δίνονται σε Rooms to Let και ξενοδοχεία, συνεχίζοντας την άναρχη ανάπτυξη – αλλά ανά περιφέρεια, με ιδιαίτερη βάση στην πρωτογενή παραγωγή και στους νέους.

Επίσης στην καινοτομία, ακόμη και σε μικρές βιοτεχνικές μονάδες που, τουλάχιστον στον αγροδιατροφικό τομέα, μπορούν και πρέπει να ενισχυθούν. Όπως είπαμε, το ζήτημα είναι κυρίως εθνικό, εκτός από οικονομικό – όσον αφορά την απαιτούμενη αποκέντρωση κλπ.

Στο άρθρο 8, αναφέραμε πως θα πρέπει να γίνει μία σχετική προσθήκη – έτσι ώστε να συμπεριληφθούν, για παράδειγμα, οι ναυπηγικές και ναυτιλιακές επιχειρήσεις σε ηπειρωτικό παραθαλάσσιο χώρο.

Η βασική μας αντίρρηση ήταν στο άρθρο 12, σύμφωνα με το οποίο το πώς θα ασκηθεί η πολιτική εξαρτάται από τις Υπουργικές αποφάσεις. Εν προκειμένω, η κυβέρνηση δημιουργεί ακόμη ένα Υπερυπουργείο που αναιρεί τον ρόλο της χάραξης πολιτικής από το κοινοβούλιο – κάτι που δεν μας βρίσκει σύμφωνους, αφού εμείς είμαστε υπέρ των δημοκρατικών διαδικασιών.

Στο άρθρο 13, μας προκάλεσε εντύπωση η μη μετάφραση των κωδίκων που αναφέρει στα ελληνικά – κάτι που θεωρούμε απαράδεκτο, αφού θα πρέπει να είναι κατανοητοί στον απλό Πολίτη.

Όσον αφορά δε τη συμμετοχή της Ελλάδας σε δαπάνες της Υπηρεσίας Περιπολίας κατά των Πάγων του Βορείου Ατλαντικού στο άρθρο 14, παρά τις προσπάθειες μας, δεν καταφέραμε να βρούμε σε καμία βάση νομικών δεδομένων το συγκεκριμένο νομοθέτημα.

Το ποσόν για αυτές τις περιπολίες κατά το ΓΛΚ είναι 2,4 εκ. για τα έτη 2013 και 2015-18, ενώ δίνονται αναδρομικά από 1.1.2013 – κάτι που θα πρέπει να μας εξηγήσει ο υπουργός, για να μην το καταψηφίσουμε. 

Στο άρθρο 16, στην ενίσχυση της ναυτικής εργασίας, είπαμε πως το ποσόν των 534 € είναι ανεπαρκές για να ζήσουν οι οικογένειες – οπότε θα πρέπει να υπάρχει στήριξη, για να μην εγκαταλειφθούν περιοχές.

Σχετικά τώρα με το άρθρο 22, έχει στην ουσία στόχο να καταργήσει την υπηρεσία πλοήγησης – για να μειώσει τα έξοδα σε κάποιους εφοπλιστές και στην COSCO. Διακινδυνεύεται όμως η ασφάλεια στα λιμάνια – κάτι που δεν θεωρούμε λογικό.

Στο άρθρο 25, ρωτήσαμε γιατί χρειάζεται η κατά παρέκκλιση ανανέωση υπηρεσιών διαχείρισης αποβλήτων που έχουν λήξει – όταν κατά την αιτιολογική είναι ένα χρονίζον θέμα που, με βάση απόφαση του 2017, θα έπρεπε να είχε γίνει διαγωνισμός ανάθεσης. Δεν πήραμε απάντηση, οπότε δεν θα το ψηφίσουμε.

Στο άρθρο 33 που αφορά τη συμμετοχή του λιμενικού μας στο αντίστοιχο σώμα της Ευρώπης, είμαστε εντελώς αρνητικοί – αφού πρέπει να διαφυλάσσουμε τα δικά μας σύνορα, έχοντας την άποψη πως δεν μπορούμε να περιμένουμε κάτι ανάλογο από την Ευρώπη.

Θυμίσαμε δε πως η ΕΕ χρηματοδότησε με 20 εκ. € μόνο το 2017 τα σκάφη της Τουρκίας, με τα οποία τώρα παρενοχλεί το λιμενικό και τους ψαράδες μας – γεγονός που σημαίνει πως πράγματι είμαστε μόνοι μας. 

Τέλος, για το άρθρο 39 είπαμε πως πρόκειται για μία ακόμη διαδικασία κατά παρέκκλιση –  η οποία μάλιστα καλύπτει χρήσεις από το 2012, όπως για την Αντίκυρα.

Για μια περιοχή δίπλα στις εγκαταστάσεις της Αλουμίνιον της Ελλάδος, στα Άσπρα Σπίτια Βοιωτίας –  όπου την έχουμε στο παρελθόν αναφέρει για τα πολύ σοβαρά θέματα περιβαλλοντικής επιβάρυνσης που αντιμετωπίζει. Στην ερώτηση μας μήπως ο σκοπός είναι να κλείσουν υποθέσεις και τι βρήκαν οι έλεγχοι, δεν πήραμε δυστυχώς καμία απάντηση – υποθέτοντας πως ο εν λόγω ισχυρός επιχειρηματίας μπορεί να επιβάλει ότι θέλει.

Η εγκατάλειψη των νησιών μας – The Analyst