ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ A
ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΗΜΕΝΕΣ ΟΜΙΛΙΕΣ π. ΣΥΜΕΩΝ ΚΡΑΓΙΟΠΟΥΛΟΥ
...πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν
Τὸ αἴσθημα κατωτερότητος καὶ ἄλλες ἀρρωστημένες καταστάσεις
μέσα στο μυστήριο τῆς σωτηρίας
Πανόραμα Θεσσαλονίκης, Ε΄ έκδοση
B΄ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14
Αρρωστημένες ψυχολογικές καταστάσεις
Ενότητες B
Ἡ ὑπακοή εἶναι σωτηρία, ἀλλὰ καὶ δίκοπο μαχαίρι
Ἂν ὁ κάθε ἄνθρωπος εἶναι ἀνάγκη να κάνει ὑπακοή, πολύ περισσότερο ὁ ἀρρωστημένος τύπος. Καὶ σήμερα οἱ ἄνθρωποι, και προπαντός οἱ νέοι, έχουν φοβερά ψυχολογικά προβλήματα, καὶ ὅταν ἀκόμη δὲν φαίνεται αὐτό. Ὅμως, ἐνῶ ἡ ὑπακοή εἰ και σωτηρία, καί δέν γίνεται χωρίς αὐτήν, εἶναι μερικές φορές καὶ ἐπικίνδυνη, εἶναι καὶ δίκοπο μαχαίρι. Να μιλήσω πιο συγκεκριμένα:
Πηγαίνει ἕνας νέος ἡ μια νέα σε κάποιον πνευματικό ὁδηγό. Ο νέος ὅμως αὐτός -ἢ ἡ νέα- ἔχει αἱ σθήματα μειονεκτικότητος ἤ ἔχει μέσα του τέτοια κα τάσταση ἀπό ψυχολογική ἄποψη, πού ἀπό κάπου θέλει να πιαστεί. Ὄχι να πιαστεῖ μὲ τὴν ἔννοια τὴν καλή, δηλαδὴ ἀπό κάπου να βοηθηθεῖ, γιὰ νὰ προκόψει ὄχι. Ἀπό κάπου θέλει να πιαστεί, διότι για λόγους ψυχολογικούς δὲν μπορεῖ νὰ σταθεί στα πόδια του. Προπαντός οἱ νέες ἔχουν ἀνάγκη κάπου να στηριχθοῦν. Ὅμως, αὐτὴ ἡ ἀνάγκη καὶ αὐτή ἡ ἀναζήτηση νὰ στηριχθοῦν κάπου ἔχει ἀρρωστημένο χαρακτήρα. Σ' αὐτές τις περιπτώσεις κανείς κάνει πράγματα που σὰν νὰ δίνει δικαίωμα νὰ τὸν ἐκμεταλλευθοῦν.
Αὐτό γίνεται μερικές φορές καὶ στὰ ἀνδρόγυνα. Ἡ ἄλφα ἔχει τέτοια κατάσταση ἀπό ψυχολογικῆς ἀπόψεως, πού παντρεύεται ἕναν ἄνθρωπο όχι φυσιολογικά, όπως κάθε γυναίκα παντρεύεται ἕναν ἄν δρα για να κάνει οικογένεια, ἀλλὰ ἐπειδή κατά άρρωστημένο τρόπο θέλει να βρεί κάποιον πάνω στον ὁποίο να αγιαστρωθεί. Αυτή προσκολλάται στον σύ ζυγό της καὶ ἀπὸ καὶ καὶ πέρα μπορεί ο σύζυγος αὐτὸς νὰ τὴν ἐκμεταλλευθεί, καθώς ἐκείνη ούτε δια νοείται νὰ πεί κάποια στιγμή «Σε παρακαλώ, είμαι τα έγω ἄνθρωπος». Καὶ αὐτό, γιατί ἀπὸ μέσα της θέλει ποτέ νὰ μὴ χάσει τὴν εὔνοιά του, ἀλλά για λόγους ψυχολογικά άρρωστημένους. Η όλη σχέση εἶναι πολύ άσχημη.
Καὶ ἡ ἴδια δὲν μπορεῖ μέσα στον γάμο να καλ λιεργηθεί σωστά καὶ νὰ προκόψει, καὶ ὁ ἄλλος μπο ρεῖ νὰ τὴν ἐκμεταλλευθεί ἁγρίως.
Αὐτὸ μπορεί να γίνει καὶ σὲ ἐντελῶς πνευματική σχέση
Η νέα λοιπόν που πηγαίνει στον πνευματικό και ἕνας νέος, ἀλλὰ πιὸ πολὺ οἱ γυναῖκες τὸ παθαίνουν αὐτὸ, ἀκριβῶς διότι θέλει να κερδίσει την εύνοια τοῦ πνευματικοῦ «ἐπειδὴ κάπου θέλει να στηριχθεί, καθώς πουθενά άλλοῦ δὲν μπορεῖ νὰ στηριχθεί, διότι στο σπίτι δὲν βρίσκει καμιά κατανόηση- στηρίζεται, ἀφοσιώνεται σ' αὐτόν, καὶ κυριολεκτικά σκοτώνεται, γιὰ νὰ γίνεται εὐχάριστη στον πνευματικό οδηγό. Ἀλλὰ τὸ κάνει αὐτὸ ὄχι ἀπὸ ἀρετή, ὄχι ἀπό διάθεση ὄντως εἰλικρινή και καθαρή γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ ἀπό ψυχολογική ἀνάγκη, μή χάσει την εύνοια, καθώς έχει, ὅπως εἶπαμε, ἀνάγκη να στη ριχθεί κάπου. Ἂν τώρα ὁ πνευματικός εἶναι ἄπειρος, ἂν δὲν ξέρει ἀπὸ αὐτά, θαυμάζει καὶ λέει: «Μα τι πρόθυμη ψυχή που βρῆκα! Τι καλή, τι ὑπάκουη ψυχή που βρήκα! Τι ακούραστη ψυχής Είναι πρόθυμη να κάνει καὶ τοῦτο, να κάνει κι εκείνοι» Όμως, ἡ ὅλη ἐργασία ἔχει ἀρρωστημένο χαρακτήρα και δὲν εἶναι καθόλου εὐάρεστη ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Και δὲν εἶναι δυνατόν ἡ ψυχὴ αὐτὴ νὰ ὠφελείται, μολονότι θὰ δείχνουν τὰ πράγματα ότι καὶ ἡ ψυχὴ εἶναι ἀναπαυμένη, διότι βρήκε κάπου καὶ ἀγλαστρώθηκε, προσκολλήθηκε, καὶ ἡ ἄλλη ψυχή, ὁ ὑπεύθυνος, ὁ πνευματικός οδηγός, βρῆκε ἕναν ἢ δυὸ ἀνθρώπους -ὅσους ἔχει καὶ κάνει τις δουλειές του.
Ἐὰν ὁ πνευματικός δὲν χειριστεί καλὰ τὸ θέμα, χωρίς νὰ τὸ καταλάβει, θα κάνει ζημιά μεγάλη στη νέα, διότι θα καλλιεργήσει αὐτὴ τὴν ἀρρωστημένη κατάσταση. Ἐνῶ ἐκεῖνο ποὺ πρέπει νὰ κάνει εἶναι: ἀπὸ τὸ ἕνα μέρος να δέχεται τὴν ὑπακοή, καὶ ἀπό τὸ ἄλλο μέρος να κρατήσει τη νέα σὲ ἀπόσταση, για να μάθει να στέκεται μόνη της στα πόδια της Πέφτουν λίγο βαριά αὐτὰ ποὺ λέμε, ἀλλὰ ὅμως εἶναι ἀλήθειες. Σήμερα δὲν εἶναι πολύ δύσκολο είναι ἀρκετά εὔκολο- ὄντας κανείς μέσα στην Έκ κλησία, νὰ ἔχει μέσα του αὐτά τά ἀρνητικά στοιχεία και να ταυτισθεῖ μὲ αὐτά, καὶ κατὰ τὰ ἄλλα νὰ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἕνας καλός χριστιανός καὶ νὰ παίρνει καὶ ἐπαίνους. Ἡ ἀκόμη, ἐξ ὅσων γνωρίζω, κι ἄν μπορεῖ νὰ καλυφθεῖ καὶ ἀπὸ κάποιο πρόσωπο που θὰ τὸν ὁδηγεῖ πνευματικά, εἶναι ἐνδεχόμενο ὁ πνευματικός αὐτός ὁδηγός νὰ μὴν ἀντιληφθεῖ μὲ ποιόν ἔχει νὰ κάνει στην πραγματικότητα.
Τὰ λέω ὅλα αὐτά, γιὰ νὰ προσέξουμε πάρα πολύ το θέμα αὐτὸ τῆς πλάνης. Όχι μόνο μὴν πέσουμε σε πλάνες που κατά χτυπητό τρόπο εἶναι πλάνες, εἶναι αἰρέσεις, εἶναι ὅλες αὐτὲς οἱ ψεύτικες διδασκαλίες, ἀλλὰ καὶ μὴν τυχόν ὄντας, ὅπως εἶπαμε μέσα στὴν Ἐκκλησία καί όντας καλοί χριστιανοί, τελικῶς ὑπηρετοῦμε ὄχι τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, ἀλλά, άλλα πνεύματα: τὸ πνεῦμα τοῦ ἐγωισμού, της φιλαυτίας, τῆς αὐτοδικαιώσεως, τὸ πνεῦμα τοῦτο, το πνεῦμα ἐκεῖνο. Ἔτσι, περνάει ἡ ζωή μας στην πλάνη, καὶ θὰ χαθούμε.
Ὀκτώβριος 1985 και 19-6-1988
Στις ἡμέρες μας, όποιος θέλει να σώσει την ψυχή του, πρέπει να κάνει ὑπακοή. Έξω ἀπὸ τὴν ὑπακοή, δἐν ξέρω αν μπορεί να σωθεῖ ὁ ἄνθρωπος πολύ περισσότερο αὐτοί πού ἔχουν άρρωστημένες καταστάσεις.
Αρρωστημένες ψυχολογικές καταστάσεις
Ενότητες B
Ἡ ὑπακοή εἶναι σωτηρία, ἀλλὰ καὶ δίκοπο μαχαίρι
Ἂν ὁ κάθε ἄνθρωπος εἶναι ἀνάγκη να κάνει ὑπακοή, πολύ περισσότερο ὁ ἀρρωστημένος τύπος. Καὶ σήμερα οἱ ἄνθρωποι, και προπαντός οἱ νέοι, έχουν φοβερά ψυχολογικά προβλήματα, καὶ ὅταν ἀκόμη δὲν φαίνεται αὐτό. Ὅμως, ἐνῶ ἡ ὑπακοή εἰ και σωτηρία, καί δέν γίνεται χωρίς αὐτήν, εἶναι μερικές φορές καὶ ἐπικίνδυνη, εἶναι καὶ δίκοπο μαχαίρι. Να μιλήσω πιο συγκεκριμένα:
Πηγαίνει ἕνας νέος ἡ μια νέα σε κάποιον πνευματικό ὁδηγό. Ο νέος ὅμως αὐτός -ἢ ἡ νέα- ἔχει αἱ σθήματα μειονεκτικότητος ἤ ἔχει μέσα του τέτοια κα τάσταση ἀπό ψυχολογική ἄποψη, πού ἀπό κάπου θέλει να πιαστεί. Ὄχι να πιαστεῖ μὲ τὴν ἔννοια τὴν καλή, δηλαδὴ ἀπό κάπου να βοηθηθεῖ, γιὰ νὰ προκόψει ὄχι. Ἀπό κάπου θέλει να πιαστεί, διότι για λόγους ψυχολογικούς δὲν μπορεῖ νὰ σταθεί στα πόδια του. Προπαντός οἱ νέες ἔχουν ἀνάγκη κάπου να στηριχθοῦν. Ὅμως, αὐτὴ ἡ ἀνάγκη καὶ αὐτή ἡ ἀναζήτηση νὰ στηριχθοῦν κάπου ἔχει ἀρρωστημένο χαρακτήρα. Σ' αὐτές τις περιπτώσεις κανείς κάνει πράγματα που σὰν νὰ δίνει δικαίωμα νὰ τὸν ἐκμεταλλευθοῦν.
Αὐτό γίνεται μερικές φορές καὶ στὰ ἀνδρόγυνα. Ἡ ἄλφα ἔχει τέτοια κατάσταση ἀπό ψυχολογικῆς ἀπόψεως, πού παντρεύεται ἕναν ἄνθρωπο όχι φυσιολογικά, όπως κάθε γυναίκα παντρεύεται ἕναν ἄν δρα για να κάνει οικογένεια, ἀλλὰ ἐπειδή κατά άρρωστημένο τρόπο θέλει να βρεί κάποιον πάνω στον ὁποίο να αγιαστρωθεί. Αυτή προσκολλάται στον σύ ζυγό της καὶ ἀπὸ καὶ καὶ πέρα μπορεί ο σύζυγος αὐτὸς νὰ τὴν ἐκμεταλλευθεί, καθώς ἐκείνη ούτε δια νοείται νὰ πεί κάποια στιγμή «Σε παρακαλώ, είμαι τα έγω ἄνθρωπος». Καὶ αὐτό, γιατί ἀπὸ μέσα της θέλει ποτέ νὰ μὴ χάσει τὴν εὔνοιά του, ἀλλά για λόγους ψυχολογικά άρρωστημένους. Η όλη σχέση εἶναι πολύ άσχημη.
Καὶ ἡ ἴδια δὲν μπορεῖ μέσα στον γάμο να καλ λιεργηθεί σωστά καὶ νὰ προκόψει, καὶ ὁ ἄλλος μπο ρεῖ νὰ τὴν ἐκμεταλλευθεί ἁγρίως.
Αὐτὸ μπορεί να γίνει καὶ σὲ ἐντελῶς πνευματική σχέση
Η νέα λοιπόν που πηγαίνει στον πνευματικό και ἕνας νέος, ἀλλὰ πιὸ πολὺ οἱ γυναῖκες τὸ παθαίνουν αὐτὸ, ἀκριβῶς διότι θέλει να κερδίσει την εύνοια τοῦ πνευματικοῦ «ἐπειδὴ κάπου θέλει να στηριχθεί, καθώς πουθενά άλλοῦ δὲν μπορεῖ νὰ στηριχθεί, διότι στο σπίτι δὲν βρίσκει καμιά κατανόηση- στηρίζεται, ἀφοσιώνεται σ' αὐτόν, καὶ κυριολεκτικά σκοτώνεται, γιὰ νὰ γίνεται εὐχάριστη στον πνευματικό οδηγό. Ἀλλὰ τὸ κάνει αὐτὸ ὄχι ἀπὸ ἀρετή, ὄχι ἀπό διάθεση ὄντως εἰλικρινή και καθαρή γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ ἀπό ψυχολογική ἀνάγκη, μή χάσει την εύνοια, καθώς έχει, ὅπως εἶπαμε, ἀνάγκη να στη ριχθεί κάπου. Ἂν τώρα ὁ πνευματικός εἶναι ἄπειρος, ἂν δὲν ξέρει ἀπὸ αὐτά, θαυμάζει καὶ λέει: «Μα τι πρόθυμη ψυχή που βρῆκα! Τι καλή, τι ὑπάκουη ψυχή που βρήκα! Τι ακούραστη ψυχής Είναι πρόθυμη να κάνει καὶ τοῦτο, να κάνει κι εκείνοι» Όμως, ἡ ὅλη ἐργασία ἔχει ἀρρωστημένο χαρακτήρα και δὲν εἶναι καθόλου εὐάρεστη ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Και δὲν εἶναι δυνατόν ἡ ψυχὴ αὐτὴ νὰ ὠφελείται, μολονότι θὰ δείχνουν τὰ πράγματα ότι καὶ ἡ ψυχὴ εἶναι ἀναπαυμένη, διότι βρήκε κάπου καὶ ἀγλαστρώθηκε, προσκολλήθηκε, καὶ ἡ ἄλλη ψυχή, ὁ ὑπεύθυνος, ὁ πνευματικός οδηγός, βρῆκε ἕναν ἢ δυὸ ἀνθρώπους -ὅσους ἔχει καὶ κάνει τις δουλειές του.
Ἐὰν ὁ πνευματικός δὲν χειριστεί καλὰ τὸ θέμα, χωρίς νὰ τὸ καταλάβει, θα κάνει ζημιά μεγάλη στη νέα, διότι θα καλλιεργήσει αὐτὴ τὴν ἀρρωστημένη κατάσταση. Ἐνῶ ἐκεῖνο ποὺ πρέπει νὰ κάνει εἶναι: ἀπὸ τὸ ἕνα μέρος να δέχεται τὴν ὑπακοή, καὶ ἀπό τὸ ἄλλο μέρος να κρατήσει τη νέα σὲ ἀπόσταση, για να μάθει να στέκεται μόνη της στα πόδια της Πέφτουν λίγο βαριά αὐτὰ ποὺ λέμε, ἀλλὰ ὅμως εἶναι ἀλήθειες. Σήμερα δὲν εἶναι πολύ δύσκολο είναι ἀρκετά εὔκολο- ὄντας κανείς μέσα στην Έκ κλησία, νὰ ἔχει μέσα του αὐτά τά ἀρνητικά στοιχεία και να ταυτισθεῖ μὲ αὐτά, καὶ κατὰ τὰ ἄλλα νὰ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἕνας καλός χριστιανός καὶ νὰ παίρνει καὶ ἐπαίνους. Ἡ ἀκόμη, ἐξ ὅσων γνωρίζω, κι ἄν μπορεῖ νὰ καλυφθεῖ καὶ ἀπὸ κάποιο πρόσωπο που θὰ τὸν ὁδηγεῖ πνευματικά, εἶναι ἐνδεχόμενο ὁ πνευματικός αὐτός ὁδηγός νὰ μὴν ἀντιληφθεῖ μὲ ποιόν ἔχει νὰ κάνει στην πραγματικότητα.
Τὰ λέω ὅλα αὐτά, γιὰ νὰ προσέξουμε πάρα πολύ το θέμα αὐτὸ τῆς πλάνης. Όχι μόνο μὴν πέσουμε σε πλάνες που κατά χτυπητό τρόπο εἶναι πλάνες, εἶναι αἰρέσεις, εἶναι ὅλες αὐτὲς οἱ ψεύτικες διδασκαλίες, ἀλλὰ καὶ μὴν τυχόν ὄντας, ὅπως εἶπαμε μέσα στὴν Ἐκκλησία καί όντας καλοί χριστιανοί, τελικῶς ὑπηρετοῦμε ὄχι τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, ἀλλά, άλλα πνεύματα: τὸ πνεῦμα τοῦ ἐγωισμού, της φιλαυτίας, τῆς αὐτοδικαιώσεως, τὸ πνεῦμα τοῦτο, το πνεῦμα ἐκεῖνο. Ἔτσι, περνάει ἡ ζωή μας στην πλάνη, καὶ θὰ χαθούμε.
Ὀκτώβριος 1985 και 19-6-1988
Στις ἡμέρες μας, όποιος θέλει να σώσει την ψυχή του, πρέπει να κάνει ὑπακοή. Έξω ἀπὸ τὴν ὑπακοή, δἐν ξέρω αν μπορεί να σωθεῖ ὁ ἄνθρωπος πολύ περισσότερο αὐτοί πού ἔχουν άρρωστημένες καταστάσεις.
Γ΄
Ἀγύριστο κεφάλι ὁ ἄνθρωπος
Εἶναι ἀγύριστο κεφάλι ὁ ἄνθρωπος. Ἡ ἁμαρτία ἔχει κάνει μεγάλο κακό μέσα στὸν ἄνθρωπο, καί δέν γυρίζει το κεφάλι του με τίποτε. Υπάρχουν πε ριπτώσεις, οἱ ὁποῖες εἶναι βέβαια καὶ ἀρρωστημένες καταστάσεις, πού δέν γυρίζει το κεφάλι τοῦ ἀνθρώ που με τίποτε· εἶναι φοβερές καταστάσεις. Να μήν μπλοκαριστεί κανείς, νὰ μὴν κυριευθεῖ ἀπὸ ἔμμονες ἰδέες· δὲν ἀλλάζει. Ὄχι ὅτι εἶναι αὐτό ἀπόλυτο, ἀλλά φαίνεται ἀκριβῶς στις περιπτώσεις αὐτές ἡ δύναμη τῆς ἁμαρτίας, καί τὸ ὅλο κακό πού κάνει ἡ ἁμαρτία μέσα στον ἄνθρωπο.
8-8-1996
Προστατεύει τίς ἀδυναμίες του, γιατί τίς θεωρεῖ ὡς τὸ ἀτού του
Ἡ προσωπικότητά μας δέν ἔχει μόνο πράγματα πού εἶναι καθαρά ἁμαρτίες. Π.χ., κάποιος λέει ψέματα. Δὲν μπορεῖ· θὰ παραδεχθεῖ ὅτι ψεύδεται, ὅτι αὐτό εἶναι ἁμαρτία. Κάποιος ἄλλος συνηθίζει κάτι ἄλλο. Μπορεῖ νὰ ἔχει κανείς φοβερά κουσούρια, φοβερές ἀδυναμίες. Ὑπάρχουν ὅμως μέσα μας καί ἀρρωστημένα πράγματα, τὰ ὁποῖα τί κάνουν, Ὑπηρετοῦν φυσικά τή φιλαυτία. Σάν σκλάβοι αὐτὰ τὰ ἀρρωστημένα ὑπηρετοῦν τὸ ἐγώ, ὑπηρετοῦν τὸ θέλημα Έχουμε πολλά μὴ καλὰ μέσα μας, καὶ πολλοί εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ δὲν λένε ἁπλῶς: «Ἔτσι εἶμαι ἐγών δὲν ἀλλάζων, ἀλλὰ προχωρούν πιο πέρα. Δηλαδή, δυστυχῶς ὅλα αὐτὰ τὰ κουσούρια, ὅλες αὐτές τις ἰδιορρυθμίες καὶ τῆς ὅποιες καταστάσεις τους τα θεωροῦν καλά, καὶ ὅτι εἶναι τὰ ἀτού τους. Ὁ καθένας μας νὰ βάλει κάτω τὸν ἑαυτό του καί, ὅ,τι εἶναι τὸ ἀτού μας, ὅτι εἶναι τὸ καλύτερο τοῦ ἑαυτοῦ μας, νὰ τὸ θεωρήσουμε ὡς κάτι τὸ πολύ ἐπικίνδυνο. Μή διστάσεις νὰ τὸ χτυπήσεις ἀλύπητα, νὰ τὸ ἀπορρίψεις ἀλύπητα καὶ μὴν κάθεσαι καὶ τὸ λιβανίζεις.
Έχουμε λοιπόν καὶ αὐτές τις περιπτώσεις, πού κανείς τίς ἀδυναμίες του, τίς ἀρρωστημένες καταστάσεις του, τα κουσούρια του, τα πάθη του, την ἁμαρτία του, τὴν ἀντίδρασή του, τὰ θεωρεῖ ὡς κάτι πολύ καλό. Αὐτός εἶναι πού προστατεύει την κατάστασή του με ὅλες τίς δυνάμεις του καί δέν παραδίδεται με τίποτε. Κατά τά ἄλλα, μπορεῖ νὰ εἶναι χριστιανός.
11-8-1996
Ἂν μετανοήσεις ἀληθινά, ἀποκλείεται να μείνει ἡ ἐνοχή
Ἀπό τότε που ήρθε ὁ Χριστός καὶ ἀνέλαβε να σώσει τὸν ἄνθρωπο, ὄντως τον σώζει. Καί ἁμαρτίες νὰ ἔχεις κάνει καὶ ὅ,τι ἄλλο, γλιτώνεις ἀπὸ ἐνοχές, ἀρκεῖ νὰ μετανοήσεις. Ὅ,τι καὶ νὰ ἔχεις κάνει, ἂν μετανοήσεις ἀληθινά, ἀποκλείεται να μείνει ἡ ἐνοχή. Αποκλείεται. Φεύγει αμέσως ἡ ἑνοχή, φεύγουν αμέσως οἱ τύψεις, διότι έμπιστεύεσαι στο έλεος του Θεού, στὴν εὐσπλαχνία τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἀμετανόητος ἄνθρωπος έχει ενοχές. Ὁ ἔχων ενοχές μάλλον δὲν ἔχει μετανοήσει. Ή, μπορεί ὅλο αὐτὸ τὸ πράγμα να κουκουλώνεται μὲ μιὰ ψυχοπάθεια, καὶ νὰ ἔχει και νείς ψευτοενοχές. Οπότε, πρέπει νὰ ἐντοπίσουμε την ψυχοπάθεια, να βρούμε πῶς δουλεύει μέσα στην ψυχή καὶ πῶς ἐκδηλώνεται, καὶ κάνει τὸν ἄνθρωπο ἄνω κάτω, καὶ ἔτσι εἶναι δυστυχισμένος.
Ἁπλά εἶναι τὰ πράγματα. Άπλά. Καὶ ἄνετα μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι εἶναι καὶ εἶκολα. Βέβαια, ὅπως ἔλεγε ἕνας παππούς, κάθε δουλειά εἶναι εὔκολη, ἀλλά γι' αὐτὸν ποὺ τὴν ξέρει τη δουλειά. Ἁπλά λοιπόν εἶναι τὰ πράγματα καὶ εὐκολα, ἀρκεῖ νὰ βροῦμε το μυστικό.
13-12-1992
Ἡ ψυχοπαθολογική κατάσταση ζυμωμένη μὲ τὴν ἁμαρτία
Δὲν παίζουμε μὲ τὴν ἁμαρτία. Ἀπὸ τὴν ἁμαρτία μᾶς λυτρώνει ὁ Κύριος, ἀλλά μόνο ἂν ὁ ἄνθρωπος τὰ πάρει σοβαρά τα πράγματα. Καί πρέπει νὰ μᾶς ἀνησυχήσει αὐτό: Γιατί μένει ἡ ἁμαρτία; Γιατί ξανακάνουμε ἁμαρτία; Η λοιπόν δέν μετανοοῦμε ἀληθινά ἢ κάποια ψυχοπαθολογική κατάσταση ἔχουμε -καὶ δὲν τὸ καταλαβαίνουμε- ἡ ὁποία εἶναι ζυμωμένη μὲ τὴν ἁμαρτία. Ὁπότε, οὔτε να μετανοήσει κανείς μπορεῖ, ἀλλὰ οὔτε καὶ νὰ καταλάβει τί γίνε ται ἀκριβῶς. Ἡ ψυχοπαθολογική αὐτή κατάσταση δὲν θέλει νὰ φύγει ἀπὸ κεῖ ποὺ εἶναι, ὁπότε μένει καὶ ἡ ἁμαρτία.
Ὅταν ὅμως κανείς ἀνησυχήσει γιὰ τὰ καλά, με τὴν καλὴ ἔννοια, καὶ πάρει στα σοβαρά τὴν ὅλη ὑπόθεση -φυσικά χρειάζεται καὶ νὰ ρωτήσει και να μελετήσει καί κυρίως νὰ ἔχει διάθεση να μετανοήσει, νὰ ἔχει διάθεση να λυτρωθεῖ ἀπὸ τὴν ἀσθένειά του-βοηθάει ὕστερα ὁ Θεός, φωτίζει τὸν ἄνθρωπο, καὶ ἔτσι λυτρώνεται.
23-12-1995
Δὲν θέλει νὰ δεῖ τί τοῦ συμβαίνει
Ὁ κάθε ἄνθρωπος πού ἔχει μια κάποια ψυχο-παθολογική κατάσταση, ἄν εἰλικρινά και τίμια, βοηθούμενος βέβαια ἀπό κάποιον, στρωνόταν κάτω καί ἤθελε νὰ δεῖ ἀκριβῶς τί τοῦ συμβαίνει και να το παραδεχθεί, σιγά-σιγά θα γιατρευόταν, ὁπότε θα ἡσύχαζε, θὰ εἰρήνευε, καί θὰ ἐδημιουργεῖτο μέσα του πολύ καλή κατάσταση.
Δέν θέλει ὅμως· δέν θέλει. Εἶναι τέτοια ἡ φύση αὐτῶν τῶν ἀσθενειῶν πού κάνουν τὸν ἄνθρωπο να μή θέλει νὰ δεῖ τί ἀκριβῶς τοῦ συμβαίνει. Ὁ ἄνθρωπος βέβαια αἰσθάνεται ἀνήσυχος, ταραγμένος, καί γι' αὐτὸ τρέχει ἀπό δῶ καὶ ἀπὸ κεῖ νὰ βρεῖ ἄλλα πράγματα, πού νομίζει ὅτι τοῦ λείπουν, καὶ πού νομίζει ὅτι θὰ τὸν ἱκανοποιήσουν, γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ στέκεται στα πόδια του. Ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς ζεῖ ἕνα μαρτύριο σε όλη του τη ζωή, έως ότου να θελήσει νὰ δεῖ τί ἀκριβῶς τοῦ συμβαίνει.
19-1-1997
Τὸ ἀδύνατο σημεῖο μας προδίδει την ψυχή
Ἐγώ θα τολμοῦσα νὰ πῶ ὅτι ὁρισμένοι άνθρω ποι, ὁρισμένες ψυχές δὲν εἶναι ἁπλῶς ὅτι ἔκαναν μιά συγκεκριμένη ἁμαρτία, εἴτε ἕνεκα τῆς οἰήσεως εἴτε ἕνεκα τῆς ἐπιθυμίας εἴτε ἕνεκα τῆς φιλοχρηματίας, ἀλλὰ ἔχουν κάτι ἀρρωστημένο, τὸ ὁποῖο ὅμως τὸ οἰκονόμησε ὁ Θεός νὰ ὑπάρχει καὶ ξέρει ὁ Θεός γιατί βαθύτερα ὑπάρχει αὐτό. Πάντως, εἶναι τὸ ἀδύ-νατο σημείο τους. Υπάρχουν ψυχές οἱ ὁποῖες, τρόπον τινά, τὰ ἄλλα εὐχαρίστως τα δέχονται, ἀλλά σ' αὐτὸ τὸ σημεῖο τὸ ἀδύνατο θὰ ἤθελαν νὰ μὴ δοκιμαστοῦν.
Ὁ Θεός, ἐπαναλαμβάνω, γνωρίζει τὸ ἀδύνατο σημεῖο τοῦ καθενός μας, αὐτό δηλαδή πού προδίδει τὴν ψυχή καί την παραδίδει στον διάβολο. Το ξέρει αὐτό ὁ Θεός καὶ γι' αὐτό ἐπιτρέπει να ταλαιπωρη-θοῦμε, νὰ χτυπηθοῦμε, να ζοριστοῦμε στο ἀδύνατο σημεῖο, ἑπομένως να ταλαιπωρηθεῖ ὁ ὅλος ἑαυτός μας, γιατί δὲν εἶναι ἕνα κάτι που μποροῦμε νὰ τὸ κόψουμε, να το πετάξουμε και να ξεγλιτώσουμε.
Ὅταν καί το μικρό δάχτυλο τοῦ ποδιοῦ πονάει, πονάει ὅλος ὁ ἄνθρωπος καί ὅταν τὸ μικρό δάχτυλο τοῦ χεριοῦ πονάει, πονάει ὅλος ὁ ἄνθρωπος. Ἔτσι καὶ ἐδῶ. Ὁ ἄνθρωπος διὰ τοῦ ἀδυνάτου σημείου πονάει, ὑποφέρει, πλήττεται. Τον στριμώχνει ὁ Θεός -θὰ πῶ αὐτὴ τὴ λέξη, γιατί χρειάζεται- ὥστε κατά κάποιον τρόπο να πληρώσει κανείς, να τιμωρηθεί. ετσι, ἀλλιῶς δὲν γίνεται Ἀλλιῶς, δὲν μετανοεί, δὲν ταπεινώνεται, δέν γίνεται ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ.
Ξέρω πολλές ψυχές που, ἀπὸ δῶ τὸ ἔχουν, ἀπὸ κεῖ τὸ ἔχουν, ὅλα εὐχαρίστως τὰ κάνουν, ἀλλά θέλουν να ξεφύγουν ἀπὸ τὸ νὰ δοκιμαστοῦν στὸ ἀδύ νατο σημείο τους. Δὲν θὰ τὸ ξεφύγεις. Το πικρό αὐτό ποτήρι θὰ τὸ πιεῖς, καὶ ἔτσι θὰ σωθεῖ ἡ ψυχή σου.
17-5-1997
«Θεέ μου, ἐμένα να με σώσεις χωρίς να μετανοήσω»
Ἕνας ἀρρωστημένος τύπος, ἐνῶ θέλει νὰ εἰρηνεύσει, δὲν εἰρηνεύει. Γιατί; Διότι ἔχει αἰσθήματα κατωτερότητος, διότι εἶναι πληγωμένος· ὅμως, σε τελευταία ἀνάλυση, διότι δέν θέλει νὰ ταπεινωθεί καὶ νὰ μετανοήσει ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Δέν θέλει να πάρει τέτοια στάση. Βέβαια, μπορεῖ νὰ γίνεται μέσα του ὅλη αὐτή ἡ ἄσχημη λειτουργία, χωρίς νὰ τὸ καταλαβαίνει. Ἀλλὰ ὅσο κι ἂν δὲν τὸ καταλαβαίνει, εἶναι σὰν νὰ λέει: «Θεέ μου, ἐμένα να με σώσεις, χωρίς να μετανοήσω, ἐμένα νὰ μὲ σώσεις, χωρίς να ἀναγνωρίσω ὅτι ἁμάρτησα».
12-8-1998
Ἀγύριστο κεφάλι ὁ ἄνθρωπος
Εἶναι ἀγύριστο κεφάλι ὁ ἄνθρωπος. Ἡ ἁμαρτία ἔχει κάνει μεγάλο κακό μέσα στὸν ἄνθρωπο, καί δέν γυρίζει το κεφάλι του με τίποτε. Υπάρχουν πε ριπτώσεις, οἱ ὁποῖες εἶναι βέβαια καὶ ἀρρωστημένες καταστάσεις, πού δέν γυρίζει το κεφάλι τοῦ ἀνθρώ που με τίποτε· εἶναι φοβερές καταστάσεις. Να μήν μπλοκαριστεί κανείς, νὰ μὴν κυριευθεῖ ἀπὸ ἔμμονες ἰδέες· δὲν ἀλλάζει. Ὄχι ὅτι εἶναι αὐτό ἀπόλυτο, ἀλλά φαίνεται ἀκριβῶς στις περιπτώσεις αὐτές ἡ δύναμη τῆς ἁμαρτίας, καί τὸ ὅλο κακό πού κάνει ἡ ἁμαρτία μέσα στον ἄνθρωπο.
8-8-1996
Προστατεύει τίς ἀδυναμίες του, γιατί τίς θεωρεῖ ὡς τὸ ἀτού του
Ἡ προσωπικότητά μας δέν ἔχει μόνο πράγματα πού εἶναι καθαρά ἁμαρτίες. Π.χ., κάποιος λέει ψέματα. Δὲν μπορεῖ· θὰ παραδεχθεῖ ὅτι ψεύδεται, ὅτι αὐτό εἶναι ἁμαρτία. Κάποιος ἄλλος συνηθίζει κάτι ἄλλο. Μπορεῖ νὰ ἔχει κανείς φοβερά κουσούρια, φοβερές ἀδυναμίες. Ὑπάρχουν ὅμως μέσα μας καί ἀρρωστημένα πράγματα, τὰ ὁποῖα τί κάνουν, Ὑπηρετοῦν φυσικά τή φιλαυτία. Σάν σκλάβοι αὐτὰ τὰ ἀρρωστημένα ὑπηρετοῦν τὸ ἐγώ, ὑπηρετοῦν τὸ θέλημα Έχουμε πολλά μὴ καλὰ μέσα μας, καὶ πολλοί εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ δὲν λένε ἁπλῶς: «Ἔτσι εἶμαι ἐγών δὲν ἀλλάζων, ἀλλὰ προχωρούν πιο πέρα. Δηλαδή, δυστυχῶς ὅλα αὐτὰ τὰ κουσούρια, ὅλες αὐτές τις ἰδιορρυθμίες καὶ τῆς ὅποιες καταστάσεις τους τα θεωροῦν καλά, καὶ ὅτι εἶναι τὰ ἀτού τους. Ὁ καθένας μας νὰ βάλει κάτω τὸν ἑαυτό του καί, ὅ,τι εἶναι τὸ ἀτού μας, ὅτι εἶναι τὸ καλύτερο τοῦ ἑαυτοῦ μας, νὰ τὸ θεωρήσουμε ὡς κάτι τὸ πολύ ἐπικίνδυνο. Μή διστάσεις νὰ τὸ χτυπήσεις ἀλύπητα, νὰ τὸ ἀπορρίψεις ἀλύπητα καὶ μὴν κάθεσαι καὶ τὸ λιβανίζεις.
Έχουμε λοιπόν καὶ αὐτές τις περιπτώσεις, πού κανείς τίς ἀδυναμίες του, τίς ἀρρωστημένες καταστάσεις του, τα κουσούρια του, τα πάθη του, την ἁμαρτία του, τὴν ἀντίδρασή του, τὰ θεωρεῖ ὡς κάτι πολύ καλό. Αὐτός εἶναι πού προστατεύει την κατάστασή του με ὅλες τίς δυνάμεις του καί δέν παραδίδεται με τίποτε. Κατά τά ἄλλα, μπορεῖ νὰ εἶναι χριστιανός.
11-8-1996
Ἂν μετανοήσεις ἀληθινά, ἀποκλείεται να μείνει ἡ ἐνοχή
Ἀπό τότε που ήρθε ὁ Χριστός καὶ ἀνέλαβε να σώσει τὸν ἄνθρωπο, ὄντως τον σώζει. Καί ἁμαρτίες νὰ ἔχεις κάνει καὶ ὅ,τι ἄλλο, γλιτώνεις ἀπὸ ἐνοχές, ἀρκεῖ νὰ μετανοήσεις. Ὅ,τι καὶ νὰ ἔχεις κάνει, ἂν μετανοήσεις ἀληθινά, ἀποκλείεται να μείνει ἡ ἐνοχή. Αποκλείεται. Φεύγει αμέσως ἡ ἑνοχή, φεύγουν αμέσως οἱ τύψεις, διότι έμπιστεύεσαι στο έλεος του Θεού, στὴν εὐσπλαχνία τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἀμετανόητος ἄνθρωπος έχει ενοχές. Ὁ ἔχων ενοχές μάλλον δὲν ἔχει μετανοήσει. Ή, μπορεί ὅλο αὐτὸ τὸ πράγμα να κουκουλώνεται μὲ μιὰ ψυχοπάθεια, καὶ νὰ ἔχει και νείς ψευτοενοχές. Οπότε, πρέπει νὰ ἐντοπίσουμε την ψυχοπάθεια, να βρούμε πῶς δουλεύει μέσα στην ψυχή καὶ πῶς ἐκδηλώνεται, καὶ κάνει τὸν ἄνθρωπο ἄνω κάτω, καὶ ἔτσι εἶναι δυστυχισμένος.
Ἁπλά εἶναι τὰ πράγματα. Άπλά. Καὶ ἄνετα μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι εἶναι καὶ εἶκολα. Βέβαια, ὅπως ἔλεγε ἕνας παππούς, κάθε δουλειά εἶναι εὔκολη, ἀλλά γι' αὐτὸν ποὺ τὴν ξέρει τη δουλειά. Ἁπλά λοιπόν εἶναι τὰ πράγματα καὶ εὐκολα, ἀρκεῖ νὰ βροῦμε το μυστικό.
13-12-1992
Ἡ ψυχοπαθολογική κατάσταση ζυμωμένη μὲ τὴν ἁμαρτία
Δὲν παίζουμε μὲ τὴν ἁμαρτία. Ἀπὸ τὴν ἁμαρτία μᾶς λυτρώνει ὁ Κύριος, ἀλλά μόνο ἂν ὁ ἄνθρωπος τὰ πάρει σοβαρά τα πράγματα. Καί πρέπει νὰ μᾶς ἀνησυχήσει αὐτό: Γιατί μένει ἡ ἁμαρτία; Γιατί ξανακάνουμε ἁμαρτία; Η λοιπόν δέν μετανοοῦμε ἀληθινά ἢ κάποια ψυχοπαθολογική κατάσταση ἔχουμε -καὶ δὲν τὸ καταλαβαίνουμε- ἡ ὁποία εἶναι ζυμωμένη μὲ τὴν ἁμαρτία. Ὁπότε, οὔτε να μετανοήσει κανείς μπορεῖ, ἀλλὰ οὔτε καὶ νὰ καταλάβει τί γίνε ται ἀκριβῶς. Ἡ ψυχοπαθολογική αὐτή κατάσταση δὲν θέλει νὰ φύγει ἀπὸ κεῖ ποὺ εἶναι, ὁπότε μένει καὶ ἡ ἁμαρτία.
Ὅταν ὅμως κανείς ἀνησυχήσει γιὰ τὰ καλά, με τὴν καλὴ ἔννοια, καὶ πάρει στα σοβαρά τὴν ὅλη ὑπόθεση -φυσικά χρειάζεται καὶ νὰ ρωτήσει και να μελετήσει καί κυρίως νὰ ἔχει διάθεση να μετανοήσει, νὰ ἔχει διάθεση να λυτρωθεῖ ἀπὸ τὴν ἀσθένειά του-βοηθάει ὕστερα ὁ Θεός, φωτίζει τὸν ἄνθρωπο, καὶ ἔτσι λυτρώνεται.
23-12-1995
Δὲν θέλει νὰ δεῖ τί τοῦ συμβαίνει
Ὁ κάθε ἄνθρωπος πού ἔχει μια κάποια ψυχο-παθολογική κατάσταση, ἄν εἰλικρινά και τίμια, βοηθούμενος βέβαια ἀπό κάποιον, στρωνόταν κάτω καί ἤθελε νὰ δεῖ ἀκριβῶς τί τοῦ συμβαίνει και να το παραδεχθεί, σιγά-σιγά θα γιατρευόταν, ὁπότε θα ἡσύχαζε, θὰ εἰρήνευε, καί θὰ ἐδημιουργεῖτο μέσα του πολύ καλή κατάσταση.
Δέν θέλει ὅμως· δέν θέλει. Εἶναι τέτοια ἡ φύση αὐτῶν τῶν ἀσθενειῶν πού κάνουν τὸν ἄνθρωπο να μή θέλει νὰ δεῖ τί ἀκριβῶς τοῦ συμβαίνει. Ὁ ἄνθρωπος βέβαια αἰσθάνεται ἀνήσυχος, ταραγμένος, καί γι' αὐτὸ τρέχει ἀπό δῶ καὶ ἀπὸ κεῖ νὰ βρεῖ ἄλλα πράγματα, πού νομίζει ὅτι τοῦ λείπουν, καὶ πού νομίζει ὅτι θὰ τὸν ἱκανοποιήσουν, γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ στέκεται στα πόδια του. Ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς ζεῖ ἕνα μαρτύριο σε όλη του τη ζωή, έως ότου να θελήσει νὰ δεῖ τί ἀκριβῶς τοῦ συμβαίνει.
19-1-1997
Τὸ ἀδύνατο σημεῖο μας προδίδει την ψυχή
Ἐγώ θα τολμοῦσα νὰ πῶ ὅτι ὁρισμένοι άνθρω ποι, ὁρισμένες ψυχές δὲν εἶναι ἁπλῶς ὅτι ἔκαναν μιά συγκεκριμένη ἁμαρτία, εἴτε ἕνεκα τῆς οἰήσεως εἴτε ἕνεκα τῆς ἐπιθυμίας εἴτε ἕνεκα τῆς φιλοχρηματίας, ἀλλὰ ἔχουν κάτι ἀρρωστημένο, τὸ ὁποῖο ὅμως τὸ οἰκονόμησε ὁ Θεός νὰ ὑπάρχει καὶ ξέρει ὁ Θεός γιατί βαθύτερα ὑπάρχει αὐτό. Πάντως, εἶναι τὸ ἀδύ-νατο σημείο τους. Υπάρχουν ψυχές οἱ ὁποῖες, τρόπον τινά, τὰ ἄλλα εὐχαρίστως τα δέχονται, ἀλλά σ' αὐτὸ τὸ σημεῖο τὸ ἀδύνατο θὰ ἤθελαν νὰ μὴ δοκιμαστοῦν.
Ὁ Θεός, ἐπαναλαμβάνω, γνωρίζει τὸ ἀδύνατο σημεῖο τοῦ καθενός μας, αὐτό δηλαδή πού προδίδει τὴν ψυχή καί την παραδίδει στον διάβολο. Το ξέρει αὐτό ὁ Θεός καὶ γι' αὐτό ἐπιτρέπει να ταλαιπωρη-θοῦμε, νὰ χτυπηθοῦμε, να ζοριστοῦμε στο ἀδύνατο σημεῖο, ἑπομένως να ταλαιπωρηθεῖ ὁ ὅλος ἑαυτός μας, γιατί δὲν εἶναι ἕνα κάτι που μποροῦμε νὰ τὸ κόψουμε, να το πετάξουμε και να ξεγλιτώσουμε.
Ὅταν καί το μικρό δάχτυλο τοῦ ποδιοῦ πονάει, πονάει ὅλος ὁ ἄνθρωπος καί ὅταν τὸ μικρό δάχτυλο τοῦ χεριοῦ πονάει, πονάει ὅλος ὁ ἄνθρωπος. Ἔτσι καὶ ἐδῶ. Ὁ ἄνθρωπος διὰ τοῦ ἀδυνάτου σημείου πονάει, ὑποφέρει, πλήττεται. Τον στριμώχνει ὁ Θεός -θὰ πῶ αὐτὴ τὴ λέξη, γιατί χρειάζεται- ὥστε κατά κάποιον τρόπο να πληρώσει κανείς, να τιμωρηθεί. ετσι, ἀλλιῶς δὲν γίνεται Ἀλλιῶς, δὲν μετανοεί, δὲν ταπεινώνεται, δέν γίνεται ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ.
Ξέρω πολλές ψυχές που, ἀπὸ δῶ τὸ ἔχουν, ἀπὸ κεῖ τὸ ἔχουν, ὅλα εὐχαρίστως τὰ κάνουν, ἀλλά θέλουν να ξεφύγουν ἀπὸ τὸ νὰ δοκιμαστοῦν στὸ ἀδύ νατο σημείο τους. Δὲν θὰ τὸ ξεφύγεις. Το πικρό αὐτό ποτήρι θὰ τὸ πιεῖς, καὶ ἔτσι θὰ σωθεῖ ἡ ψυχή σου.
17-5-1997
«Θεέ μου, ἐμένα να με σώσεις χωρίς να μετανοήσω»
Ἕνας ἀρρωστημένος τύπος, ἐνῶ θέλει νὰ εἰρηνεύσει, δὲν εἰρηνεύει. Γιατί; Διότι ἔχει αἰσθήματα κατωτερότητος, διότι εἶναι πληγωμένος· ὅμως, σε τελευταία ἀνάλυση, διότι δέν θέλει νὰ ταπεινωθεί καὶ νὰ μετανοήσει ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Δέν θέλει να πάρει τέτοια στάση. Βέβαια, μπορεῖ νὰ γίνεται μέσα του ὅλη αὐτή ἡ ἄσχημη λειτουργία, χωρίς νὰ τὸ καταλαβαίνει. Ἀλλὰ ὅσο κι ἂν δὲν τὸ καταλαβαίνει, εἶναι σὰν νὰ λέει: «Θεέ μου, ἐμένα να με σώσεις, χωρίς να μετανοήσω, ἐμένα νὰ μὲ σώσεις, χωρίς να ἀναγνωρίσω ὅτι ἁμάρτησα».
12-8-1998
