Παρασκευή 7 Απριλίου 2023

ΧΑΝΣ ΓΙΩΝΑΣ - ΤΕΧΝΙΚΗ, ΙΑΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ - Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ (46)

Συνέχεια από Τρίτη 21 Μαρτίου 2023

HANS JONAS - TECHNIK, MEDIZIN UND ETHIK - ZUR PRAXIS DES PRINZIPS VERANTWORTUNG
8. ΑΣ ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΟΥΜΕ ΛΟΙΠΟΝ ΕΝΑΝ ΑΝΘΡΩΠΟ:
Απ’ την ευγονική στη γονιδιακή τεχνολογία.
Φουτουριστικές («μοντέρνες») μέθοδοι Ι
6. Κλωνοποίηση

β. Ερωτήματα για την κλωνοποίηση.

3) Αναπαραγωγή τής «εξαιρετικότητας». Το επιχείρημα της «εξαιρετικότητας» δεν συνίσταται (ωστόσο), παρότι απλοϊκό, και επιπόλαιο, εφ’ όσον απευθύνεται στη λατρεία που αποδίδουμε σε κάθε τι το «μεγάλο», προσφέροντάς το υποτελώς στην επιθυμία μας, στο ότι θα μπορούσαν πράγματι να «κοσμήσουν» περισσότεροι Μότσαρτ, Αϊνστάιν και Σβάϊτσερ την ανθρώπινη φυλή. Κανείς δεν αναφέρει παρεμπιπτόντως τον Νίτσε ή τον Κάφκα σ’ αυτήν τη συγκυρία, και μόνο λίγοι τον Μπετόβεν ή τον Μιχαήλ Άγγελο – κάτι που μαρτυρεί τον κρυφό «ευδαιμονισμό» ολόκληρου του ονείρου: θα επιθυμούσε κανείς να διαθέτη «ευτυχισμένα» ή τουλάχιστον «χαρούμενα» μια μεγαλοφυΐα, προπάντων όμως τη «συμβολή» της στο «πολιτιστικό αγαθό». Αυτή η επιθυμία είναι ωστόσο γενικά απλοϊκή, αποδεχόμενη ότι περισσότεροι από καθέναν απ’ αυτούς θα ήταν πραγματικά κάτι το καλύτερο για την ανθρωπότητα και πολύ περισσότερο κάτι το καλύτερο για τους Μότσαρτ και τους Αϊνστάιν αυτού τού κόσμου – αποδεχόμενη δηλ. γενικώς ότι, όταν είναι κάτι καλό, θα ήταν καλύτερο και το περισσότερό του! Ενώ πρόκειται (ταυτόχρονα) και για ένα ανυπόκριτα «καταναλωτικό» επιχείρημα, που δεν θέτει καν το ερώτημα, αν μια μεγαλοφυΐα δεν αποτελεί – παραδεχόμενοι (έστω) ότι αποτελεί μια ευλογία για εμάς – μια κατάρα για τον εαυτό της, τον δυστυχέστερο συχνά ανάμεσα στους ανθρώπους, κι αν έχουμε (καν) το δικαίωμα να καταδικάσουμε σκόπιμα τον οποιονδήποτε σ’ αυτό το τρομακτικό τίμημα για τον δικό μας «(εμ)πλουτισμό». Αφήνοντας δε απ’ την άλλη το ίδιο το υποψήφιο «μοντέλλο» να αποφασίση, αν θα «άξιζε» στην περίπτωσή του να του παραδοθή έτοιμη μια μεγαλοφυΐα, θα αποκτούσαμε (εύκολα) και μια συλλογή από ματαιοδόξους. Το τι θα προκύψη περαιτέρω απ’ αυτές τις «αναμενόμενες» μεγαλοφυΐες δεύτερης και τρίτης εμφάνισης, αφού θα έχη παρέλθει η πρώτη και μοναδική «αστρική σύγκλιση» υποκειμένου και «δυνατότητας» – αυτό δεν μπορεί φυσικά κανείς ούτε εξ αποστάσεως να το υποθέση. Ενώ εξίσου ελάχιστα μπορεί να προβλεφθή και το πώς θα αντιδράσουν οι σύγχρονοι, συμπεριλαμβανομένων και των καινούργιων μεταξύ τους μεγαλοφυϊών, στην παρουσία αυτών τών «προεπικυρωμένων» ανάμεσά τους. Θα μπορούσε ακόμα και το τιμημένο κάποτε αρχέτυπο να μισηθή τελικά, λόγω ενός άπληστου «συνωστισμού» αντιγράφων στο «ανοιχτό» και άγνωστο και αμφιρρεπές ακόμα γίγνεσθαι του παρόντος

Όλα αυτά παραμένουν ωστόσο θεωρητικά και κατά το μεγαλύτερό τους μέρος επιφανειακά μπροστά στο ένα ηθικό ερώτημα, το οποίο και θέλουμε να θέσουμε, τί σημαίνει δηλ. για το ίδιο το συγκεκριμένο υποκείμενο το να είναι ένας κλώνος! Και θα χρησιμεύση τότε η περίπτωση ενός «περίφημου» κυτταρικού δότη απλώς και μόνο στο να φωτισθή σαφέστερα αυτό που θα ίσχυε βέβαια για όλες τις προαναφερθείσες περιπτώσεις, για την ίδια δηλ. την πρόταση περί κλωνοποίησης. Χωρίς να περιπλακούμε επίσης εδώ σε υποθετικά ερωτήματα περί ποσότητας, δοσολογίας, σχετικών πλεονεκτημάτων τής επιλογής, για «κέρδη και ζημίες» για όλους εμάς (τούς υπόλοιπους) – ερωτήματα που δεν μπορεί να τα απαντήση εξάλλου παρά μόνον η εμπειρία – , ελπίζοντας σε κείνη μόνο τη δι-εμπειρική βεβαιότητα της κατανόησης, που μας εξασφαλίζει μιαν ουσιαστική, μερικές φορές, θεώρηση των πραγμάτων. Η δε μοναδική, μη εξειδικευμένη περίπτωση Χ θα είναι κι εδώ παρούσα, όπως υφίσταται και κάθε πλήθος περιπτώσεων σε κάθε εξειδίκευση.

( συνεχίζεται, με το επόμενο υπο-κεφάλαιο: «Υπαρξιακή κριτική» )

Δεν υπάρχουν σχόλια: