ΠΡΟΣΩΠΟΚΡΑΤΗΣ: Γιατί ισχυρίζεσαι ότι δεν υπάρχει ορθόδοξη μεταφυσικη ή οντολογία;
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ: Ο Χριστιανισμός ουδέποτε είχε, έχει και θα έχει οντολογία – μεταφυσική, διότι η οντολογία είναι μία φιλοσοφική προσπάθεια αναζήτησης του όντος. Η οντολογία προϋποθέτει την ύπαρξη συγγένειας αναιτίου αιτιώδους Όντος και αιτιατών νοητών όντων (ψυχές). Η θεολογία όμως δεν δέχεται την ύπαρξη συγγένειας μεταξύ του ανθρωπίνου νοός και της θείας πραγματικότητας αλλά δέχεται την ύπαρξη της πρώτης ως μίμιση, κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν, της δεύτερης. Ο μιμητικός τρόπος ύπαρξης του ανθρώπου δεν του αφήνει περιθώρια να κινηθεί προς την εύρεση και επανανανακάλυψη του Όντος. Γι’ αυτον ακριβώς τον λόγο ο Θεός εξίσταται ενεργητικά – αποκαλυπτικά της υπερουσίου κρυφιότητος του, αποκαλύπτεται Εκείνος σε εμένα πρώτος με σκοπό να γίνει μεθεκτός κατά το μέτρον του εφικτού. Επομένως ο μόνος τρόπος γνώσεως του θείου είναι η μετοχή μας στα άκτιστά του ιδιώματα, προόδους και ενέργειές Του.
ΠΡΟΣΩΠΟΚΡΑΤΗΣ: Ωραία ας δεχτώ την άποψη σου ότι η μεταφυσική είναι ανύπαρκτη για τον χριστιανισμό. Εσύ όμως δεν μπορείς παρά να δεχτείς το γεγονός ότι ο σχεσιακός τρόπος υπάρξεως του ανθρώπου έχει κάτι το υπερφυσικό, κάτι το υπαρξιακό, κάτι το οποίο τον κάνει να βρίσκεται στο μεθόριο της ύπαρξής του, κάτι το απόλυτα μοναδικό, κάτι το προσωπικό. Οπότε δεν υπάρχει δυαλιστική μεταφυσική αλλά μεταφυσική της σχέσεως, δηλ. Σχεσιακή οντολογία.
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ: Ο κάθε σύγχρονος θεολόγος, έχοντας ως βάση της θεολογίας του την βιβλική – πατερική διδασκαλία, οφείλει να αρνηθεί την ύπαρξη σχεσιακής οντολογίας στον χριστιανισμό. Η σχέση δεν αποτελεί οντολογική κατηγορία αλλά ανήκει στα «προς τι» καθώς δηλώνει τον τρόπο επικοινωνίας των όντων στον πτωτικό κόσμο. Δεν είναι η σχέση αυτό που ξεχωρίζει τον άνθρωπο από τα λοιπά έλλογα όντα αλλά η ύπαρξη λογικής ψυχής. Οι σχέσεις «υιότητος», «πατρότητος», «μητρότητος» και ούτω καθεξής συναντώνται και στον άλογο αισθητό κόσμο καθώς δεν είναι αποκλειστικό ιδίωμα των ανθρώπων. Όλα αυτά τα είδη σχέσεων τα οποία ανήκουν στον μεταπτωτικό κόσμο την στιγμή του ανθρωπίνου θανάτου παύουν να υφίστανται. Η μόνη σχέση που παραμένει είναι αυτή με τον ζωοδότη Θεό, Θεός ο οποίος δια της υπακοής του ανθρώπου σε Αυτόν, αδελφοποιεί και ενοποιεί υπό την παντοδύναμον βλέψη του όλα τα έλλογα κτίσματα. Πως είναι δυνατόν λοιπόν η σχέση να αποτελεί οντολογική κατηγορία, αφού υφίσταται προσωρινώς?
ΠΡΟΣΩΠΟΚΡΑΤΗΣ: Μα δια των σχέσεων ο άνθρωπος σώζεται. Ο άνθρωπος ιδρύει σχέσεις ανυπότακτες στην φθορά και στον θάνατο, σχέσεις μοναδικές, σχέσεις οι οποίες δεν εγκλωβίζονται στην αναγκαιότητα της φύσεως. Η σχέση, ο «Άλλος», η ετερότητα είναι η πηγή της σωτηρίας μας. Μόνο μέσω του ανοίγματός μας στο άλλο σωζώμαστε.
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ: Ο άνθρωπος μόνο δια της πίστεως, η οποία είναι η δια του νοός θεωρία του Θεού, δύναται να ενωθεί μετά του Θεού και αφού υπερβεί το σαρκικό φρόνημα και τον υλώδη τρόπο ζωής, τότε μόνον αποκτά την ικανότητα να βλέπει στο πρόσωπο του Χριστού τον άλλον. Όταν όμως παραμερίζεται η πίστη, η θεωρία και η μετοχή του ανθρώπου στις άκτιστες ενέργειες του Θεού και προβάλλονται ως κάτι δηθέν αφηρημένες και θεωρητικές έννοιες, οι οποίες δεν έχουν σχέση με την ανθρώπινη ζωή και όταν συνάμα θεωρείται ο κάθε άνθρωπος ως Χριστός και ιδιαιτέρως ο αλλοδαπός, τότε κάλλιστα μπορεί να γίνει λόγος για παραχάραξη της θεολογίας και για εκκοσμίκευσή της. Πρόκειται στην ουσία για μία θεολογία, η οποία λαμβάνει χώρα εκ των κάτω προς τα άνω και όχι εκ των άνω προς τα κάτω και η οποία εξυπηρετεί πολιτικά συμφέροντα και σκοπιμότητες. Εν κατακλείδι, είναι απαραίτητο να αναφερθεί ότι στο πρόσωπο του Χριστού βλέπει ο θεούμενος άνθρωπος τον άλλο και όχι στο πρόσωπο του άλλου τον Χριστό. Πράγμα που σημαίνει ότι μόνο δια της μετοχής του ανθρώπου στις άκτιστες θεοποιές ενέργειες του Θεού ενώνεται ο άνθρωπος πρωτίστως με τον Θεό και στην συνέχεια με τον συνάνθρωπο του, λόγω του ίδιου του Θεού. Και εν πάση περιπτώσει καλόν είναι να μου εξηγήσεις τι εννοείς ως «άλλο» γιατί πολλές φορές δεχόμαστε a priori όρους και απόψεις δίχως καμία επεξήγηση.
ΠΡΟΣΩΠΟΚΡΑΤΗΣ: Ο Άλλος είναι κάθε τι που δεν είναι εγώ. Απαιτείται πρόσληψη του άλλου για να γίνω εγώ αυτό που είμαι. Ο άλλος με ολοκληρώνει.
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ: Πως μπορείς να κάνεις θεολογία αυτές τις καθαρά φιλοσοφικές απόψεις; Δεν γνωρίζεις ότι το εγώ και το εσύ (όπως γράφει ο κ. Γ. Καραλής) είναι αναγκαίες αυταπάτες, φαντασιακές συλλήψεις που εγκλωβίζουν στο σαρκικό και γεώδες φρόνημα. Δεν γνωρίζεις κατά τη στιγμή του θανάτου μας, η προσωπικότητα μας παύει να υπάρχει;
ΠΡΟΣΩΠΟΚΡΑΤΗΣ: Πρόσεχε μην μας βγεις και βουδιστής…
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ: Διόλου, διότι δέχομαι ότι η υπόσταση του κάθε ανθρώπου διασώζεται, αυτό που καταργείται είναι η προσωπικότητα που οικοδομούμε κατά τον καιρό της επίγειάς μας ζωής, δια της χρήσεως του γνωμικού μας θελήματος. Κάθε άνθρωπος διαμορφώνει χαρακτήρα στον κόσμο που ζούμε. Αυτός ο χαρακτήρας είναι απότοκο βιολογικών, κοινωνικών και άλλων επιδράσεων. Με αυτήν την έννοια λοιπόν η προσωπικότητα του κάθε ανθρώπου παύει να υπάρχει όταν εκείνος πεθαίνει. Όσοι λοιπόν δεν προσπαθούν να απεγκλωβιστούν από τις σχέσεις τους και από την φαντασιακή θεώρηση του εαυτού τους, τρέμουν τον θάνατο. Ο σαρκικός άνθρωπος, ο οποίος βρίσκεται εγκλωβισμένος στον υλώδη τρόπο ζωής, πλάθει μία φαντασιακή εικόνα περί του εαυτού του και περί των ανθρώπων του κοινωνικού του περιγύρου. Έτσι ζεί σε μια εικονική πραγματικότητα η οποία τον εμποδίζει να δει το όντως Όν. Γι’αυτόν ακριβώς τον λόγο ο κοσμικός άνθρωπος φοβάται τον θάνατο, διότι δια του θανάτου αίρεται και εξαφανίζεται αυτή η φαντασιακή και εικονική πραγματικότητα, η οικοδομημένη μέσα στο γνωμικό θέλημα μας προσωπικότητά μας. Μία αιωνιότητα λοιπόν δίχως τον κοσμικό – γεώδη τρόπο ζωής είναι ανυπόφορη για τον άνθρωπο που διαθέτει τέτοιου είδους γήινα κριτήρια και γι’αυτό προτιμά να πιστεύει είτε στην ανυπαρξία οποιασδήποτε μορφής ζωής της ανθρώπινης υπόστασης μετά τον θάνατο, είτε στην ταύτιση πτωτικής και προπτωτικής – εσχατολογικής πραγματικότητας.
ΠΡΟΣΩΠΟΚΡΑΤΗΣ: Ομολογώ ότι με έβαλλες σε σκέψη…θα τα ξαναπούμε….
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ: Καλό κατευόδιο.
ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΑΝΘΡΩΠΙΣΗ ΤΙ ΕΓΙΝΕ; ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ
"ο μόνος τρόπος γνώσεως του θείου νά είναι η μετοχή μας στα άκτιστά του ιδιώματα, προόδους και ενέργειές Του;"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου