Η ζωή του Ιησού 5
Του G. W. F Hegel, περιλαμβάνεται στη συλλογή: Τα νεανικά θεολογικά κείμενα
Του G. W. F Hegel, περιλαμβάνεται στη συλλογή: Τα νεανικά θεολογικά κείμενα
Η ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η καθαρή, για κάθε καί από κάθε περιορισμό ανίκανη (ανεπίδεκτη), Λογική, είναι η ίδια η Θεότητα. Σύμφωνα με τη Λογική, λοιπόν, έχει διαμορφωθεί το σχέδιο του κόσμου εν γένει· η Λογική είναι εκείνη που διδάσκει στον άνθρωπο τον προορισμό του, τον απόλυτο σκοπό της ζωής του· συχνά βεβαίως έχει συσκοτιστεί, όμως ποτέ δεν έχει εντελώς σβήσει· ακόμη και μέσα στο σκοτάδι πάντοτε διατηρήθηκε μια αμυδρή της ανταύγεια.
Ανάμεσα στους Ιουδαίους ήταν ο Ιωάννης εκείνος που υπενθύμισε στους ανθρώπους αυτήν την αξία τους — αξία που δεν έπρεπε να τους είναι ξένη, αλλά να την αναζητήσουν μέσα τους, στο αληθινό τους εγώ· όχι στην καταγωγή, όχι στην επιθυμία για ευτυχία, όχι στο να είναι υπηρέτες ενός άνδρα πολύ σεβαστού, αλλά στην καλλιέργεια της θείας σπίθας που τους έχει δοθεί· αυτής που τους δίνει τη μαρτυρία ότι, με έναν ανώτερο τρόπο, κατάγονται από τη Θεότητα την ίδια.
Ανάμεσα στους Ιουδαίους ήταν ο Ιωάννης εκείνος που υπενθύμισε στους ανθρώπους αυτήν την αξία τους — αξία που δεν έπρεπε να τους είναι ξένη, αλλά να την αναζητήσουν μέσα τους, στο αληθινό τους εγώ· όχι στην καταγωγή, όχι στην επιθυμία για ευτυχία, όχι στο να είναι υπηρέτες ενός άνδρα πολύ σεβαστού, αλλά στην καλλιέργεια της θείας σπίθας που τους έχει δοθεί· αυτής που τους δίνει τη μαρτυρία ότι, με έναν ανώτερο τρόπο, κατάγονται από τη Θεότητα την ίδια.
Η καλλιέργεια της Λογικής είναι η μόνη πηγή της αλήθειας και της γαλήνης· και ο Ιωάννης δεν ισχυριζόταν ότι την κατείχε αποκλειστικά ή ότι ήταν σπάνια, αλλά ότι όλοι οι άνθρωποι μπορούν να την αναπτύξουν μέσα τους.
Μετά από μακρύτερη παραμονή στην Ιερουσαλήμ από ό,τι συνήθιζε ο Ιησούς (διότι έμεινε από τη Γιορτή της Σκηνοπηγίας έως τη Γιορτή των Εγκαινίων του Ναού τον Δεκέμβριο*), επέστρεψε ο Ιησούς —και μάλιστα για τελευταία φορά— στην περιοχή που ήταν ο συνηθισμένος τόπος της ζωής του, στη Γαλιλαία. Κατά τον καιρό της παραμονής του εκεί φαίνεται πως δεν δίδασκε πια μπροστά σε μεγάλο πλήθος, όπως πριν, αλλά ασχολήθηκε κυρίως με τη μόρφωση των μαθητών του.
Στην Καπερναούμ του ζήτησαν τον ετήσιο φόρο για το συμφέρον του Ναού. «Τι νομίζεις, Πέτρε;» είπε σε αυτόν, όταν μπήκε μαζί του στο σπίτι. «Οι βασιλιάδες της γης από ποιους εισπράττουν φόρους; Από τους γιους τους ή από άλλους;» «Από άλλους», είπε ο Πέτρος. «Άρα λοιπόν οι γιοι είναι ελεύθεροι», ανταπέδωσε ο Ιησούς, «κι εμείς, που λατρεύουμε τον Θεό με τον αληθινό, πνευματικό τρόπο της λέξης, δεν θα ήμασταν υποχρεωμένοι να συμβάλουμε στη διατήρηση ενός ναού, του οποίου δεν έχουμε ανάγκη για να υπηρετήσουμε τον Θεό, αφού επιδιώκουμε να το κάνουμε αυτό με έναν καλό τρόπο ζωής. Όμως, για να μην πάρουν αφορμή για σκανδαλισμό, και για να μη δείξουμε περιφρόνηση προς εκείνο που τους είναι τόσο ιερό, πλήρωσε για μας».
Μεταξύ των μαθητών του Ιησού προέκυψε έριδα σχετικά με τον βαθμό ανωτερότητας που ανήκε στον καθένα, ιδιαίτερα στη Βασιλεία του Θεού, όταν κάποτε θα φανερωνόταν, αφού ακόμη συνέδεαν με αυτήν πολύ αισθησιακές ιδέες και δεν είχαν ακόμη απαλλαγεί εντελώς από την ιουδαϊκή αντίληψη περί μιας κοσμικής βασιλείας· ούτε είχαν σχηματίσει καθαρά την ιδέα της Βασιλείας του Θεού ως μιας βασιλείας του αγαθού, όπου κυβερνούν μόνο ο λόγος και ο νόμος.
Ο Ιησούς άκουσε με λύπη αυτή την έριδα, έπειτα κάλεσε ένα παιδί και τους είπε: «Αν δεν αλλάξετε και δεν επιστρέψετε στην αθωότητα, στην απλότητα και στην έλλειψη αξιώσεων που έχει αυτό το παιδί, δεν είστε πραγματικά πολίτες της Βασιλείας του Θεού. Όποιος νιώθει πως μπορεί να υψώνεται υπεράνω των άλλων, ακόμη και ενός τέτοιου παιδιού, και πιστεύει ότι μπορεί να το αντιμετωπίζει αδιάφορα, είναι ανάξιος. Όποιος όμως προσβάλλει την αγιότητα της αθωότητας και πληγώνει την καθαρότητά της, γι’ αυτόν θα ήταν καλύτερα να του κρεμούσαν έναν μυλόπετρα στον λαιμό και να τον καταπόντιζαν στη θάλασσα.
Στον κόσμο βέβαια ποτέ δεν θα λείψουν τά προσκόμματα απέναντι σε μια καθαρή διάθεση, αλλά αλλοίμονο στον άνθρωπο που τα προκαλεί! Προσέχετε καλά να μην περιφρονείτε κανέναν — και λιγότερο απ’ όλους την απλότητα της καρδιάς· είναι το πιο τρυφερό, το πιο ευγενικό άνθος της ανθρωπότητας — το καθαρότερο είδωλο της θεότητας· αυτή και μόνο δίνει έναν, και μάλιστα τον υψηλότερο, βαθμό αξίας. Σε αυτήν την απλότητα αξίζει να θυσιάσετε ό,τι είναι οι πιο αγαπητές σας κλίσεις, κάθε κίνηση ματαιοδοξίας ή φιλοδοξίας, ή ψεύτικης ντροπής, όλες τις σκέψεις περί συμφέροντος ή ωφέλειας· αν επιδιώκετε αυτήν, αν ξέρετε να εκτιμάτε την αξιοπρέπεια στην οποία είναι προορισμένος κάθε άνθρωπος και για την οποία είναι ικανός· και αν τελικά σκεφθείτε ότι δεν μπορούν σε όλα τα δέντρα να φυτρώνουν τα ίδια φλοιώματα, αλλά ότι όποιος, σε ό,τι αφορά τα αναγκαία της ανθρωπότητας, δεν είναι εναντίον σας, αλλά κατά τα άλλα — σε αδιάφορα πράγματα — έχει άλλες συνήθειες, άλλους τρόπους, αυτός είναι με το μέρος σας, τότε καμία ζήλια, καμία υπεροψία προς τους άλλους δεν θα σας κυριεύσει.
Κι όπου πιστεύετε πραγματικά πως κάτι έχει χαθεί, εκεί να κοπιάζετε όχι για να το περιφρονήσετε, αλλά για να το διορθώσετε, να οδηγήσετε τον άνθρωπο στον δρόμο της αρετής. Τι νομίζετε; Δεν θα διασχίσει ο ποιμένας τα βουνά, αν από τα εκατό πρόβατα ένα χαθεί, για να αναζητήσει αυτό που πλανήθηκε; Και όταν έχει την τύχη να το βρει, η χαρά του γι’ αυτό θα είναι μεγαλύτερη από εκείνη για τα ενενήντα εννέα που δεν πλανήθηκαν».
Αν όμως ένας άνθρωπος αμαρτήσει εναντίον σου, προσπάθησε να το τακτοποιήσεις μεταξύ αυτού και εσένα, φέρ’ τον σε εξήγηση και συνεννοήσου μαζί του. Αν σε ακούσει, τότε είναι δικό σου σφάλμα αν δεν μπορέσεις να συμφιλιωθείς μαζί του· αν όμως δεν σε ακούσει, τότε πάρε μαζί σου έναν ή δύο ακόμη, για να αρθεί η παρανόηση· κι αν ούτε αυτό πετύχει, τότε υποβάλετε τη διαφορά σας στην κρίση περισσότερων διαιτητών. Αν και τότε δεν σας δώσει το χέρι για συμφιλίωση, κι εσύ από τη δική σου πλευρά έχεις κάνει ό,τι μπορούσες, τότε απόφυγέ τον και μην έχεις πλέον τίποτε να κάνεις μαζί του.
Προσβολές και αδικίες που οι άνθρωποι συγχωρούν ο ένας στον άλλον και αποκαθιστούν μεταξύ τους, είναι συγχωρημένες και στον ουρανό. Όταν βρίσκεστε έτσι μαζί, με το πνεύμα της αγάπης και της συμφιλίωσης, τότε βρίσκεται ανάμεσά σας το πνεύμα με το οποίο θα ήθελα να σας ζωογονώ.
Από αυτά ο Πέτρος ρώτησε τον Ιησού: «Πόσες φορές πρέπει να συγχωρώ έναν άνθρωπο που με προσβάλλει ή μου κάνει άδικο; Ως και 7 φορές;»
«Νομίζεις πως αυτό είναι πολύ;» αποκρίθηκε ο Ιησούς. «Σου λέω: έως εβδομήντα φορές επτά». Ακούστε μια ιστορία:
Ένας ηγεμόνας θέλησε να κάνει λογαριασμό με τους υπηρέτες του· σε έναν βρήκε χρέος 10.000 ταλάντων. Επειδή αυτός δεν είχε το ποσό, τον διέταξε να πουλήσει ό,τι είχε ως ιδιοκτησία του, ακόμη και τη γυναίκα και τα παιδιά του ως δούλους, και να πληρώσει. Ο υπηρέτης έπεσε στα πόδια του, ικέτευσε για υπομονή και προθεσμία, υποσχόμενος ότι θα πληρώσει τα πάντα. Ο κύριος αισθάνθηκε συμπόνια για την κατάστασή του, και του χάρισε ολόκληρο το χρέος.
Όταν αυτός ο υπηρέτης έφυγε από τον κύριό του, συνάντησε έναν συνασκηνό του, ο οποίος του χρωστούσε 100 δηνάρια (ποσό που, σε σύγκριση με το προηγούμενο, είναι σαν 1 προς πάνω από ένα εκατομμύριο). Τον άρπαξε και αξίωσε με ορμή την πληρωμή του χρέους· δεν άκουσε τις ικεσίες του άλλου για υπομονή, αλλά τον έβαλε στη φυλακή μέχρι να εξοφληθεί όλο το ποσό. Οι άλλοι υπηρέτες, που είδαν αυτό το γεγονός, λυπήθηκαν βαθύτατα με αυτή τη μεταχείριση και το ανέφεραν στον ηγεμόνα. Εκείνος κάλεσε τον σκληρό άνθρωπο και του είπε:
«Σκληρόκαρδε! Στις παρακλήσεις σου σου χάρισα το μεγάλο σου χρέος — δεν έπρεπε κι εσύ να ελεήσει τον άλλον, όπως εγώ είχα συμπόνια για σένα;» Και διέταξε να τον ρίξουν στη φυλακή, ώστε να μείνει εκεί ώσπου να πληρώσει τα πάντα.
Σ’ αυτή την εικόνα βλέπετε ότι η συμφιλιωτική διάθεση είναι γνώρισμα μιας καθαρής ψυχής, η οποία και μόνη γίνεται από τη θεία αγιότητα δεκτή ως πλήρης εκπλήρωση, παρά τις συχνές ελλείψεις της πράξης· είναι η μοναδική προϋπόθεση κάτω από την οποία μπορείτε να ελπίζετε ότι από την αιώνια Δικαιοσύνη θα λάβετε απαλλαγή από την τιμωρία που άξιζε ο προηγούμενος τρόπος ζωής σας — την προϋπόθεση να γίνετε άλλοι άνθρωποι μέσω αλλαγής φρονήματος.
Ο Ιησούς αποφάσισε ξανά να επιστρέψει στην Ιερουσαλήμ και να πάρει τον δρόμο μέσω Σαμάρειας, στέλνοντας κάποιους από την συνοδεία του μπροστά για να ετοιμάσουν τα αναγκαία σε ένα χωριό. Όμως οι Σαμαρείτες, όταν είδαν την πρόθεσή τους να ταξιδέψουν στα Ιεροσόλυμα για το Πάσχα, δεν θέλησαν να τους προσφέρουν φιλοξενία, ή ακόμη και τους αρνήθηκαν τη διέλευση. Μερικοί συνοδοιπόροι του Ιησού είχαν την ιδέα να ζητήσουν από τον ουρανό να καταστρέψει με τους κεραυνούς του εκείνο το χωριό. Ο Ιησούς στράφηκε δυσαρεστημένος προς αυτούς:
«Είναι αυτό το πνεύμα που σας ζωοποιεί; Το πνεύμα εκδίκησης; Που, αν είχε στη διάθεσή του τις δυνάμεις της φύσης, θα τις χρησιμοποιούσε για να ανταποδώσει με καταστροφή μια αφιλόξενη συμπεριφορά; Το να οικοδομήσετε τη βασιλεία του Αγαθού, όχι να καταστρέφετε, ας είναι ο σκοπός σας!» Έπειτα γύρισαν πάλι πίσω.
Στον δρόμο παρουσιάστηκε ένας νομικός που προσφέρθηκε να γίνει μόνιμος συνοδός του Ιησού. Ο Ιησούς τού είπε: «Μα συλλογίσου: οι αλεπούδες έχουν φωλιές και τα πουλιά της στέπας έχουν φωλιές, αλλά εγώ δεν έχω μέρος να ονομάσω δικό μου, όπου να γείρω το κεφάλι μου».
Ο Ιησούς πήρε τώρα έναν άλλο, λίγο μακρύτερο δρόμο για την Ιερουσαλήμ, στέλνοντας πάντοτε δύο από τους συνοδούς του μπροστά, για να προετοιμάσουν τους ανθρώπους για την άφιξή του — διότι η συνοδεία του ήταν πια πολύ πολυάριθμη. Τους έδωσε οδηγίες να μη ζητούν φιλοφρονήσεις με το ζόρι· όπου δεν ήθελαν να τους δεχθούν, να προχωρούν παραπέρα. Να κάνουν παντού κύριο μέλημά τους να παρακινούν τους ανθρώπους στο καλό· όσο κι αν υπάρχει ακόμη τόσο πολύ να γίνει σε αυτόν τον τομέα, και οι εργάτες είναι τόσο λίγοι.
Οι μαθητές του τού έφεραν την είδηση ότι εδώ κι εκεί έγιναν δεκτοί με χαρά. Τότε ο Ιησούς ξέσπασε στα λόγια:
«Ευχαριστία και έπαινος σε σένα, Πατέρα του ουρανού και της γης, που δεν είναι ιδιοκτησία της μαθητείας και των γνώσεων το να αναγνωρίζει κανείς τι είναι καθήκον για τον καθένα, αλλά κάθε αδιάφθορη καρδιά μπορεί από μόνη της να αισθανθεί τη διαφορά ανάμεσα στο καλό και στο κακό. Αχ, μακάρι οι άνθρωποι να είχαν μείνει σε αυτό, και να μην είχαν επινοήσει, πέρα από τα καθήκοντα που η λογική επιβάλλει, μια πληθώρα άλλων βαρών για να ταλαιπωρούν τη φτωχή ανθρωπότητα — τα οποία γίνονται πηγή υπερηφάνειας, και μέσα στα οποία δεν βρίσκεται καμία ανάπαυση παρά μόνο εις βάρος της αρετής!»
Κατά το ταξίδι αυτό συνάντησε ο Ιησούς έναν νομικό, ο οποίος, για να γνωρίσει και να εξετάσει τις αρχές του Ιησού, μπήκε μαζί του σε συζήτηση. «Τι πρέπει να κάνω, Διδάσκαλε, για να γίνω άξιος της ευδαιμονίας;»
«Τι σου έχει οριστεί στον Νόμο;» τον ρώτησε ο Ιησούς.
«Να αγαπήσεις», απάντησε εκείνος, «τη Θεότητα ως το πρότυπο της αγιότητας με όλη σου την ψυχή, και τον πλησίον σου σαν να ήσουν εσύ ο ίδιος».
«Καλά απάντησες», είπε ο Ιησούς. «Κράτα αυτό και είσαι άξιος της ύψιστης ευδαιμονίας». Ο νομικός θέλησε να δείξει ότι αυτή η απλή απάντηση δεν ήταν για το βαθύτερο πνεύμα του αρκετά ικανοποιητική: «Χρειάζεται ακόμη μια διευκρίνιση: ποιον πρέπει ακριβώς να κατανοούμε ως πλησίον, τον οποίο μας έχει δοθεί εντολή να αγαπούμε;»
«Θα σου δώσω αυτή τη διευκρίνιση με μια ιστορία»:
Ένας άνθρωπος ταξίδευε από την Ιερουσαλήμ προς την Ιεριχώ — ένας δρόμος που περνούσε από έρημο και ήταν επικίνδυνος — και έπεσε στα χέρια ληστών, οι οποίοι τον γδύσαν, του προξένησαν διάφορες πληγές και τον άφησαν μισοπεθαμένο. Κατά σύμπτωση, αμέσως μετά το περιστατικό πέρασε από τον ίδιο δρόμο ένας ιερέας· είδε τον πληγωμένο, αλλά συνέχισε τον δρόμο του. Το ίδιο κι ένας Λευίτης που ήρθε από εκεί· πέρασε χωρίς συμπόνια. Ένας Σαμαρείτης όμως, που ταξίδευε, τον σπλαχνίστηκε μόλις τον είδε· πλησίασε, έδεσε τις πληγές του και τις έπλυνε με λάδι και κρασί, τον έβαλε πάνω στο υποζύγιό του και τον έφερε σε μια πανδοχεία, όπου φρόντισαν γι’ αυτόν· και όταν την επομένη έπρεπε να συνεχίσει το ταξίδι του, άφησε στον πανδοχέα χρήματα για να καλυφθούν όσα θα χρειαζόταν ακόμη ο άρρωστος· και αν οι δαπάνες ξεπερνούσαν αυτό το ποσό, να μη λυπηθεί τίποτα — θα κάλυπτε την υπόλοιπη δαπάνη στην επιστροφή του.
«Ποιος από αυτούς τους τρεις», ρώτησε ο Ιησούς, «αποδείχθηκε πλησίον του δυστυχή; Ποιος τον θεώρησε για πλησίον του;»
Ο νομικός απάντησε: «Εκείνος που τον σπλαχνίστηκε και τον περιέθαλψε».
«Έτσι λοιπόν», είπε ο Ιησούς, «να θεωρείς κι εσύ κάθε άνθρωπο ως πλησίον σου, που έχει ανάγκη τη βοήθειά σου και τη συμπόνια σου — από όποιο έθνος, από όποια πίστη, από όποιο χρώμα κι αν είναι».
Οι Φαρισαίοι, απρόσιτοι στη διδασκαλία του Ιησού, ο οποίος τους έδειχνε την ανεπάρκεια της τυπικής, νομικιστικής συμπεριφοράς τους προς την αληθινή ηθικότητα, ζήτησαν πολλές φορές από αυτόν, ως επιβεβαίωση της διδασκαλίας του — που αφαιρούσε αξία από τη δική τους νομοθεσία — κάποιο εξαιρετικό θαυμαστό σημείο, όπως είχε, κατά τη δική τους παράδοση, ο Ιεχωβά επικυρώσει την επίσημη ανακοίνωση των εντολών. Ο Ιησούς τους αποκρίθηκε:
«Το βράδυ λέτε: “Αύριο θα έχει καλό καιρό”, επειδή ο ουρανός έχει όμορφη εσπερινή λάμψη· και το πρωί, όταν ο ουρανός έχει θολή κοκκινίλα, προλέγετε βροχή. Έτσι ξέρετε να κρίνετε την όψη του ουρανού για να προβλέψετε τον καιρό· αλλά τα σημεία του παρόντος καιρού δεν μπορείτε να τα αξιολογήσετε; Δεν παρατηρείτε ότι ανώτερες ανάγκες έχουν αφυπνιστεί στους ανθρώπους; Ότι η λογική έχει ξυπνήσει, που θα απαιτήσει λογοδοσία για τις αυθαίρετες διδασκαλίες και διατάξεις σας, για την υποτίμηση του ύψιστου σκοπού του ανθρώπου — της αρετής — κάτω από αυτές, για την πίεση με την οποία θέλετε να διατηρείτε το κύρος της πίστης σας και των εντολών σας πάνω στον λαό! Δεν θα σας δοθεί άλλο σημείο παρά μόνο δάσκαλοι, από τους οποίους ακόμη κι εσείς θα μπορούσατε να μάθετε ό,τι θα ήταν για το δικό σας και της ανθρωπότητας το καλό».
Ένας Φαρισαίος, με την ευκαιρία αυτή, προσκάλεσε τον Ιησού σε γεύμα. Εκείνος απορήσε όταν παρατήρησε ότι ο Ιησούς δεν έπλυνε τα χέρια του πριν καθίσει στο τραπέζι. Ο Ιησούς τους είπε:
«Πλένετε βέβαια το εξωτερικό του ποτηριού και της πιατέλας· αλλά είναι άραγε και το εσωτερικό καθαρό; Όποιος έχει το εξωτερικό σε τάξη, σημαίνει πως έχει και το εσωτερικό ορθό; Όπου η ψυχή είναι καθαγιασμένη, εκεί και το εξωτερικό είναι ήδη καθαρό. Δίνετε σωστά τον δεκάτο στον δυόσμο και στη ρίγανη και σε κάθε ασήμαντο βοτάνι που φυτρώνει στους κήπους σας· αλλά μέσα σ’ αυτήν την αγωνία σας για λεπτομέρειες, τις οποίες εκλαμβάνετε ως τελειότητα, δεν ξεχνάτε ότι υπάρχουν ανώτερα καθήκοντα; Δικαιοσύνη, συμπόνια και πιστότητα — των οποίων η τήρηση αποτελεί την ουσία της αρετής — και τα άλλα μπορείτε έπειτα επίσης να κάνετε. Δεν είναι οι έννοιές σας περί αξίας υπολογισμένες μόνο στο εξωτερικό; Γι’ αυτό και επιμένετε υπερβολικά σε υψηλές θέσεις στις σχολές, στην προεδρία στα συμπόσια, ή στο να σας χαιρετούν όλοι στους δρόμους. Βαρύνετε τον λαό με πλήθος ενοχλητικών εντολών, και εσείς μένετε μόνο στο εξωτερικό τους! Ισχυρίζεστε ότι είστε οι φύλακες του κλειδιού για το ιερό της αλήθειας, αλλά κλείνετε την είσοδο και για τον εαυτό σας και για τους άλλους με περιττές εντολές».
Τέτοιες επιπλήξεις, που ο Ιησούς συχνά απηύθυνε στους Φαρισαίους και τους νομικούς — στα χέρια των οποίων βρισκόταν η διοίκηση της χώρας — και τις οποίες στρεφόταν εναντίον των ιερών τους εθίμων, συνέβαλλαν όλο και περισσότερο στο να τους εξαγριώσουν και να τους οδηγήσουν στην απόφαση να κινήσουν κατηγορία εναντίον του.
Μπροστά σε ένα μεγάλο πλήθος λαού μίλησε ακόμη πιο επιτακτικά για τον κίνδυνο να μολυνθούν από το πνεύμα των Φαρισαίων. «Προσέχετε», είπε, «την ζύμη των Φαρισαίων, ο οποίος, χωρίς να γίνεται αντιληπτός, δεν αλλάζει βεβαίως το εξωτερικό, αλλά δίνει σε όλο το σύνολο μια τελείως διαφορετική γεύση — εννοώ την υποκρισία! Αυτή η προσποίηση δεν θα εξαπατήσει το μάτι του Παντογνώστη· μπροστά Του είναι ανοιχτή η διάθεση της καρδιάς, όσο κι αν κανείς την κρύβει. Εκείνος, ο Παντογνώστης, δεν χρειάζεται να κρίνει τους ανθρώπους από τις πράξεις τους, από τις εξωτερικές, για τους ανθρώπους συχνά απατηλές, φανερώσεις του χαρακτήρα τους, αλλά κρίνει από τη σωτήρια καλοσύνη του εσωτερικού θελήματος.
Σας λέω, φίλοι μου, μην φοβάστε τους ανθρώπους, που μπορούν μόνο το σώμα να σκοτώσουν — η δύναμή τους δεν εκτείνεται παραπέρα· φοβηθείτε όμως να ταπεινώσετε την αξία του πνεύματός σας — και με αυτό να κηρυχθείτε από τη Λογική και από τη Θεότητα ανάξιοι της ευδαιμονίας. Από φόβο ανθρώπων να μην τολμά κανείς να εκφράσει με πράξεις ή με λόγια τις αρχές της αλήθειας και της αρετής, αυτό είναι αξιοκαταφρόνητη υποκρισία.
Για εμένα ή για άλλον δάσκαλο της αρετής να ομιλήσει κανείς κακώς, αυτό ακόμη συγχωρείται· αλλά όποιος βλασφημεί το άγιο πνεύμα της αρετής, αυτός είναι καταφρονημένος. Μη φοβάστε ότι θα βρεθείτε σε δύσκολη θέση όταν, σε δικαστήρια ή σε σχολές, σας ζητηθεί λόγος για την ελεύθερη ομολογία του αγαθού· εμψυχωμένοι από το πνεύμα της αρετής, ούτε θάρρος, ούτε λόγια θα σας λείψουν για να το υπερασπιστείτε.
Ένας από το παρόν πλήθος πλησίασε τον Ιησού και τον παρακάλεσε — με την ελπίδα ότι το κύρος του Ιησού θα είχε περισσότερη δύναμη — να πείσει τον αδελφό του να μοιραστεί μαζί του την κληρονομιά. Ο Ιησούς όμως του απάντησε: «Ποιος με όρισε δικαστή ή μεριστή ανάμεσά σας;» Και στράφηκε στους άλλους:
«Μην παραδίδεστε στη φιλαργυρία· το να γίνεται κανείς όλο και πλουσιότερος δεν εκπληρώνει τον προορισμό του ανθρώπου. Θα σας το κάνω ξεκάθαρο με ένα παράδειγμα:
Ένας πλούσιος είχε τόσο μεγάλη σοδειά, ώστε βρέθηκε σε αμηχανία τι να κάνει· έπρεπε να μεγαλώσει τις αποθήκες του για να τη φυλάξει· κι έπειτα σκεφτόταν μέσα του: “Όταν όλα αυτά τα έχεις τακτοποιήσει, μπορείς να τα κρατήσεις προσεκτικά και να έχεις άφθονα αγαθά για πολλά χρόνια· αναπαύσου λοιπόν, φάε, πιες, και καλοπέρνα.” Μα τότε άκουσε τη φωνή του θανάτου: “Άφρονα! Απόψε θα απαιτήσουν την ψυχή σου από σένα· αυτά που ετοίμασες, για ποιον θα είναι;”
Έτσι εργάζεται για χαμένο κόπο εκείνος που συσσωρεύει θησαυρούς για χαμηλό σκοπό, που δεν σκέφτεται τον πλούτο και τον προορισμό του οποίου ο σκοπός είναι αιώνιος. Η μέριμνα για τον πλούτο να μη γεμίζει την ψυχή σας· το πνεύμα σας να είναι αφιερωμένο μόνο στο καθήκον· η εργασία σας στο βασίλειο του αγαθού· έτσι θα σταθείτε ως άνδρες έτοιμοι για τη ζωή και για τον θάνατο· αλλιώς η αγάπη για τη ζωή θα οπλίσει τον θάνατο με τρόμο εναντίον σας, και ο φόβος του θανάτου θα σας κλέψει τη ζωή.
Μην το αναβάλετε· μην σκέφτεστε ότι δεν έχει σημασία να αφοσιωθεί κανείς σε υψηλότερους σκοπούς παρά στο να συσσωρεύει πλούτη ή να ζει για την ηδονή. Κάθε χρόνος που αφαιρέσατε από την υπηρεσία του καλού είναι χαμένος για τον προορισμό σας — ή σας προφταίνει ο θάνατος, και μοιάζετε με έναν επίτροπο στον οποίο ο κύριος του σπιτιού, ενώ λείπει, έχει εμπιστευθεί το νοικοκυριό· κι ο επιστάτης λέει τότε μέσα του: “Ο κύριός μου θ’ αργήσει ακόμη πολύ”, και αρχίζει να κακομεταχειρίζεται τους υπηρέτες, να λουφάζει και να μεθύει. Αλλά σε ώρα που δεν την περιμένει, θα τον εκπλήξει ο κύριος και θα του δώσει την πρέπουσα ανταμοιβή.
Και όπως ο δούλος που γνωρίζει το θέλημα του κυρίου του και δεν το εκτελεί θα τιμωρηθεί αυστηρότερα από εκείνον που, αν και άξιος τιμωρίας, δεν ήξερε το θέλημα του κυρίου του, έτσι και από τον άνθρωπο στον οποίο εμπιστεύθηκε πολλά — που είχε ταλέντα και ευκαιρίες να κάνει πολύ καλό — θα ζητηθούν πολλά.
Νομίζετε ότι σας κάλεσα σε μια ζωή ήρεμης απόλαυσης; ότι και το δικό μου μέλλον θα ήταν άμοιρο φροντίδας και ευτυχισμένο; Όχι! Διωγμός θα είναι το μέρος μου, όπως και το δικό σας! Διχόνοια και διαμάχη θα είναι το αποτέλεσμα που θα έχουν οι διδασκαλίες μου.
Αυτή η σύγκρουση ανάμεσα στην κακία και την αρετή, ανάμεσα στην προσκόλληση σε πατροπαράδοτες γνώμες και έθιμα της πίστης — που εδραιώθηκαν κάποτε με κάποια αυθεντία στα μυαλά και τις καρδιές των ανθρώπων — και ανάμεσα στην επιστροφή στη λογική που ανακτά τα δικαιώματά της· αυτή η σύγκρουση θα χωρίσει φίλους και οικογένειες.
Τιμημένη θα είναι για το καλύτερο μέρος της ανθρωπότητας· αλλά δυστυχής θα είναι, αν εκείνοι που θα γκρεμίσουν το παλαιό — επειδή έβαζε δεσμά στην ελευθερία της λογικής και μόλυνε τις πηγές της ηθικότητας — βάλουν στη θέση του πάλι μια επιβεβλημένη πίστη, δεμένη με γράμματα, που θα αφαιρέσει ξανά από τη λογική το δικαίωμα να αντλεί από μόνη της τον νόμο, να πιστεύει ελεύθερα και να υποτάσσεται σε αυτόν.
Αχ! και ακόμη περισσότερο, αν οπλίσουν αυτή την επιβεβλημένη πίστη με το σπαθί και την εξωτερική βία, και βάλουν πατέρες εναντίον υιών, αδελφούς εναντίον αδελφών, μητέρες εναντίον θυγατέρων — και κάνουν έτσι την ανθρωπότητα προδότρια της ανθρωπότητας!
Συνεχίζεται
Στην Καπερναούμ του ζήτησαν τον ετήσιο φόρο για το συμφέρον του Ναού. «Τι νομίζεις, Πέτρε;» είπε σε αυτόν, όταν μπήκε μαζί του στο σπίτι. «Οι βασιλιάδες της γης από ποιους εισπράττουν φόρους; Από τους γιους τους ή από άλλους;» «Από άλλους», είπε ο Πέτρος. «Άρα λοιπόν οι γιοι είναι ελεύθεροι», ανταπέδωσε ο Ιησούς, «κι εμείς, που λατρεύουμε τον Θεό με τον αληθινό, πνευματικό τρόπο της λέξης, δεν θα ήμασταν υποχρεωμένοι να συμβάλουμε στη διατήρηση ενός ναού, του οποίου δεν έχουμε ανάγκη για να υπηρετήσουμε τον Θεό, αφού επιδιώκουμε να το κάνουμε αυτό με έναν καλό τρόπο ζωής. Όμως, για να μην πάρουν αφορμή για σκανδαλισμό, και για να μη δείξουμε περιφρόνηση προς εκείνο που τους είναι τόσο ιερό, πλήρωσε για μας».
Μεταξύ των μαθητών του Ιησού προέκυψε έριδα σχετικά με τον βαθμό ανωτερότητας που ανήκε στον καθένα, ιδιαίτερα στη Βασιλεία του Θεού, όταν κάποτε θα φανερωνόταν, αφού ακόμη συνέδεαν με αυτήν πολύ αισθησιακές ιδέες και δεν είχαν ακόμη απαλλαγεί εντελώς από την ιουδαϊκή αντίληψη περί μιας κοσμικής βασιλείας· ούτε είχαν σχηματίσει καθαρά την ιδέα της Βασιλείας του Θεού ως μιας βασιλείας του αγαθού, όπου κυβερνούν μόνο ο λόγος και ο νόμος.
Ο Ιησούς άκουσε με λύπη αυτή την έριδα, έπειτα κάλεσε ένα παιδί και τους είπε: «Αν δεν αλλάξετε και δεν επιστρέψετε στην αθωότητα, στην απλότητα και στην έλλειψη αξιώσεων που έχει αυτό το παιδί, δεν είστε πραγματικά πολίτες της Βασιλείας του Θεού. Όποιος νιώθει πως μπορεί να υψώνεται υπεράνω των άλλων, ακόμη και ενός τέτοιου παιδιού, και πιστεύει ότι μπορεί να το αντιμετωπίζει αδιάφορα, είναι ανάξιος. Όποιος όμως προσβάλλει την αγιότητα της αθωότητας και πληγώνει την καθαρότητά της, γι’ αυτόν θα ήταν καλύτερα να του κρεμούσαν έναν μυλόπετρα στον λαιμό και να τον καταπόντιζαν στη θάλασσα.
Στον κόσμο βέβαια ποτέ δεν θα λείψουν τά προσκόμματα απέναντι σε μια καθαρή διάθεση, αλλά αλλοίμονο στον άνθρωπο που τα προκαλεί! Προσέχετε καλά να μην περιφρονείτε κανέναν — και λιγότερο απ’ όλους την απλότητα της καρδιάς· είναι το πιο τρυφερό, το πιο ευγενικό άνθος της ανθρωπότητας — το καθαρότερο είδωλο της θεότητας· αυτή και μόνο δίνει έναν, και μάλιστα τον υψηλότερο, βαθμό αξίας. Σε αυτήν την απλότητα αξίζει να θυσιάσετε ό,τι είναι οι πιο αγαπητές σας κλίσεις, κάθε κίνηση ματαιοδοξίας ή φιλοδοξίας, ή ψεύτικης ντροπής, όλες τις σκέψεις περί συμφέροντος ή ωφέλειας· αν επιδιώκετε αυτήν, αν ξέρετε να εκτιμάτε την αξιοπρέπεια στην οποία είναι προορισμένος κάθε άνθρωπος και για την οποία είναι ικανός· και αν τελικά σκεφθείτε ότι δεν μπορούν σε όλα τα δέντρα να φυτρώνουν τα ίδια φλοιώματα, αλλά ότι όποιος, σε ό,τι αφορά τα αναγκαία της ανθρωπότητας, δεν είναι εναντίον σας, αλλά κατά τα άλλα — σε αδιάφορα πράγματα — έχει άλλες συνήθειες, άλλους τρόπους, αυτός είναι με το μέρος σας, τότε καμία ζήλια, καμία υπεροψία προς τους άλλους δεν θα σας κυριεύσει.
Κι όπου πιστεύετε πραγματικά πως κάτι έχει χαθεί, εκεί να κοπιάζετε όχι για να το περιφρονήσετε, αλλά για να το διορθώσετε, να οδηγήσετε τον άνθρωπο στον δρόμο της αρετής. Τι νομίζετε; Δεν θα διασχίσει ο ποιμένας τα βουνά, αν από τα εκατό πρόβατα ένα χαθεί, για να αναζητήσει αυτό που πλανήθηκε; Και όταν έχει την τύχη να το βρει, η χαρά του γι’ αυτό θα είναι μεγαλύτερη από εκείνη για τα ενενήντα εννέα που δεν πλανήθηκαν».
Αν όμως ένας άνθρωπος αμαρτήσει εναντίον σου, προσπάθησε να το τακτοποιήσεις μεταξύ αυτού και εσένα, φέρ’ τον σε εξήγηση και συνεννοήσου μαζί του. Αν σε ακούσει, τότε είναι δικό σου σφάλμα αν δεν μπορέσεις να συμφιλιωθείς μαζί του· αν όμως δεν σε ακούσει, τότε πάρε μαζί σου έναν ή δύο ακόμη, για να αρθεί η παρανόηση· κι αν ούτε αυτό πετύχει, τότε υποβάλετε τη διαφορά σας στην κρίση περισσότερων διαιτητών. Αν και τότε δεν σας δώσει το χέρι για συμφιλίωση, κι εσύ από τη δική σου πλευρά έχεις κάνει ό,τι μπορούσες, τότε απόφυγέ τον και μην έχεις πλέον τίποτε να κάνεις μαζί του.
Προσβολές και αδικίες που οι άνθρωποι συγχωρούν ο ένας στον άλλον και αποκαθιστούν μεταξύ τους, είναι συγχωρημένες και στον ουρανό. Όταν βρίσκεστε έτσι μαζί, με το πνεύμα της αγάπης και της συμφιλίωσης, τότε βρίσκεται ανάμεσά σας το πνεύμα με το οποίο θα ήθελα να σας ζωογονώ.
Από αυτά ο Πέτρος ρώτησε τον Ιησού: «Πόσες φορές πρέπει να συγχωρώ έναν άνθρωπο που με προσβάλλει ή μου κάνει άδικο; Ως και 7 φορές;»
«Νομίζεις πως αυτό είναι πολύ;» αποκρίθηκε ο Ιησούς. «Σου λέω: έως εβδομήντα φορές επτά». Ακούστε μια ιστορία:
Ένας ηγεμόνας θέλησε να κάνει λογαριασμό με τους υπηρέτες του· σε έναν βρήκε χρέος 10.000 ταλάντων. Επειδή αυτός δεν είχε το ποσό, τον διέταξε να πουλήσει ό,τι είχε ως ιδιοκτησία του, ακόμη και τη γυναίκα και τα παιδιά του ως δούλους, και να πληρώσει. Ο υπηρέτης έπεσε στα πόδια του, ικέτευσε για υπομονή και προθεσμία, υποσχόμενος ότι θα πληρώσει τα πάντα. Ο κύριος αισθάνθηκε συμπόνια για την κατάστασή του, και του χάρισε ολόκληρο το χρέος.
Όταν αυτός ο υπηρέτης έφυγε από τον κύριό του, συνάντησε έναν συνασκηνό του, ο οποίος του χρωστούσε 100 δηνάρια (ποσό που, σε σύγκριση με το προηγούμενο, είναι σαν 1 προς πάνω από ένα εκατομμύριο). Τον άρπαξε και αξίωσε με ορμή την πληρωμή του χρέους· δεν άκουσε τις ικεσίες του άλλου για υπομονή, αλλά τον έβαλε στη φυλακή μέχρι να εξοφληθεί όλο το ποσό. Οι άλλοι υπηρέτες, που είδαν αυτό το γεγονός, λυπήθηκαν βαθύτατα με αυτή τη μεταχείριση και το ανέφεραν στον ηγεμόνα. Εκείνος κάλεσε τον σκληρό άνθρωπο και του είπε:
«Σκληρόκαρδε! Στις παρακλήσεις σου σου χάρισα το μεγάλο σου χρέος — δεν έπρεπε κι εσύ να ελεήσει τον άλλον, όπως εγώ είχα συμπόνια για σένα;» Και διέταξε να τον ρίξουν στη φυλακή, ώστε να μείνει εκεί ώσπου να πληρώσει τα πάντα.
Σ’ αυτή την εικόνα βλέπετε ότι η συμφιλιωτική διάθεση είναι γνώρισμα μιας καθαρής ψυχής, η οποία και μόνη γίνεται από τη θεία αγιότητα δεκτή ως πλήρης εκπλήρωση, παρά τις συχνές ελλείψεις της πράξης· είναι η μοναδική προϋπόθεση κάτω από την οποία μπορείτε να ελπίζετε ότι από την αιώνια Δικαιοσύνη θα λάβετε απαλλαγή από την τιμωρία που άξιζε ο προηγούμενος τρόπος ζωής σας — την προϋπόθεση να γίνετε άλλοι άνθρωποι μέσω αλλαγής φρονήματος.
Ο Ιησούς αποφάσισε ξανά να επιστρέψει στην Ιερουσαλήμ και να πάρει τον δρόμο μέσω Σαμάρειας, στέλνοντας κάποιους από την συνοδεία του μπροστά για να ετοιμάσουν τα αναγκαία σε ένα χωριό. Όμως οι Σαμαρείτες, όταν είδαν την πρόθεσή τους να ταξιδέψουν στα Ιεροσόλυμα για το Πάσχα, δεν θέλησαν να τους προσφέρουν φιλοξενία, ή ακόμη και τους αρνήθηκαν τη διέλευση. Μερικοί συνοδοιπόροι του Ιησού είχαν την ιδέα να ζητήσουν από τον ουρανό να καταστρέψει με τους κεραυνούς του εκείνο το χωριό. Ο Ιησούς στράφηκε δυσαρεστημένος προς αυτούς:
«Είναι αυτό το πνεύμα που σας ζωοποιεί; Το πνεύμα εκδίκησης; Που, αν είχε στη διάθεσή του τις δυνάμεις της φύσης, θα τις χρησιμοποιούσε για να ανταποδώσει με καταστροφή μια αφιλόξενη συμπεριφορά; Το να οικοδομήσετε τη βασιλεία του Αγαθού, όχι να καταστρέφετε, ας είναι ο σκοπός σας!» Έπειτα γύρισαν πάλι πίσω.
Στον δρόμο παρουσιάστηκε ένας νομικός που προσφέρθηκε να γίνει μόνιμος συνοδός του Ιησού. Ο Ιησούς τού είπε: «Μα συλλογίσου: οι αλεπούδες έχουν φωλιές και τα πουλιά της στέπας έχουν φωλιές, αλλά εγώ δεν έχω μέρος να ονομάσω δικό μου, όπου να γείρω το κεφάλι μου».
Ο Ιησούς πήρε τώρα έναν άλλο, λίγο μακρύτερο δρόμο για την Ιερουσαλήμ, στέλνοντας πάντοτε δύο από τους συνοδούς του μπροστά, για να προετοιμάσουν τους ανθρώπους για την άφιξή του — διότι η συνοδεία του ήταν πια πολύ πολυάριθμη. Τους έδωσε οδηγίες να μη ζητούν φιλοφρονήσεις με το ζόρι· όπου δεν ήθελαν να τους δεχθούν, να προχωρούν παραπέρα. Να κάνουν παντού κύριο μέλημά τους να παρακινούν τους ανθρώπους στο καλό· όσο κι αν υπάρχει ακόμη τόσο πολύ να γίνει σε αυτόν τον τομέα, και οι εργάτες είναι τόσο λίγοι.
Οι μαθητές του τού έφεραν την είδηση ότι εδώ κι εκεί έγιναν δεκτοί με χαρά. Τότε ο Ιησούς ξέσπασε στα λόγια:
«Ευχαριστία και έπαινος σε σένα, Πατέρα του ουρανού και της γης, που δεν είναι ιδιοκτησία της μαθητείας και των γνώσεων το να αναγνωρίζει κανείς τι είναι καθήκον για τον καθένα, αλλά κάθε αδιάφθορη καρδιά μπορεί από μόνη της να αισθανθεί τη διαφορά ανάμεσα στο καλό και στο κακό. Αχ, μακάρι οι άνθρωποι να είχαν μείνει σε αυτό, και να μην είχαν επινοήσει, πέρα από τα καθήκοντα που η λογική επιβάλλει, μια πληθώρα άλλων βαρών για να ταλαιπωρούν τη φτωχή ανθρωπότητα — τα οποία γίνονται πηγή υπερηφάνειας, και μέσα στα οποία δεν βρίσκεται καμία ανάπαυση παρά μόνο εις βάρος της αρετής!»
Κατά το ταξίδι αυτό συνάντησε ο Ιησούς έναν νομικό, ο οποίος, για να γνωρίσει και να εξετάσει τις αρχές του Ιησού, μπήκε μαζί του σε συζήτηση. «Τι πρέπει να κάνω, Διδάσκαλε, για να γίνω άξιος της ευδαιμονίας;»
«Τι σου έχει οριστεί στον Νόμο;» τον ρώτησε ο Ιησούς.
«Να αγαπήσεις», απάντησε εκείνος, «τη Θεότητα ως το πρότυπο της αγιότητας με όλη σου την ψυχή, και τον πλησίον σου σαν να ήσουν εσύ ο ίδιος».
«Καλά απάντησες», είπε ο Ιησούς. «Κράτα αυτό και είσαι άξιος της ύψιστης ευδαιμονίας». Ο νομικός θέλησε να δείξει ότι αυτή η απλή απάντηση δεν ήταν για το βαθύτερο πνεύμα του αρκετά ικανοποιητική: «Χρειάζεται ακόμη μια διευκρίνιση: ποιον πρέπει ακριβώς να κατανοούμε ως πλησίον, τον οποίο μας έχει δοθεί εντολή να αγαπούμε;»
«Θα σου δώσω αυτή τη διευκρίνιση με μια ιστορία»:
Ένας άνθρωπος ταξίδευε από την Ιερουσαλήμ προς την Ιεριχώ — ένας δρόμος που περνούσε από έρημο και ήταν επικίνδυνος — και έπεσε στα χέρια ληστών, οι οποίοι τον γδύσαν, του προξένησαν διάφορες πληγές και τον άφησαν μισοπεθαμένο. Κατά σύμπτωση, αμέσως μετά το περιστατικό πέρασε από τον ίδιο δρόμο ένας ιερέας· είδε τον πληγωμένο, αλλά συνέχισε τον δρόμο του. Το ίδιο κι ένας Λευίτης που ήρθε από εκεί· πέρασε χωρίς συμπόνια. Ένας Σαμαρείτης όμως, που ταξίδευε, τον σπλαχνίστηκε μόλις τον είδε· πλησίασε, έδεσε τις πληγές του και τις έπλυνε με λάδι και κρασί, τον έβαλε πάνω στο υποζύγιό του και τον έφερε σε μια πανδοχεία, όπου φρόντισαν γι’ αυτόν· και όταν την επομένη έπρεπε να συνεχίσει το ταξίδι του, άφησε στον πανδοχέα χρήματα για να καλυφθούν όσα θα χρειαζόταν ακόμη ο άρρωστος· και αν οι δαπάνες ξεπερνούσαν αυτό το ποσό, να μη λυπηθεί τίποτα — θα κάλυπτε την υπόλοιπη δαπάνη στην επιστροφή του.
«Ποιος από αυτούς τους τρεις», ρώτησε ο Ιησούς, «αποδείχθηκε πλησίον του δυστυχή; Ποιος τον θεώρησε για πλησίον του;»
Ο νομικός απάντησε: «Εκείνος που τον σπλαχνίστηκε και τον περιέθαλψε».
«Έτσι λοιπόν», είπε ο Ιησούς, «να θεωρείς κι εσύ κάθε άνθρωπο ως πλησίον σου, που έχει ανάγκη τη βοήθειά σου και τη συμπόνια σου — από όποιο έθνος, από όποια πίστη, από όποιο χρώμα κι αν είναι».
Οι Φαρισαίοι, απρόσιτοι στη διδασκαλία του Ιησού, ο οποίος τους έδειχνε την ανεπάρκεια της τυπικής, νομικιστικής συμπεριφοράς τους προς την αληθινή ηθικότητα, ζήτησαν πολλές φορές από αυτόν, ως επιβεβαίωση της διδασκαλίας του — που αφαιρούσε αξία από τη δική τους νομοθεσία — κάποιο εξαιρετικό θαυμαστό σημείο, όπως είχε, κατά τη δική τους παράδοση, ο Ιεχωβά επικυρώσει την επίσημη ανακοίνωση των εντολών. Ο Ιησούς τους αποκρίθηκε:
«Το βράδυ λέτε: “Αύριο θα έχει καλό καιρό”, επειδή ο ουρανός έχει όμορφη εσπερινή λάμψη· και το πρωί, όταν ο ουρανός έχει θολή κοκκινίλα, προλέγετε βροχή. Έτσι ξέρετε να κρίνετε την όψη του ουρανού για να προβλέψετε τον καιρό· αλλά τα σημεία του παρόντος καιρού δεν μπορείτε να τα αξιολογήσετε; Δεν παρατηρείτε ότι ανώτερες ανάγκες έχουν αφυπνιστεί στους ανθρώπους; Ότι η λογική έχει ξυπνήσει, που θα απαιτήσει λογοδοσία για τις αυθαίρετες διδασκαλίες και διατάξεις σας, για την υποτίμηση του ύψιστου σκοπού του ανθρώπου — της αρετής — κάτω από αυτές, για την πίεση με την οποία θέλετε να διατηρείτε το κύρος της πίστης σας και των εντολών σας πάνω στον λαό! Δεν θα σας δοθεί άλλο σημείο παρά μόνο δάσκαλοι, από τους οποίους ακόμη κι εσείς θα μπορούσατε να μάθετε ό,τι θα ήταν για το δικό σας και της ανθρωπότητας το καλό».
Ένας Φαρισαίος, με την ευκαιρία αυτή, προσκάλεσε τον Ιησού σε γεύμα. Εκείνος απορήσε όταν παρατήρησε ότι ο Ιησούς δεν έπλυνε τα χέρια του πριν καθίσει στο τραπέζι. Ο Ιησούς τους είπε:
«Πλένετε βέβαια το εξωτερικό του ποτηριού και της πιατέλας· αλλά είναι άραγε και το εσωτερικό καθαρό; Όποιος έχει το εξωτερικό σε τάξη, σημαίνει πως έχει και το εσωτερικό ορθό; Όπου η ψυχή είναι καθαγιασμένη, εκεί και το εξωτερικό είναι ήδη καθαρό. Δίνετε σωστά τον δεκάτο στον δυόσμο και στη ρίγανη και σε κάθε ασήμαντο βοτάνι που φυτρώνει στους κήπους σας· αλλά μέσα σ’ αυτήν την αγωνία σας για λεπτομέρειες, τις οποίες εκλαμβάνετε ως τελειότητα, δεν ξεχνάτε ότι υπάρχουν ανώτερα καθήκοντα; Δικαιοσύνη, συμπόνια και πιστότητα — των οποίων η τήρηση αποτελεί την ουσία της αρετής — και τα άλλα μπορείτε έπειτα επίσης να κάνετε. Δεν είναι οι έννοιές σας περί αξίας υπολογισμένες μόνο στο εξωτερικό; Γι’ αυτό και επιμένετε υπερβολικά σε υψηλές θέσεις στις σχολές, στην προεδρία στα συμπόσια, ή στο να σας χαιρετούν όλοι στους δρόμους. Βαρύνετε τον λαό με πλήθος ενοχλητικών εντολών, και εσείς μένετε μόνο στο εξωτερικό τους! Ισχυρίζεστε ότι είστε οι φύλακες του κλειδιού για το ιερό της αλήθειας, αλλά κλείνετε την είσοδο και για τον εαυτό σας και για τους άλλους με περιττές εντολές».
Τέτοιες επιπλήξεις, που ο Ιησούς συχνά απηύθυνε στους Φαρισαίους και τους νομικούς — στα χέρια των οποίων βρισκόταν η διοίκηση της χώρας — και τις οποίες στρεφόταν εναντίον των ιερών τους εθίμων, συνέβαλλαν όλο και περισσότερο στο να τους εξαγριώσουν και να τους οδηγήσουν στην απόφαση να κινήσουν κατηγορία εναντίον του.
Μπροστά σε ένα μεγάλο πλήθος λαού μίλησε ακόμη πιο επιτακτικά για τον κίνδυνο να μολυνθούν από το πνεύμα των Φαρισαίων. «Προσέχετε», είπε, «την ζύμη των Φαρισαίων, ο οποίος, χωρίς να γίνεται αντιληπτός, δεν αλλάζει βεβαίως το εξωτερικό, αλλά δίνει σε όλο το σύνολο μια τελείως διαφορετική γεύση — εννοώ την υποκρισία! Αυτή η προσποίηση δεν θα εξαπατήσει το μάτι του Παντογνώστη· μπροστά Του είναι ανοιχτή η διάθεση της καρδιάς, όσο κι αν κανείς την κρύβει. Εκείνος, ο Παντογνώστης, δεν χρειάζεται να κρίνει τους ανθρώπους από τις πράξεις τους, από τις εξωτερικές, για τους ανθρώπους συχνά απατηλές, φανερώσεις του χαρακτήρα τους, αλλά κρίνει από τη σωτήρια καλοσύνη του εσωτερικού θελήματος.
Σας λέω, φίλοι μου, μην φοβάστε τους ανθρώπους, που μπορούν μόνο το σώμα να σκοτώσουν — η δύναμή τους δεν εκτείνεται παραπέρα· φοβηθείτε όμως να ταπεινώσετε την αξία του πνεύματός σας — και με αυτό να κηρυχθείτε από τη Λογική και από τη Θεότητα ανάξιοι της ευδαιμονίας. Από φόβο ανθρώπων να μην τολμά κανείς να εκφράσει με πράξεις ή με λόγια τις αρχές της αλήθειας και της αρετής, αυτό είναι αξιοκαταφρόνητη υποκρισία.
Για εμένα ή για άλλον δάσκαλο της αρετής να ομιλήσει κανείς κακώς, αυτό ακόμη συγχωρείται· αλλά όποιος βλασφημεί το άγιο πνεύμα της αρετής, αυτός είναι καταφρονημένος. Μη φοβάστε ότι θα βρεθείτε σε δύσκολη θέση όταν, σε δικαστήρια ή σε σχολές, σας ζητηθεί λόγος για την ελεύθερη ομολογία του αγαθού· εμψυχωμένοι από το πνεύμα της αρετής, ούτε θάρρος, ούτε λόγια θα σας λείψουν για να το υπερασπιστείτε.
Ένας από το παρόν πλήθος πλησίασε τον Ιησού και τον παρακάλεσε — με την ελπίδα ότι το κύρος του Ιησού θα είχε περισσότερη δύναμη — να πείσει τον αδελφό του να μοιραστεί μαζί του την κληρονομιά. Ο Ιησούς όμως του απάντησε: «Ποιος με όρισε δικαστή ή μεριστή ανάμεσά σας;» Και στράφηκε στους άλλους:
«Μην παραδίδεστε στη φιλαργυρία· το να γίνεται κανείς όλο και πλουσιότερος δεν εκπληρώνει τον προορισμό του ανθρώπου. Θα σας το κάνω ξεκάθαρο με ένα παράδειγμα:
Ένας πλούσιος είχε τόσο μεγάλη σοδειά, ώστε βρέθηκε σε αμηχανία τι να κάνει· έπρεπε να μεγαλώσει τις αποθήκες του για να τη φυλάξει· κι έπειτα σκεφτόταν μέσα του: “Όταν όλα αυτά τα έχεις τακτοποιήσει, μπορείς να τα κρατήσεις προσεκτικά και να έχεις άφθονα αγαθά για πολλά χρόνια· αναπαύσου λοιπόν, φάε, πιες, και καλοπέρνα.” Μα τότε άκουσε τη φωνή του θανάτου: “Άφρονα! Απόψε θα απαιτήσουν την ψυχή σου από σένα· αυτά που ετοίμασες, για ποιον θα είναι;”
Έτσι εργάζεται για χαμένο κόπο εκείνος που συσσωρεύει θησαυρούς για χαμηλό σκοπό, που δεν σκέφτεται τον πλούτο και τον προορισμό του οποίου ο σκοπός είναι αιώνιος. Η μέριμνα για τον πλούτο να μη γεμίζει την ψυχή σας· το πνεύμα σας να είναι αφιερωμένο μόνο στο καθήκον· η εργασία σας στο βασίλειο του αγαθού· έτσι θα σταθείτε ως άνδρες έτοιμοι για τη ζωή και για τον θάνατο· αλλιώς η αγάπη για τη ζωή θα οπλίσει τον θάνατο με τρόμο εναντίον σας, και ο φόβος του θανάτου θα σας κλέψει τη ζωή.
Μην το αναβάλετε· μην σκέφτεστε ότι δεν έχει σημασία να αφοσιωθεί κανείς σε υψηλότερους σκοπούς παρά στο να συσσωρεύει πλούτη ή να ζει για την ηδονή. Κάθε χρόνος που αφαιρέσατε από την υπηρεσία του καλού είναι χαμένος για τον προορισμό σας — ή σας προφταίνει ο θάνατος, και μοιάζετε με έναν επίτροπο στον οποίο ο κύριος του σπιτιού, ενώ λείπει, έχει εμπιστευθεί το νοικοκυριό· κι ο επιστάτης λέει τότε μέσα του: “Ο κύριός μου θ’ αργήσει ακόμη πολύ”, και αρχίζει να κακομεταχειρίζεται τους υπηρέτες, να λουφάζει και να μεθύει. Αλλά σε ώρα που δεν την περιμένει, θα τον εκπλήξει ο κύριος και θα του δώσει την πρέπουσα ανταμοιβή.
Και όπως ο δούλος που γνωρίζει το θέλημα του κυρίου του και δεν το εκτελεί θα τιμωρηθεί αυστηρότερα από εκείνον που, αν και άξιος τιμωρίας, δεν ήξερε το θέλημα του κυρίου του, έτσι και από τον άνθρωπο στον οποίο εμπιστεύθηκε πολλά — που είχε ταλέντα και ευκαιρίες να κάνει πολύ καλό — θα ζητηθούν πολλά.
Νομίζετε ότι σας κάλεσα σε μια ζωή ήρεμης απόλαυσης; ότι και το δικό μου μέλλον θα ήταν άμοιρο φροντίδας και ευτυχισμένο; Όχι! Διωγμός θα είναι το μέρος μου, όπως και το δικό σας! Διχόνοια και διαμάχη θα είναι το αποτέλεσμα που θα έχουν οι διδασκαλίες μου.
Αυτή η σύγκρουση ανάμεσα στην κακία και την αρετή, ανάμεσα στην προσκόλληση σε πατροπαράδοτες γνώμες και έθιμα της πίστης — που εδραιώθηκαν κάποτε με κάποια αυθεντία στα μυαλά και τις καρδιές των ανθρώπων — και ανάμεσα στην επιστροφή στη λογική που ανακτά τα δικαιώματά της· αυτή η σύγκρουση θα χωρίσει φίλους και οικογένειες.
Τιμημένη θα είναι για το καλύτερο μέρος της ανθρωπότητας· αλλά δυστυχής θα είναι, αν εκείνοι που θα γκρεμίσουν το παλαιό — επειδή έβαζε δεσμά στην ελευθερία της λογικής και μόλυνε τις πηγές της ηθικότητας — βάλουν στη θέση του πάλι μια επιβεβλημένη πίστη, δεμένη με γράμματα, που θα αφαιρέσει ξανά από τη λογική το δικαίωμα να αντλεί από μόνη της τον νόμο, να πιστεύει ελεύθερα και να υποτάσσεται σε αυτόν.
Αχ! και ακόμη περισσότερο, αν οπλίσουν αυτή την επιβεβλημένη πίστη με το σπαθί και την εξωτερική βία, και βάλουν πατέρες εναντίον υιών, αδελφούς εναντίον αδελφών, μητέρες εναντίον θυγατέρων — και κάνουν έτσι την ανθρωπότητα προδότρια της ανθρωπότητας!
Συνεχίζεται
ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΔΟΥΜΕ ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ Η ΚΕΝΩΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΗΤΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΩΣΤΕ ΝΑ ΕΙΣΕΛΘΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΑΝ ΑΠΛΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟΥ. ΕΠΙΣΗΣ ΤΗΝ ΛΟΓΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Η ΟΠΟΙΑ ΚΑΘΟΔΗΓΕΙ ΤΗΝ ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΑ. ΤΗΝ ΛΟΓΙΚΗ ΠΟΥ ΣΩΖΕΙ, ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ. Η ΛΟΓΙΚΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑ ΦΥΣΙΝ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΛΛΟ ΠΡΑΓΜΑ. ΣΤΟΝ ΕΓΕΛΟ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙ Η ΕΠΑΡΣΗ ΤΟΥ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΥ ΙΔΕΑΛΙΣΜΟΥ Η ΟΠΟΙΑ ΥΠΟΝΟΕΙΤΑΙ ΚΑΙ ΣΤΑ ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΝΕΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ.
ΜΙΑ ΑΡΧΕΤΥΠΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ ΜΕ ΤΙΣ ΔΙΚΕΣ ΜΑΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ. ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΛΑΓΙΑΝΙΣΜΟ, ΤΟ ΑΛΗΘΙΝΟ ΕΓΩ ΤΟΥ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΣΜΟΥ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΕΙ ΤΑ ΠΟΛΛΑ ΣΤΟ ΠΡΩΤΕΙΟ ΤΟΥ ΠΑΠΑ.
Ο ΟΠΟΙΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΛΟΥΘΗΡΟ ΚΑΙ ΤΗΝ SOLA SCRIPTURA ΜΟΙΡΑΣΤΗΚΕ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΚΑΤΑΡΓΗΘΕΙ ΑΝΑΛΟΓΩΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ: ΜΗΔΕΠΟΤΕ ΕΛΑΤΤΟΥΜΕΝΟΣ.
Η ΥΠΕΡΤΑΤΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ. ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ.
Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΘΕΟ ΠΡΟΣΚΥΝΑ, ΤΟΝ ΜΙΚΡΟ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΚΟ. ΟΛΗ Η ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΣ ΠΙΣΤΕΥΕΙ ΤΟΝ ΠΑΠΑ. ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΕΣΑ ΜΑΣ Η ΠΛΑΝΗ. Ο ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΣ, Ο ΣΑΝ ΘΕΟΣ, Ο ΟΠΟΙΟΣ ΘΑ ΚΑΤΟΡΘΩΣΕΙ ΓΙΑ ΛΙΓΟ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΣ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου