Συνέχεια από: Σάββατο 15 Οκτωβρίου 2022
ΛΟΓΟΣ Η'
(Ασμα Ασμ. 4,8 - 15)
«Έλα από το Λίβανο, νύμφη μου, έλα από το Λίβανο.
Θα 'ρθείς και θα περάσεις από την αρχή της πίστης,
από την κεφαλή του Σανίρ και Ερμών,
από τα κρησφύγετα των λιονταριών, από τα όρη που φωλιάζουν οι παρδάλεις.
Μας έδωσες θάρρος, αδελφή μας, νύμφη μας,
μας έδωσες θάρρος μ' ένα από τα μάτια σου,
με μία, με το περιδέραιό σου.
Πόσο πιο ωραία έγιναν τα στήθη σου, αδελφή μου, νύμφη μου,
πόσο πιο ωραία από το κρασί έγιναν.
Η μυρωδιά απ' τα ρούχα σου πάνω από όλα τα αρώματα.
Κερήθρα είναι τα χείλη σου, νύμφη μου, και σταλάζουν,
μέλι και γάλα κάτω από τη γλώσσα σου·
και η μυρωδιά των ρούχων σου σα μυρωδιά λιβανιού.
Κήπος κλεισμένος είσαι, αδελφή μου, νύμφη μου,
κήπος κλεισμένος, πηγή σφραγισμένη.
Όσα μου στέλνεις παράδεισος ροδιών και καρποί μηλιάς,
κύπροι μαζί με νάρδους,
νάρδος και κρόκος, μοσχοκάλαμο και κανέλα,
με όλα τα ξύλα του Λιβάνου,
σμύρνα κι αλόη με όλα τα πρώτα αρώματα.
Πηγή του κήπου, πηγάδι του ζωντανού νερού,
που κατεβαίνει με θόρυβο από το Λίβανο».
Μετά τη διάκριση αυτή που κάναμε είναι καιρός να ερμηνεύσουμε πρώτα τα θεία λόγια «Ελα από το Λίβανο, νύμφη μου, έλα από το Λίβανον. Θα 'ρθείς και θα περάσεις από την αρχή της πίστης, από την κεφαλή του Σανίρ και του Ερμών, από από τα κρησφύγετα των λιονταριών, από τα όρη που φωλιάζουν οι παρδάλεις».
Τι καταλάβαμε με αυτά; Πάντοτε η πηγή των αγαθών προσελκύει κοντά της όσους διψούν, όπως λέει η Πηγή στο Ευαγγέλιο· «αν διψά κάποιος ας έρχεται σ' εμένα κι ας πίνει». Μ' αυτά ούτε για τη διψα ούτε για την ορμή προς αυτόν ούτε για την απόλαυση της πόσης έβαλε ένα όριο, αλλά με την παρατεταμένη διαταγή του κάνει την προτροπή του να ισχύει για πάντα να διψά και να πίνει και να έχει τη σφοδρή τάση προς αυτόν. Γι' αυτούς όμως που ήδη γεύτηκαν κι από πείρα έμαθαν ότι ο Κύριος είναι αγαθός, η γεύση γίνεται ένα είδος προτροπής για τη μετουσία των περισσοτέρων. Γι' αυτό ποτέ δεν απολείπει από εκείνον που ανεβαίνει η προτροπή που του γίνεται και που πάντοτε τον έλκει προς το υψηλότερο. Αν θυμηθούμε δηλαδή την παρόρμηση που έκανε ο Λόγος και που έγινε ως τώρα πολλές φορές στα προηγούμενα προς τη νύμφη, «Έλα εσύ που είσαι δίπλα μου, λέει, και πάλι «έλα, περιστέρα μου», «έλα από μόνη σου στη σκέπη της πέτρας». Κι άλλους τέτοιους λόγους αφού απηύθυνε ο Λόγος στην ψυχή που παρακινούν κι έλκουν προς την επιθυμία των ανώτερων κι αφού έδωσε πια τη μαρτυρία του γι' αυτήν που ανέβαινε προς αυτόν ότι ήταν ολότελα αψογη λέγοντας, «όλη είσαι καλή, αγαπημένη μου, και δεν έχεις κανένα ψεγάδι», για να μην πέσει σε χαύνωση με τη μαρτυρία αυτή κι εμποδιστεί στην άνοδο της προς τα μεγαλύτερα, παρακινεί πάλι μ' αυτή την προτρεπτική φωνή να υψωθεί στην επιθυμία των υψηλοτέρων λέγοντας «έλα από το Λίβανο, νύμφη μου». Αυτό που λέει σημαίνει το εξης· Καλώς, λέει, στα προηγουμενα ακολούθησες, ήρθες μαζί μου στο όρος της σμύρνας (πέθανες κι ενταφιάστηκες δηλαδή μαζί μ' εμένα δια του βαπτίσματος εις τον θάνατον), ανέβηκες μαζί μου και στο βουνό του Λιβάνου (αναστήθηκες δηλαδή μαζί μου και υψώθηκες στην κοινωνία με τη θεότητα, που δηλώνει το όνομα του Λιβάνου), από αυτά ανέβα τώρα σε άλλα όρη με την προκοπή και την ύψωσή σου. μέσω της σαφούς γνώσης, έλα, λέει, από το Λίβανο όχι πιά μνηστή, αλλά νύμφη. Γιατί δεν είναι δυνατό να ζήσει μαζί μου κανένας, αν δεν μεταβληθεί μέσω του θανάτου της σμύρνας στη θεότητα του Λιβάνου. Αφού λοιπόν έφτασες πιά σ' αυτό το ύψος, μη σταματήσεις ν' ανεβαίνεις, επειδή πια με αυτά έχεις πατήσει την τελειότητα. Γιατί είναι για σένα η αρχή της πίστης σου αυτό το λιβάνι που το κοινώνησες με την ανάσταση και αρχή της πορείας σου για τα υψηλότερα αγαθά. Από αυτή λοιπόν την αρχή που είναι η πίστη θα 'ρθείς και θα περάσεις· δηλαδή και τώρα θα'ρθείς και δε θα παύσεις ποτέ να περνάς από αυτές της ανόδους.
Η διατύπωση είναι η εξής κατά λέξη· «θα 'ρθείς και θα περάσεις από την αρχή της πίστης, από την κεφαλή του Σανίρ και του Ερμών». Με αυτά υποδηλώνει το μυστήριο της άνωθεν (ουράνιας) γέννησης. Γιατί από εκεί λένε ότι χύνονται οι πηγές του Ιορδάνη, πάνω από τις οποίες υψώνεται τούτο το βουνό, που χωρίζεται σε δύο λόφους, στους οποίους δόθηκαν τα ονόματα Σανίρ και Ερμών. Επειδή λοιπον το ρεύμα από τις πηγές αυτός μας έγινε αρχή της μεταβολής μας προς το θεϊκό, γι' αυτό ακούει αυτόν που την καλεί προς τον εαυτό του και της λέει· «έλα από το Λίβανο και από την αρχή της πίστης και από την κεφαλή των βουνών αυτών, από όπου τρέχουν για χάρη σου οι πηγές του μυστηρίου». Ορθά κάνει την αναφορά των λεονταριών και των παρδάλεων, ώστε με την παράθεση των λυπηρών να κάνει γλυκύτερη την απόλαυση των πραγμάτων που ευφραίνουν. Απόθεσε δηλαδή ο άνθρωπος κάποτε τη θεία μορφή και εξομοιωθείς με την άλογη φύση αποθηριώθηκε κι έγινε πάρδαλη και λιοντάρι με τις πονηρές ενέργειές του (αυτός δηλαδή που ελκύστηκε από το λιοντάρι που ενέδρευε στη μάντρα, όπως λέει ο προφήτης, και ταπεινώθηκε πιασμένος στην παγίδα του, μεταμορφώνεται στη φύση εκείνου, με την υπερίσχυση του θηρίου πάνω στη φύση· γιατί λέει, «ας γίνουν όμοιοι μ' αυτοίς όσοι ενεργούν έτσι και πιστεύουν σ' αυτούς». Όμοια γίνεται παρδαλη και όποιος στιγμάτισε την ψυχή του με τις κηλίδες της ζωής). Επειδή λοιπόν ήταν ένα διάστημα που οι άνθρωποι πλανιόνταν σ' αυτά με την ειδωλολατρία και την ιουδαική απάτη και τη λογής κακία των αμαρτιών κι έπειτα υψώθηκαν τόσο πολύ εξαιτίας του Ιορδάνη και της σμύρνας και του λιβανιού, ώστε να μετεωροπορεί πιά μαζί με το Θεό, γι' αυτό το λόγο πληθαίνει η Γραφή την ευχαρίστηση των παρόντων αγαθών με την παράθεση των λυπηρών που έγιναν κάποτε, εκθέτοντας που βρισκόταν η ψυχή πριν από το λιβάνι και την αρχή της πίστης και πριν από τα μυστήρια που μας έγιναν γνωστά στον Ιορδάνη. Όπως δηλαδή η ειρηνική ζωή γίνεται πιο ευχάριστη μετά τον πόλεμο γλυκαινόμενη με τις θλιβερές διηγήσεις, και όπως το αγαθό της υγείας καταγλυκαίνει ακόμα περισσότερο τα αισθητήρια του σώματος μας, αν από κάποια θλιβερή αρρώστια επανέλθει και πάλι η φύση στον εαυτό της, με τον ίδιο τρόπο οικονομώντας ο καλός νυμφίος κάποια αύξηση κι έναν πλεονασμό της χαράς από τα αγαθά στην ψυχή που ανεβαίνει προς αυτόν, δείχνει στη νύμφη όχι μονάχα την ομορφιά του, αλλά της υπενθυμίζει με το λόγο του και το πιο φριχτό είδος των θηρίων, ώστε να χαίρεται περισσότερο με τα παρόντα αγαθά μαθαίνοντας με τη παραβολή ποια με ποια ανταλλάσσει.
Ίσως και κάποιο άλλο αγαθό ετοιμάζεται από την πρόνοια για τη νύμφη. Θέλει δηλαδή ο Λόγος εμείς, αν κι έχουμε τρεπτή φύση, να μην κατρακυλούμε προς το κακό με τη μεταβολή, αλλά να έχουμε σύμμαχο τη μεταβολή για το ανέβασμά μας στα ψηλότερα μέσω της αύξησης που γίνεται προς το καλύτερο, ώστε να κατορθωθεί μέσω της τρεπτής (μεταβλητής) φύσης μας το αμετάβλητό μας σχετικα με το κακό. Γι' αυτό προσκόμισε η Γραφή για αλλοτρίωση από τα κακά τη μνήμη των θηρίων που είχαν υπερισχύσει κάποτε, σα να ήταν κάποιος παιδαγωγός και φύλακας, ώστε με την αποστροφή των χειρότερων να κατορθώσουμε να μείναμε ανυποχώρητοι και αμετάβλητοι στα αγαθά χωρίς ούτε να σταματούμε στη μεταβολή προς το καλύτερο ούτε ν' αλλοιωθούμε προς το κακό. Γι' αυτό και τη διατάζει να 'ρθεί από το Λίβανο η νύμφη και υπενθυμίζει τη φωλιά των λιονταριών, όπου αγρυπνούσε, και φέρνει στο λόγο του και τα όρη με τις παρδάλεις, όπου ζούσε, όταν ήταν ομοδίαιτη με τα θηρία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου