Οι νεώτεροι, οι πρόσφατοι, όπως γνωρίζουν οι Καθολικοί επιζώντες, είναι τα τελευταία πράγματα, η τελική μοίρα των ανθρώπων: θάνατος, κρίση, το αιώνιο πεπρωμένο της δόξας ή της καταδίκης. Με τη θρησκευτική αφήγηση απενεργοποιημένη, τον διαφωτιστικό λόγο σε κρίση, ο δυτικός άνθρωπος προχωρά –ή υποχωρεί– σε έναν παράξενο μηδενισμό που τρέφεται από την ύβρι, την αλαζονεία που ξαναφτιάχνει τον κόσμο, καθότι μια λανθασμένη δημιουργία. Μπαίνει στους ανεξερεύνητους βάλτους υπέρβασης του εαυτού του, προς τον μετά και τον trans υπεράνθρωπο. Είναι τα ανησυχητικά τελευταία νέα, η τελική αποκάλυψη, η Αποκάλυψη του Homo deus , εξωμήτριου τεχνολογικού παιδιού του απαρχαιωμένου homo sapiens .
Τα νεότερα του ανάποδου κόσμου είναι το τέλος του ανθρώπου-πρόσωπο, ο υβριδισμός του με τη μηχανή και η μετέπειτα μεταμόρφωσή του σε ένα νέο, υπερανθρώπινο είδος, που από τη μια ισιώνει το στρεβλό ξύλο της ατελούς φύσης (αρχαία γνωστική ψευδαίσθηση) από τήν άλλη καλλιεργεί το φαουστιανό όνειρο μιας αμφίσημης αθανασίας στο μελισσοτεχνολογικό μυαλό, ένα είδος άθροισης, τελευταίου καταφυγίου ή τεχνοψυχής αυτού που έχει απομείνει από τον άνθρωπο του χθες. Για να μας κάνουν να αποδεχθούμε και να επιθυμήσουμε αυτό το δυστοπικό πεπρωμένο, έπρεπε να μας κάνουν να ξεχάσουμε όλα όσα θύμιζαν τον φυσικό νόμο. Ο άνθρωπος δεν είναι πια πρόσωπο, δηλαδή ον με αυτογνωσία και ηθική αίσθηση: αφού πέρασε στην κατηγορία του ατόμου (μοναδικό και ανεπανάληπτο ον, ναι, αλλά οδυνηρά μοναχικό και χωρίς ρίζες), στη συνέχεια αποχαρακτηρίστηκε ως υποκείμενο, ώς περαστικός, περιστασιακός, περιπλανώμενος της ύπαρξης,
Ο γερμανοκορεάτης στοχαστής Byng Chul Han εξερεύνησε το θέμα, για τον οποίο το σμήνος είναι η κατάσταση του ανθρώπου στον 21ο αιώνα. Όχι άλλα πλήθη –ούτε καν μοναχικά όπως για τον Davis Riesman– ούτε καν μάζες. Το σμήνος είναι ένα πλήθος υποκειμένων που, παρά το γεγονός ότι έχουν τη δυνατότητα να σχετίζονται και να επικοινωνούν μέσω του Δικτύου, είναι μοναχικά άτομα. Η διαφορά με τον μαζικό άνθρωπο είναι ότι μέσα σε μια μάζα ο άνθρωπος χάνει την ατομικότητά του, αλλά παραμένει μέσα σε ένα κοινό σύνολο. Στο σμήνος, που κινείται με ρυθμούς και διαδρομές άγνωστες στα επιμέρους συστατικά, το καθένα μένει μόνο του, μια κουκκίδα που τρέχει προς άγνωστη κατεύθυνση. Το ψηφιακό σμήνος δεν είναι πλήθος, δεν έχει ψυχή ή πνεύμα. Η ψυχή μαζεύεται και ενώνεται: το σμήνος είναι μια μάζα απομονωμένων ατόμων.
Η απώλεια της έννοιας του προσώπου είναι ιδιαίτερα ορατή σε ένα από τα θεμελιώδη στάδια της απανθρωποποίησης του είδους μας, στην αποδοχή, που έχει πλέον αποδεχθεί, ότι η άμβλωση είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα. Η θεμελιώδης υπόθεση είναι ότι οι γυναίκες έχουν το δικαίωμα να αποφασίζουν για το σώμα τους. Ωστόσο, αν και το έμβρυο στεγάζεται προσωρινά μέσα της, το θέμα δεν είναι ατομικό: μια νέα ζωή μπαίνει στο παιχνίδι. Η ουσία του θέματος έγκειται στον καθορισμό του αν το νέο ον είναι πρόσωπο ή όχι. Για ορισμένους πολιτισμούς, η διάκριση είναι μεταξύ «ζωντανών όντων του ανθρώπινου είδους» και «ανθρώπων».
Το νέο άτομο σε εξέλιξη είναι γενετικά διαφορετικό από τη μητέρα που το φιλοξενεί: η επιστήμη το γνωρίζει αυτό. Η ιδέα του «προσώπου» είναι κάτι άλλο. Είναι μια φιλοσοφική έννοια που συνδέεται με μια σειρά από χαρακτηριστικά και αποδόσεις όπως η εγγενής αξιοπρέπεια ή το δικαίωμα σε δικαιώματα και υποχρεώσεις. Εάν η άμβλωση είναι ανθρώπινο δικαίωμα, αυτό σημαίνει ότι η εκκολαπτόμενη ζωή δεν είναι πλέον αξία από μόνη της, είναι διαθέσιμη και αυτό που αναπτύσσεται μέσα στο γυναικείο σώμα είναι ένα έκκριμα, ένα κομμάτι κυττάρων που μπορεί να αφαιρεθεί κατά βούληση, ακόμη και χωρίς τη συγκατάθεση του άλλου ενδιαφερόμενου, τού πατέρα που κατέχει τη μισή γενετική κληρονομιά του μικρού πλάσματος.
Αλλά αν η ζωή δεν είναι η πιο άυλη από τις αξίες, νομιμοποιείται κάθε βαρβαρότητα, από τη δολοφονία μέχρι τις πιο διαβόητες καταχρήσεις μέχρι μια υποκουλτούρα που υποκινεί την αυτοκαταστροφή και την αυτοκαταπίεση. Όσο πιο στενός είναι ο ορισμός του ατόμου, τόσο πιο εκτεταμένες είναι οι κατηγορίες των ανθρώπων που αποκλείονται από την αξιοπρέπεια, από τα δικαιώματα, από τη ζωή. Το πρόβλημα τού να αποφασίσεις ποιος είναι ή όχι άτομο δεν είναι νέο. Η ιδέα των ανθρώπινων ζωών που δεν θεωρείται πλήρως ως τέτοια διατρέχει ολόκληρη την ανθρώπινη ιστορία. Όσο μειώνεται η έννοια του προσώπου, τόσο περισσότερο η ζωή είναι διαθέσιμη σε κάποιον. Τα κριτήρια μπορεί να είναι αμέτρητα και πάντα αυθαίρετα.
Το αποτέλεσμα είναι η κουλτούρα της σπατάλης, η οποία παρέχει πιστοποιητικά ανθρωπιάς, αξιοπρέπειας και ζωής μόνο σε κάποιους, αρνούμενος τα σε άλλους. Το πρώτο ανθρώπινο δικαίωμα είναι η ζωή. Παράλειψη αυτού, το μονοπάτι του νεκροταφείου είναι κατηφορικό. Σήμερα ερχόμαστε να νομιμοποιήσουμε τις αμβλώσεις μέχρι τον ένατο μήνα της εγκυμοσύνης και να σκεφτούμε σοβαρά τη βρεφοκτονία, που σεμνά ονομάζεται μεταγεννητική άμβλωση. Στο όνομα της ζωής που «αξίζει» αποφασίζουμε για ένα άλλο ον. Είναι ο μεταμοντέρνος Ταρπείος βράχος ή τό όρος Ταΰγετος της Σπάρτης, από τον οποίο κατακρημνίστηκαν τα «ατελή» νεογέννητα. Η χρήση μπορεί να επεκταθεί σε οποιονδήποτε – σε οποιοδήποτε στάδιο της ύπαρξης – δεν ανταποκρίνεται στους κανόνες (και τα συμφέροντα) της εξουσίας.
Το επιχείρημα είναι, όπως λένε σήμερα, διχαστικό. Και διχασμός είναι, αλλά όχι απαγόρευση συζήτησης. Τό Μέτα, το πρώην Facebook, έχει απαγορεύσει σε υπαλλήλους και συνεργάτες να ασχολούνται με το θέμα του δικαιώματος στη ζωή στις εσωτερικές συνομιλίες της εταιρείας . Προωθεί το χειρότερο μάθημα του Βιτγκενστάιν: «για όσα δεν μπορεί κανείς να μιλήσει πρέπει να είναι σιωπηλός». Είναι μια εξουσιοδότηση για να φιμωθούν ολόκληρες κατηγορίες γνώσης, οι οποίες όμως έχουν απελπιστική ανάγκη να κοινοποιηθούν. Η κουλτούρα του πετάγματος γίνεται ακατάσχετη όταν σκέφτεται με όρους νομικής καταστολής ηλικιωμένων, αρρώστων ή εύθραυστων ανθρώπων, ηθικά ή ψυχικά. Το αποκαλούν ευθανασία (ευτυχισμένος θάνατος) ή υποβοηθούμενη αυτοκτονία, ενώ ο Τζορτζ Σόρος, πιο ειλικρινά, όταν το χρηματοδοτούσε, το ονόμασε «Project Death».
Ο άνθρωπος (επώνυμος, παρακολουθούμενος εξ αποστάσεως, μετασχηματισμένος σε γραμμωτό κώδικα ή κωδικό QR) δεν μετράει τίποτα, δεν είναι πλέον τίποτα, σύμφωνα με την Ατζέντα 2030 του Νταβός και τον ΟΗΕ. Στο μεταμοντέρνο Novissimi, η μοίρα του νεκρού ανθρώπινου σώματος είναι εντυπωσιακή. Το έμβρυο αντιμετωπίζεται ως ανάμεικτο απόβλητο (ωχ, ξεχωριστή συλλογή!) ή γίνεται πρώτη ύλη στη βιομηχανία καλλυντικών και φαρμακευτικών προϊόντων. Για τα πτώματα, σύμφωνα με έναν Σουηδό καθηγητή, μια λύση είναι ο κανιβαλισμός: η σαπροφυτική ανθρωπότητα. Σε ορισμένες πολιτείες των ΗΠΑ μπορείτε να επιλέξετε, μετά θάνατον, να γίνετε κομποστοποίηση.
Ο σεβασμός στον εαυτό μας, στην αξιοπρέπεια του είδους μέσα από τη λατρεία των νεκρών, τους τάφους και τα νεκροταφεία, έχει καταρρεύσει στο ελάχιστο από την εποχή που η Αντιγόνη αψήφησε τη δύναμη του βασιλιά της Θήβας να θάψει τον αδελφό της Πολυνείκη, πεταμένο στα ζώα. Όλα είναι λειτουργικά στο τέλος όχι μόνο ενός πολύ μεγάλου πολιτισμού, αλλά μιας ανθρωπολογίας. Για τον Τζιοβάν Μπατίστα Βίκο, κάθε πολιτισμός χαρακτηρίζεται από τρία αναλλοίωτα καθόλου.: κάποια μορφή θρησκευτικής λατρείας, σεβασμό στους νεκρούς και πολυτελείς γάμους, το προκαταρκτικό για την αναπαραγωγή της κοινωνίας. Ανατριχιάζουμε αν συγκρίνουμε την πολιτισμική ανθρωπολογία του Ναπολιτάνου στοχαστή με τη σημερινή πραγματικότητα. Ο σύγχρονος άνθρωπος φαίνεται αναίσθητος σε κάθε έφεση: έχει μετουσιωθεί και του επιβάλλεται μια οργανική, κλαδική, αποκλειστικά τεχνική γνώση.
Όλα πηγάζουν από την απόρριψη του φυσικού νόμου, την υπέροχη προσπάθεια της ανθρώπινης νοημοσύνης να «ξεπεράσει», το αρχαίο νήμα του Γνωστικού πολιτισμού, μια συνεχής πρόκληση στα όρια και στη φύση. Η λέξη πρόκληση, ετυμολογικά, δηλώνει ότι δεν εμπιστεύεσαι, δεν αποδέχεσαι αυτό που είναι. Αντί να αφήνει κανείς τον εαυτό του να ερωτάται από τα πράγματα, η θέληση να τα κυριαρχήσει. Η πρώτη απόδειξη είναι: «τα πράγματα είναι». Η κυρίαρχη κουλτούρα –δεν κουραζόμαστε ποτέ να επαναλαμβάνουμε ότι είναι πάντα η κουλτούρα της άρχουσας τάξης– αποφάσισε ότι αυτό δεν ισχύει πλέον, φτάνοντας στο σημείο να καταργήσει την πραγματικότητα.
Ο κοινωνιολόγος Τζουζέπε Ντε Ρίτα περιέγραψε το παρόν με την εικόνα τής κομφετί, μικρά κομμάτια χρωματιστού χαρτιού που κυματίζουν ανάλογα με τον άνεμο και δεν ωφελούν παρά μόνο ένα σύντομο κέφι από τον τελευταίο χορό στον Τιτανικό. Το πιο εντυπωσιακό φαινόμενο είναι η δυσαρέσκεια, η δυστυχία, το άγχος και η σύγχυση που έχουν κυριεύσει τη δυτική ανθρωπότητα, παρά τον τεράστιο όγκο των υλικών μέσων. Είναι απόδειξη του αρνητικού χαρακτήρα ενός οράματος στο οποίο το «πέρασμα» σημαίνει κατάργηση της πραγματικότητας, της αλήθειας και των αποδείξεων.
Στο Memoirs of the Underground, ο Ντοστογιέφσκι έχει έναν χαρακτήρα από αυτόν τον άθλιο και αγωνιώδη κόσμο να λέει: «Είμαι ένας άρρωστος άνθρωπος, είμαι ένας κακός άνθρωπος. Νομίζω ότι έχω πόνο στο συκώτι. Το συκώτι μου πονάει και μετά συνέχισε, άσε το να πονέσει ακόμα περισσότερο». Εισάγουμε στο σώμα και την ψυχή αυξανόμενες ποσότητες αυτού που μας πληγώνει, σε ένα αδιάκοπο μηδενιστικό άγχος, εμφανές στον ρευστό, υγρό, αέριο κόσμο. ένα αέριο που στον ανεστραμμένο κόσμο, αντί να ανεβαίνει, κατεβαίνει προς τα κάτω. Ο άνθρωπος χρειάζεται σταθερότητα, όχι ηθικό και υπαρξιακό νομαδισμό. Ωστόσο, έχουμε προχωρήσει παραπέρα αρνούμενοι ακόμη και ότι «αρσενικό και θηλυκό εποίησεν αυτούς», μια ανησυχητική εξέγερση ενάντια στον Θεό -για όσους το πιστεύουν- ή ενάντια στη φύση.
Ένα βιβλίο που έχει γίνει εκδοτική υπόθεση κυκλοφόρησε στην Ισπανία. Έχει τον τίτλο –μεταφράζουμε κυριολεκτικά– «Κανείς δεν γεννιέται σε λάθος σώμα: επιτυχία και δυστυχία της ταυτότητας φύλου». Οι συγγραφείς του, José Errasti και Marino Pérez Alvarez, είναι αριστεροί καθηγητές ψυχολογίας και η συγγραφέας του προλόγου, Amelia Varcàrcel, είναι φεμινίστρια φιλόσοφος. Επειδή έχουν απομυθοποιήσει επιστημονικά από προοδευτικές θέσεις τις παράλογες θέσεις εκείνων που πιστεύουν ότι εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από δυσφορία φύλου, δηλαδή ότι το σώμα και η εμφάνισή τους δεν ανταποκρίνονται στα αντίστοιχα εσωτερικά τους συναισθήματα, έχουν δεχθεί επίθεση από ομάδες υπερβολικών ανθρώπων και έχουν υποστεί σωματικές επιθέσεις. Ο λόγος είναι ακριβώς η απόρριψη της πραγματικότητας, η αδυναμία διάκρισης μεταξύ πραγματικού και εικονικού και κυρίως η τάση απαγόρευσης της συζήτησης.
Ο θεατρικός συγγραφέας Μπέρτολτ Μπρεχτ, ο οποίος ήταν επίσης υποστηρικτής της κομμουνιστικής κυβέρνησης της Ανατολικής Γερμανίας, έγραψε για τις εργατικές εξεγέρσεις: «Η Κεντρική Επιτροπή του κόμματος αποφάσισε: αφού ο λαός δεν συμφωνεί, πρέπει να διοριστεί νέος λαός. «Η νέα Κεντρική Επιτροπή είναι οι υποστηρικτές της κουλτούρας της ακύρωσης (της δυτικής τεχνοοικονομικής ολιγαρχίας) και ο λαός εξαπατάται και χειραγωγείται περισσότερο από ποτέ. Δεν υπάρχουν αρσενικά και θηλυκά, ένα είδος μεταβαλλόμενων ανδρόγυνων κινήσεων ανάλογα με τον χρόνο, τη διάθεση και την ιδιοτροπία.
Για τους Errasti και Pérez, κλινικούς ψυχολόγους, το ερώτημα είναι ξεκάθαρο: δεν υπάρχουν σφάλματα στην ευθυγράμμιση των χρωμοσωμάτων. Το να τον κάνεις να πιστέψει είναι εξαπάτηση, μια σχεδόν μεταφυσική ψευδής πεποίθηση. Υπάρχουν, δεδομένα ότι ο άνθρωπος είναι ένα μείγμα φύσης και πολιτισμού, μαθημένες συμπεριφορές και στερεότυπα, συμπεριλαμβανομένων των σεξουαλικών, αλλά καμία σχέση με τη ρευστότητα του φύλου ή τη δυσφορία. Είναι εγκληματικό να υποβάλλουμε εφήβους και ακόμη και παιδιά σε επεμβατικές χημικές θεραπείες: στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, αρκεί η καλή ψυχολογική προσοχή και ο σεβασμός του αυθεντικού πόνου. Άλλωστε, συμπεραίνουν οι συγγραφείς, πολλοί δεν θα είχαν αμφιβολίες για τη σεξουαλική τους ταυτότητα, αν δεν υφίσταντο έναν αδιάκοπο βομβαρδισμό μέσων ενημέρωσης.
Ο επικεφαλής ισότητας του βρετανικού Εργατικού Κόμματος κάνει λόγο για «φύλο που δόθηκε κατά τη γέννηση». Μια βαρβαρότητα, μια παράλογη και ψεύτικη θέση, που αρνείται αυτό που βλέπουν τα μάτια. Η εμβάπτιση των μέσων διακηρύσσει ότι η μόνη προσωρινή αλήθεια είναι αυτό που νιώθει κανείς και ότι οι υποκειμενικές αισθήσεις είναι αδιαμφισβήτητες. Ορισμένες θεωρίες δεν διαψεύδονται όπως αναπτύχθηκαν στα πανεπιστήμια που ανήκουν στις ολιγαρχίες της εξουσίας. Ο κύκλος κλείνει: τα πιο πρόσφατα του ανάποδου κόσμου πιστεύονται χωρίς αντίφαση επειδή αποτελούν μέρος μιας ακριβούς ανθρωπολογικής ατζέντας. Ο Errasti φτάνει στο σημείο να λέει ότι το φύλο και η queer (περίεργη, παράξενη) ιδεολογία είναι οι νέες κοσμικές θρησκείες.
Αν οι ιερείς είναι δάσκαλοι και διανοούμενοι, οι εμπνευστές και οι πληρωτές είναι οι συνηθισμένοι: οι μεγάλοι δάσκαλοι της παγκοσμιοποίησης, της ιδιωτικοποίησης του κόσμου, που ενδιαφέρονται για την κυριαρχία. Ο άνθρωπος είναι ατελής, απαρχαιωμένος και ενοχλητικά επιρρεπής στην ελευθερία: πρέπει να μορφοποιηθεί, να επανεκκινήσει, η ουσία του να περιοριστεί σε μια ζωολογική διάσταση. Για τους διαφωτισμένους, τις ελίτ, υπάρχει υβριδισμός με τη μηχανή, τεχνητή νοημοσύνη, η μεταφόρτωση προς ένα νέο είδος, που εφευρέθηκε από το homo deus : την υπερανθρώπινη μελλοντική ανθρωπότητα.
I Novissimi del mondo capovolto – Roberto Pecchioli - EreticaMente
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου