« Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένας θανάσιμος κίνδυνος
ΣΤΑΜΑΤΗΣΤΕ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ,
ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ
Η Τεχνητή Νοημοσύνη (1) είναι ένας θανάσιμος κίνδυνος. Ανήσυχοι, και μάλιστα φοβισμένοι, για να το πουν αυτό δεν είναι οι αποκαλυπτικοί θεολόγοι, οι αντιμοντέρνοι Λουδίτες ή οι φιλοσοφικές παραδόσεις, αλλά οι δύο νονοί της Τεχνητής Νοημοσύνης AI, ο Yoshua Bengio και τώρα ο Geoffrey Hinton, που έχουν ήδη βραβευτεί με αυτό που ονομάζεται Νόμπελ της επιστήμης των υπολογιστών, το Βραβείο Turing. Οι μετανοιωμένοι τής τεχνητής νοημοσύνης εργάζονται για τους γίγαντες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης: ο Hinton άφησε την Google με το παράπονό του, αλλά και ο Roger McNamee, φεύγοντας από την Google, είχε επίσης καταγγείλει τον εθισμό στα social media που παράγεται από τις επεμβατικές χρήσεις της τεχνητής νοημοσύνης, συγκρίνοντάς τον με τον εθισμό στα ναρκωτικά. Ή ο Antonio Garcia Martinez, ένας άλλος εγκέφαλος που ξεφεύγει από τον τεχνολογικό εγκέφαλο των social media, ευχήθηκε να μην είχε αναπτύξει ποτέ αυτές τις επιβλαβείς τεχνικές.
Τα εκπληκτικά αποτελέσματα των εφαρμογών της, η ταχύτητα με την οποία εξαπλώνονται οι δυνάμεις και τα αποτελέσματά της, κάνουν την αντιπαράθεση μεταξύ της τεχνολογικής επέκτασης και της ικανότητας διαχείρισής της όλο και πιο έντονη. Αυτό που σε μια άλλη εποχή, ο Gunther Anders, γράφοντας το "Ο άνθρωπος είναι απαρχαιωμένος", όρισε «το προμηθεϊκό χάσμα» ανάμεσα στην τεχνική και την ανθρώπινη νοημοσύνη. Οδηγώντας αλγόριθμους, η Τεχνητή Νοημοσύνη κάνει γιγάντια βήματα στην αντικατάσταση της ανθρώπινης νοημοσύνης και πρέπει να σταματήσει, όπως σταματούν τα χημικά ή θανατηφόρα όπλα. Έτσι λένε οι νονοί, οι εφευρέτες και οι μετανοημένοι προπαγανδιστές της. Ταυτόχρονα, είμαστε όλο και πιο ανυπεράσπιστοι από την παραμορφωμένη ή κακή χρήση της τεχνητής νοημοσύνης από ιδιωτικούς χάκερ και παγκόσμιους γίγαντες ή από δημόσιους φορείς, μυστικές υπηρεσίες, κράτη απατεώνων, δικτάτορες.
Το θέμα ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα εξαλείψει χιλιάδες θέσεις εργασίας είναι μόνο μια δευτερεύουσα και αποζημιώσιμη πτυχή σε σύγκριση με τη μη αναστρέψιμη ζημιά που μπορεί να προκαλέσει όσον αφορά την ασφάλεια, την ελευθερία και πάνω από όλα την ανθρώπινη νοημοσύνη.
Δεν είναι η ίδια η Τεχνητή Νοημοσύνη που μας τρομάζει, αλλά η ανθρώπινη βλακεία, η αδυναμία κυριαρχίας των αιτιών και των αποτελεσμάτων, το παραλήρημα της τεχνολογικής παντοδυναμίας, που είναι ενθουσιώδεις συνεργοί αυτής της απόλυτης και δυνητικά ολοκληρωτικής εξουσίας, χωρίς φρένα.
Ποιος είναι ο κίνδυνος της τεχνητής νοημοσύνης; Η αντικατάσταση του πραγματικού κόσμου, των ταυτοτήτων και της φύσης, με μια μεγάλη φούσκα μέσα στην οποία εξαφανίζεται η πραγματικότητα, και όλα όσα την αποτελούν: ιστορία, σκέψη, ζωή, παρουσία, σώμα, φύση.
Αλλά όλα αυτά θα μπορούσαν ακόμα να είναι μέρος του κινδύνου της ανθρώπινης περιπέτειας, στο στοίχημα της ευφυΐας που ξέρει πώς να τολμήσει και να καβαλήσει την τίγρη της τεχνολογίας. Ο άνθρωπος πρέπει να ξέρει να ρισκάρει αν θέλει να μάθει, να βελτιώσει τις συνθήκες ζωής, να αναπτύξει την έρευνα και τα αποτελέσματά της.
Αν αναλογιστούμε όμως το πλαίσιο μέσα στο οποίο γίνεται αυτό το στοίχημα σήμερα, τότε δημιουργείται ανησυχία.
Η ταχεία και επεκτατική ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης συμπίπτει στην πραγματικότητα με την εξίσου ταχεία και οπισθοδρομική πτώση της ανθρώπινης Νοημοσύνης, των ζωτικών και νοητικών συνδέσεών της με την ιστορία, την παράδοση, τη γλώσσα, την ικανότητα να σχεδιάζει το μέλλον και να κυβερνά τις αλλαγές. Η υποχώρηση της σκέψης, καθώς και της θρησκείας, η παρακμή της τέχνης και η προοδευτική ατροφία, σαν σε παράλυση, των φυσικών, κοινωνικών, λεξιλογικών και διανοητικών ικανοτήτων του ανθρώπου και η προοδευτική και ανησυχητική πτώση του IQ. Η τεχνολογία αναπτύσσεται και ο πολιτισμός παρακμάζει, το τεχνητό μεγαλώνει και το φυσικό εξαφανίζεται, το ρομπότ μεγαλώνει και ο άνθρωπος παρακμάζει. Το χάσμα μεταξύ τεχνολογίας και γνώσης μεγαλώνει, ο τεχνητός κόσμος διευρύνεται ενώ η ικανότητά μας να τον γνωρίζουμε, να τον κατανοούμε και επομένως να κυβερνάμε τα αποτελέσματά του συρρικνώνεται.
Ως εκ τούτου, ο κίνδυνος δεν είναι το πραξικόπημα των μηχανών, ή απλώς η πειρατεία υπολογιστών, ή όπως λένε ορισμένοι, η χρήση που μπορεί να κάνει ο Πούτιν εκείνη τη στιγμή, που τώρα επισημαίνεται στη Δύση ως ο Νο. 1 εχθρός της ανθρωπότητας: αλλά η αυτο-κυβέρνηση της «Τεχνητής Νοημοσύνης με τη συνενοχή της ανθρώπινης βλακείας, ερωτευμένη με τις μηχανές και το εικονικό. Και επομένως η απώλεια της ανθρωπότητας, η τεχνολογική μοιρολατρία που διαπερνά την εποχή μας, σύμφωνα με την οποία τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει ή να συγκρατηθεί ή να αλλάξει πορεία. Εάν η πρόοδος είναι αυτόματη και ασταμάτητη, δεν υπάρχει πια ελευθερία, ευφυΐα και ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Ο κίνδυνος δεν είναι η ίδια η Τεχνητή Νοημοσύνη αλλά η ριζική απανθρωποποίηση που εφαρμόζεται και μέσω αυτής. Δεν είναι μια ανόητη ανησυχία. Είναι ακόμα καλύτερο να παραμείνεις ένας ηλίθιος άνθρωπος, παρά ένας ηλίθιος υπηρέτης και συνεργάτης του ρομπότ.
Εδώ ο προβληματισμός γίνεται αναπόφευκτα φιλοσοφικός. Η επιστήμη δεν είναι πίστη αλλά έρευνα, δεν είναι θρησκεία με τα δόγματα και τις εντολές της αλλά πρέπει να υπόκειται σε κριτικό έλεγχο. Η γνώση είναι δύναμη, είπε ο Bacon, και όλος ο μαχητικός επιστημονισμός την επαναλαμβάνει εδώ και αιώνες. Είναι αλήθεια, αλλά υπάρχουν επίσης δύο άλλες σημαντικές μορφές γνώσης: από τη μια είναι η γνώση του να μην γνωρίζουμε, δηλαδή η επίγνωση ότι υπάρχουν πράγματα που δεν γνωρίζουμε και δεν μπορούμε να γνωρίζουμε: είναι το "γνωρίζω ότι δεν γνωρίζω" του Σωκράτη, η γνωστική άγνοια του Nicola Cusano.
Αλλά από την άλλη πλευρά υπάρχει επίσης η γνώση του να μην μπορείς ή η επίγνωση των ορίων σου. Δεν είναι όλα δυνατά, πρέπει να έχουμε το θάρρος και την ταπεινοφροσύνη να σταματήσουμε, να περιορίσουμε την επιθυμία για παντοδυναμία και να ξέρουμε πώς να ζυγίζουμε τα πλεονεκτήματα και τις ζημιές για την ανθρωπότητα και τον κόσμο. Αντίθετα, ισχύει ο νόμος του Gabor σύμφωνα με τον οποίο ό,τι μπορεί να γίνει, πρέπει να γίνει και θα γίνει ούτως ή άλλως. Και αν δεν το κάνουμε εμείς, θα το κάνουν οι άλλοι. Αυτό οδηγεί σε μια αυτόματη, ασταμάτητη επέκταση της τεχνητής νοημοσύνης. Που σήμερα κανείς δεν έχει τη δύναμη να σταματήσει. Το πολύ πολύ να τρέχεις φοβισμένος, όπως οι εγκέφαλοι τρέχουν από τον μεγάλο εγκέφαλο. Ξύπνα. Και κουράγιο…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου