Νικόλαος Ασπρούλης: ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΛΩΡΟΦΣΚΥ ΚΑΙ ΙΩΑΝΝΗΣ ΖΗΖΙΟΥΛΑΣ ΣΕ ΔΙΑΛΟΓΟ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Παρουσίαση βιβλίου

Νικόλαος Ασπρούλης: ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΛΩΡΟΦΣΚΥ ΚΑΙ ΙΩΑΝΝΗΣ ΖΗΖΙΟΥΛΑΣ ΣΕ ΔΙΑΛΟΓΟ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Η Εκδοτική Δημητριάδος σας προσκαλεί στην παρουσίαση του βιβλίου του Νικολάου Ασπρούλη «Το Μυστήριο του Χριστού και το Μυστήριο της Εκκλησίας. Γεώργιος Φλωρόφσκυ και Ιωάννης Ζηζιούλας σε διάλογο γύρω από τη θεολογική μεθοδολογία» (Εκδοτική Δημητριάδος & Sebastian Press, 2023), η οποία θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα, 8 Απριλίου 2024 και ώρα 7 μ.μ. στο Βιβλιοπωλείο Αρμός (Μαυροκορδάτου 11, Αθήνα).

Για το βιβλίο θα συνομιλήσουν ο Θανάσης Ν. Παπαθανασίου (Αναπληρωτής Καθηγητής, Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθηνών, Αρχισυντάκτης του περιοδικού Σύναξη), ο Διονύσιος Σκλήρης (Δρ. Ελληνικών Σπουδών) και ο Γιώργος Κρανιδιώτης (Δρ. Φιλοσοφίας). Την εκδήλωση θα συντονίσει η Ευδοξία Δελλή (Κύρια Ερευνήτρια, Ακαδημία Αθηνών).

Το βιβλίο αυτό έρχεται να καλύψει ένα κενό, αφού, σε αντίθεση με τον γόνιμο διάλογο περί του μεθοδολογικού ερωτήματος που εδώ και δεκαετίες λαμβάνει χώρα σε χριστιανικές παραδόσεις της Δύσης, η σύγχρονη Ορθόδοξη θεολογία δεν έχει εμπλακεί στη σχετική συζήτηση, αλλά πολύ περισσότερο δεν φαίνεται να έχει συνειδητοποιήσει τη σπουδαιότητα του ερωτήματος αυτού. Η παρούσα μελέτη επιχειρεί να θέσει επί τάπητος, για πρώτη ίσως φορά στην ελληνική θεολογική πραγματικότητα, το κρίσιμο ερώτημα για την αφετηρία, τις παραμέτρους και τον τρόπο της θεολογίας (σχέση θεμελίου και θεμελιουμένου), προτείνοντας έτσι στη σύγχρονη Ορθόδοξη θεολογία τρόπους για να αναστοχαστεί σοβαρά πάνω στην ανάγκη μερικού ή ολικού επαναπροσδιορισμού ή ακόμη και ριζικής μεταβολής του ακολουθούμενου «ερμηνευτικού μοντέλου», με στόχο την σωτηριολογική ενεργοποίηση του Ευαγγελίου για σύνολη τη δημιουργία. Αυτή η προσέγγιση υποδηλώνει την προοπτική ολόκληρου του σχεδίου της θείας Οικονομίας, στον ορίζοντα του οποίου επιχειρείται να ανιχνευτεί ο δόκιμος θεολογικός τρόπος της Ορθόδοξης θεολογίας, να ερευνηθεί δηλαδή το μεθοδολογικό ερώτημα περί της ερμηνευτικής μεθόδου προσέγγισης του είδους της σχέσης ανάμεσα στο θεμέλιο (Χριστός και αποστολικό κήρυγμα) και το θεμελιούμενο (Εκκλησία και Παράδοση), μέσα από την εξέταση δυο εκ των πλέον σημαντικών «επιστημολογικών παραδειγμάτων» στη σύγχρονη ορθόδοξη θεολογία, αυτό του Γεωργίου Φλωρόφσκυ και αυτό του Ιωάννη Ζηζιούλα.

Ο Δρ. Νικόλαος Ασπρούλης είναι αναπληρωτής διευθυντής της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου και Διδάσκων στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «Ορθόδοξη Χριστιανική Θεολογία και Θρησκευτικός Πλουραλισμός» του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Είναι συγγραφέας άρθρων, μελετών ή επιμελητής βιβλίων και εκδόσεων που αφορούν σε θέματα ιστορίας και θεολογίας της σύγχρονης Ορθόδοξης θεολογίας, οικοθεολογίας, θεολογικής ερμηνευτικής και μεθοδολογίας, πολιτικής θεολογίας και άλλων συναφών πεδίων. Από την Εκδοτική Δημητριάδος κυκλοφορεί επίσης το βιβλίο του Fides quaerens intellectum. Η διαλεκτική πίστης και λόγου στην Ορθόδοξη θεολογία (Βόλος, 2021).

https://orthodoxia.info/news/paroysiasi-vivlioy-to-mystirio-chr/

Παρουσίαση
Στον αντίποδα της πλούσιας θεολογικής συζήτησης που εδώ και δεκαετίες λαμβάνει χώρα στις χριστιανικές παραδόσεις της Δύσης, συχνά μάλιστα με ιδιαίτερα γόνιμο τρόπο, η σύγχρονη ορθόδοξη θεολογία σε όλες σχεδόν τις εκφράσεις της (ελληνική, ρωσική κλπ.) δεν φαίνεται ότι έχει εμπλακεί στη σχετική συζήτηση, αλλά πολύ περισσότερο δεν έχει συνειδητοποιήσει τη σπουδαιότητα του μεθοδολογικού ερωτήματος. Εμμένοντας στατικά προσηλωμένη σε ένα ένδοξο παρελθόν, στην πλούσια πατερική και λειτουργική παράδοσή της, συχνά μοιάζει να εγκλωβίζεται σε μια παρωχημένη «θεολογία της επανάληψης», έναν «πατερικό φονταμενταλισμό», μια μυστικιστική ή εξωκοσμική στάση, η οποία στο βαθμό που αρνείται την ερμηνευτική προσπέλαση και επικαιροποίηση της παράδοσης αυτής, καταλήγει να φαντάζει ασύμβατη προς το συγκαιρινό κοσμοείδωλο. Η αδυναμία αυτή της ορθόδοξης Εκκλησίας και θεολογίας να έρθει σε δημιουργικό διάλογο με το σύγχρονο κόσμο και τα προβλήματά του, περιορίζει τελικά την αποτελεσματικότητα του σωτηριώδους έργου της, οδηγώντας την μοιραία στην περιθωριοποίησή της ή τη ριζοσπαστικοποίησή της. Η αποστροφή απέναντι στη συστηματική επεξεργασία του θεολογικού τρόπου-μεθόδου, αλλά και στην ερμηνευτική συνάντηση του Μυστηρίου της Εκκλησίας με το Μυστήριο του Χριστού και τον σύνολο κόσμο οδηγεί τη θεολογία σε βραχυκύκλωμα ερμηνευτικό και μεθοδολογικό, ακυρώνοντας τελικά την ίδια την αποστολή της που δεν είναι άλλη από την μαρτυρία του ευαγγελίου στο κόσμο εν όψει της ερχόμενης Βασιλείας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Περιεχόμενα
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
ΣΥΝΤΜΗΣΕΙΣ
Γενική Εισαγωγή
1. Η αναγκαιότητα της ερμηνευτικής στη θεολογία. "Alles Verstandniss ist Interpretation.." (F.A. Trendelenburg)
2. Η ερμηνευτική στην προοπτική της Συστηματικής θεολογίας
3. Το αντικείμενο της Συστηματικής θεολογίας - τα ερωτήματα της θεολογικής ερμηνευτικής
4. Η σημερινή κατάσταση της σχετικής έρευνας: α. για την ερμηνευτική μεθοδολογία στο πλαίσιο της Ορθόδοξης θεολογίας και β. για το έργο του Γεωργίου Φλωρόφσκυ και Ιωάννη Ζηζιούλα
5. α. Σύντομες βιογραφικές αναφορές, β. θέμα, αφετηρία, σκοπός, μεθοδολογία και στάδια της μελέτης
ΜΕΡΟΣ Α' ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΛΩΡΟΦΣΚΥ
ΚΕΦ.1: Φλωρόφσκυ: Θεμελιώδης εκκλησιακή θεολογία
1. Θεμελιώδης εκκλησιακή θεολογία: εισαγωγική θεώρηση (το ερώτημα)
2. Περί Αποκαλύψεως
2.1 Η έννοια της Αποκαλύψεως. Η θεολογική σημαντική της Αποκαλύψεως και η Ιστορία ως τόπος-πλαίσιό της
2.2 Η διαμεσολάβηση της Αποκαλύψεως: Αγία Γραφή και Εκκλησία - καθολική εμπειρία και Παράδοση
2.3 Αποκάλυψη και θεο-λογία. Η σχέση θείου και ανθρώπινου λόγου. Μπορεί η Αποκάλυψη ως Ιστορία να περικλειστεί σε ένα σύστημα;
3. Το επιστημολογικό status της θεολογίας και το ερμηνευτικό παράδειγμα της νεο-πατερικής σύνθεσης
3.1 Το επιστημολογικό status της θεολογίας. Θεολογία και φιλοσοφία, λόγος - πίστη και αλήθεια. Ο χριστιανικός Ελληνισμός
3.2 Νεοπατερική σύνθεση: Οι άξονες, το πλαίσιο και οι παράμετροι του φλωροφσκικού μεθοδολογικού παραδείγματος
4. Κριτικές Παρατηρήσεις
4.1 Η περί Αποκαλύψεως θεολογική θεώρηση του Φλωρόφσκυ
4.2 Η έννοια του χριστιανικού Ελληνισμού και η σχέση θεολογίας και γλώσσας
4.3 Το ερμηνευτικό παράδειγμα της νεο-πατερικής σύνθεσης
5. Σύνοψη κεφαλαίου
ΚΕΦ.2: Φλωρόφσκυ: Θεός και Δημιουργία
1. Θεός και Κόσμος
2. Θεμελιώδεις παράμετροι της θεολογίας της Δημιουργίας
2.1 Η έννοια της «δημιουργίας» του Κόσμου και οι όροι ερμηνευτικής προσέγγισής της
2.2 Η περί Δημιουργίας ορολογία. Η θεολογική προσέγγιση και κατανόηση της Δημιουργίας, η διάσταση της ελευθερίας και η έννοια του «μηδενός»
2.3. Η σχέση κτιστού και Ακτίστου
2.4 Το θεολογικό πλαίσιο προσέγγισης της περί δημιουργίας του Κόσμου θεώρησης
«Εκ της ουσίας του Θεού ή εκ της βουλήσεως;»
Η σχέση Θεολογίας και Οικονομίας και η δημιουργία του Κόσμου
Ο Λόγος-Χριστός, η Δημιουργία και η Καινή Κτίση ως Απολύτρωση (Χριστολογία Ι)
Ο Χρόνος και η Δημιουργία, Χρόνος και Ιστορία, Φύση και Ιστορία
3. Κριτικές παρατηρήσεις
3.1 Θεός και κόσμος
3.2 Η έννοια της «Δημιουργίας» του κόσμου. Η περί Δημιουργίας ορολογία. Η θεολογική προσέγγιση και κατανόηση της Δημιουργίας, η διάσταση της ελευθερίας και η έννοια του «μηδενός»
3.3 Η σχέση κτιστού και Ακτίστου
3.4 Το θεολογικό πλαίσιο προσέγγισης της περί δημιουργίας του Κόσμου θεώρησης - «Εκ της ουσίας του Θεού ή εκ της βουλήσεως;»
Η σχέση Θεολογίας και Οικονομίας και η δημιουργία του Κόσμου
Ο Λόγος-Χριστός, η Δημιουργία και η Καινή Κτίση ως Απολύτρωση
Ο Χρόνος και η Δημιουργία, Χρόνος και Ιστορία, Φύση και Ιστορία
4. Σύνοψη κεφαλαίου
ΚΕΦ.3: Φλωρόφσκυ: Ιστορία και 'Εσχατα
1. Η θεολογική σημαντική της Ιστορίας
1.1 Η νέα βιβλική θεώρηση της Ιστορίας και του χρόνου με βάση τη διάκριση μεταξύ χριστιανικού και ελληνικού πνεύματος
1.2 Η ελευθερία του ανθρώπου και η Ιστορία
1.3 Ο Ιησούς Χριστός και η Ιστορία (Χριστολογία II)
Το πρόσωπο του Ιησού Χριστού στο επίκεντρο της θεολογικής μεθοδολογίας του Φλωρόφσκυ. Το είδος της Χριστολογίας
1.3.2 Ο Ιησούς Χριστός και η Ιστορία, ως «ιερή Ιστορία»
1.4 Η ανοικτότητα της Ιστορίας και οι αντινομίες της
2. Η έννοια του εσχάτου, η «εγκαινιασμένη εσχατολογία» και η ιστορική διάστασή της
2.1 Η έννοια του Έσχατου
2.2 Το είδος της εσχατολογίας: η «εγκαινιασμένη εσχατολογία». Το πρόσωπο του Ιησού Χριστού. (Χριστολογία III)
2.3 Η συνεργητική διάσταση της εσχατολογίας [...]
ΜΕΡΟΣ Β΄ ΙΩΑΝΝΗΣ ΖΗΖΙΟΥΛΑΣ
ΚΕΦ.4: Ζηζιούλας: Θεμελιώδης εκκλησιαστική θεολογία
ΚΕΦ.5: Ζηζιούλας: Θεός και Δημιουργία
ΚΕΦ.6: Ζηζιούλας: Ιστορία και Έσχατα
ΜΕΡΟΣ Γ΄ ΦΛΩΦΟΦΣΚΥ ΖΗΖΙΟΥΛΑΣ ΣΕ ΔΙΑΛΟΓΟ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ. ΑΚΡΙΒΩΣ ΟΠΩΣ ΚΤΙΖΕΤΑΙ ΕΝΑ ΣΠΙΤΙ ΤΩΡΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΘΕΟΛΟΓΙΑ. 

ΑΝ ΟΜΩΣ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΒΑΖΑΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ; ΒΓΑΙΝΕΙ ΝΟΗΜΑ; ΠΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΕΤΑΙ ΕΝΑΣ ΠΟΙΗΤΗΣ; ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ; 

ΤΟΝ ΠΟΙΗΤΗ ΤΟΝ ΟΡΙΣΕ Ο ΣΕΦΕΡΗΣ ΜΙΑ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ. ΚΑΤΑ ΒΑΘΟΣ ΕΙΜΑΙ ΖΗΤΗΜΑ ΦΩΤΟΣ! ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΝΤΥΝΕΙ ΜΕ ΛΕΞΕΙΣ ΤΟ ΦΩΣ ΠΟΥ ΦΕΡΕΙ!! ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΛΟΙΠΟΝ ΝΑ ΧΕΙΡΙΣΤΟΥΜΕ ΤΙΣ ΛΕΞΕΙΣ ΧΩΡΙΣ ΤΟ ΘΕΜΕΛΙΟ ΤΟΥΣ; ΕΙΝΑΙ!!! ΜΕ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟ. ΜΑΓΕΙΡΕΥΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΛΑΓΝΕΙΑ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΥΠΟΔΟΥΛΩΝΕΤΑΙ Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΟΥΣΙΑ ΤΟΥ.

Ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΖΗΖΙΟΥΛΑ ΚΑΙ ΦΛΩΡΟΦΣΚΥ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΤΟΝ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΟ ΔΙΑΛΟΓΟ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΣΕΛΛΙΝΓΚ ΚΑΙ ΤΟΝ ΤΙΛΛΙΧ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΑΝ ΑΥΤΟΥΣ ΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΥΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥΣ ΘΕΟΛΟΓΟΥΣ ΤΟΥ ΑΙΩΝΟΣ ΜΑΣ. ΛΙΓΟ ΚΟΥΤΟΧΟΡΤΟ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΔΕΝ ΘΑ ΜΑΣ ΒΛΑΨΕΙ.

Η εργασία στα παρακάτω link:

https://www.didaktorika.gr/eadd/handle/10442/37547

https://freader.ekt.gr/eadd/index.php?doc=37547&lang=el