ΤΟ ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΙΚΟ ΣΥΜΠΑΝ (19)

  https://amethystosbooks.blogspot.com/2020/01/19.html   

2. Οι ουσιώδεις όψεις τής ιεραρχικής δραστηριότητος!

         
Εάν η ιεραρχία επιδιώκει συνεπώς ένα τέλος  ταυτόσημο μέ εκείνο τών νόων, μπορούμε να υποπτευθούμε a’priori ότι οι αντίστοιχες δραστηριότητές τους θα μας χαρίσουν πολύ ισχυρές ομοιότητες. Και πράγματι, τρείς όψεις χαρακτηρίζουν ουσιαστικά τήν ιεραρχική δραστηριότητα, όπως και την δραστηριότητα τών νόων. Αυτή είναι κάθαρσις, φωτισμός και τελειοποίησις (Ουράνια ιεραρχία ΙΙΙ κεφάλαιο). “Η τάξις τής ιεραρχίας είναι ότι οι μεν είναι κεκαθαρμένοι και οι άλλοι καθαίρονται. Ότι οι μεν είναι φωτισμένοι και οι άλλοι φωτίζονται. Ότι οι μέν δέχονται την τελειότητα και οι άλλοι την δίνουν” (Ουράνια Ιεραρχία, 165 B/C).

          Ας σταθούμε σε κάθε μία από αυτές τις όψεις! 
Ο ρόλος τής κάθαρσης είναι να ελευθερώσει τον νού από όλα όσα τον καθιστούν ανόμοιο από τον Θεό (Ουράνια Ιεραρχία 165 D : χρη… τους μέν καθαιρουμένους αμιγείς αποτελείσθαι καθόλου, και πάσης ηλευθερώσθαι τής ανομοίου συμφύρσεως). Αυτή πρέπει να στραφεί στην ιεραρχία μας, στο αισθητό και στο υπεραισθητό, στην ουράνια ιεραρχία, μόνον στην νοητή.

          Ο φωτισμός είναι πιο ευγενής τής κάθαρσης, αλλά την προϋποθέτει. Όταν ο νούς ελευθερώνεται από τα “ετερογενή στοιχεία τα οποία τού κρύβουν τον Θεό, ο φωτισμός τού τό φανερώνει «πρέπει οι φωτισμένοι να πληρώνονται από το Θείο φώς (αποπληρούσθαι τού Θείου φωτός) και ανυψώμενοι με τους αγιωτάτους οφθαλμούς τής νοήσεώς των, στην κατάσταση και μέχρι την θεωρητική δύναμιν (προς θεωρητικήν έξιν και δύναμιν εν πανάγνοις νοός οφθαλμοίς αναγομένους: Ουρ. Ιερ. 165 D Μέχρις ότου αποκτήσουν την δυνατότητα και την θεωρητική δύναμη). Εάν αυτός είναι ο φωτισμός είναι ξεκάθαρο ότι απαιτεί σαν αναγκαίες προϋποθέσεις τίς καθαρκτικές ενέργειες, καθώς το όμοιο μπορεί να επικοινωνήσει μόνο με το όμοιό του και το Θείο φώς δεν θα’πρεπε να συγκατοικήσει με τα ακαθαρτα σκότη! Αλλά ο ιδιαίτερος ρόλος τού φωτισμού είναι να μεταφέρει την επιστήμη τού Θεού και των Θείων πραγμάτων. Γι’αυτό κατευθύνεται στον νού (νούς, πανάγνοις νοός οφθαλμοίς), καθότι δύναμις γνώσεως και θεωρίας, αυτός ο νούς υψώνεται στην κατάσταση και στήν θεωρητική δύναμη. Και αυτή η θεωρία δεν έχει άλλο αντικείμενο από τα Θεία πράγματα. Βλέπουμε λοιπόν πώς ο Διονύσιος εμπιστεύεται στον ιεραρχικό φωτισμό, ο οποίος δεν είναι άλλο από την βαθμιαία μεταφορά τού Θείου φωτός, την πραγματοποίηση τού αρχαίου ελληνικού ιδανικού τής επιστήμης μέσω τής θεωρίας, εννοημένης σαν την αποκορύφωση μίας καθαρκτικής προσπάθειας όσο και γνωσιολογικής αλλά αποκλειστικώς ανθρωπίνων.

          Ο τρίτος ρόλος της ιεραρχικής δραστηριότητος είναι η τελειοποίηση ή η ενοποίηση, η θέωση. Η τελειότης τού νοός χαρακτηρίζεται από την κατοχή τής επιστήμης τήν οποία η θεωρία στο στάδιο τής ελλάμψεως έτεινε να μας βοηθήσει να αποκτήσουμε. Οι τέλειοι αυτοί μετόχους γίγνεσθαι τής τών αποπτευθέντων ιερών τελειωτικής επιστήμης. Ανήκει δε σ’αυτή τήν επιστήμη τών τελείων να μην είναι μία πολλαπλότης διαφόρων γνώσεων αλλά μία ζωντανή ενότης που τούς θεώνει. Είναι μία θεωρία θεόμορφη τών κόσμων τών αισθητών και τών νοητών και ο Θεός είναι το κέντρο αυτής τής προοπτικής. Αυτή η θεωρία προϋποθέτει συνεπώς την σταθερή συνάφεια στον Θεό τής θεωμένης θελήσεως. Επομένως η τελειότης απαιτεί συγχρόνως τήν κάθαρση και τήν έλλαμψη τών οποίων συνιστά την αποκορύφωση και από τις οποίες είναι πρακτικώς αχώριστη!