Ο επικεφαλής της O.H. Capital Management, ισχυρίσθηκε πως εάν η αμερικανική οικονομία των 23 τρις $ ΑΕΠ μείνει εκτός λειτουργίας για τρεις μήνες, το κόστος θα είναι ο περιορισμός της κατά 6 τρις $ – οπότε προέβλεψε μία πτώση ίση με το 26% του ΑΕΠ των Η.Π.Α., μεγαλύτερη από αυτήν της Μεγάλης Ύφεσης του 1929 και σε πολύ μικρότερο χρονικό διάστημα. Από την άλλη πλευρά, Γερμανοί συνάδελφοι που κατηγορούν τους Ντράγκι, Merkel και Σόιμπλε ως δολοφόνους της Ευρώπης, υπολογίζουν την ύφεση στη χώρα τους στο 25%, εάν η οικονομία της «κλειδωθεί» τέσσερις μήνες. Τέλος, η Morgan Stanley υπολογίζει την ύφεση στην Ευρώπη μόλις κατά 5% και στην Ελλάδα κατά 5,3% – με το δημοσιονομικό έλλειμμα στο 1,3%, θεωρώντας πως τα μέτρα που ανήγγειλε ο πρωθυπουργός θα προέλθουν σε ένα μεγάλο μέρος από πόρους της ΕΕ. Οι εκτιμήσεις των επιδημιολόγων όμως είναι εντελώς διαφορετικές – ενώ από την εξέλιξη της πανδημίας θα εξαρτηθούν τα πάντα.
Ανάλυση
Είναι φυσικά αδύνατον να προβεί κανείς σε ασφαλείς προβλέψεις για την οικονομία, όταν ολόκληρος ο πλανήτης πλέει σε αχαρτογράφητα νερά, σε συνθήκες πανικού – ειδικά όταν δεν γνωρίζει το χρονικό διάστημα που θα διαρκέσει η υγειονομική κρίση και ειδικά το «κλείδωμα» των χωρών, ενώ έχει προηγηθεί ένα χρηματιστηριακό κραχ τεραστίων διαστάσεων που όμως δεν έχει διορθώσει κανένα πρόβλημα.
Τουλάχιστον όχι τα δύο θεμελιώδη: τη μη ισορροπημένη αναδιανομή των εισοδημάτων και τα βουνά των χρεών που έχουν συσσωρευτεί, μεταξύ άλλων ως επακόλουθο της μη συμβατικής πολιτικής των κεντρικών τραπεζών μετά το 2008 – όπου τυπώθηκαν νέα χρήματα άνω του 100% (η ελβετική κεντρική τράπεζα 1.000%, λειτουργώντας επί πλέον ως ένα τερατώδες κερδοσκοπικό κεφάλαιο).
Κρίνοντας βέβαια από τις εκτιμήσεις των καθηγητών επιδημιολογίας, όπως αυτή που θα παραθέσουμε σε βίντεο στο τέλος του κειμένου, ο πλανήτης θα επιστρέψει στην κανονικότητα στα τέλη του 2021 από υγειονομικής πλευράς – αφού σε κάθε ένα επιβεβαιωμένο κρούσμα αντιστοιχούν έντεκα α-συμπτωματικά (στην Κίνα 1:7), με την κλιμάκωση της επιδημίας να οφείλεται σε άτομα με ήπια συμπτώματα που μεταφέρουν και μεταδίδουν τον ιό.
Σημαντικό ρόλο ίδιο θα διαδραματίσει το πόσοι θα αναζητήσουν νοσοκομειακή περίθαλψη, πόσα τεστ είναι διαθέσιμα, πόσα θα διενεργηθούν και πόσα θα ανακοινωθούν – ενώ φυσικά χώρες που διαθέτουν επαρκείς κλίνες ΜΕΘ, γιατρούς και μηχανήματα τεχνητής αναπνοής, όπως η Γερμανία μέσω της απομύζησης των εταίρων της, θα έχουν λιγότερους θανάτους.
Στις προβλέψεις τώρα, ο επικεφαλής της O.H. Capital Management, ισχυρίσθηκε πως εάν η αμερικανική οικονομία των 23 τρις $ ΑΕΠ μείνει εκτός λειτουργίας για τρεις μήνες, το κόστος θα είναι ο περιορισμός της κατά 6 τρις $ – οπότε μία πτώση ίση με το 26% του ΑΕΠ των Η.Π.Α., μεγαλύτερη από αυτήν της Μεγάλης Ύφεσης του 1929 και σε πολύ μικρότερο χρονικό διάστημα.
Από την άλλη πλευρά, Γερμανοί συνάδελφοι που κατηγορούν τους Ντράγκι, Merkel και Σόιμπλε ως δολοφόνους της Ευρώπης (ανάλυση), υπολογίζουν την ύφεση στη χώρα τους στο 25%, εάν η οικονομία της «κλειδωθεί» τέσσερις μήνες – εύλογα ίσως, αφού η αυτοκινητοβιομηχανία της θα υποστεί τεράστια πτώση πωλήσεων, ενώ το ΑΕΠ της εξαρτάται κατά 50% από τις εξαγωγές (ανάλυση).
Τέλος, η Morgan Stanley υπολογίζει την ύφεση στην Ευρώπη μόλις κατά 5% και στην Ελλάδα κατά 5,3% – με το δημοσιονομικό έλλειμμα στο -1,3% θεωρώντας πως τα μέτρα που ανήγγειλε ο πρωθυπουργός θα προέλθουν σε ένα μεγάλο μέρος από πόρους της ΕΕ (ΕΣΠΑ κλπ.). Εάν βέβαια σκεφθεί κανείς πως το μεγάλο θύμα της κρίσης θα είναι οι μεταφορές, όπου πολλές από τις συγκεκριμένες επιχειρήσεις θα πτωχεύσουν λόγω της πανδημίας, τότε θα αργήσει η επανεκκίνηση της παγκόσμιας οικονομίας – μεταξύ άλλων λόγω της αδυναμίας μετακίνησης των προϊόντων.
Εκτός αυτού, με δεδομένο το ότι η Ελλάδα εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό (18,1 δις € άμεσα, τα διπλάσια έμμεσα) και τη ναυτιλία που υπάγεται στις μεταφορές (17,3 δις άμεσα), από τις υπηρεσίες γενικότερα, ενώ θα καθυστερήσουν τόσο οι ξένες, όσο και οι εγχώριες επενδύσεις που είναι ήδη καταστροφικά χαμηλές (γράφημα εξέλιξης ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου, πηγή: ΕΛΣΤΑΤ), με τις εξαγωγές να μειώνονται, καθώς επίσης με τα ελλείμματα του εμπορικού ισοζυγίου και του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών να αυξάνονται, τότε η ύφεση θα είναι κατά πολύ μεγαλύτερη (άνω του 10%).
Εάν υποθέσουμε όμως αισιόδοξα πως η ύφεση θα είναι μόλις 5,3%, τότε το ΑΕΠ μας θα διαμορφωθεί στα 178 δις € – έναντι δημοσίου χρέους στα 356 δις € στα τέλη του 2019 κατά τα επίσημα στοιχεία του ΟΔΔΗΧ (γράφημα, πηγή). Υποθέτοντας επίσης αισιόδοξα πως το έλλειμμα θα είναι μόλις 1,3%, προστιθέμενο ανάλογα στο δημόσιο χρέος, τότε θα αυξηθεί κατά μόλις 2,31 δις € – στα 358,31 δις €. Επομένως το δημόσιο χρέος ως προς το ΑΕΠ θα διαμορφωθεί στο 201% του ΑΕΠ, πάντοτε κατά τις αισιόδοξες προβλέψεις της αμερικανικής τράπεζας – χωρίς επί πλέον κόστος του μεταναστευτικού, της άμυνας, της Υγείας κλπ. που θα παραμείνουν στα μηδαμινά μεγέθη του προϋπολογισμού (αν και ασφαλώς είναι απίθανο, αλλά θα το αποδεχθούμε για λόγους αισιοδοξίας).
Στην κρίση πάντως του 2008/09 που ήταν ηπιότερη όπως φαίνεται μέχρι στιγμής, το έλλειμμα της Ελλάδας χωρίς τις αλχημείες τότε της ΕΛΣΤΑΤ ήταν περί το -10% – όπως επίσης πολλών άλλων χωρών, για παράδειγμα της Ισπανίας ή των Η.Π.Α. (γράφημα). Ας δεχθούμε όμως το -1,3% της Morgan Stanley για να μη θεωρηθούμε απαισιόδοξοι.
Ακόμη όμως και κάτω από αυτές τις αισιόδοξες προβλέψεις, τα ήδη τεράστια προβλήματα των τραπεζών από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των πελατών τους (NLP), τα οποία θα περιορίζονταν μεν στο 20% με το σχέδιο Ηρακλής, αλλά θα παρέμεναν σε πολύ υψηλότερα επίπεδα από το μέσο της ΕΕ (κάτω από το 5%), θα επιδεινωθούν – οπότε αφενός μεν θα έχουν οι ίδιες σημαντικά θέματα επιβίωσης, αφετέρου δεν θα είναι σε θέση να στηρίξουν την ανάπτυξη της οικονομίας, μετά το τέλος της πανδημίας. Ας δεχθούμε δε πως δεν θα υπάρξει Bank run από πανικοβλημένους πελάτες, οπότε δεν θα επιβληθούν έλεγχοι κεφαλαίων (capital controls) – αφού δεν φαίνεται κάτι τέτοιο μέχρι στιγμής.
Από την άλλη πλευρά το κόκκινο ιδιωτικό χρέος των Ελλήνων, συνολικά απέναντι στο δημόσιο, στις τράπεζες και στους ασφαλιστικούς οργανισμούς που είναι ήδη στα ύψη (στα 330 δις € ή σχεδόν στο 180% του ΑΕΠ μαζί με τις επιβαρύνσεις του, έναντι κάτω από 10% το 2009!), θα συνεχίσει να αυξάνεται τόσο σε απόλυτο μέγεθος, όσο και ποσοστιαία στο χαμηλότερο ΑΕΠ του 2020 – ενώ στον τομέα των επιχειρήσεων θα υπάρξουν νέα προβλήματα με τις μεταχρονολογημένες επιταγές, με τις οποίες τυπώνεται έμμεσα χρήμα μόνο στην Ελλάδα.
Κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις όμως, ακόμη και να στηριχθούμε από την ΕΕ χωρίς την επιβολή νέων μνημονίων ως συνοδευτικά των ενδεχομένων δανειακών συμβάσεων, ποιός θα επενδύσει αλήθεια στην Ελλάδα; Σε μία χώρα με κατεστραμμένο παραγωγικό ιστό, με ένα λανθασμένο οικονομικό μοντέλο που μόνο δύο επισφαλείς σήμερα κλάδοι (τουρισμός, ναυτιλία) παράγουν άμεσα και έμμεσα σχεδόν το 40% του ΑΕΠ, με 201% δημόσιο χρέος ως προς το ΑΕΠ, με υπερχρεωμένες τράπεζες και με κόκκινο ιδιωτικό χρέος στη στρατόσφαιρα; Επομένως, χωρίς επενδύσεις πώς θα επιτευχθεί η επανεκκίνηση της Οικονομίας μετά την πανδημία;
Επίλογος
Ολοκληρώνοντας, θα υπάρξουν σίγουρα ορισμένοι που θα μας κατηγορήσουν πως δεν προτείνουμε λύσεις – αλλά ότι περιγράφουμε απλά και μόνο το πρόβλημα. Όταν όμως επί δέκα ολόκληρα χρόνια, στην περίοδο που τόσο η ΕΕ, όσο και ο υπόλοιπος πλανήτης αναπτυσσόταν, ενώ δεν αντιμετωπίζαμε τόσο σοβαρά μεταναστευτικά, εθνικά και υγειονομικά προβλήματα, αναφέραμε συνεχώς λύσεις που ποτέ δεν υιοθετούνταν, ποιά ακριβώς λύση να προτείνουμε σήμερα, όταν έχουν συσσωρευτεί στην Ελλάδα από τις ανεπαρκείς κυβερνήσεις της όλες μαζί οι δέκα πληγές του Φαραώ;
Από κυβερνήσεις που ισχυρίζονταν ανεύθυνα πως το δημόσιο χρέος είναι βιώσιμο, ενώ δεν μειώθηκε ποτέ παρά το ξεπούλημα της κρατικής περιουσίας, ότι βγήκαμε από τα μνημόνια με υποθηκευμένα τα πάντα στο ΥΠΕΡΤΑΜΕΙΟ, ενώ αδιαφορούσαν για την μοναδική στην ιστορία έκρηξη του κόκκινου ιδιωτικού; Μπορεί κανείς να κατηγορείται επειδή δεν έχει μαγικές δυνατότητες;
Συμπερασματικά πάντως, εάν δεν απαιτηθεί η διαγραφή μεγάλου μέρους του χρέους της Ελλάδας και όχι μόνο, εναλλακτικά η ενεργητική διεκδίκηση των 290 δις € τουλάχιστον που μας οφείλει η Γερμανία, υπάρχουν μεν λύσεις όπως η άμεση αλλαγή του οικονομικού μας μοντέλου και η παραγωγή πραγματικού πλούτου, αλλά δεν είναι πια καθόλου εύκολες – ενώ θα πρέπει να εκπονηθεί άμεσα ένα σχέδιο εκτάκτου ανάγκης για την περίπτωση διάλυσης της Ευρωζώνης, αφού πολύ δύσκολα θα παραμείνει η Ιταλία μέλος της όταν τελειώσει η πανδημία, μετά τη βρώμικη συμπεριφορά της ΕΚΤ και της Γερμανίας απέναντι της. Η παραμονή της Ελλάδας στην ΕΕ δεν έχει επίσης ιδιαίτερο νόημα (ανάλυση) – αφού έχει μετατραπεί σε μία μη αλληλέγγυα, ακραία νεοφιλελεύθερη γερμανική λέσχη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου