Η σημασία του Καπορέτο
Η Μάχη του Καπορέτο, που ξεκίνησε στις 24 Οκτωβρίου 1917, είναι η πιο διάσημη και πιο παρεξηγημένη μάχη του ιταλικού μετώπου. Στο Caporetto, ο ιταλικός στρατός υπέστη μια από τις πιο εκπληκτικές ήττες ολόκληρου του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Οι ιταλικές απώλειες ανήλθαν συνολικά σε 40.000 νεκρούς και τραυματίες, πάνω από 280.000 αιχμαλώτους και 3.150 πυροβολαρχίες αιχμαλωτίστηκαν[1]. Ο ιταλικός στρατός μειώθηκε σε μέγεθος κατά το ήμισυ, από 65 μεραρχίες πεζικού σε 33 και η ιταλική επαρχία Φριούλι εγκαταλείφθηκε στον εχθρό μαζί με μεγάλο μέρος της επαρχίας Βένετο. Σήμερα, περισσότερα από ογδόντα χρόνια μετά το γεγονός, οι Ιταλοί εξακολουθούν να λένε «Ήταν ένα Καπορέτο». Πράγμα που σημαίνει «Ήταν μια πλήρης καταστροφή».
Η πίστη των Καθολικών είναι όπως ο Αραβικός Φοίνικας: όλοι λένε ότι είναι εκεί, μά κανείς δεν ξέρει πού είναι. Τα καταφέρνουμε με την περίφραση ενός στίχου του Pietro Metastasio, σημειώνοντας μια μεγάλη έρευνα που πραγματοποιήθηκε μεταξύ Ιταλών που δηλώνουν καθολικοί από το μηνιαίο περιοδικό Il Timone. Η μειοψηφία που εξακολουθεί να πηγαίνει στη Λειτουργία σχεδόν ποτέ δεν πηγαίνει στην εξομολόγηση, αγνοεί τι είναι η Θεία Ευχαριστία και η αμαρτία, εγκρίνει την άμβλωση, την αντισύλληψη και τον ομοφυλοφιλικό γάμο. Το χάος επικρατεί στα θεμέλια: έτσι καταλήγει το αποκαρδιωμένο εξώφυλλο της εφημερίδας.
Πραγματικά ανησυχητικό ακόμη και για όσους είναι απλοί πιστοί παρατηρητές των εκκλησιαστικών θεμάτων. Το Caporetto της πίστης και των εξασθενημένων «αδιαπραγμάτευτων αρχών» είναι εντυπωσιακό, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ιδέες που επισημαίνονται δεν αφορούν τους απλά βαπτισμένους, αλλά τους ασκούμενους, εκείνους που συμμετέχουν στις τελετές, λαμβάνουν τα μυστήρια, ανήκουν στόν συνειρμικό και πολιτιστικό γαλαξία που ονομάζεται Καθολικός κόσμος. Τα μέλη των οποίων - αλλά ίσως είναι εκείνα που ο καρδινάλιος Μπίφι όρισε ως «άπιστους ασκούμενους» - σκέφτονται λίγο πολύ όπως η κυρίαρχη αντιθρησκευτική κουλτούρα. Το χάσμα μεταξύ του παραδοσιακού δόγματος και της συγκεκριμένης συμπεριφοράς είναι εντυπωσιακό. Η σύγκριση με αυτό που είπε ο Ιησούς στους μαθητές μάς κάνει να χαμογελάμε: δεν είστε από τον κόσμο, αλλά εγώ σας διάλεξα από τον κόσμο. Η πόλη του ανθρώπου δεν μοιάζει πια με την πόλη του Θεού. Η ίδια η αναφορά σε έναν δημιουργό φαίνεται να απομακρύνεται από τις ευαισθησίες των "πιστών" - σε τι; - και ο Ιησούς Χριστός είναι πολύ συχνά μια δικαιολογία για να μιλήσουμε για κάτι άλλο.
Οι πρόσφατες Παγκόσμιες Ημέρες Νεολαίας στη Λισαβόνα ήταν ένα παράδειγμα. Μεγάλα λόγια, τραγούδια, περιβαλλοντισμός, οικολογική ανησυχία: Ο καθολικισμός μειώνεται σε ένα πράσινο ρεύμα που αντανακλά στη Μητέρα Γη αλλά όχι στον Αιώνιο Πατέρα. Ο διοργανωτής Πορτογάλος ιεράρχης διαβεβαιώνει ότι δεν «θέλει να προσηλυτίσει». Όταν πίστευαν στον Θεό το ονόμαζαν αποστολικό, αλλά αυτό ακούγεται και ο θάνατος για την οργάνωση, το συγκεκριμένο, κοσμικό οικοδόμημα της Εκκλησίας. Χωρίς προσήλυτους, το μαγαζί κλείνει, η «επιμονή των συναθροίσεων» (Β. Παρέτο), η τάση του ανθρώπου να συντηρεί τους οργανισμούς, εξαφανίζεται.
Σημεία των καιρών; Σε κάνει να θέλεις να το αφήσεις έτσι: είναι δική τους δουλειά. Αλλά όχι, γιατί ο καθολικισμός υπήρξε ο μεγαλύτερος εμπνευστής του ιταλικού πνεύματος, των ιδεών, των εθίμων, του τρόπου ζωής του λαού μας, καλώς ή κακώς. Η κατάρρευση είναι κάθετη αλλά δεν αποτελεί καθόλου έκπληξη. Στη Λισαβόνα, οι καθαγιασμένες σπονδές για τη Θεία Ευχαριστία εγκαταλείφθηκαν σε πλαστικά τελάρα. Για όσους δεν γνωρίζουν τα θεμέλια του δόγματος, αυτές οι σπονδές, που αφιερώθηκαν από τον ιερέα, είναι το σώμα και το αίμα του Ιησού Χριστού. Ή τουλάχιστον, θα ήταν αν οι ασκούμενοι γνώριζαν τη σημασία τους. Σύμφωνα με την έρευνα, οι μισοί Καθολικοί πιστεύουν ότι είναι αποκλειστικά σύμβολο και ένα άλλο δεκαπέντε τοις εκατό τους θεωρεί «μια ιδιαίτερη σπονδή που θυμίζει τον άρτο του Μυστικού Δείπνου». Λιγότεροι από το ένα τρίτο είναι πεπεισμένοι ότι είναι «το πραγματικό σώμα του Χριστού».
Γίνεται δύσκολο να καταλάβουμε σε τι πιστεύουν οι Ιταλοί Καθολικοί το έτος του Κυρίου 2023 αν δεν ξέρουν τι είναι η Ευχαριστία και αν το δέκα τοις εκατό πιστεύουν ότι ο Ιησούς ήταν απλώς ένας άνθρωπος εμπνευσμένος από τον Θεό ή ακόμη και ένας μύθος. Σκέφτονται σχεδόν τα πάντα όπως θέλει η κυρίαρχη άθρησκη σκέψη, τόσο που είναι δύσκολο να οριστεί η ίδια η έννοια του Καθολικού. Τό Il Timone ρωτά πολλούς ιερείς και θεολόγους, των οποίων οι απαντήσεις είναι απογοητευτικές, περίπλοκες, ακατανόητες σε όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με την «κληρικαλική», την ξύλινη γλώσσα των ιερέων. Ο ένας ζητά «να ξαναρχίσει από τη συνάντηση», ένας άλλος, παραιτημένος, προτείνει να μην ανησυχεί για την πίστη των άλλων, αλλά για τη δική μας, αγγίζοντας, χωρίς να το ξέρει, ένα εκτεθειμένο, ανείπωτο νεύρο: η πραγματική κρίση, το δράμα είναι η απώλεια πίστης. Η προδοσία των κληρικών, μόνο ένας από τους οποίους βάζει το δάχτυλό του στην πληγή: «Χρειαζόμαστε μια Εκκλησία που να πάει ενάντια στην κυρίαρχη σκέψη χωρίς να φοβάται ότι θα μας αφαιρέσουν τα προνόμια, γιατί έτσι κι αλλιώς θα μας αφαιρεθούν».
Είναι ακριβώς έτσι: η σύγχρονη νοοτροπία δεν παίρνει αιχμαλώτους, είναι ένας θανατηφόρος ιός που έχει μολύνει το πλοίο του Πέτρου και τους κυβερνήτες του. Ο Παύλος VI το διαισθάνθηκε αυτό όταν είπε - το 1972 - ότι «ο καπνός του Σατανά έχει εισχωρήσει στην Εκκλησία από κάποια ρωγμή». Αυτά δεν ήταν ρωγμές, αλλά ορθάνοιχτες πόρτες, όπως βίωσε στην πολύ σκληρή υποδοχή που έδωσαν πολλοί εκκλησιαστικοί τομείς στο Humanae Vitae, την εγκύκλιο που επιβεβαίωσε μετά τη σύνοδο το δόγμα - κατάθεση πίστης - σχετικά με την οικογενειακή ηθική και την τεκνοποίηση.
Οι θέσεις που πήραν τότε οι θεολόγοι, οι ιερείς και οι διανοούμενοι έχουν ωριμάσει. Οι Καθολικοί -και οι πάστορες τους- έχουν υιοθετήσει υλιστική και σχετικιστική σκέψη. Το να κυνηγάς τον κόσμο στο δικό του έδαφος δεν οδηγεί πουθενά παρά μόνο στο να αδειάζεις εκκλησίες και σεμινάρια και να αποκαλείς προσηλυτισμό τη μετάδοση της πίστης και του δόγματος επί δύο χιλιετίες. Οι άνθρωποι θα επιλέγουν πάντα το πρωτότυπο από το (κακό) αντίγραφο, θέτοντας το μοιραίο ερώτημα: αν δεν το πιστεύουν, γιατί να το πιστέψω; Ή θα πάει με το ρεύμα, θα περνά τις Κυριακές στην εκκλησία χωρίς να πιστεύει ούτε μια λέξη από κουρασμένες ομιλίες από τις οποίες απουσιάζει η λέξη Θεός και θα ζει όπως νιώθει πιο άνετα.
Ο Μπεργκόλιο μιλά για μια απερχόμενη εκκλησία: αλήθεια, βγαίνει από τον εαυτό της από μόνη της για να γλιστρήσει στο αδιέξοδο αναζητώντας έναν ρόλο, μια θέση στην τελευταία σειρά στο μεγάλο θέαμα της μεταμοντερνικότητας. Είχε δίκιο ο Thomas Stearns Eliot στις "Χορωδίες του Βράχου" που αναρωτήθηκε αν οι άνθρωποι είναι αυτοί που έχουν εγκαταλείψει την Εκκλησία ή είναι η Εκκλησία που έχει εγκαταλείψει τους ανθρώπους της; Χρειαζόμαστε λιγότερες εκκλησίες και περισσότερες ταβέρνες, αναφωνεί ένας από τους χαρακτήρες του: ο στόχος έχει επιτευχθεί. Η πανδημία έχει δει τους ναούς να επιστρώνονται και το απολυμαντικό να αντικαθιστά το ιερό νερό. Γιατί πρέπει να ζω όπως λένε οι ιερείς, αν τα παραδείγματα που δίνουν, στην προσωπική ηθική, στην οικεία ζωή, στην αναζήτηση εγκόσμιων αγαθών, είναι αυτά που δείχνουν οι ειδήσεις με ανησυχητική συχνότητα;
Δεν μπορούμε να εκπλαγούμε αν οι Καθολικοί σκέφτονται σαν άθεοι και αδιάφοροι: το 44 τοις εκατό θεωρεί την άμβλωση δικαίωμα - όχι επιλογή ή δυνατότητα, απλώς δικαίωμα - το 42 τοις εκατό εγκρίνει τον γάμο ομοφυλοφίλων και το 18 τοις εκατό είναι αδιάφορο. Ακόμη και η πρακτική της νοικιασμένης μήτρας έχει περίπου το ένα τέταρτο των καθολικών υποστηρικτών, σε συνδυασμό με ένα ισχυρό δεκαπέντε τοις εκατό που μένουν σιωπηλοί. Το διαζύγιο και η αντισύλληψη είναι ευπρόσδεκτα από μια πολύ μεγάλη πλειοψηφία. Οι αδιαπραγμάτευτες αρχές που υπερασπίστηκε ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ' έχουν χτυπήσει τη χορδή σε όσους δηλώνουν καθολικοί. Μια ηθική ήττα, απόδειξη της δραματικής κρίσης της πίστης, που μετριάστηκε, εν μέρει, από το γεγονός ότι οι πιστοί συνεχίζουν να πιστεύουν στην ύπαρξη του διαβόλου (κακού) και της κόλασης. Αναρωτιέται κανείς σε τι συνίσταται η καθολικότητα σήμερα, τό "κήρυγμα", ο πυρήνας της πίστης που ισχυρίζονται ότι ασκούν.
Απόδειξη της έκλειψης της πίστης ήταν οι πρόσφατες Παγκόσμιες Ημέρες Νεολαίας. Ο τίτλος από το Vatican News, το επίσημο πρακτορείο τύπου, είναι γελοίος: καμία αναφορά στην πνευματική αξία του γεγονότος, υπογραμμίζοντας το γεγονός ότι ο Bergoglio θα είχε φτάσει στη Λισαβόνα με ένα αεροπλάνο "μηδενικών εκπομπών CO2". Ψευδές όπως και αδύνατο. Συζήτησαν για το περιβάλλον και την προστασία του πλανήτη, καθόλου για την οικογένεια και το άνοιγμα στο καλωσόρισμα των παιδιών. Η εντύπωση είναι ότι για πολλούς συμμετέχοντες τα WYD (World Youth Day) ήταν πάνω από όλα ωραίες διακοπές, ένας τρόπος να γνωρίσουν κόσμο και να αποκτήσουν εμπειρίες. Σωστά, αλλά ποια είναι η διαφορά με άλλες νεανικές συγκεντρώσεις, ποια είναι η καθολική ιδιαιτερότητα, ποιες είναι οι αρχές που μεταφέρονται, πέρα από έναν γενικό ανθρωπισμό ή το αφελές αίτημα για έναν «καλύτερο κόσμο», ίσως επειδή είναι λιγότερο μολυσμένος;
Είναι δυνατόν η εκκλησία να μην έχει τίποτα να πει σε ζητήματα όπως η διαθεσιμότητα της ανθρώπινης ζωής, για την «υπεράνθρωπη» επιστήμη και τεχνολογία, που θεωρούνται ως ολοκληρωτική κυριαρχία και απόλυτος έλεγχος σε μάζες ατόμων που μειώνονται σε πειραματόζωα» (E. Capozzi); Σχετικά με τη βιοδύναμη που είναι ριζική άρνηση της χριστιανικής ιδέας της ιερότητας του ανθρώπου; Γεγονός είναι ότι πρέπει να πιστέψουμε σε αυτό και οι πιστοί αποπροσανατολίζονται σε σημείο να πάρουν τον δρόμο του εχθρού. Χωρίς τη βοήθεια του δόγματος, η πίστη γίνεται λεπτή, διάφανη. Οι «νέοι Καθολικοί» λένε με ένα στερεότυπο χαμόγελο και μια παράλογη αισιοδοξία ότι είναι απαραίτητο να προνομιάζει κανείς την «προφητεία» έναντι της κατάθεσης της πίστης, δηλαδή να κυνηγά τον κόσμο. Μισός αιώνας ήττες οδήγησαν σε ασχετοσύνη και στροφή προς τις αρχές των άλλων, όπως δείχνει η έρευνα Timone.
Το ένα τρίτο των Καθολικών δεν αντιτίθεται καν στην υιοθεσία από ομοφυλόφιλα ζευγάρια και το ένα τέταρτο δεν βλέπει προβλήματα στη νοικιασμένη μήτρα, σε συνδυασμό με το απίστευτο δεκαπέντε τοις εκατό όσων δεν ενδιαφέρονται για αυτά τα θέματα. Χρειάζονται ορθόδοξοι άνθρωποι όπως οι δύο Αλέξανδροι, ο Ντούγκιν και ο Σολζενίτσιν, για να αναγνωρίσουν ότι η δυτική συγχρονικότητα είναι ο εχθρός του Θεού και του πνεύματος.
Η μόνη πραγματικά ισχυρή φωνή που σχολιάζει την εκρηκτική έρευνα είναι ο επίσκοπος Giampaolo Crepaldi, ο οποίος μιλά για «υγρή πίστη», την αποδοχή της εκκοσμίκευσης, την αφαίρεση του φυσικού νόμου από τον καθολικό ορίζοντα, σε αρμονία με τον Βενέδικτο XVI που κατήγγειλε την «κατάρρευση τής Καθολικής ηθικής θεολογίας». Αυτή η απομάκρυνση εξάλειψε την έννοια του φυσικού νόμου και του φυσικού ηθικού νόμου, κάνοντάς μας να χάσουμε την ιδέα ότι είναι δυνατόν να γνωρίζουμε τη φύση και την τάξη των ηθικών αρχών. Στην ένσταση ότι η πίστη δεν είναι ηθική, ο Κρεπάλντι απαντά ότι ο Χριστιανισμός «έχει» ηθική. Το πρόβλημα - τεράστιο - είναι ότι δεν μεταδίδεται πια, δεν διδάσκεται, δεν διεκδικείται, με τις συνέπειες που βλέπουμε. Για να κριθεί η πραγματικότητα χρειάζονται κριτήρια, αλλά η εκκλησία δεν είναι πλέον σε θέση να τα παρέχει.
Το συμπέρασμά μας - το οποίο ο Crepaldi δεν μπορεί να μοιραστεί λόγω υπηρεσιακού καθήκοντος - είναι ότι οι πάστορες δεν πιστεύουν πλέον στην καθολική ηθική και τις αρχές. Έχοντας χάσει τα κριτήρια για την κρίση, οι άνθρωποι στερούνται τη διάκριση και καταλήγουν να αποδέχονται το απαράδεκτο. Ακόμη, λεγεώνες απερίσκεπτων «καινοτόμων», «αντί να επιβεβαιώνουν τους πιστούς στην αλήθεια, σπέρνουν αμφιβολίες, δημιουργούν αβεβαιότητα και αποπροσανατολισμό». Το κάλεσμα για διάλογο γίνεται άλλοθι για να δικαιολογήσει την αδράνεια, τη σιωπή ή τη συναίνεση. Αντιμέτωπος με άδικους νόμους και ανεστραμμένες ηθικές αρχές, δεν μπορεί κανείς να περιοριστεί στη συζήτηση, αφού «η ηθική δεν βασίζεται στο αποτέλεσμα μιας δημόσιας συζήτησης».
Η θρησκεία καλεί στο αιώνιο, όχι στο ενδεχόμενο: δεν μπορεί να αλλάξει τη γνώμη της για τα πάντα ή να αντικρούσει τη συνηθισμένη διδασκαλία. Το να αποπροσανατολίζεις σημαίνει να ρίχνεις τον λαό του Θεού στην αγκαλιά των εχθρών του. Η κόλαση, είπε κάποτε ο Μπεργκόλιο, είναι άδεια, λόγω του ελέους του Θεού. Αν ήταν έτσι, δεν θα είχε νόημα να διακρίνουμε το καλό από το κακό. Αυτό συμβαίνει στους πιστούς, εξαιτίας των ποιμένων που εγκαταλείπουν τον εαυτό τους στους λύκους ή υποτιμούν το γιγάντιο εύρος των ανθρωπολογικών, υπαρξιακών, ηθικών και πνευματικών προκλήσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Έκαναν την ανθρωπολογική επιλογή πριν από μισό αιώνα. Τότε ας υπερασπιστούν τον άνθρωπο: από κακούς δασκάλους, από το κακό που μετατράπηκε σε καλό, από τον εαυτό τους. Διαφορετικά, η ερώτηση του ίδιου του Ιησού στο Ευαγγέλιο του Λουκά θα έχει απαντηθεί: « Όταν όμως έρθει ο Υιός του Ανθρώπου, θα βρει πίστη στη γη;» Είναι η νύχτα του Αγίου Λαυρεντίου για τους Καθολικούς, η νύχτα των πεφταστέρων, η νύχτα των αστεριών που πέφτουν.
ΣΥΝΤΟΜΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΓΕΙΤΟΝΙΑ ΜΑΣ, ΙΔΙΑΙΤΕΡΩΣ ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΟΛΥΠΟΘΗΤΟ ΚΟΙΝΟ ΠΟΤΗΡΙΟ ΠΟΥ ΟΡΑΜΑΤΙΖΕΤΑΙ Ο ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ.
1 σχόλιο:
Φοβερό!
Δημοσίευση σχολίου