Ποιο είναι το αίτιο της κοινής δοξολογίας αγγέλων και ανθρώπων και ποιο είναι το πολυύμνητο από ποιμένες και από όλους τους ανθρώπους χαρμόσυνο ευαγγέλιο;

 Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Ομιλία 58, Στην κατά σάρκα σωτηριώδη Γέννησι του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος μας Ιησού Χριστού

Συνέχεια από εδώ: https://www.pemptousia.gr/2025/12/agios-grigorios-palamas-aytos-pou-orizei-ta-panta-kai-den-orizetai-apo-kanena-perilamvanetai-se-mia-procheiri-kai-mikri-fatni/

10 Και ίδετε ευθύς αμέσως τα σύμβολα της απόρρητης συναφείας και της από αυτήν ωφελείας που χύνεται και επάνω στους απομακρυσμένους.

Το άστρο συνώδευε τους μάγους, όταν εσταματούσαν εσταματούσε μαζί τους κι’ όταν εκινούνταν προχωρούσε μαζί τους, μάλλον δε αυτό το ίδιο τους έσυρε και τους προσκαλούσε προς τον δρόμο, σαν αρχηγός και οδηγός της πορείας των ήταν οδηγός τους όταν εκινούνταν, όταν δε ανέπαυαν τη φύσι τους κατά διαστήματα, υποχωρούσε αυτό σ’ εκείνους κι’ έμενε και αυτό στον τόπο, ώστε να μη τους αφήση και τους στενοχωρήση με την απουσία, φαινόμενο ότι εγκαταλείπει ατελή την οδήγησι. Διότι δεν τους εστενοχώρησε λίγο, καθώς εκρύφθησε από αυτούς, όταν ήλθαν στα Ιεροσόλυμα.

11 Γιατί λοιπόν εκρύφθηκε, όταν έφθασαν εκεί; Για να τους καταστήση με την ερώτησι ανυπόπτους κήρυκες του γεννηθέντος τότε κατά σάρκα Χριστού. Επειδή δε εζητούσαν να μάθουν από τους Ιουδαίους, πού γεννάται ο Χριστός κατά τις ιερές προρρήσεις, τους εγκατέλειψε ο θείος αστήρ, για να μας διδάξη να μη ζητούμε πλέον να μαθαίνωμε από Ιουδαίους τα σχετικά με τον νόμο και τους προφήτες, αλλά ν’ ακολουθούμε την από τους ουρανούς διδασκαλία, για να μη εκπέσωμε από την άνωθε χάρι και φωτοχυσία.

Όταν δε αυτοί εξήλθαν πάλι από εκεί, ξαναφάνηκε για να τους ευφράνη και τους ωδήγησε προτρέχοντας, «έως ότου ήλθε και εστάθηκε επάνω στο μέρος όπου ήταν το παιδί», προσκυνώντας πάντως μαζί με αυτούς τούτο το επίγειο και ουράνιο βρέφος.

Και αυτό μεν το άστρο προσήγαγε τούτους ως γενέθλιο δώρο στον επί γης τεχθέντα Θεό και δι’ αυτών ολόκληρο το ασσυριακό γένος κατά το ειρημένο από τον Ησαΐα, «και κατά τις ημέρες πρώτος λαός στο Θεό θα εμφανισθούν οι Ασσύριοι και έπειτα από αυτούς οι Αιγύπτιοι και τρίτος ο Ισραήλ», όπως παρατηρούμε να γίνεται τώρα.

Πραγματικά την προσκύνησι των μάγων διαδέχθηκε ευθύς αμέσως η προς την Αίγυπτο φυγή του, διά της οποίας τους απήλλαξε από τα είδωλα, και μετά την επάνοδο από αυτήν εξελέγη ο προς περιποίησι άξιος λαός του Θεού ανάμεσα στον Ισραήλ.

Εικόνα της Γέννησης του Χριστού με σκηνές από το Θείο γεγονός.

12 Και αυτά μεν προανεκήρυξε φανερά ο Ησαΐας. Οι ίδιοι οι μάγοι προσκήνυσαν προσφέροντας χρυσό και λίβανο και σμύρνα σ’ αυτόν που διά του θανάτου, του οποίου σύμβολο ήταν η σμύρνα, εχάρισε σ’ εμάς την θεία ζωή, της οποίας εικόνα ήταν ο λίβανος, και την θεία λαμπρότητα και βασιλεία, την οποία εικόνιζε ο χρυσός προσφερόμενος στον χορηγό της αΐδιας δόξας.

Γι’ αυτόν, καθώς εγεννήθηκε σήμερα, και οι ποιμένες στήνουν κοινό με τους αγγέλους χορό και ψάλλουν την ίδια ωδή και τονίζουν κοινή μελωδία· δεν παίρνουν οι άγγελοι στα χέρια τις ποιμενικές φλογέρες, αλλά οι ποιμένες περιλάμπονται με το φως των αγγέλων, ευρέθηκαν στη μέση ουράνιας στρατιάς και διδάσκονται από τους αγγέλους ουράνιον ύμνο, μάλλον δε ουράνιο και επίγειο μαζί.

Διότι λέγουν, «δόξα στον Θεό στα ύψη και επάνω στη γη». Τώρα έχει θρόνο τη γη ο κατοικών στα ύψη και κυριαρχών στα ουράνια υψώματα, και δοξάζεται επάνω σ’ αυτήν εξ ίσου με εκεί τόσο από τους αγίους όσο και από τους αγγέλους του.

13 Αλλά ποιο είναι το αίτιο αυτής της κοινής δοξολογίας αγγέλων και ανθρώπων και ποιο είναι τούτο το πολυύμνητο από ποιμένες και από όλους τους ανθρώπους και τόσο χαρμόσυνο ευαγγέλιο; Διότι, λέγει, «ιδού σας μεταδίδω χαρμόσυνο άγγελμα που θα σας προκαλέση χαρά μεγάλη, η οποία θα καταλάβη όλο τον λαό».

Ποιο είναι αυτό λοιπόν και ποια είναι η παγκόσμια χαρά;
Άκουσε έως το τέλος την ευαγγελική ωδή και θα καταλάβης· λέγει, «ειρήνη, θεία ευδοκία στους ανθρώπους». Διότι ο Θεός, ο ωργισμένος για το γένος των ανθρώπων, που τους υπέβαλε σε φοβερές κατάρες, έρχεται σαρκικά, για να τους παράσχη την ειρήνη του και να τους συμφιλιώση με τον ύψιστο Πατέρα.

Ιδού, λέγει, εγεννήθηκε, όχι σ’ εμάς τους αγγέλους, αν και τώρα τον ανυμνούμε σαν στον ουρανό βλέποντάς τον επί της γης, αλλά σε σας τους ανθρώπους, δηλαδή για σας και κατά τον τρόπο σας εγεννήθηκε Σωτήρ, Χριστός Κύριος στην πόλι του Δαβίδ.

Τι θέλει να είπη η ευδοκία του Θεού που είναι δίπλα στην ειρήνη; Διότι λέγει «ειρήνη, ευδοκία μεταξύ των ανθρώπων». Μερικές φορές και πρωτύτερα παρουσίασε δείγματα ειρήνης προς τους ανθρώπους· βέβαια και στον Μωυσή «ωμιλούσε, όπως θα ωμιλούσε κανείς προς τον φίλο του», και τον Δαβίδ ευρήκε κατά τη καρδιά του και σ’ όλο το γένος των Ιουδαίων παρέσχε σύμβολα ειρήνης, αφού κατέβηκε γι’ αυτούς στο όρος και τους προσφώνησε διά πυρός και γνόφου, αλλά όχι κατά ευδοκία· διότι ευδοκία είναι το ευάρεστο καθ’ εαυτό και προπορευόμενο του Θεού και τέλειο θέλημα.

Δεν είναι δε προπορευόμενο και τέλειο θέλημα του Θεού η ευεργεσία προς ωρισμένους ανθρώπους ή προς ένα γένος, και μάλιστα ούτε καν τελεία. Γι’ αυτό, όπως ο Θεός εκάλεσε πολλούς υιούς, ένας δε είναι αυτός στον οποίο ευδόκησε, έτσι και πολλές φορές έδωσε την ειρήνη του, μία δε είναι αυτή που έχει και την ευδοκία του μαζί της, η οποία διά της ενανθρωπήσεως του Κυρίου μας Ιησού Χριστού ως τελεία και αμετάθετη δίδεται σε όλο το γένος και σε όλους όσοι θέλουν.

Συνεχίζεται
Από τον τόμο «Γρηγορίου Παλαμά, έργα 11» των Πατερικών Εκδόσεων «Γρηγόριος ο Παλαμάς». Εισαγωγή, κείμενο, μετάφραση, σχόλια Παναγιώτης Κ. Χρήστου.

Ποιο είναι το αίτιο της κοινής δοξολογίας αγγέλων και ανθρώπων και ποιο είναι το πολυύμνητο από ποιμένες και από όλους τους ανθρώπους χαρμόσυνο ευαγγέλιο; - Pemptousia