Συνέχεια από: Τετάρτη 9 Μαρτίου 2022
ΛΟΓΟΣ Γ'
(Άσμα Ασμάτων 1,9-14)
Ο ΝΥΜΦΙΟΣ:
9. Με τους ίππους μου (που νίκησαν) τ’ άρματα του Φαραώ σε παρομοίασα, συ η πλησίον μου (η εκλεκτή μου).
10. Πόσο ομόρφυναν οι σιαγόνες σου σαν της τρυγόνας, και ο λαιμός σου όπως οι ορμίσκοι (και ο λαιμός σου με τα περιδέραια);
ΟΙ ΦΙΛΟΙ:
11. Θα σου φτιάξουμε κοσμήματα (ομοιώματα) από χρυσάφι με στίγματα ασημένια.
Η ΝΥΦΗ:
12. Όσο ήταν ο βασιλιάς μου ξαπλωμένος (στο ανάκλιντρό του), ανάδινε την ευωδιά του η νάρδος μου.
13. Θήκη της στακτής (Θήκη με μύρο σμύρνας) είναι ο αγαπημένος μου, θα ξενυχτήσει ανάμεσα στα στήθη μου.
14. Τσαμπί ανθισμένο της κύπρου είναι ο αγαπημένος μου μέσα στα αμπέλια του Εν Γαδί.
Αλλά προκαλεί ίσως λύπη σ’ αυτούς που έζησαν ζωή σωφροσύνης και καθαρότητας η παρομοίωσή τους με ίππο, επειδή πολλοί προφήτες μας απαγορεύουν να γίνουμε όμοιοι με ίππους. Ο Ιερεμίας για παράδειγμα δήλωσε με το όνομα του ίππου τη λύσσα για μοιχεία στους λόγους του «έγιναν άλογα λυσσασμένα για το θηλυκό και καθένας χρεμέτιζε για τη γυναίκα του διπλανού του». Κι o μεγάλος Δαβίδ θεωρεί φοβερό να μένει κανένας όπως το άλογο και o ημίονος και διατάζει να σφίγγουμε με το χαλινάρι τα σαγόνια τους. Γι’ αυτό (ο νυμφίος) διασκεδάζει τη σκέψη αυτή με τον στη συνέχεια λόγο του λέγοντας ότι δεν είναι τέτοια τα δικά σου σαγόνια, ακόμη κι αν ήσουν τυχόν άλογο, ώστε να χρειάζεσαι το πνίξιμο από το χαλινάρι, αλλά το δικό σου στόμα είναι ωραίο όπως των τρυγονιών. Γιατί λέει, «πόσο ωραίο το στόμα σου σαν της τρυγόνας;». Κι όσοι παρατήρησαν τα πουλιά αυτά λένε ότι το τρυγόνι, αν διαλυθεί ο γάμος του, μένει στο έξης αζευγάρωτο, ώστε αυτό πραγματοποιεί τη σωφροσύνη από τη φύση του. Γι’ αυτό στους αινιγματικούς αυτούς επαίνους χρησιμοποίησε ο Λόγος το πουλί αυτό, ώστε η παρομοίωση με το τρυγόνι να γίνει ένα είδος χαλινού στα σαγόνια του θείου ίππου κι αυτό δηλώνει ότι στον ίππο αυτό αρμόζει η ζωή της καθαρότητας. Γι’ αυτό o Λόγος εκφράζει το θαυμασμό του σ’ αυτήν (την νύφη) λέγοντας· «Πόσο ομόρφυναν οι σιαγόνες σου σαν της τρυγόνας;».
Σ’ αυτόν προσθέτει με παρομοίωση κι άλλον έπαινο λέγοντας• «ο λαιμός σου είναι όπως οι ορμίσκοι». Αφού δηλαδή χρησιμοποίησε το μεταφορικό τρόπο φτιάχνει τον έπαινό του για τη νύφη με όσα εκθέτει για τους ίππους. Επαινεί το λαιμό πού καμπυλώνεται σε σχήμα κύκλου, σχήμα που βλέπουμε στα καμαρωτά πουλάρια. Η αναφορά των ορμίσκων κάνει ένδειξη για τον κύκλο, που, αν το σχήμα του τοποθετηθεί στον αυχένα, κάνει το πουλάρι ωραιότερο. H λέξη “όρμος” λέγεται κυρίως στους παράλιους τόπους, όπου η ακτή κοιλαίνεται εσωτερικά σαν μισοφέγγαρο και δέχεται στον κόρφο της τη θάλασσα, αναπαύοντας μέσα της όσους πλέουν σ’ αυτήν από τη θάλασσα· μεταφορικά από το σχήμα το γύρω από το λαιμό κόσμημα λέγεται “όρμος”. Όταν τώρα λέμε αντί όρμο το υποκοριστικό “ορμίσκος”, με τη λέξη αυτή δείχνουμε την ομοιότητα σε μικρό σχήμα.
Η ομοιότητα του λαιμού με τους ορμίσκους παρουσιάζει πολλά σημεία για το εγκώμιο της νύφης. Πρώτα ότι το πουλάρι λυγίζοντας το λαιμό του σε σχήμα κύκλου βλέπει τα πατήματα των ποδιών του, πού κάνουν απρόσκοπτη κι ασφαλή την πορεία του, ώστε ούτε να σκοντάφτει στην πέτρα ούτε να πέφτει στο κενό ενός λάκκου (και αυτό δεν είναι λίγο για τον έπαινο της ψυχής, να προσέχει δηλαδή τον εαυτό της και να βαδίζει βιαστικά και με κάθε ασφάλεια το θείο δρόμο της, υπερπηδώντας και προσπερνώντας όλα τα εμπόδια που προέρχονται από κάποιους πειρασμούς). Έπειτα και το ίδιο το πρωτότυπο όνομα των όρμων, από όπου το κόσμημα του λαιμού εξαιτίας της ομοιότητας ονομάστηκε “ορμίσκος”, περιέχει αφθονία μεγάλων εγκωμίων, όταν ο λαιμός παρομοιαστεί με τους ορμίσκους.
Και ποιά είναι τα εγκώμια που δηλώνει μ’ αυτά ο Λόγος; Είναι ευχάριστο και σωτήριο το λιμάνι για όσους καταπλέουν σ’ αυτό κι έπειτα από την κακοπάθεια στη θάλασσα να βρουν ένα γαληνεμένο όρμο, όπου, ξεχνώντας τα δεινά της θάλασσας, παραδίνονται ολόψυχα στην ανάπαυση, παραμυθούμενοι με την ησυχία τη μεγάλη ταλαιπωρία τους. Δεν υπάρχει πια γι’ αυτούς απειλή ναυαγίου ούτε ο φόβος από τους υφάλους ούτε ο κίνδυνος από τους πειρατές ούτε ή ταραχή από τους ανέμους ούτε με τη φουρτούνα φουσκώνει η θάλασσα από το βυθό. Όλοι αυτοί οι κίνδυνοι είναι μακριά από όσους κακοπάθησαν στο πέλαγος και τώρα χαίρονται τη γαλήνη τού όρμου. Αν λοιπόν φέρει κανένας την ψυχή του στην κατάσταση αυτή, ώστε κι αυτή να έχει γαλήνη σ’ ακύμαντη ησυχία, χωρίς καθόλου να την ταράζουν οι άνεμοι της κακίας (τα πνεύματα της πονηρίας) ούτε να φουσκώνει από υπερηφάνεια ούτε ν’ αφρίζει από τα κύματα τού θυμού ούτε να θαλασσοδέρνεται με κάποιο άλλο πάθος και να παρασύρεται από κάθε άνεμο που ξεσηκώνει τα διάφορα κύματα των παθών, αν λοιπόν κι η ίδια βρίσκεται σ’ αυτή την κατάσταση, αλλά κι αυτούς που χειμάζονται στο πέλαγος της ζωής, στις κάθε λογής τρικυμίες της ζωής, τους καταπραΰνει στρώνοντάς τους ομαλή κι ακύμαντη τη ζωή της αρετής, ώστε όποιοι φτάσουν σ’ αυτή να βγουν από τον κίνδυνο του ναυαγίου, ορθά παρομοιάζεται από τον Λόγο με τους ορμίσκους (περιδέραια), όπου ο πληθυντικός αριθμός δηλώνει την τελειότητα της αρετής καθενός είδους. Αν δηλαδή την παρομοίαζε με ένα μόνο ορμίσκο, ο έπαινος θα ήταν οπωσδήποτε ατελής, αφού δε θα μαρτυρούσε το ίδιο και για τις λοιπές αρετές. Τώρα όμως η παρομοίωση με το πλήθος των περιδέραιων (ορμίσκων) περιέχει στο λόγο τη μαρτυρία για όλες τις αρετές.
Και τούτο είναι μια συμβουλή που παρέχεται από το Λόγο στο κοινό της Εκκλησίας· ότι δεν πρέπει ν’ αποβλέπουμε σε μια αρετή μόνο (προς ένα μόνο εκ των αγαθών) και ν’ αδιαφορούμε για τα λοιπά κατορθώματα, αλλά αν έχεις αποκτήσει το περιδέραιο της σωφροσύνης, που στολίζει το λαιμό σου με τα κάποια μαργαριτάρια της, απόχτησε κι άλλο περιδέραιο, το ζήλο που είναι δεμένος με τις πολύτιμες πέτρες των εντολών και που τονίζει την ομορφιά του λαιμού. Απόχτησε επίσης κι άλλο κόσμημα γύρω από το λαιμό, την ευλαβική (ευσεβής) κι ορθή (υγιαίνουσα) πίστη, που περιβάλλει κυκλικά τον αυχένα της ψυχής. Αυτά είναι το χρυσό περιδέραιο που λάμπει στον τράχηλο από το ατόφιο χρυσάφι της θεογνωσίας, για το οποίο λένε οι Παροιμίες «θα δεχτείς στην κορυφή σου στεφάνι των χαρίτων και χρυσό περιδέραιο γύρω από το λαιμό σου».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου