SPIRITUS CREATOR (13) - Η νέα αίρεση

Συνέχεια από : Τρίτη, 28 Ιανουαρίου 2020

                                   Θεολογικά δοκίμια ΙΙΙ, Πνεύμα. 
                    Αυτοσχεδιασμός περί του Αγίου Πνεύματος τού μέλλοντος!

                                         Toυ Hans Urs Balthasar.

          

8. Η δημιουργικότης.

      

Στην Κ.Δ. αντηχούν συνεχώς οι λέξεις "δημιουργία" και "νέο". 
«ἀνανεοῦσθαι δὲ τῷ πνεύματι τοῦ νοὸς ὑμῶν καὶ ἐνδύσασθαι τὸν καινὸν ἄνθρωπον τὸν κατὰ Θεὸν κτισθέντα ἐν δικαιοσύνῃ καὶ ὁσιότητι τῆς ἀληθείας» (Εφεσ. 4,23-24). 
«Καὶ μὴ συσχηματίζεσθαι τῷ αἰῶνι τούτῳ, ἀλλὰ μεταμορφοῦσθαι τῇ ἀνακαινώσει τοῦ νοὸς ὑμῶν, εἰς τὸ δοκιμάζειν ὑμᾶς τί τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, τὸ ἀγαθὸν καὶ εὐάρεστον καὶ τέλειον» (Ρωμ. 12,2). 
«Μὴ ψεύδεσθε εἰς ἀλλήλους, ἀπεκδυσάμενοι τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον σὺν ταῖς πράξεσιν αὐτοῦ καὶ ἐνδυσάμενοι τὸν νέον τὸν ἀνακαινούμενον εἰς ἐπίγνωσιν κατ’ εἰκόνα τοῦ κτίσαντος αὐτόν» (Κολ. 3,10). 
«ὥστε εἴ τις ἐν Χριστῷ καινὴ κτίσις· τὰ ἀρχαῖα παρῆλθεν, ἰδοὺ γέγονε καινὰ τὰ πάντα»  (2 Κορ. 5,17). 
«Οὕτω καὶ ἡμεῖς ἐν καινότητι ζωῆς περιπατήσωμεν» (Ρωμ. 6,4). 
«Ὁ νικῶν, ποιήσω αὐτὸν στῦλον ἐν τῷ ναῷ τοῦ Θεοῦ μου, καὶ ἔξω οὐ μὴ ἐξέλθῃ ἔτι, καὶ γράψω ἐπ᾿ αὐτὸν τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ μου καὶ τὸ ὄνομα τῆς πόλεως τοῦ Θεοῦ μου, τῆς καινῆς Ἱερουσαλήμ, ἣ καταβαίνει ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἀπὸ τοῦ Θεοῦ μου, καὶ τὸ ὄνομά μου τὸ καινόν» (Αποκ. 3,12). 
«Τῷ νικῶντι δώσω αὐτῷ τοῦ μάννα τοῦ κεκρυμμένου, καὶ δώσω αὐτῷ ψῆφον λευκήν, καὶ ἐπὶ τὴν ψῆφον ὄνομα καινὸν γεγραμμένον, ὃ οὐδεὶς οἶδεν εἰ μὴ ὁ λαμβάνων» (Αποκ. 2,17).  
Αυτό που ο Παύλος θεμελιώνει για την στροφή πρός την Κ.Δ. επιβεβαιώνεται γι'άλλη μια φορά απο την Αποκάλυψη για το τέλος τής ιστορίας: «Καὶ εἶπεν ὁ καθήμενος ἐπὶ τῷ θρόνῳ· ἰδοὺ καινὰ ποιῶ πάντα» (Αποκ. 21,5). «Καὶ εἶδον οὐρανὸν καινὸν καὶ γῆν καινήν· (Ύστερα είδα καινούργιον ουρανόν και καινούργιαν γήν·)» (Αποκ. 21,1).

          Το νέο είναι κάθε φορά το έργο τού πνεύματος, και όχι τόσο η πρώτη δημιουργία, το έργο του -διότι αυτό το θεμέλιο είναι τού πατρός- είναι αντιθέτως εκείνη η μεταμόρφωση, η οποία εξισούται με μία νέα δημιουργία, η οποία κάνει κάθε νεκρό, πράγμα ζωντανό, και ότι είναι περαστικό, αιώνια πραγματικότητα και αυτό που είναι γήϊνο, ουράνιο πλάσμα. Κρύβεται κάθε φορά ένας θάνατος και μία ανάσταση, ένα άλμα υπεράνω τών ορίων μας το οποίο πραγματοποιείται μόνον χάρη στο πνεύμα. Και παρ'όλα αυτά όλη αυτή η δημιουργικότης δέν συμβαίνει χωρίς να την συνοδεύει αυτό που πρέπει να μεταλλαχθεί. Ο Χριστός πραγματοποίησε για μας το νέο. Το πνεύμα μάς το θέτει στην διάθεση μας σαν έναν καινούργιο ανοιχτό χώρο. Αλλά εμείς πρέπει να πιστέψουμε, να υπακούσουμε, να επιστρέψουμε σ'Αυτόν, να θελήσουμε την ανύψωσί μας! Έτσι ομολογούμε την πίστη μας: αλλά ποιός γνωρίζει ήδη αυτό που λέει μ'αυτή την ομολογία; Ρίχνεται πρός μία κατεύθυνση και το πνεύμα ενεργεί σε μας όσα εμείς δέν κατανοούμε, μάς έλκει ολοκληρωτικά εκεί που τείνουμε. Είναι κατά το ήμισυ η παθιασμένη μας φιλοδοξία να γίνουμε νέοι: το πνεύμα μάς πιέζει από το εσωτερικό, είναι κατά το ημισυ μία απρόθυμη συμφωνία  και ακολουθία. Το πνεύμα μάς ελκει από ψηλά. Εάν απο το ένα μέρος Αυτό είναι η νέα πραγματικότης τής χάριτος η οποία χωρίς κάποια δική μας πρόσθετη ενέργεια μάς δόθηκε από τον Χριστό, από το άλλο είναι η δική μας ενσωμάτωση στο νέο Βασίλειο τού αγαπημένου Υιού, με την δική μας συνέργεια! Δέν πρέπει να εισέλθουμε σαν ζητιάνοι, αλλά σαν δικαιωμένα πρόσωπα, τα οποία διαθέτουν τίτλους εισόδου και αυτούς μάλιστα όχι χάριν ενός τίτλου τον οποίο αποκτήσαμε από τον Υιό, αλλά στην βάση μιας δικής μας αξίας, η οποία μας κοινοποιείται μέσω τής χάριτος τού πνεύματος. Πώς συμβαίνει ο πολλαπλασιασμός των πέντε άρτων και των δύο ψαριών για τον χορτασμό χιλιάδων, δέν το γνωρίζει ο νέος ο οποίος μεταφέρει αυτές τις τροφές. Αυτός περιορίζεται μόνον να βλέπει έκπληκτος ότι είναι αυτά που μοιράζονται μ'έναν ακατανόητο τρόπο! Και όπως το πνεύμα από την μοναδική γλώσσα τών Αποστόλων έλκει όλα τα ιδιώματα τού κόσμου, όπως Αυτό πολλαπλασιάζει τον μοναδικό Παύλο έτσι ώστε να αρκεί σε όλες τις κοινότητες, μάλιστα δέ για τις Θεολογίες όλων τών εποχών, ούτε και ο μαθητής ακόμη τού Χριστού δέν το γνωρίζει. Αυτός παρατηρεί μόνον (σε κάποιο μέτρο) την γονιμότητα και κατανοεί: αυτή είναι έργο τού Πνεύματος, το οποίο παρ'όλα αυτά έχει την ανάγκη τής δικής μου υπακοής και τής δικής μου αφιέρωσης. Οι γεωμετρικές γραμμές με τις οποίες τα κρυφά έργα τών Χριστιανών πολλαπλασιάζονται στην ιστορία, οδηγούν όλες και συγκεντρώνονται - αυτή είναι η συγκέντρωση τής σφαίρας-πνεύμα - πρός την εικόνα τού Υιού τού Θεού, η οποία ανυψούται στο τέλος τής ιστορίας. Η ιστορία τού Χριστιανισμού (ορατού και αοράτου) είναι η αναπαράσταση τής πληρότητος τού Χριστού διά τού "έργου τού δημιουργού πνεύματος" «καὶ αὐτὸν ἔδωκε κεφαλὴν ὑπὲρ πάντα τῇ ἐκκλησίᾳ,   ἥτις ἐστὶ τὸ σῶμα αὐτοῦ, τὸ πλήρωμα τοῦ τὰ πάντα ἐν πᾶσι πληρουμένου» (Εφεσ. 1,23). Έτσι λοιπόν αυτή η ανάπτυξη στον ανοιχτό χώρο σε τελευταία ανάλυση, είναι η μορφή η "οικονομική" τής αγάπης ανάμεσα στον Πατέρα και τον Υιό εν πνεύματι, αιωνίως ενεργώντας την υπέρβασή της! Διότι ακριβώς το πνεύμα είναι σε κάθε στιγμή το μή-επινοηθέν θαύμα, το οποίο ξεπετιέται από την αγάπη και το οποίο παρ'όλα αυτά φέρει πάνω του, όπως ο υιός φέρει τα χαρακτηριστικά των γονιών, τις  γραμμές της κενωτικής αγάπης τού Πατρός και τις υπάκουες τού Υιού!

          Εάν γι'άλλη μια φορά εισάγουμε το στοιχείο τού ανθρώπου, τού δημιουργημένου πλάσματος, σ'αυτό το συγκλονιστικό μυστήριο, δέν μπορούμε να μήν αναγνωρίσουμε μία αναλογία! Η κορυφή (APEX MENTIS) τής ανάπτυξης τού κόσμου ωθείται πρός το "ουτοπικό" στοιχείο, αλλά δημιουργεί τους τόπους στους οποίους εισδύει στον ίδιο τον χρόνο με μία προσοχή η οποία υπακούει στους νόμους τής ύλης η οποία ήδη μετράει, είναι παρούσα. Μπορεί να επινοήσει μόνον όποιος για πολύ χρονικό διάστημα την υπηρέτησε και υπάκουσε! Έτσι όπως και ο καλλιτέχνης βιώνει μία αναγέννηση, μία επιτυχία μόνον όταν κατέχει και διαθέτει τις τεχνικές του! Τίποτε δέν είναι σταθερό και παγωμένο, ούτε ο Θεός, ούτε ο άνθρωπος, ούτε η Εκκλησία. Κάθε όν μπορεί να φυτρώσει και να ανθίσει πάνω στον εαυτό του: στην αιωνιότητα, στον χρόνο, από τον χρόνο τείνοντας στην αιωνιότητα! Αλλά τίποτε ανθισμένο πραγματικά δέν λάμπει φθειρόμενο στο φανταστικό! Έχει μέσα του έναν νόμο, που οδηγεί την υπέρβαση, χωρίς να την καθορίζει. Και αυτός ο νόμος εν τέλει ονομάζεται πάντοτε: αγάπη!

          Μία συμμετρία ανάμεσα στο γίγνεσθαι τού κόσμου και εκείνο τού Χριστιανισμού διά του πνεύματος πρός την πληρότητα τού Χριστού δύσκολα επιτυγχάνεται. Διότι το τιτανικό στοιχείο όπως και το διονυσιακό (η μέθη τής δικής μας δυνάμεως η οποία ξεδιπλώνει) φαίνεται πολύ εύκολα εκεί όπου το δημιουργημένο πνεύμα αποκτά μία αυξημένη κυριαρχία τού εαυτού του και του κόσμου (τού εξανθρωπισμένου). Αλλά το πνεύμα τού Χριστού είναι δημιουργικό εκεί όπου ένα ανθρώπινο πνεύμα στην υπέρτατη υπακοή (τού σταυρού) τίθεται στην διάθεση τής υπερβατικότητος τού Θεού. Η ιδανική σύμπλευση των δύο σφαιρών θα βρισκόταν στην θεληματική ετοιμότητα νά αφεθεί στην ανύψωσή του πιό ψηλά: η ανθρωπότης, εν μέσω μορφών υπάρξεως τις οποίες προσπαθεί να επεξεργαστεί σύμφωνα με το κοινό καλό, ο Χριστιανισμός με τρόπους διά των οποίων αφήνεται να χρησιμοποιηθεί, τους οποίους γνωρίζει ότι στο μέλλον θα διοχετευθούν για την σωτηρία τού κόσμου σύμφωνα με τις προθέσεις του Θεού!

          Στην πραγματικότητα θα κυριαρχήσουν οι τραγικές γραμμές τής απόρριψης, η Αποκάλυψη, όπως και ένα απλό βλέμμα στην κατάσταση του κόσμου το αποδεικνύουν! Ο Χριστιανός είναι σίγουρος ότι το μέλλον τού Θείου Πνεύματος σε κάθε στιγμή υψώνεται σαν θόλος υπεράνω όλων τών μελλοντικών σχεδιασμών τού κόσμου, καθότι ο Θεός είναι πιό ελεύθερος, και πιό επινοητικός όλου αυτού το οποίο προσέλαβε εξ'αυτού ελευθερία και επινοητική ενέργεια και γι'αυτό μπορεί να λύσει ελεύθερα τα αινίγματα και τις απορίες τα οποία η μορφή τής Σφιγγός όπως την αναπαρέστησε ο άνθρωπος, θέτει στον ίδιο τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος όμως κατορθώνει να δεί τόσο, όσο μόνον ο Τριαδικός Θεός ο οποίος ενανθρώπισε γνωρίζει την λέξη κλειδί: αποδοχή και φροντίδα αγαπητική όλου του πρόσκαιρου στην αιωνιότητα, μέσω τής Χριστικής αναστάσεως τής σάρκας, αποδοχή και σωτηρία όλων των δημιουργικών υπερβάσεων του κόσμου στην υπέρβαση η οποία πραγματοποιήθηκε από τον ίδιο τον Θεό μέσω τής έκχυσης του Αγίου Πνεύματος - και τα οποία αμφότερα δημιουργήθηκαν πρός την αποκάλυψη και δοξολογία τής αγάπης του Θεού πατρός!

                                 ΤΕΛΟΣ.

(Θα συνεχίσουμε με δύο σύντομες πραγματείες : η μία έχει σαν τίτλο: Ο ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΠΈΡΑΝ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ, και η άλλη : ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ ΣΑΝ ΑΓΑΠΗ!).

Αμέθυστος.