Τρίτη 9 Απριλίου 2024

Διεθνές Συνέδριο «Η θεολογική παρακαταθήκη του πρωθιερέως Γεωργίου Φλωρόφσκυ» – Καταληκτήριες παρατηρήσεις-Συμπεράσματα


Καταληκτήριες παρατηρήσεις και συμπεράσματα των εργασιών του Διεθνούς Συνεδρίου «Η θεολογική παρακαταθήκη του πρωθιερέως Γεωργίου Φλωρόφσκυ», το οποίο διοργανώθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και το Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών την Κυριακή 1 Σεπτεμβρίου – την Τρίτη 3 Σεπτεμβρίου 2019 στην Κωνσταντινούπολη.

Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ ΠΗΡΕ ΤΑ ΗΝΙΑ ΣΤΟΧΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΑΤΕΡΕΣ  ΑΛΛΑ ΧΑΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΠΟΛΛΑΠΛΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΣΕ- ΜΑΤΟΣ. ΔΕΝ ΕΜΑΘΕ ΠΟΤΕ, ΠΑΡΑΣΥΡΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΠΑΝΤΕΣ, ΟΤΙ ΕΝΟΣ ΕΣΤΙ ΧΡΕΙΑ, ΤΟΥ ΥΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ. 
ΜΙΑ ΑΧΡΙΣΤΗ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ Η ΟΠΟΙΑ ΔΕΝ ΚΑΤΟΡΘΩΣΕ ΝΑ ΒΡΕΙ ΤΟΝ ΜΙΤΟ ΤΗΣ ΕΞΟΔΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΛΑΒΥΡΙΝΘΟ ΤΟΥ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΥ ΙΔΕΑΛΙΣΜΟΥ, ΚΑΤΑΛΗΓΟΝΤΑΣ ΝΑ ΑΝΑΚΗΡΥΞΕΙ ΤΟΝ ΕΠΙΣΚΟΠΟ (ΤΟΥ) ΖΗΖΙΟΥΛΑ ΤΟΝ ΝΕΟ ΜΙΝΩΤΑΥΡΟ ΠΟΥ ΤΡΩΕΙ ΕΚΤΟΤΕ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΒΛΑΣΤΟΥΣ ΤΟΥ ΑΘΑΝΑΤΟΥ ΔΕΝΔΡΟΥ ΤΗΣ ΠΑΤΕΡΙΚΗΣ ΜΑΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ. ΘΥΣΙΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΝΕΑΝΙΚΗ ΤΟΥΣ ΕΛΠΙΔΑ ΣΤΑ ΠΟΔΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΡΣΗΣ ΤΗΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΟΥ ΖΗΖΙΟΥΛΑ.


"Αυτό πού προτείνουμε είναι ότι, ενδεχομένως, το μέλλον τής Ορθοδοξίας δεν βρίσκεται σε ό,τι έχει καταντήσει μία κορεσμένη αντανακλαστική κίνηση πού επιδιώκει να συλλάβει απεγνωσμένα το αμιγώς ανατολικό (ΣτΜ. ορθόδοξο) φρόνημα, το οποίο είναι διαθέσιμο, κατά κάποιο τρόπο σφραγισμένο ερμητικά εναντι τής μετά το Μέγα Σχίσμα Δύσης, μέσα στους Πατέρες καί τη λειτουργική παράδοση (π.χ. η «οντολογία των Καππαδοκών», η «ευχαριστιακή εκκλησιολογία» καί «η πατερική εξηγητική»), διαχωρίζοντας την ίδια στιγμή τον εαυτό της από ό,τι διαφορετικό, αλλότριο, δηλαδή δυτικό. Αντίθετα, η εκκλησιαστική ταυτότητα μπορεί να ανακαλυφθεί εάν κατορθώσουμε να κατανοήσουμε καί μέσα σε ό,τι, εκ πρώτης όψεως, μοιάζει τελείως αλλότριο, ακόμη καί εχθρικό, ποιοί είμαστε. Θα μπορούσαμε τότε να ανακαλύψουμε την ανατολικο-ορθόδοξη ταυτότητά μας μέσα από μία θετική συνάντηση με ο,τιδήποτε δυτικό. Σε αυτό συμπεριλαμβάνεται όχι μόνο η δυτική Χριστιανοσύνη, αλλά κατ’ επέκταση, καί η σύγχρονη φιλοσοφία, οι μη χριστιανικές παραδόσεις καί, πολύ περισσότερο, οι επιστήμες. Συνεπώς, μπορούμε να γνωρίζουμε τον εαυτό ως πράγματι Ανατολικό ή Ορθόδοξο ακριβώς μέσα από τη θετική συνάντηση με ο,τιδήποτε δεν είμαστε καί στο σημείο αυτό η Ορθόδοξη θεολογία θα έπραττε συνετά αν αντέστρεφε το παράδειγμα του Φλωρόφσκυ καί μέσα από την αναγνώριση του γεγονότος ότι, αναζητώντας τον εαυτό μας, εξαρτώμαστε από τον άλλο. Μέσα από αυτή την κοινή συνάντηση-αναγνώριση, ανακαλύπτουμε πραγματικά που ανήκει η καρδιά μας. «Η Ανατολή είναι η Δύση -για να παραλλάξουμε τον Kipling-, η Δύση είναι η Ανατολή καί το ζεύγος κάποτε θα σμίξει»215, με συνέπεια τα δύο μέρη να εμπλακούν σέ μία συνεχή καί δημιουργική ένταση, σέ μία ταύτιση των άκρων. Για να λάβουμε ένα παράδειγμα από την Ανατολή, αναγνωρίζουμε τον Φλωρόφκσυ ως έναν όντως ανατολικό θεολόγο, κυρίως στα σημεία που αυτός μεταλλάσσει αριστουργηματικά τον δυτικό θεολόγο Möhler στον τρόπο πού αυτός διαβάζει τούς Πατέρες. Έτσι, ο Φλωρόφσκυ, έστω κι ασυνείδητα, διαποτίζει τη νεοπατερική του σύνθεση με τον Schelling, με αποτέλεσμα να αποτελεί έναν κρυπτο-ρομαντικό, παραμένοντας, εντούτοις, απόλυτα πατερικός. Ή για να χρησιμοποιήσουμε ένα άλλο παράδειγμα, πού υπογραμμίζει τον εξέχοντα ρόλο του Παλαμισμού στην Ορθόδοξη θεολογία μετά απο τη δεκαετία του ’20. Κατανοούμε πληρέστερα τον Γρηγόριο Παλαμά στα σημεία κυρίως όπου χρησιμοποιεί216, το έργο του Αυγουστίνου, De Trinitate;;;. Περαιτέρω, αντιλαμβανόμαστε κατά τον πλέον οξυδερκή τρόπο τον Χρήστο Γιανναρά μόνο όταν διακρίνουμε τον μοναδικό τρόπο που μετάλλαξε τον Heidegger καί τον ρωμαιοκαθολικό περσοναλισμό υπό το πρίσμα του Παλαμά, ώστε ο ίδιος να πλησιάζει, ανεπίγνωστα, τον Αυγουστίνο."

ΤΑΥΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΠΑΛΑΜΑ ΜΕ ΤΙΣ ΚΟΙΝΕΣ ΑΚΤΙΣΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ  ΑΠΟΡΡΙΠΤΟΝΤΑΣ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΩΣ ΤΟΝ ΑΒΟΛΟ ΘΕΟΛΟΓΟ ΤΩΝ ΙΕΡΩΣ ΗΣΥΧΑΖΟΝΤΩΝ. ΑΝΑΓΚΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ, ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΙΚΗ ΤΟΥΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΝΑ ΣΦΙΞΕΙ ΤΟ ΧΕΡΙ ΣΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΥΠΟ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ ΔΥΤΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ,ΣΤΟΝ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟ. 

Δεν υπάρχουν σχόλια: