ΠΡΟΣ ΑΚΙΝΔΥΝΟΝ - ΛΟΓΟΣ ΑΝΤΙΡΡΗΤΙΚΟΣ ΠΡΩΤΟΣ
ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΣΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΠΕΡΙΕΠΕΣΑΝ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΣ ΑΥΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΟΠΑΔΟΙ ΤΟΥ, ΑΦΟΥ ΛΕΓΟΥΝ ΟΤΙ Η ΟΥΣΙΑ ΚΑΙ Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΤΟΝ ΘΕΟ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΥΤΟ
Συνέχεια από: Πέμπτη, 16 Αυγούστου 2018
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 (συνέχεια)
Ότι με βάση όσα εδογμάτισαν περί θείας ουσίας και ενεργείας ο Ακίνδυνος και όσοι κατ’ αυτόν συνάγεται ότι περιπίπτουν σε περισσότερες από πενήντα κακοδοξίες και ότι ανοίξαντες τη θύρα παρέχουν είσοδο σε όλες γενικώς τις απ’ αιώνος πονηρές αιρέσεις.
Ότι με βάση όσα εδογμάτισαν περί θείας ουσίας και ενεργείας ο Ακίνδυνος και όσοι κατ’ αυτόν συνάγεται ότι περιπίπτουν σε περισσότερες από πενήντα κακοδοξίες και ότι ανοίξαντες τη θύρα παρέχουν είσοδο σε όλες γενικώς τις απ’ αιώνος πονηρές αιρέσεις.
27 κδ'. Και οπωσδήποτε εκείνοι που ως μόνη άκτιστη δέχονται την ουσία του Θεού, όλα δε τα γύρω από αυτήν κτιστά, και τα υποστατικά ή θα τα ειπούν ουσία ή θα τα καταβιβάσουν σε κτίσμα. Αλλ’ αν τα ειπούν ουσία, είναι Ευνομιανοί, αν τα λέγουν κτιστά, σε δυσσέβεια υπερβάλλουν και τον Ευνόμιο∙ διότι εκείνος δεν τα έλεγε όλα αυτά κτιστά. Και γιατί αναφέρω μόνο τις γύρω από τις υποστάσεις και τη φύσιν ενέργειες;
κε'. Διότι αυτοί (ο Ακίνδυνος και οι κατ’ αυτόν) όχι μόνο τις ενέργειες λέγουν κτιστές, από όπου θα μπορούσε κανείς να υποπτευθεί ότι παρασύρονται από την ομωνυμία (αφού μερικές φορές λέγεται και το αποτέλεσμα ενέργεια), αλλά, για να είναι και άνευ προφάσεως ασεβείς, αποφαίνονται φανερά ότι κι’ αυτές οι δυνάμεις του Θεού είναι κτιστές.
κς'. Πράγματι, όταν εμείς λέγαμε ότι ο Θεός είναι παντοδύναμος και ότι έχει όχι μόνο πολλές άκτιστες δυνάμεις αλλά όλες, και προφέρουμε το λεχθέν από τον μέγα Βασίλειο, ότι «το Πνεύμα το άγιον είναι απλό στην ουσία, ποικίλο στις δυνάμεις», αυτοί διαβεβαιώνουν ότι αυτές οι δυνάμεις είναι κτιστές. Εύγε∙ διότι, αν δεν συνέβαινε τούτο, τα άκτιστα θα ήσαν πολλά και διάφορα∙ και γι’ αυτό θα υπήρχαν πολλοί θεοί, κατά τους μακαρίους τούτους, καθώς η μεν ουσία θα ήταν πάντοτε απλή, η δε ενέργεια κατά την πρόνοια πολλές φορές θα γινόταν πολυποίκιλη, όπως είπε και ο Παύλος∙ «για να γνωρίσουν οι άγγελοι από την Εκκλησία το πολυποίκιλο της σοφίας του Θεού».
28 κζ'. Αλλά, όταν εμείς παρατηρήσαμε ότι «σύμφωνα με την άποψή σας λοιπόν πριν από τη δημιουργία (προ της κτίσεως) ο Θεός δεν ήταν παντοδύναμος», αυτοί, ενώ ήταν πολλοί παρόντες που θα μαρτυρήσουν, ισχυρίστηκαν ότι ο Θεός προ της κτίσεως (δημιουργίας) δεν ήταν παντοδύναμος. Αλλά κι αν αυτοί δεν το έλεγαν φανερά, μπορεί και αυτό και πολλά άλλα χειρότερα να συναχθούν από τη δοξασία τους. Επειδή δηλαδή κατά τούς άγιους Αθανάσιο και Μάξιμο, μάλλον δε σύμφωνα με όλους γενικώς, «όλα όσα έχει ο Θεός τα έχει εκ φύσεως και όχι επίκτητα», εκ φύσεως έχει τις εαυτού δυνάμεις του και εξ αϊδίου και ανάρχως τις έχει αυτές.
29 κη'. Επομένως, ενώ είναι άναρχες και η ουσία και οι δυνάμεις του Θεού, εκείνοι που λέγουν την μεν ουσία άκτιστη, τις δε δυνάμεις κτιστές, κάνουν τα άναρχα δύο, το μεν ένα άκτιστο το δε άλλο κτιστό. Το δε κτιστό και το άκτιστο εκ διαμέτρου εναντιώνονται μεταξύ τους κατά τη σημασία (το σημαινόμενον)∙ και τούτο είναι σχεδόν το άθεο εκείνο δόγμα του Μάνεντος, οι δύο μεταξύ τους αντίθετες άναρχες αρχές.
κθ'. Αλλά τούτο μεν επέρχεται ίσως σ’ αυτούς ακουσίως από την αλόγιστη και κατεφθαρμένη διάνοια, σαν αλλόκοτο κύημα φρένων απονενοημένων∙ αυτοί δεν φαίνονται μόνο από αυτό ότι πρεσβεύουν πραγματικά τη διθεΐα, την οποία ματαίως και ψευδώς απέδωσαν σ’ εμάς, αλλά και από το ότι δέχονται κτιστή και άκτιστη θεαρχία και αγαθαρχία.
30 λ'. Τί δε συμβαίνει όταν λέγουν ότι οι εν Θεώ (μέσα στο Θεό) και εκ Θεού προερχόμενες μετοχές και αρχές των όντων, με τη μέθεξη των οποίων συστήθηκε το παν, η αγαθότης, η ζωή, η οντότης, η αθανασία, η αγιότης και τα παραπλήσια με αυτά, είναι ουσίες και υποστάσεις, πού υπάρχουν περί (γύρω από) τον Θεόν κι’ εκτίσθηκαν πριν από τους αγγέλους στον αιώνα, αφού μετέχονται και απ’ αυτούς; Άραγε τις πλατωνικές ιδέες δεν εισάγουν στην Εκκλησία του Χριστού και δεν διδάσκουν να πρεσβεύουμε πολλούς θεούς με των οποίων τη μέθεξη συστήθηκε το παν; Αλλ’ όταν πάλι αυτοί μαθαίνουν από τα λόγια του Πνεύματος που προτείνομε εμείς ότι τούτες είναι προαιώνιες, ισχυρίζονται ότι η ουσία του Θεού δεν υπέρκειται τούτων. Επομένως κατ’ αυτούς τούτες οι δυνάμεις δεν είναι από αυτήν, ούτε αιτία τούτων είναι αυτή· διότι, αν είναι αιτία, θα υπέρκειται· αν δε δεν υπέρκειται, δεν θα είναι μία αιτία. Επομένως κατ’ αυτούς τα αίτια είναι πολλά και κατ’ ανάγκη υπάρχει πολυθεΐα.
31 λα'. Σ’ εμάς όμως που δεν δεχόμαστε μόνο δύο αλλά και πολλά άναρχα, δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο να λέγουμε τον Θεό ένα και απλόν. Διότι δεν χαρακτηρίζομε μόνο άναρχες αλλά και άκτιστες τις προσκυνητές εκείνες υποστάσεις και όλα τα υποστατικά τής ανωτάτης Τριάδος, την μία φύσιν των τριών και όλες τις περί (γύρω από) αυτήν φυσικές δυνάμεις και ενέργειες. Διότι κατά τον μεγάλο στα θεία Μάξιμο «δεν παρατηρείται ούτε στη θεία φύσιν κάτι κτιστό ούτε στην ανθρώπινη κάτι άκτιστο». Αφού λοιπόν όλες αυτές είναι όχι μόνο άναρχες αλλά και άκτιστες, δεν παρατηρείται μέσα τους καμμιά εναντιότης που μπορεί να τις διαιρέσει αναμεταξύ τους. Διότι, λέγει, «τέτοια είναι η κάθε έμφασις των λεγομένων επί της θείας φύσεως, ώστε, ακόμη κι’ αν ιδιάζει στο σημαινόμενο (έχει ιδιαιτερότητα στη σημασία), να μην έχει καμμιά εναντίωση προς το συνονομαζόμενο». Αλλά και των φυσικών ενεργειών και δυνάμεων ένα είναι το υπερκείμενο ως αίτιο, η τρισυπόστατη ουσία, και στην τρισυπόστατη ουσία ένα είναι το υπερκείμενο ως αίτιο, «η πηγαία θεότης» κατά τον μέγα Διονύσιον, από την οποία προέρχονται και στην οποία μεταβαίνουν (εξ ής πρόεισι και εις ήν αναφέρεται) «τα υπερούσια φώτα» της θεότητος. Έτσι από εμάς ένας Θεός προσκυνείται τρισυπόστατος και παντοδύναμος, έστω και αν διαμαρτύρονται υπερβολικά οι αντίπαλοι. Σύνθεσις δε δεν είναι δυνατό να γίνει ποτέ ούτε από τέλειες υποστάσεις ούτε από μία ουσία και τις δυνάμεις ή ενέργειες της, οι οποίες διατηρούν και αυτά απαθή και την ουσία αναλλοίωτη. Εκείνο που δεν έχει καμμιά δύναμη και ενέργεια δεν είναι απλό, αλλά μη ον. Έτσι απλό είναι για εμάς το Θείον, έστω και αν οι συκοφάντες θρηνήσουν έντονα. Στην πραγματικότητα γι’ αυτούς και όχι για μάς, σε συνέπεια με τις δοξασίες τους, ή πολλοί και αντίπαλοι μεταξύ τους θα υπάρχουν θεοί ή ένας σύνθετος από εναντίους. Και ποιούς εναντίους; Τον κτιστό και τον άκτιστο, αν και με μόνη την άκτιστη ουσία είναι κατ’ αυτούς άναρχος, αλλά και με τις κτιστές κατ’ αυτούς δυνάμεις του.
(Συνεχίζεται)
ΠΩΣ ΘΑ ΣΤΑΘΕΙ ΛΟΙΠΟΝ ΔΙΠΛΑ ΣΤΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ Ο ΖΗΖΙΟΥΛΑΣ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΑΦΡΟΝΩΣ ΚΗΡΥΤΤΕΙ ΤΗΝ ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ ΚΤΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΑΚΤΙΣΤΟΥ; ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΕΛΙΚΗ ΤΟΥΣ ΣΥΝΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΑ;
Αμέθυστος
κε'. Διότι αυτοί (ο Ακίνδυνος και οι κατ’ αυτόν) όχι μόνο τις ενέργειες λέγουν κτιστές, από όπου θα μπορούσε κανείς να υποπτευθεί ότι παρασύρονται από την ομωνυμία (αφού μερικές φορές λέγεται και το αποτέλεσμα ενέργεια), αλλά, για να είναι και άνευ προφάσεως ασεβείς, αποφαίνονται φανερά ότι κι’ αυτές οι δυνάμεις του Θεού είναι κτιστές.
κς'. Πράγματι, όταν εμείς λέγαμε ότι ο Θεός είναι παντοδύναμος και ότι έχει όχι μόνο πολλές άκτιστες δυνάμεις αλλά όλες, και προφέρουμε το λεχθέν από τον μέγα Βασίλειο, ότι «το Πνεύμα το άγιον είναι απλό στην ουσία, ποικίλο στις δυνάμεις», αυτοί διαβεβαιώνουν ότι αυτές οι δυνάμεις είναι κτιστές. Εύγε∙ διότι, αν δεν συνέβαινε τούτο, τα άκτιστα θα ήσαν πολλά και διάφορα∙ και γι’ αυτό θα υπήρχαν πολλοί θεοί, κατά τους μακαρίους τούτους, καθώς η μεν ουσία θα ήταν πάντοτε απλή, η δε ενέργεια κατά την πρόνοια πολλές φορές θα γινόταν πολυποίκιλη, όπως είπε και ο Παύλος∙ «για να γνωρίσουν οι άγγελοι από την Εκκλησία το πολυποίκιλο της σοφίας του Θεού».
28 κζ'. Αλλά, όταν εμείς παρατηρήσαμε ότι «σύμφωνα με την άποψή σας λοιπόν πριν από τη δημιουργία (προ της κτίσεως) ο Θεός δεν ήταν παντοδύναμος», αυτοί, ενώ ήταν πολλοί παρόντες που θα μαρτυρήσουν, ισχυρίστηκαν ότι ο Θεός προ της κτίσεως (δημιουργίας) δεν ήταν παντοδύναμος. Αλλά κι αν αυτοί δεν το έλεγαν φανερά, μπορεί και αυτό και πολλά άλλα χειρότερα να συναχθούν από τη δοξασία τους. Επειδή δηλαδή κατά τούς άγιους Αθανάσιο και Μάξιμο, μάλλον δε σύμφωνα με όλους γενικώς, «όλα όσα έχει ο Θεός τα έχει εκ φύσεως και όχι επίκτητα», εκ φύσεως έχει τις εαυτού δυνάμεις του και εξ αϊδίου και ανάρχως τις έχει αυτές.
29 κη'. Επομένως, ενώ είναι άναρχες και η ουσία και οι δυνάμεις του Θεού, εκείνοι που λέγουν την μεν ουσία άκτιστη, τις δε δυνάμεις κτιστές, κάνουν τα άναρχα δύο, το μεν ένα άκτιστο το δε άλλο κτιστό. Το δε κτιστό και το άκτιστο εκ διαμέτρου εναντιώνονται μεταξύ τους κατά τη σημασία (το σημαινόμενον)∙ και τούτο είναι σχεδόν το άθεο εκείνο δόγμα του Μάνεντος, οι δύο μεταξύ τους αντίθετες άναρχες αρχές.
κθ'. Αλλά τούτο μεν επέρχεται ίσως σ’ αυτούς ακουσίως από την αλόγιστη και κατεφθαρμένη διάνοια, σαν αλλόκοτο κύημα φρένων απονενοημένων∙ αυτοί δεν φαίνονται μόνο από αυτό ότι πρεσβεύουν πραγματικά τη διθεΐα, την οποία ματαίως και ψευδώς απέδωσαν σ’ εμάς, αλλά και από το ότι δέχονται κτιστή και άκτιστη θεαρχία και αγαθαρχία.
30 λ'. Τί δε συμβαίνει όταν λέγουν ότι οι εν Θεώ (μέσα στο Θεό) και εκ Θεού προερχόμενες μετοχές και αρχές των όντων, με τη μέθεξη των οποίων συστήθηκε το παν, η αγαθότης, η ζωή, η οντότης, η αθανασία, η αγιότης και τα παραπλήσια με αυτά, είναι ουσίες και υποστάσεις, πού υπάρχουν περί (γύρω από) τον Θεόν κι’ εκτίσθηκαν πριν από τους αγγέλους στον αιώνα, αφού μετέχονται και απ’ αυτούς; Άραγε τις πλατωνικές ιδέες δεν εισάγουν στην Εκκλησία του Χριστού και δεν διδάσκουν να πρεσβεύουμε πολλούς θεούς με των οποίων τη μέθεξη συστήθηκε το παν; Αλλ’ όταν πάλι αυτοί μαθαίνουν από τα λόγια του Πνεύματος που προτείνομε εμείς ότι τούτες είναι προαιώνιες, ισχυρίζονται ότι η ουσία του Θεού δεν υπέρκειται τούτων. Επομένως κατ’ αυτούς τούτες οι δυνάμεις δεν είναι από αυτήν, ούτε αιτία τούτων είναι αυτή· διότι, αν είναι αιτία, θα υπέρκειται· αν δε δεν υπέρκειται, δεν θα είναι μία αιτία. Επομένως κατ’ αυτούς τα αίτια είναι πολλά και κατ’ ανάγκη υπάρχει πολυθεΐα.
31 λα'. Σ’ εμάς όμως που δεν δεχόμαστε μόνο δύο αλλά και πολλά άναρχα, δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο να λέγουμε τον Θεό ένα και απλόν. Διότι δεν χαρακτηρίζομε μόνο άναρχες αλλά και άκτιστες τις προσκυνητές εκείνες υποστάσεις και όλα τα υποστατικά τής ανωτάτης Τριάδος, την μία φύσιν των τριών και όλες τις περί (γύρω από) αυτήν φυσικές δυνάμεις και ενέργειες. Διότι κατά τον μεγάλο στα θεία Μάξιμο «δεν παρατηρείται ούτε στη θεία φύσιν κάτι κτιστό ούτε στην ανθρώπινη κάτι άκτιστο». Αφού λοιπόν όλες αυτές είναι όχι μόνο άναρχες αλλά και άκτιστες, δεν παρατηρείται μέσα τους καμμιά εναντιότης που μπορεί να τις διαιρέσει αναμεταξύ τους. Διότι, λέγει, «τέτοια είναι η κάθε έμφασις των λεγομένων επί της θείας φύσεως, ώστε, ακόμη κι’ αν ιδιάζει στο σημαινόμενο (έχει ιδιαιτερότητα στη σημασία), να μην έχει καμμιά εναντίωση προς το συνονομαζόμενο». Αλλά και των φυσικών ενεργειών και δυνάμεων ένα είναι το υπερκείμενο ως αίτιο, η τρισυπόστατη ουσία, και στην τρισυπόστατη ουσία ένα είναι το υπερκείμενο ως αίτιο, «η πηγαία θεότης» κατά τον μέγα Διονύσιον, από την οποία προέρχονται και στην οποία μεταβαίνουν (εξ ής πρόεισι και εις ήν αναφέρεται) «τα υπερούσια φώτα» της θεότητος. Έτσι από εμάς ένας Θεός προσκυνείται τρισυπόστατος και παντοδύναμος, έστω και αν διαμαρτύρονται υπερβολικά οι αντίπαλοι. Σύνθεσις δε δεν είναι δυνατό να γίνει ποτέ ούτε από τέλειες υποστάσεις ούτε από μία ουσία και τις δυνάμεις ή ενέργειες της, οι οποίες διατηρούν και αυτά απαθή και την ουσία αναλλοίωτη. Εκείνο που δεν έχει καμμιά δύναμη και ενέργεια δεν είναι απλό, αλλά μη ον. Έτσι απλό είναι για εμάς το Θείον, έστω και αν οι συκοφάντες θρηνήσουν έντονα. Στην πραγματικότητα γι’ αυτούς και όχι για μάς, σε συνέπεια με τις δοξασίες τους, ή πολλοί και αντίπαλοι μεταξύ τους θα υπάρχουν θεοί ή ένας σύνθετος από εναντίους. Και ποιούς εναντίους; Τον κτιστό και τον άκτιστο, αν και με μόνη την άκτιστη ουσία είναι κατ’ αυτούς άναρχος, αλλά και με τις κτιστές κατ’ αυτούς δυνάμεις του.
(Συνεχίζεται)
ΠΩΣ ΘΑ ΣΤΑΘΕΙ ΛΟΙΠΟΝ ΔΙΠΛΑ ΣΤΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ Ο ΖΗΖΙΟΥΛΑΣ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΑΦΡΟΝΩΣ ΚΗΡΥΤΤΕΙ ΤΗΝ ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ ΚΤΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΑΚΤΙΣΤΟΥ; ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΕΛΙΚΗ ΤΟΥΣ ΣΥΝΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΑ;
Αμέθυστος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου