Δευτέρα 7 Οκτωβρίου 2013

Γιατί μια κρίση χρέους θα μπορούσε να είναι χειρότερη από τη διακοπή λειτουργίας της αμερικανικής κυβέρνησης

Πηγή: Antinews


Το αδιέξοδο στο Κογκρέσο έχει επισκιάσει το γεγονός ότι η κυβέρνηση πλησιάζει γρήγορα στο όριο δανεισμού της – ή το ανώτατο όριο του χρέους – στο τέλος του μήνα. Οι περισσότεροι οικονομολόγοι και επενδυτές θεωρούν το ανώτατο όριο του χρέους ως ένα πολύ σημαντικό θέμα για την οικονομία, που μπορεί να πυροδοτήσει μια παγκόσμια οικονομική κρίση. Γιατί ανησυχούν; Οι New York Times απαντούν σε βασικά ερωτήματα.
Τι είναι το ανώτατο όριο του χρέους;
Το Κογκρέσο έχει θέσει εδώ και καιρό ένα ανώτατο όριο για το ποσό των χρημάτων που οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να δανειστούν από την πώληση ομολόγων του Δημοσίου. Αυτό το ποσό έχει αυξηθεί πολλές φορές, επειδή η κυβέρνηση ξοδεύει περισσότερα από ό,τι συχνά κερδίζει, με αποτέλεσμα να αναγκάζεται να δανείζεται όλο και περισσότερα χρήματα για να πληρώσει τους λογαριασμούς. Πιο πρόσφατα, τον Αύγουστο του 2011, το Κογκρέσο ψήφισε να αυξήσουν το όριο στα 16,7 τρις δολάρια.
Η κυβέρνηση στην πραγματικότητα έφτασε στο όριο τον Μάιο. Αλλά από τότε, το Υπουργείο Οικονομικών έχει χρησιμοποιήσει «έκτακτα μέτρα» για να συνεχίσει να δανείζεται χρήματα, παραμένοντας κάτω από το όριο. Μεταξύ άλλων, το Υπουργείο Οικονομικών δεν έχει κάνει νέες επενδύσεις με τα χρήματα από τα ταμεία συνταξιοδότησης που επιβλέπει για την Ταχυδρομική Υπηρεσία.
Τι θα συμβεί στις 17 Οκτωβρίου;
Ο υπουργός Οικονομικών Τζέικομπ Λιου έχει πει ότι εκείνη την ημέρα η υπηρεσία του θα ξεμείνει από κόλπα για να παραμείνουν κάτω από το ανώτατο όριο του χρέους, καθιστώντας αδύνατο να δανειστεί περισσότερα χρήματα. Ενώ τα νέα φορολογικά έσοδα θα συνεχίσουν να υπάρχουν, εάν η κυβέρνηση δεν μπορεί να δανειστεί δεν θα είναι σε θέση να πληρώσει όλους τους λογαριασμούς που οφείλει εκείνη την ημέρα. Σε επιστολή που απέστειλε την Τρίτη στον εκπρόσωπο της Βουλής των Αντιπροσώπων Τζον Μπένερ, ο Λιου υπολογίζει ότι στις 17 Οκτωβρίου η κυβέρνηση θα έχει 30 δισεκατομμύρια δολάρια στο χέρι, αναφέροντας ότι οι καθημερινές δαπάνες της μπορεί να φτάσουν και τα 60 δις δολάρια.
Θα έχει την επιλογή το Υπουργείο Οικονομικών να πληρώνει όλους ή κάποιους λογαριασμούς;
Ο γενικός επιθεωρητής του Υπουργείου Οικονομικών είπε σε μια έκθεση του 2012 ότι, όταν η υπηρεσία πλησίασε το ανώτατο όριο του χρέους στο παρελθόν εξέταζε διάφορα σχέδια έκτακτης ανάγκης, συμπεριλαμβανομένης της πώλησης χρυσού της κυβέρνησης ή του χαρτοφυλακίου των φοιτητικών δανείων και τη μείωση των πληρωμών σε όλους τους τομείς ως ένα καθορισμένο ποσό. Και οι δύο εναλλακτικές λύσεις θεωρούνται αδύνατες.
Η έκθεση ανέφερε επίσης ότι αξιωματούχοι του Υπουργείου Οικονομικών διαπίστωσαν ότι δεν θα μπορούσαν να επιλέξουν να κάνουν κάποιες πληρωμές, αγνοώντας άλλες. Η μόνη εφικτή λύση, σύμφωνα με την έκθεση, θα είναι να καθυστερήσουν τις πληρωμές έως ότου οι υποχρεώσεις μιας ολόκληρης ημέρας να μπορούσαν κάποτε να πληρωθούν.

Πόσο γρήγορα θα πληρωθούν οι μεγάλοι λογαριασμοί της κυβέρνησης;
Η πληρωμή 12 δις δολαρίων σε επιδόματα Κοινωνικής Ασφάλισης αναμένεται στις 23 Οκτωβρίου. Στις 31 Οκτωβρίου, η κυβέρνηση αναμένεται να πληρώσει 6 εκατ. δολάρια σε πληρωμές τόκων επί ομολόγων που έχει ήδη εκδώσει. Αν χάσει κάποια από τις πληρωμές της, η κυβέρνηση θα αθετήσει τις υποχρεώσεις της. Αν χαθεί μια πληρωμή τόκων, θα χρεοκοπήσει, το οποίο θεωρείται ιδιαίτερα σοβαρό.
Γιατί υπάρχει τέτοια ανησυχία για τις πληρωμές τόκων επί ομολόγων του Δημοσίου;
Στο πιο βασικό επίπεδο, εάν η κυβέρνηση δείξει κάποιο δισταγμό στις προγραμματισμένες πληρωμές τόκων για τα ανεξόφλητα ομόλογά της, οι επενδυτές θα απαιτήσουν υψηλότερες πληρωμές τόκων όταν η κυβέρνηση δανειστεί χρήματα στο μέλλον. Αυτό θα προσθέσει σημαντικά στον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό.
Τα κρατικά ομόλογα, επίσης, χρησιμοποιούνται ως σημείο αναφοράς βάσει του οποίου τιμολογούνται τα περισσότερα άλλα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία. Αν η κυβέρνηση αναγκαστεί να πληρώσει υψηλότερα επιτόκια, το κόστος δανεισμού για τις επιχειρήσεις και τους ιδιοκτήτες κατοικιών θα αυξηθεί επίσης. Αυτό θα οδηγούσε σε μείωση δανεισμού, κάτι που θα έβαζε φρένο στην οικονομική ανάπτυξη.
Οι τράπεζες, εν τω μεταξύ, έχουν ήδη μεγάλα ποσά ομολόγων του Δημοσίου. Εάν η αξία των εν λόγω ομολόγων ξαφνικά πέσει, οι τράπεζες θα έχουν λιγότερα χρήματα στη διάθεσή τους και θα είναι λιγότερο πιθανό να δανείζουν η μία στην άλλη, προκαλώντας πιθανώς ένα πάγωμα στις πιστωτικές αγορές, όπως αυτό του 2008. Γενικότερα, επειδή οι επενδυτές πιστεύουν εδώ και καιρό ότι η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών θα είναι πάντα σε θέση να πληρώσει τους λογαριασμούς της, τα ομόλογα του Δημοσίου έχουν γίνει ο ακρογωνιαίος λίθος του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος και το δολάριο έχει γίνει το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο νόμισμα στον κόσμο. Εάν οι επενδυτές φτάσουν να αμφισβητήσουν την ικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών να πληρώσουν το χρέος τους, το δολάριο θα μπορούσε να χάσει το ειδικό καθεστώς του και η βασική λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος θα μπορούσε να μπλοκάρει. Όπως το έθεσε η έκθεση που εξέδωσε το Υπουργείο Οικονομικών την Πέμπτη, «μια στάση πληρωμών θα είναι άνευ προηγουμένου και μπορεί να είναι καταστροφική».
Είναι δυνατόν οι Ηνωμένες Πολιτείες να χρεοκοπήσουν πραγματικά;
Ορισμένοι επενδυτές και νομικοί μελετητές πιστεύουν ότι ο πρόεδρος θα πρέπει να κάνει τις πληρωμές τόκων επί των ομολόγων του ακόμη και αν το Κογκρέσο δεν καταφέρει να άρει το ανώτατο όριο του χρέους, λόγω της 14ης τροπολογίας, η οποία λέει ότι «η εγκυρότητα του δημοσίου χρέους των Ηνωμένων Πολιτειών, εγκεκριμένου δια νόμου, περιλαμβανόμενων χρεών που ανελήφθησαν για την πληρωμή συντάξεων και αμοιβών για υπηρεσίες καταστολής στάσεων και επαναστάσεων, δεν θα αμφισβητούνται». Ο πρόεδρος Ομπάμα έχει πει ότι δεν θεωρεί πως το Σύνταγμα του παρέχει την εν λόγω εξουσία. Τουλάχιστον, πολλοί επενδυτές πιστεύουν ότι το Υπουργείο Οικονομικών θα κάνει τις πληρωμές του χρέους κορυφαία προτεραιότητα, πιθανώς αγοράζοντας χρόνο πριν η κυβέρνηση όντως να κηρύξει στάση πληρωμών.

Έχουμε φτάσει ξανά σε αυτό το σημείο στο παρελθόν;

Το καλοκαίρι του 2011, οι Ρεπουμπλικάνοι δίστασαν να άρουν το ανώτατο όριο του χρέους μέχρι την τελευταία στιγμή, αλλά τελικά ενέδωσαν. Το 1979, υπήρξε μια παρόμοια αντιπαράθεση και έφτασε τόσο οριακά που το Υπουργείο Οικονομικών κατά λάθος απέτυχε να κάνει μία πληρωμή τόκων. Αλλά η κυβέρνηση δεν έχει παραλείψει ποτέ εν γνώσει της να εκπληρώσει τις οικονομικές υποχρεώσεις της.
Στοιχηματίζει η Wall Street ότι η χώρα θα χρεοκοπήσει;
Όταν οι επενδυτές πιστεύουν ότι είναι πιθανή μια χρεοκοπία, είναι σχεδόν βέβαιο ότι η χρηματιστηριακή αγορά βυθίζεται. Μέχρι σήμερα, οι αγορές έχουν δείξει ότι το Κογκρέσο θα καταλήξει τελικά σε συμφωνία, αλλά η διάθεση γίνεται όλο και πιο ζοφερή. Την Πέμπτη, ο δείκτης Standard & Poors 500 είχε τη χειρότερη μέρα του σε περισσότερο από ένα μήνα.
Ένα άλλο βαρόμετρο είναι η τιμή της ασφάλισης που οι επενδυτές μπορούν να αγοράσουν έναντι ζημιών από κρατικά ομόλογα, που είναι γνωστά ως Συμβόλαια ανταλλαγής πιστωτικής αθέτησης (Credit Default Swaps), τα οποία αυξάνονται όταν αυξάνεται η πιθανότητα χρεοκοπίας. Η τιμή μιας τέτοιας ασφάλισης ανεβαίνει κατά τη διάρκεια των τελευταίων τριών εβδομάδων και εκτοξεύθηκε την Πέμπτη. Αλλά είναι ακόμη πολύ κάτω από το επίπεδο που έφτασε το καλοκαίρι του 2011.
Θα υπάρξει ζημιά αν το Κογκρέσο περιμένει να λύσει το πρόβλημα την τελευταία στιγμή, όπως έπραξε το 2011;
Ένα μεγάλο μέρος από τις χειρότερες ζημιές στις χρηματοπιστωτικές αγορές το 2011 ήρθε αφού το Κογκρέσο κατέληξε σε συμφωνία. Τις ημέρες που ακολούθησαν, η Standard & Poors υποβάθμισε την πιστοληπτική αξιολόγηση των ΗΠΑ σε ΑΑ -plus από το ΑΑΑ. Η ευρεία χρηματιστηριακή αγορά έπεσε περισσότερο από 10 τοις εκατό.
Αυτή τη φορά, η Fitch Ratings, ένας από τους άλλους βασικούς οργανισμός αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας, δήλωσε ότι θα εξετάσει τη μείωση της αξιολόγησης ΑΑΑ για τις Ηνωμένες Πολιτείες, αν το ανώτατο όριο του χρέους δεν αυξηθεί «εγκαίρως, πριν το Υπουργείο Οικονομικών να εξαντλήσει τα έκτακτα μέτρα». Εάν δύο από τους τρεις βασικούς οργανισμούς αξιολόγησης βαθμολογήσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες κάτω από ΑΑΑ, πολλοί επενδυτές δεν θα μπορούν πλέον να κρατήσουν τα ομόλογα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: