Η γή των παιδιών

Robertο PECCHIOLI

Πατρίδα σημαίνει γη των πατέρων. Είμαστε μικροί και δεν θα είμαστε τίποτα χωρίς την κληρονομιά αυτών που ήρθαν πριν από εμάς. Είναι όμως και η χώρα των παιδιών. Ο Νίτσε το είπε (Land der Kinder), κατανοώντας ότι οι ιδέες, οι πολιτισμοί, οι τρόποι ύπαρξης δεν έχουν αξία αν δεν γίνουν κληρονομιά που πρέπει να μεταδοθεί. Επομένως, ο συγγραφέας εντυπωσιάζεται από τον κόσμο της νεολαίας. Αυτό που ενοχλεί είναι η αδιαφορία, η μη συμμετοχή, η απάθεια (πραγματική ή φαινομενική;) απέναντι σε σημαντικά θέματα και μάχες, το χάσμα της γλώσσας, της ζωής, των συνηθειών μεταξύ των γενεών. Η γη των πατέρων δεν είναι πια η γη των γιων και η απο-μάγευση (απομυθοποίηση) του κόσμου, η επιθυμία να προσπαθείς, να κάψεις εμπειρίες γρήγορα, τα πάντα και αμέσως (το «όλα και τώρα»), η υποκειμενική και συνάμα κομφορμιστική διάσταση –ο κομφορμισμός της παράβασης– φαίνεται το μόνο ορατό στοιχείο της γης των γιων που δεν κατοικούμε.

Σε λίγους τομείς η ρήξη είναι τόσο απτή όσο στον τομέα της σεξουαλικότητας. Ομολογούμε την αδυναμία μας να καταλάβουμε. Πριν από λίγες μέρες, ο συγγραφέας βρισκόταν σε ένα λεωφορείο και μοιραζόταν τις πίσω σειρές με μια ομάδα μαθητών γυμνασίου, περίπου δεκαέξι ετών. Η σιωπή τών περισσότερων ήταν εντυπωσιακή, σκυμμένοι πάνω από τα smartphone τους , ανέβαζαν μανιωδώς μηνύματα στα social media . Ωστόσο, ακούσαμε έναν διάλογο μεταξύ μιας νεαρής κοπέλας, του «τύπου» της και δύο άλλων αγοριών. Το θέμα ήταν - συγχωρείτε τη γλώσσα - είμαι πόρνη; Η πολύ νεαρή κοπέλα -ούτε όμορφη, ούτε άσχημη, όχι πιο πρόστυχη από πολλές άλλες, γλυκιά μέσα στο παιδικό ακόμα χαμόγελό της- ήταν μπερδεμένη. Παραδέχτηκε ότι είχε σεξουαλικές σχέσεις («το κάναμε») με τον προηγούμενο φίλο της, καθώς και με τον τωρινό της, ο οποίος άκουγε λεπτομερείς περιγραφές χωρίς εμφανή αντίδραση. Δεν είμαι πόρνη, είπε, αν τελικά το «έκανα» μόνο με δύο τύπους. Τα αγόρια έγνεψαν καταφατικά: τα κορίτσια που δεν το κάνουν είναι «μοναχές».

Δεύτερη επαφή. Επιστρέφοντας από ένα δείπνο, ένα βράδυ πριν από τις διακοπές, ο συγραφέας συνάντησε ένα σμήνος νεαρών που έτρεχαν προς τη νυχτερινή ζωή της πόλης. Τα μπουκάλια τής μπύρας, η γλυκερή μυρωδιά των τσιγάρων με χασίς, τα δικαιολογημένα γέλια της εφηβείας, η συνηθισμένη βρώμικη γλώσσα, συμπεριλαμβανομένων των βλασφημιών, που είναι πιο άσχημες όταν μιλούνται από νεαρά κορίτσια. Αυτό που εντυπωσίαζε ιδιαίτερα ήταν το ντύσιμο: τα ανδρικά ρούχα ήταν ατημέλητα, από φούτερ με κουκούλα με ακατανόητα σχέδια μέχρι ξεφτισμένα τζιν. Χωρίς να το ξέρουν, φορούσαν στολή. Τα κορίτσια -κυρίως μεταξύ δεκατεσσάρων και δεκαέξι ετών- ήταν ουσιαστικά γδυτά, παρά την πολύ ψυχρή άνοιξη. Τα φτερνίσματα και τα μαντήλια αφθονούσαν. Βιώσαμε ένα παράξενο συναίσθημα, όχι υποκριτικού ηθικισμού (δεν μπορούμε να πούμε ότι δεν ρίξαμε μια ματιά στα εκτεθειμένα σώματα) αλλά μάλλον αποξένωσης, μια βαθιά ακατανοησία για ένα σύμπαν του οποίου τους κώδικες δεν γνωρίζουμε.

Ένα πολύ όμορφο κορίτσι, με βορειοαφρικανικά χαρακτηριστικά, είπε ότι είχε αλλάξει ρούχα στις τουαλέτες του τρένου με τη βοήθεια μιας φίλης, μιας ξανθιάς με έντονο μακιγιάζ, όπως σχεδόν όλες οι άλλες. Μόνο οι μουσουλμάνοι γονείς ανησυχούν για το ντύσιμο πολύ μικρών κοριτσιών, τόσο παρόμοιο με εκείνο κοριτσιών λίγα μόλις χρόνια μεγαλύτερων που εξαναγκάζονται στην πορνεία; Μας φαινόταν ότι αρσενικά και θηλυκά -αν και τόσο κοντά, τόσο αναμεμειγμένοι- μιλούσαν και γελούσαν κυρίως μεταξύ τους, σε ένα μοναδικό σεξουαλικό απαρτχάιντ. Δεν ξέρουμε πώς να καταλάβουμε, πόσο μάλλον να κρίνουμε. Αν οι τελευταίες γενιές είναι αυτό που είναι, δεν φταίνε αυτοί. Αντιπροσωπεύουν χωρίς φίλτρα, γούστα, συμπεριφορές, γλώσσες που μιμούνται από τον κόσμο των ενηλίκων, τη μόδα και τα μουσικά είδη που ακούν. Το πρώτο πράγμα που μου ήρθε στο μυαλό ήταν ο τίτλος μιας ταινίας πριν από μερικά χρόνια: Ask Me If I'm Happy («Ρώτα με αν είμαι ευτυχισμένος»). Δεν φαίνεται να είναι, αν η ευφορία προκαλείται από χάπια, κοκτέιλ ποτών και άλλες ουσίες. Κακή ευτυχία, αν καθορίζεται από τη μάρκα των ρούχων και των αξεσουάρ και αν πρέπει να εκραγεί σε καθορισμένες ώρες τα βράδια του Σαββατοκύριακου, ανάμεσα σε εκκωφαντική μουσική, εκτυφλωτικά φώτα, ντίσκο και ομαδικές μεταφορές από το ένα κλαμπ στο άλλο, μέχρι τελικής πτώσεως.

Ακόμη και μια προοδευτική εικόνα, η Concita De Gregorio, φαινόταν να αντιμετωπίζει δυσκολίες στην εφημερίδα που συμβολίζει αυτόν τον κόσμο, τη Repubblica. Παρατήρησε την εξαφάνιση των Ιταλών λόγω της μείωσης του ποσοστού γεννήσεων, της προοδευτικής ερήμου και των αραιωμένων οάσεων. Αποδοκιμάζει φαινόμενα που αμφισβητούμε και εμείς. Καλώς ήρθες, πανέξυπνη δασκάλα με την φούξια πένα, αλλά κάνε στον εαυτό σου μερικές ερωτήσεις. Ο κόσμος που δεν σου αρέσει πια (α, έρχονται τα γηρατειά, γιατί είσαι εξήντα δύο, παρά την αγέραστη εμφάνισή σου) είναι αυτός ακριβώς λόγω των ιδεών που κι εσύ έχεις διαδώσει, υπηρετήσει, πιθανότατα μεταδώσει στα τέσσερα παιδιά σου. Πού είναι, πού ήταν –όταν υπήρχαν– οι γονείς και οι παππούδες των τελευταίων τριάντα σαράντα χρόνων, που εγκατέλειψαν την εκπαίδευση, τη μετάδοση, την απαγόρευση (ναι, την απαγόρευση) στο όνομα μιας ελευθερίας χωρίς κατεύθυνση που δείχνει τώρα όλες τις ασυνέπειές της; Πάνω απ' όλα, αισθανόμαστε ότι υποτιμάται σοβαρά ο αντίκτυπος της επανάστασης που σήμερα βλέπει την πρώιμη σεξουαλοποίηση ακόμη και των παιδιών και αποκλείει -πάντα στο όνομα μιας ελευθερίας χωρίς ευθύνη- τους κανόνες, τα όρια, την αγωγή στη ζωή.

Οι νέοι, σήμερα περισσότερο από ποτέ, δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να μιμούνται και να πιθηκήζουν «επιτυχημένα» κοινωνικά πρότυπα: χρήματα, επιτυχία, εμφάνιση, βουλιμική κατανάλωση εμπειριών. Ήδη γέροι στην αυγή της ζωής λόγω περίσσειας déjà vu, του να έχεις ήδη ζήσει. Οι ευθύνες των κυρίαρχων πολιτισμών είναι τεράστιες, από τα απομεινάρια του 1968 μέχρι τον κανόνα της απουσίας κανόνων (Foucault). Η ζωή των τελευταίων γενεών μεγαλώνει σαν ρίζωμα, το άμορφο σάρκωμα, λέξη κλειδί του Ζιλ Ντελέζ, ενός άλλου από τους πάρα πολλούς κακούς δασκάλους του τελευταίου, καταστροφικού μισού αιώνα.

Τίποτα σπουδαίο δεν συμβαίνει στη ζωή των θνητών χωρίς κατάρα, τραγούδησε η χορωδία της Αντιγόνης, η τραγωδία του ηθικού νόμου εναντίον του νόμου των ανθρώπων. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το σεξ είναι σπουδαίο πράγμα, τόσο πολύπλοκο, δυνατό, σαγηνευτικό και σαρωτικό. Οι αρχαίες γενιές επινόησαν μύθους, ταμπού, ηθικούς φράχτες για να αποτρέψουν τους νέους να έρθουν πολύ κοντά σε ένα τέρας που θα μπορούσε να τους κατασπαράξει. Απελευθερωθήκαμε πλέον σήμερα από κάθε βάρος, διακηρύσσοντας την ανωτερότητα της προόδου, του νεωτερισμού και της χειραφέτησης από όλους τους δεσμούς που περιόριζαν τη βούληση αλλά καθοδηγούσαν τα ένστικτα. Το μοιραίο έτος 1968 δηλώθηκε ότι έπρεπε να καταρριφθεί κάθε περιορισμός επιθυμιών/ενστίκτων/ιδιοτροπιών/καπρίτσιων. Μία από τις φιγούρες της εποχής ήταν η Firestone, μια φεμινίστρια δεύτερου κύματος, ψευδώνυμο της ιδρύτριας της ομάδας New York Radical Women. Η θέση της ήταν ότι οι γυναίκες πρέπει να εγκαταλείψουν τη μητρότητα, την οικογένεια και τη ρομαντική αγάπη. Μόνο εκτός του ρόλου της συζύγου και της μητέρας μπορεί κάθε γυναίκα να απολαμβάνει πλήρη σεξουαλική ελευθερία χωρίς περιορισμούς. «Η αχαλίνωτη πανσεξουαλικότητα πιθανότατα θα αντικαταστήσει την ετεροφυλοφιλία/ομοφυλοφιλία/αμφιφυλοφιλία και μπορεί να έρθει σύντομα η μέρα που η υγιής τρανσεξουαλικότητα θα καθιερωθεί ως κανόνας».

Η κοπέλα στο λεωφορείο δεν σκέφτεται τέτοια πράγματα, γιατί διατηρεί τη συνείδησή της, σύμφωνα με τους κάπως αφελείς διαλόγους με τους συνομηλίκους της. Ακόμη και η Concita, μπερδεμένη, σαστισμένη πιθανόν, κατά πάσα πιθανότητα καταλαβαίνει βαθιά μέσα της ότι ένας κόσμος όπως αυτός δεν λειτουργεί. Πολύ αργά. Η Firestone φαντασιωνόταν ένα μέλλον στο οποίο οι αναπαραγωγικές τεχνολογίες θα αντικαθιστούσαν τις γυναίκες στην τεκνοποίηση, διαλύοντας όλους τους οικογενειακούς δεσμούς μέχρι του σημείου που «αν το παιδί επέλεγε σεξουαλικές σχέσεις με ενήλικες, ακόμα κι αν διάλεγε τη δική του βιολογική μητέρα, δεν θα υπήρχε εκ των προτέρων λόγος για να απορρίψει τις σεξουαλικές του προόδους, αφού το ταμπού της αιμομιξίας θα είχε χάσει τη λειτουργία του». Η Firestone δεν είχε ποτέ σταθερές σχέσεις και κατέληξε να πεθάνει μόνη, ίσως ακόμη και από πείνα. Θα ήταν μάταιο να τη ρωτήσω αν ήταν ευτυχισμένη.

Η απομάγευση του κόσμου, συνέπεια του διακηρυγμένου φωτισμένου, ελεύθερου ορθολογισμού, έχει αφαιρέσει από κάθε εμπειρία την αύρα της, το βαθύ νόημά της. Η σεξουαλικότητα, ειδικότερα, βιώνεται ως μια πρωταρχική ορμή που μεταμορφώνεται σε καταναλωτικό προϊόν, μια κοινόχρηστη ψυχαγωγία, μια γυμναστική άσκηση χωρίς καμία σχέση με τα θεμέλια της ζωής. Όσο για τα συναισθήματα, αν και είναι αδύνατο να εξαλειφθούν από την ανθρώπινη καρδιά, μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα στον ναρκισσιστικό εγωισμό, στην ιδέα του άλλου ως αντικείμενο ηδονής, άρα και κατανάλωσης. Η σεξουαλική απογοήτευση/απομάγευση είναι συνέπεια της έμφασης στην αφηρημένη ελευθερία. Μια ανώμαλη φεμινίστρια, η Louise Perry, γράφει ότι το πορνό είναι για το σεξ ό,τι είναι το McDonald's για το φαγητό, το OnlyFans είναι για την αγορά γάμου ό,τι είναι το ποινικό μητρώο για την αγορά εργασίας, το Tinder είναι συγκρίσιμο με μια υπηρεσία παράδοσης φαγητού στο Διαδίκτυο. Η σεξουαλική επανάσταση, προσθέτει, οδήγησε στο τέλος του γάμου και μια αύξηση της ασυδοσίας που ωφελεί ορισμένους άνδρες και βλάπτει τις περισσότερες γυναίκες, οι οποίες πρέπει να «ακρωτηριαστούν συναισθηματικά για να ικανοποιήσουν τους άνδρες», προσποιούμενες ότι το σεξ στερείται βαθιών συναισθηματικών δεσμών για να μην φαίνονται ντεμοντέ.

Τα αγόρια και τα κορίτσια δεν μπορούν να το ξέρουν αυτό. Στη χώρα των παιδιών έχουμε το καθήκον να φωνάξουμε ότι η πρώιμη σεξουαλικότητα, ο ευτελισμός του σεξ, η αναγωγή του σε ορμή, έκθεση, καταναγκαστική κατανάλωση, δεν μας κάνουν ευτυχισμένους. Δεν απελευθερώνουν, εγκαινιάζουν μια νέα εξάρτηση. Αν ρωτήσουμε τους νέους αν είναι χαρούμενοι, ας μην εκπλαγούμε από τις απαντήσεις. Ας εξετάσουμε τη συνείδησή μας: η κατεστραμμένη γη των πατέρων και των μητέρων είναι η έρημη γη των παιδιών.

La terra dei figli

ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΩΡΑ. ΟΙ ΒΑΛΚΥΡΙΕΣ ΤΟΥ ΒΑΓΚΝΕΡ, ΟΙ ΠΙΟ ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΟΙ ΛΟΓΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑΣ, ΤΡΕΛΑΝΑΝ ΤΟΝ ΑΠΕΙΡΟ ΝΙΤΣΕ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΛΕΨΑΝ ΤΟΝ ΜΙΤΟ ΤΗΣ ΑΡΙΑΔΝΗΣ, ΟΔΗΓΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ (ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΦΡΑΝΚΕΝΣΤΑΙΝ, ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΜΕΝΟΥ ΠΡΟΜΗΘΕΑ) ΓΚΡΕΜΙΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΓΕΦΥΡΕΣ ΠΟΥ ΕΝΩΝΑΝ ΤΟΥΣ ΘΕΟΥΣ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ. 

Ο ΚΟΣΜΟΣ ΚΟΣΜΗΜΑ ΚΑΤΕΡΡΕΥΣΕ ΑΦΗΝΟΝΤΑΣ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΤΗΝ ΦΥΣΗ, ΤΟΝ ΠΟΣΕΙΔΩΝΑ ΤΟΥ ΜΙΝΩΤΑΥΡΟΥ, ΠΟΥ ΤΡΩΕΙ ΑΠΟ ΤΟΤΕ ΤΟΥΣ ΕΦΗΒΟΥΣ ΤΩΝ ΓΟΝΙΩΝ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΨΥΧΗ ΤΗΣ ΠΕΡΣΕΦΟΝΗΣ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΜΕΝΗΣ ΤΟΥ ΑΔΗ.

ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΤΟΥ ΧΕΓΚΕΛ ΑΛΛΑΞΕ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΣΤΗ ΜΟΣΧΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΣΤΗΝ ΚΑΛΙΦΟΡΝΙΑ.

ΙΔΕΟΛΟΓΙΕΣ ΤΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ ΝΤΥΘΗΚΑΝ ΤΟ  ΕΝΔΥΜΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΑΛΛΟΙΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΜΕ ΤΟ ΔΑΙΜΟΝΙΚΟ ΠΑΡΙΖΙΑΝΙΚΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΙΧΕ ΗΔΗ ΣΥΝΑΨΕΙ ΑΝΙΕΡΟ ΓΑΜΟ ΑΛΛΑΓΗΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ. ΤΟΥ ΜΑΡΞ ΚΑΙ ΤΟΥ ΜΑΡΚΟΥΖΕ.

ΤΙ ΘΕΛΟΥΜΕ; ΑΝΑΣΤΑΣΗ Ή ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ; ΙΔΟΥ ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ!!!

Ανώνυμος είπε...

Ησ ΞΕʹ, 8 – 16
Οὕτω λέγει Κύριος· Ὃν τρόπον εὑρεθήσεται ἡ ῥὼξ ἐν τῷ βότρυϊ, καὶ ἐροῦσι· Μὴ λυμήνῃ αὐτόν, ὅτι εὐλογία ἐστὶν ἐν αὐτῷ, οὕτω ποιήσω, ἕνεκεν τοῦ δουλεύοντός μοι· τούτου ἕνεκεν, οὐ μὴ ἀπολέσω πάντας, καὶ ἐξάξω τὸ ἐξ Ἰακὼβ σπέρμα, καὶ τὸ ἐξ Ἰούδα, καὶ κληρονομήσει τὸ ὄρος τὸ ἅγιόν μου, καὶ κληρονομήσουσιν οἱ ἐκλεκτοί μου καὶ οἱ δοῦλοί μου, καὶ κατοικήσουσιν ἐκεῖ. Καὶ ἔσονται ἐν τῷ δρυμῷ ἐπαύλεις ποιμνίων, καὶ φάραγξ, Ἀχὼρ εἰς ἀνάπαυσιν βουκολίων τῷ λαῷ μου, οἳ ἐζήτησάν με. Ὑμεῖς δὲ οἱ ἐγκαταλιπόντες με, καὶ ἐπιλανθανόμενοι τὸ ὄρος τὸ ἅγιόν μου, καὶ ἑτοιμάζοντες τῷ δαιμονίῳ τράπεζαν, καὶ πληροῦντες τῇ τύχῃ κέρασμα, ἐγὼ παραδώσω ὑμᾶς εἰς μάχαιραν, πάντες ἐν σφαγῇ πεσεῖσθε, ὅτι ἐκάλεσα ὑμᾶς, καὶ οὐχ ὑπηκούσατε, ἐλάλησα, καὶ παρηκούσατε, καὶ ἐποιήσατε τὸ πονηρὸν ἐναντίον μου, καὶ ἃ οὐκ ἐβουλόμην, ἐξελέξασθε. Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος· Ἰδοὺ οἱ δουλεύοντές μοι φάγονται, ὑμεῖς δὲ πεινάσετε, ἰδοὺ οἱ δουλεύοντές μοι πίονται, ὑμεῖς δὲ διψήσετε, ἰδοὺ οἱ δουλεύοντές με εὐφρανθήσονται, ὑμεῖς δὲ αἰσχυνθήσεσθε, ἰδοὺ οἱ δουλεύοντές μοι ἀγαλλιάσονται ἐν εὐφροσύνῃ, ὑμεῖς δὲ κεκράξεσθε διὰ τὸν πόνον τῆς καρδίας ὑμῶν, καὶ ἀπὸ συντριβῆς πνεύματος ὑμῶν ὀλολύξετε. Καταλείψετε γὰρ τὸ ὄνομα ὑμῶν εἰς πλησμονὴν τοῖς ἐκλεκτοῖς μου, ὑμᾶς δὲ ἀνελεῖ Κύριος, τοῖς δὲ δουλεύουσί μοι, κληθήσεται ὄνομα καινόν, ὃ εὐλογηθήσεται ἐπὶ τῆς γῆς· εὐλογήσουσι γὰρ τὸν Θεὸν τὸν ἀληθινόν

Πρμ ΚΓʹ, 15 – ΚΔʹ, 5
Υἱέ, ἐὰν σοφὴ γένηταί σου ἡ καρδία, εὐφρανεῖς καὶ τὴν ἐμὴν καρδίαν, καὶ ἐνδιατρίψει λόγοις τὰ σὰ χείλη πρὸς τὰ ἐμὰ χείλη, ἐὰν ὀρθὰ ὦσι. Μὴ ζηλούτω ἡ καρδία σου ἁμαρτωλούς, ἀλλὰ ἐν φόβῳ Κυρίου ἴσθι ὅλην τὴν ἡμέραν· ἐὰν γὰρ τηρήσῃς αὐτά, ἔσται σοι ἔκγονα, ἡ δὲ ἐλπίς σου οὐκ ἀποστήσεται. Ἄκουε, υἱέ, καὶ σοφὸς γίνου, καὶ κατεύθυνε ἐννοίας σῆς καρδίας. Μὴ ἴσθι οἰνοπότης, μηδὲ ἐκτείνου συμβουλαῖς, κρεῶν τε ἀγορασμοῖς· πᾶς γὰρ μέθυσος καὶ πορνοκόπος πτωχεύσει, καὶ ἐνδύσεται διεῤῥηγμένα καὶ ῥακώδη πᾶς ὑπνώδης. Ἄκουε, υἱὲ πατρὸς τοῦ γεννήσαντός σε, καὶ μὴ καταφρόνει ὅτι γεγήρακέ σου ἡ μήτηρ. Ἀλήθειαν κτῆσαι καὶ μὴ ἀπώσῃ σοφίαν καὶ παιδείαν καὶ σύνεσιν. Καλῶς ἐκτρέφει πατὴρ δίκαιος, ἐπὶ δὲ υἱῷ σοφῷ εὐφραίνεται ἡ ψυχὴ αὐτοῦ. Εὐφραινέσθω ὁ πατὴρ καὶ ἡ μήτηρ ἐπὶ σοί, καὶ χαιρέτω ἡ τεκοῦσά σε. Δός μοι, υἱέ, σὴν καρδίαν· οἱ δὲ σοὶ ὀφθαλμοὶ ἐμᾶς ὁδοὺς τηρείτωσαν. Πίθος γὰρ τετριμμένος ἐστὶν ἀλλότριος οἶκος, καὶ φρέαρ στενὸν ἀλλότριον· οὗτος γὰρ συντόμως ἀπολεῖται, καὶ πᾶς παράνομος ἀναλωθήσεται. Τίνι οὐαί; τίνι θόρυβος; τίνι κρίσεις; τίνι ἀηδίαι καὶ λέσχαι; τίνι συντρίμματα διακενῆς; τίνος πελιδνοὶ οἱ ὀφθαλμοί; οὐ τῶν ἐγχρονιζόντων ἐν οἴνοις; οὐ τῶν ἰχνευόντων ποῦ πότοι γίνονται; μὴ μεθύσκεσθε οἴνῳ, ἀλλὰ ὁμιλεῖτε ἀνθρώποις δικαίοις, καὶ ὁμιλεῖτε ἐν περιπάτοις· ἐὰν γὰρ εἰς τὰς φιάλας καὶ τὰ ποτήρια δῷς τοὺς ὀφθαλμούς σου, ὕστερον περιπατήσεις γυμνότερος ὑπέρου· τὸ δὲ ἔσχατον, ὥσπερ ὑπὸ ὄφεως πεπληγὼς ἐκτείνεται, καὶ ὥσπερ ὑπὸ κεράστου διαχεῖται αὐτοῦ ὁ ἰός. Οἱ ὀφθαλμοί σου ὅταν ἴδωσιν ἀλλοτρίαν, τὸ στόμα σου τότε λαλήσει σκολιά, καὶ κατακείσῃ ὥσπερ ἐν καρδίᾳ θαλάσσης, καὶ ὥσπερ κυβερνήτης ἐν πολλῷ κλύδωνι. Ἐρεῖς δέ· Ἔτυπτόν με, καὶ οὐκ ἐπόνεσα, καὶ ἐνέπαιξάν μοι· ἐγὼ δὲ οὐκ ᾔδειν, πότε ὄρθρος ἔσται, ἵνα ἐλθὼν ζητήσω μεθʹ ὧν συνελεύσομαι. Υἱέ, μὴ ζηλώσῃς κακοὺς ἄνδρας, μηδὲ ἐπιθυμήσῃς εἶναι μέτʹ αὐτῶν· ψευδῆ γὰρ μελετᾷ ἡ καρδία αὐτῶν, καὶ πόνους τὰ χείλη αὐτῶν λαλεῖ. Μετὰ σοφίας οἰκοδομεῖται οἶκος, καὶ μετὰ συνέσεως ἀνορθοῦται. Μετὰ αἰσθήσεως, ἐμπίπλανται τὰ ταμιεῖα ἐκ παντὸς πλούτου τιμίου καὶ καλοῦ. Κρείσσων σοφὸς ἰσχυροῦ, καὶ ἀνὴρ φρόνησιν ἔχων γεωργίου μεγάλου.