Αγ. Γρηγόριος Νύσσης - Λόγος Κατηχητικός Ο Μέγας (9)

Συνέχεια από: Παρασκευή, 20 Αυγούστου 2021

ΛΟΓΟΣ ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ

Κεφάλαιο 9

1. Πιθανόν μέχρι του σημείου τούτου να συμφωνήσει πρός όσα ελέχθησαν εκείνος που παρηκολούθησε την σειράν του λόγου, διότι τίποτε από όσα ελέχθησαν δεν φαίνεται να είναι έκτος της πρεπούσης έννοιας περί Θεού. Δεν θα διατηρήσει όμως την ίδια διάθεση σχετικά προς τα επόμενα, δια των οποίων κυρίως στερεώνεται το μυστήριον της χριστιανικής αληθείας· δηλαδή γένεσις ανθρώπινη και αύξησις εκ της νηπιακής καταστάσεως προς τελείωσιν, βρώσις και πόσις και κόπος και ύπνος και λύπη και δάκρυον, συκοφαντία και δικαστήριο και σταυρός και θάνατος και η ταφή εν μνημείω. Ταύτα δε συμπεριλαμβανόμενα στο μυστήριον αμβλύνουν κάπως την πίστιν των μικροψύχων, ώστε να μην παραδέχονται και τη συνέχειαν των λεγομένων λόγω αυτών των σημείων που αναφέραμε, καθ’ όσον δεν ανέχονται το θεοπρεπές της εκ νεκρών αναστάσεως  λόγω του απρεπούς προς τον θάνατον.

2. Εγώ δε νομίζω ότι, χωρίζοντες έστω και προς στιγμήν τον νούν μας από την παχυλότητα της σαρκός, θά κατανοήσουμε ποιον είναι καλόν καθ’ εαυτό και ποιο δεν είναι και ποια γνωρίσματα βρίσκονται σε εκάτερον τούτων. Διότι νομίζω ότι κανείς των λελογισμένων δεν θα αρνηθεί ότι εξ όλων ένα μόνον είναι κατά φύσιν αισχρόν, και τούτο είναι το πάθος της κακίας, το δε ευρισκόμενο εκτός της κακίας είναι ξένον προς παν αίσχος. Εκείνο δε προς το οποίον δεν έχει αναμιχθεί τίποτε εναντίον, τούτο πάντως θεωρείται ευρισκόμενο εις την μοίραν του καλού. Το δε αληθώς καλόν είναι αμιγές του εναντίου. Πρέπει (αρμόζει) δε στον Θεόν παν ο,τι θεωρείται εις την χώραν του καλού. Ή λοιπόν ας αποδείξουν ότι είναι κακία η γέννησις, η ανατροφή, η αύξησις, η προς την τελειότητα της φύσεως πρόοδος, η πείρα του θανάτου, η εκ του θανάτου επιστροφή (επάνοδος), ή αν δέχονται ότι τα αναφερθέντα ευρίσκονται εκτός του πλαισίου της κακίας, τότε κατ’ ανάγκην θα ομολογήσουν ότι δεν είναι καθόλου αισχρόν το αλλότριον της κακίας. Όταν δε τούτο αποδειχθή οπωσδήποτε καλόν, πώς δεν είναι ελεεινοί δια τον παραλογισμό οι θεωρούντες το καλόν ως μη πρέπον για τον Θεό;

Το πρωτότυπο κείμενο

Κεφάλαιο 9ο

1. Ἀλλὰ μέχρι μὲν τούτων συνθήσεται τυχὸν τῷ λόγῳ ὁ πρὸς τὸ ἀκόλουθον βλέπων διὰ τὸ μὴ δοκεῖν ἔξω τι τῆς θεοπρεποῦς ἐννοίας τῶν εἰρημένων εἶναι· πρὸς δὲ τὰ ἐφεξῆς οὐχ ὁμοίως ἕξει, δι' ὧν μάλιστα τὸ μυστήριον τῆς ἀληθείας κρατύνεται· γένεσις ἀνθρωπίνη καὶ ἡ ἐκ νηπίου πρὸς τελείωσιν αὔξησις, βρῶσίς τε καὶ πόσις, καὶ κόπος, καὶ ὕπνος, καὶ λύπη, καὶ δάκρυον, συκοφαντία τε καὶ δικα στήριον, καὶ σταυρός, καὶ θάνατος, καὶ ἡ ἐν μνημείῳ θέσις· ταῦτα γὰρ συμπαραλαμβανόμενα τῷ μυστηρίῳ ἀμβλύνει πως τῶν μικροψυχοτέρων τὴν πίστιν, ὡς μηδὲ τὸ ἐφεξῆς τῶν λεγομένων διὰ τὰ προειρημένα συμπαραδέχεσθαι. τὸ γὰρ θεοπρεπὲς τῆς ἐκ νεκρῶν ἀναστάσεως διὰ τὸ περὶ τὸν θάνατον ἀπρεπὲς οὐ προσίενται.

2. ἐγὼ δὲ πρότερον οἶμαι δεῖν μικρὸν τῆς σαρκικῆς παχύτητος τὸν λογισμὸν ἀποστήσαντας, αὐτὸ τὸ καλὸν ἐφ' ἑαυτοῦ καὶ τὸ μὴ τοιοῦτον κατανοῆσαι, ποίοις γνωρίσμασιν ἑκάτερον τούτων καταλαμβάνεται. οὐδένα γὰρ ἀντερεῖν οἶμαι τῶν λελογισμένων, ὅτι ἓν κατὰ φύσιν μόνον τῶν πάντων ἐστὶν αἰσχρὸν τὸ κατὰ κακίαν πάθος, τὸ δὲ κακίας ἐκτὸς παντὸς αἴσχους ἐστὶν ἀλλότριον· ᾧ δὲ μηδὲν αἰσχρὸν καταμέμικται, τοῦτο πάντως ἐν τῇ τοῦ καλοῦ μοίρᾳ καταλαμβάνεται, τὸ δὲ ἀληθῶς καλὸν ἀμιγές ἐστι τοῦ ἐναντίου. πρέπει δὲ θεῷ πᾶν ὅ τι περ ἐν τῇ τοῦ καλοῦ θεωρεῖται χώρᾳ. ἢ τοίνυν δειξάτωσαν κακίαν εἶναι τὴν γέννησιν, τὴν ἀνατροφήν, τὴν αὔξησιν, τὴν πρὸς τὸ τέλειον τῆς φύσεως πρόοδον, τὴν τοῦ θανάτου πεῖραν, τὴν ἐκ τοῦ θανάτου ἐπάνοδον· ἢ εἰ ἔξω κακίας εἶναι τὰ εἰρημένα συντίθενται, οὐδὲν αἰσχρὸν εἶναι τὸ κακίας ἀλλότριον ἐξ ἀνάγκης ὁμολογήσουσι. καλοῦ δὲ πάντως ἀναδεικνυμένου τοῦ πάσης αἰσχρότητος καὶ κακίας ἀπηλλαγμένου, πῶς οὐκ ἐλεεινοὶ τῆς ἀλογίας οἱ τὸ καλὸν μὴ πρέπειν ἐπὶ θεοῦ δογματίζοντες;

"Εκείνο δε προς το οποίον δεν έχει αναμιχθεί τίποτε εναντίον, τούτο πάντως θεωρείται ευρισκόμενο εις την μοίραν του καλού. Το δε αληθώς καλόν είναι αμιγές του εναντίου. Πρέπει (αρμόζει) δε στον Θεόν παν ο,τι θεωρείται εις την χώραν του καλού."

ΑΥΤΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΤΟ ΑΝΤΙ , Η ΑΝΤΙΑΙΡΕΣΗ, ΔΕΝ ΑΝΗΚΕΙ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ. ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΖΗΛΩΤΕΣ ΕΛΛΕΙΨΕΙ ΛΟΓΟΥ.