Η ΑΠΟΘΕΩΣΗ ΤΟΥ ΘΕΑΜΑΤΟΣ – ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΑ

Από την εποχή της Αναγεννήσεως, από την εποχή που ο Pico della Mirandola κήρυξε την «αξιοπρέπεια του ανθρώπου» σαν το θαύμα της ζωής και της Φύσεως, την ανθρώπινη τελειότητα σαν την κορυφή της Φύσεως, ξεκίνησε και η εξέλιξη του πολιτισμού και της Ιστορίας. Ο άνθρωπος άρχισε να εξελίσσεται καθορίζοντας σαν ορίζοντα του νοήματός του την Φύση και την σχέση του με την Φύση, απολαμβάνοντας δηλ. την τελειότητά του σαν πρόσωπο. Επαναστατικά εγκατέλειψε τον Νοητό κόσμο και την Εκκλησία, στη σχέση του με τα οποία έχανε την αξιοπρέπειά του και την τελειότητά του!

Με τον Καρτέσιο συνειδητοποίησε πως ο Θεός είναι παντοδύναμος και επινόησε ένα εσωτερικό φρούριο Ικανό, σύμφωνα με τα σχέδια του ιδίου του Καρτέσιου, να μας προστατεύση από την παντοδυναμία του Θεού, αναλόγως παντοδύναμο και αυτό, το "ΕΓΩ σκέπτομαι".

Άρχισε λοιπόν να αποδεικνύει πως υπάρχει, νίκησε την Φύση, ανακάλυψε το "ΕΓΩ πράττω" και σήμερα είναι έτοιμο να νικήσει και τον Θεό-αγάπη! Έφτιαξε το ανάλογο του Θεού-αγάπη, το πρόσωπο, και κήρυξε την δόξα του προσώπου, σαν τον τρόπο υπάρξεως του υπαρκτού με τον τρόπο υπάρξεως του ακτίστου. Ακόμη δεν έχει καταλάβει πως κινείται σε φαύλο κύκλο και πως περιμένει ακόμη να συνειδητοποιήσει πόσο βαθειά και ανέφικτη είναι η πρώτη εντολή του Κυρίου: “Ου ποιήσεις σεαυτώ είδωλον”!

Παράλληλα με την ανθρωπολογική εξέλιξη είχαμε και την Φυσική εξέλιξη, την Επιστήμη της Φύσεως, την αποικιοκρατία της φύσεως. Όπως παληά ο Προμηθέας έδωσε την φωτιά στους ανθρώπους για να ζήσουν σαν θεοί, οι σύγχρονοι Φυσικοί ανακάλυψαν το Νέκταρ, το ποτό της αθανασίας των θεών, για να ζήσουν οι άνθρωποι σαν αθάνατοι θεοί. ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ.

Ανακάλυψαν την ταυτότητα αιτίας και αποτελέσματος, ξέφυγαν από την μεταφυσική διαφορά Αιτίας και αιτιατού. Δημιούργησαν τον Μηχανικό άνθρωπο και τον βιομηχανικό πολιτισμό. Ο άνθρωπος-μηχανή έβρισκε την μοίρα του και την τύχη του μέσα στην αλυσίδα μιας μονάδος παραγωγής.

Η Μηχανή εξελίχθηκε γρήγορα σαν πληροφορία και η πληροφορία δημιούργησε τον πολιτισμό της πληροφορικής. Το απόγειο δε αυτού του πολιτισμού είναι το χρηματιστήριο, το οποίο έχει μεταμορφώσει ακόμη και την επιστήμη, της οποίας τα εργαστήρια ερεύνης τροφοδοτούν ακατάπαυστα με πληροφορίες χρήσιμες και έτοιμες το χρηματιστήριο της υγείας και της ομορφιάς.
Η κρίση των τραπεζών που ζούμε σήμερα σηματοδοτεί το τέλος αυτής της εποχής και την αρχή της επόμενης εξελικτικής βαθμίδος. Η παλιά ταυτότητα (αιτία και σκοπός ταυτόν), που ισχύει στην εποχή της πληροφορικής, αρχίζει ήδη να ξεπερνιέται.

Φτάνουμε ήδη στην νέα ανθρωπότητα, στην εποχή του θεάματος. Στην εικονική πραγματικότητα, στην αντικατάσταση της ψυχής από τον εγκέφαλο, στην αντικατάσταση του Νου από την Διάνοια, του Λόγου από τη Λογική.

Δυστυχώς πέσαμε άθελά μας πάνω σε δυσεπίλυτο πρόβλημα: ο εγκέφαλος είναι η έδρα των επιθυμιών. Τόσο μεγάλο δε είναι το πρόβλημα που το νέο κέντρο σχεδιασμού και επιχειρήσεων μοιάζει με ακατοίκητο από χρόνια σπίτι, ερειπωμένο, μισοσαπισμένο και γεμάτο από την σκοτεινή ζωή που πολεμούσαν οι άνθρωποι για να μπορούν να κατοικούν και να μεταμορφώνουν τον χώρο σε χρόνο. Ο εγκέφαλος παρά τη βοήθεια της Λογικής γίνεται σιγά-σιγά υγρή ζούγκλα. Ο νόμος του δυνατού επιβάλλεται ξανά στο ερείπιο, ο νόμος της πιο δυνατής, άπειρης επιθυμίας. Αυτή που δίνει και την νέα ταυτότητα!

Αιτιώδης αρχή της νέας ανθρωπότητας η ευτυχία δια της ηδονής! Μ' αυτό το νέο όχημα σήμερα ο ανθρώπινος εγκέφαλος ξεκινά το ταξείδι του στον έσχατο κόσμο του θεάματος! Γιατί έσχατος; Γιατί συμμετέχει στην Αιτία και η Αρχή, σαν υποζύγιό της!

Ένας νέος Σταυρός δίνει κατεύθυνση και σωτηρία στην νέα ανθρωπότητα από τα τσιμπήματα του αρχαίου ήθους, ένα νέο ξύλο ζωής! Το HOLLYWOOD. Μόνος πόθος του υπαρκτού ανθρώπου, η δόξα και μόνον αυτή. Ο στέφανος της αθανασίας, η συμμετοχή του στον νέο ουρανό των υπέρλαμπρων αστέρων του Χόλλυγουντ!

Η Αιτιώδης αρχή δεν έχει πέρας, ορίζοντάς της το άπειρο! Το άπειρο της ηδονής! Η νίκη του απείρου στο πεπερασμένο συντονισμένη με τη νίκη στη Φύση από την Επιστήμη η οποία φαίνεται να υπερβαίνει επιτυχώς το κακό και φαίνεται να μετατρέπει τη ζωή της ανθρωπότητος σ’ έναν Επίγειο παράδεισο, στον οποίο πραγματοποιούνται τα Έσχατα, οι έσχατες επιθυμίες, οι έσχατες προσδοκίες!

Την νίκη του απείρου στο πεπερασμένο την εκμεταλλεύονται αποτελεσματικά και σύγχρονες Θεολογίες εγκαθιστώντας αναλογίες ανάμεσα στο άπειρο και στο άκτιστο!
Η αποτελεσματικότερη Χολιγουντιανή Θεολογία μέχρι στιγμής είναι ενός Έλληνος Ορθοδόξου, του κ. Ζηζιούλα. Διάσημου Θεολόγου της νέας εσχατολογικής εποχής! Ο επίσκοπος Χρυσοστόλιστος, στο κέντρο της Θ. Ευχαριστίας εικονίζει τα έσχατα, τον Χριστό της δόξης!

Πώς φτάσαμε όμως στην ευλογημένη εποχή του Θεάματος, όπου κάθε άνθρωπος εξασφαλίζει το δικαίωμα του καταρχάς στην ηδονή και σιγά-σιγά στην ευτυχία και στην δόξα;

Με την επανάσταση των νέων. Ξεκίνησε στην Καλιφόρνια ως γνωστόν, όπου και συνεχίζει να έχει το κέντρο της, το Χόλλυγουντ. Σήμερα είναι πλέον και ένας από τους μεγαλύτερους τουριστικούς προορισμούς! Εξαπλώθηκε γρήγορα σε όλο τον γνωστό κόσμο και τον κατέκτησε με όχημα την σεξουαλική επανάσταση και με την βοήθεια της ανίκητης προπαγάνδας, της σύγχρονης μουσικής! Εδώ φαίνεται ξεκάθαρα και η εξέλιξη της ανθρωπότητας! Νους υγιής εν σώματι υγιεί! Άθληση και Μουσική, δύναμις και αρμονία! Σώματα χωρίς απωθημένα, ψυχολογικά υγιείς νέοι, παραδομένοι στις αρμονίες της ποπ και της Ραπ μουσικής. Το MTV μεταμόρφωσε σιγά-σιγά κάθε δεκαεξάχρονο κοριτσόπουλο σε μυθολογικές βασίλισσες, και τα Επτά Θαύματα της ανθρωπότητος κοσμούν κάθε πάρτυ γενεθλίων άξιο λόγου. Η Ιστορία, η ιστορικο-φιλολογική σχολή τώρα δικαιώνονται, παρελθόν και μέλλον ένα!

Ποια είναι η ουσία του θεάματος; Βεβαίως θα την βρούμε στους ανθρώπους που γνώριζαν από ουσίες! Συγκεκριμένα λοιπόν, ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος αναφέρει πως ευτυχώς ο Θεός έβαλε μέσα στην γυναίκα την ντροπή. Γιατί αν η γυναίκα δεν ντρεπόταν, κανείς δεν θα μπορούσε να γλιτώσει από τον πειρασμό. ΚΑΝΕΙΣ.

Αυτή είναι η ουσία του πολιτισμού του θεάματος! Άντρες και γυναίκες έχασαν το φύλο τους και έχασαν και την ντροπή τους. Να λένε ανοησίες, να είναι ανούσιοι, να κερδίζουν τη δόξα με το ξεγύμνωμα! Κάποτε η αναίδεια στολιζόταν βασιλικά, σήμερα ξεγυμνώνεται πρωτόπλαστα, απελευθερώνεται η κοιλιακή χώρα με όλα της τα προσόντα!

Τελευταίοι στολισμένοι της γης οι ορθόδοξοι επίσκοποι!
Όπως μαθαίνουμε όμως έχουν αρχίσει την προσαρμογή τους στον νέο κόσμο, με μία πρωτόπλαστη, ξεγυμνωμένη “εσωτερική” περιβολή, με πολλά, πάρα πολλά προσωπικά δεδομένα.

Αιτιώδης Αρχή λοιπόν το όνομα της Δόξης!

Και ήδη η ανθρωπότης, εκτός μερικών συντηρητικών, καθυστερημένων, θρησκευτικών υπολειμμάτων της εξελικτικής πορείας, βαδίζει από “δόξης εις δόξαν”! Almost!

Βρε τί παθαίνουμε εμείς οι Χορεύτριες!

Εκδόσεις αμέθυστος
e-mail: amethystos.books@gmail.com
amethystosbooks.blogspot.com/

Η θεραπευτική δύναμη του θανάτου

Der Spiegel, Nr.5/26.1.09 S.110
Die Heilkraft des Todes
Philip Bethge

Ήταν οι Ευρωπαίοι κάποτε κανίβαλοι; Μέχρι το τέλος του 18ου αιώνα ήταν το ανθρώπινο κρέας μόνιμο συστατικό της ιατρικής. Το κρέας, έτσι συμβουλεύει η συνταγή, πρέπει να κοπεί «σε μικρά κομμάτια ή λωρίδες» και να ραντιστεί με «σμύρνα και λίγη αλόη», και μετά να μουλιάσει στο «οινόπνευμα». Τέλος πρέπει να κρεμαστεί «στον ξηρό αέρα». Και τότε θα είναι «συγκρίσιμο με καπνιστό κρέας» και «δεv θα βρομάει». Ο Γερμανός φαρμακολόγος Johann Schröder σημείωσε αυτές τις λέξεις τον 17ο αιώνα. Όμως εδώ δεν γίνεται λόγος για χοιρομέρι ή βοδινό στέικ. Στην εισαγωγή πρόκειται περί «φρέσκου πτώματος ενός κοκκινομάλλη άνδρα», «24ων περίπου ετών», ο οποίος πρέπει να«κρεμάστηκε, τροχίστηκε ή αποκεφαλίστηκε» και μετά να έμεινε «μια μέρα και μια νύχτα στον ήλιο και στο φεγγάρι «με αίθριο καιρό», σημειωτέον.

Φαρμακευτικές συνταγές σαν κι αυτή, που δίνουν οδηγίες για την επεξεργασία του ανθρώπινου σώματος, ήταν στην Ευρώπη του 16 και 17ου αιώνα σχεδόν τόσο κοινές, όπως η χρήση βοτάνων, ριζών και φλοιών. «Μέλη πτωμάτων και αίμα ήταν είδη ανάγκης που υπήρχαν σε κάθε φαρμακείο» λέει ο ιστορικός της ιατρικής Richard Sugg, που αυτόν τον καιρό γράφει ένα βιβλίο επί του θέματος. Περιγράφει μάλιστα και την «ελλειμματική προσφορά» από την εποχή ακμής του «ιατρικού κανιβαλισμού». Ο Sugg είναι βέβαιος: «όχι οι κάτοικοι του Νέου κόσμου, αλλά οι Ευρωπαίοι, ήταν οι πιο άγριοι κανίβαλοι».

Πράγματι μαρτυρούν αμέτρητες πηγές για την μακάβρια πρακτική παλιότερων ευρωπαίων θεραπευτών. Ήδη οι Ρωμαίοι έπιναν το αίμα των μονομάχων για την επιληψία.
Μεγάλη σημασία όμως απέκτησε η ιατρική των νεκρών στην Αναγέννηση. Κατ’ αρχάς έκαναν καριέρα σκόνες από τεμαχισμένες αιγυπτιακές μούμιες, ως «ελιξίριο της ζωής», λέει ο Sugg. Στις αρχές όμως του 17ου αιώνα μετατοπίστηκαν οι θεραπευτές στη χρήση θνητών απομειναριών των εκτελεσμένων, ή και πτωμάτων ζητιάνων και λεπρών. Ο Γερμανοελβετός γιατρός Παρακελσος ήταν από τους πιο έντονους υπερασπιστές της χρήσης των νεκρών, που έγινε δημοφιλής μέχρι τα υψηλότερα κοινωνικά στρωματά. Θρυλική είναι η «ιατρική τρέλα» (Sugg) του Βρεττανού βασιλιά Καρόλου του 2ου, που πλήρωσε 6000 λίρες για μια συνταγή υγροποίησης του ανθρωπίνου εγκεφάλου. Το προκύπτον απόσταγμα, που μπήκε στην ιστορία της ιατρικής ως «οι σταγόνες του βασιλιά», το χρησιμοποιούσε σχεδόν καθημερινώς.

Μορφωμένοι και ευγενείς, αλλά και απλοί άνθρωποι, ορκίζονταν στην θεραπευτική δύναμη του θανάτου. Η Αμερικανίδα ανθρωπολόγος Beth Conklin διαδίδει από την Δανία, πως οι επιληπτικοί, «με ένα φλυτζάνι στο χέρι», συνωστίζονται γύρω από το πτώμα, «έτοιμοι να πάρουν το αίμα που έβγαινε από το ακόμα τρεμάμενο κορμί». Τα κρανία έβρισκαν επίσης εφαρμογή, όπως και τα βρύα που πάνω σ’ αυτά έβγαιναν και σταματούσαν υποτίθεται τις αιμορραγίες. Το ανθρώπινο λίπος απάλυνε τα ρευματικά και την αρθρίτιδα, η πάστα από πτώμα βοήθαγε στις εκχυμώσεις.

Ο Sugg καταμετρά στο ανθρώπινο κρέας και θρησκευτική σημασία. Για κάποιους προτεστάντες ήταν ένα είδος υποκατάστατο της Ευχαριστίας, η βρώση του σώματος του Χριστού στον Μυστικό Δείπνο. Έτσι μερικοί μονάχοι μαγείρευαν «ένα είδος μαρμελάδας» από το αίμα πεθαμένων. «Επρόκειτο περί της ζωτικής δύναμης που βρίσκεται μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό» λέει ο ερευνητής.

Η παραδοχή: όλοι οι οργανισμοί έχουν μια προκαθορισμένη διάρκεια ζωής. Αν ένα σώμα πεθάνει με αφύσικο τρόπο –γι’ αυτό η προτίμηση για εκτελεσμένους- μπορεί να συγκομιστεί το υπόλοιπο του χρόνου ζωής.

Εντούτοις όχι πάντα με επιτυχία: καθώς ο πάπας Ιννοκέντιος ο 8ος πέθαινε το 1492, οι γιατροί αφαίμαξαν τρία αγόρια. Το αίμα το έδωσαν στον αρχηγό-καθολικό να το πιει. Τα αγόρια πέθαναν. Το ίδιο και ο πάπας.

Ήταν όλα αυτά κανιβαλισμός; Ο Sugg δεν αμφιβάλλει. Όπως και για τους κανίβαλους του νέου κόσμου, έτσι και στους Ευρωπαίους επρόκειτο κατά βάσιν «περί σχεδόν μαγικής βρώσης της ζωτικής δύναμης». Η ανθρωπολόγος Conklin θεωρεί την ντόπια μορφή κανιβαλισμού για ιδιαιτέρως αξιοσημείωτη. Εκτός Ευρώπης είχε «το πρόσωπο που έτρωγε προς το πρόσωπο που τρωγόταν» σχεδόν πάντα μια σχέση. Ο κανιβαλισμός όμως στην Ευρώπη πρέπει να ήταν «έντονα αντικοινωνικός»: «αυτό που μέτραγε ήταν αποκλειστικά η ποιότητα. Τα ανθρώπινα μέλη ήταν είδη εμπορίου, αγοράζονταν και πουλιόνταν για να βγει κέρδος».

Στο τέλος του 18ου αιώνα όμως είχε περάσει η κατάρα. «Με τον Διαφωτισμό οι γιατροί ήθελαν να αφήσουν πίσω τους το δεισιδαιμονικό τους παρελθόν», πιστεύει ο Sugg. Ο William Black χαιρέτησε το 1782 την ήττα «των αηδιαστικών και ανόητων» φαρμάκων οπως «κονιοποιημένη νεκροκεφαλή». Αυτό και «οι άλλες αηδίες» εξαφανίστηκαν ευτυχώς από τα φαρμακεία. Μια εποχή είχε τελειώσει και μαζί της το ενδιαφέρον για συνταγές οπως αυτές του Βρεττανού John Keogh. Για ζάλη συνιστούσε, ο το 1754 τελευτήσας κήρυκας, σκόνη ανθρώπινης καρδιάς. Δόση και εφαρμογή: «μια στάλα το πρωί - σε νηστικό στομάχι».


Μετάφραση: Πέτρος Χαραλάμπους
για τις Εκδόσεις αμέθυστος

Η ΑΠΟΘΕΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Από τις Εκδόσεις “Εν πλω” κυκλοφόρησε τελευταία το βιβλίο του Ράνσιμαν “Δύση και Ανατολή σε σχίσμα”. Στον πρόλογό του ήδη ο ερευνητής μας γράφει πως «η επιδίωξη του είναι να δείξη πως το Σχίσμα δεν οφειλόταν κατά κύριο λόγο στις διαφορετικές απόψεις περί της εκπόρευσης του Αγίου Πνεύματος, αλλά είχε τις αιτίες του στον συνδυασμό πολιτικών γεγονότων, με τις προκαταλήψεις και την εχθρότητα που αυτά γέννησαν». Συνεχίζει δε λίγο πιο κάτω: «ο αληθινός χωρισμός επήλθε πολύ αργότερα από τις ημερομηνίες που σηματοδοτούν την Ιστορία, όταν τελικώς με τις εισβολές των Σταυροφόρων και τις δυναμικές ιδέες του αναμορφωμένου Παπισμού, η Ανατολική Χριστιανοσύνη συνειδητοποίησε την έκταση του Χάσματος μεταξύ της Ανατολικής και της Δυτικής θεώρησης της Εκκλησίας».

Τα χάσματα βεβαίως είναι πάντοτε πνευματικά, δεν είναι ποτέ πολιτικά ή ιστορικά. Και όμως η ΠΟΛΙΤΙΚΗ μπορεί να υποκαταστήσει το πνευματικό πλήρως, μέσα στην Ιστορία. Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ είναι η υπέρτατη επιστήμη του συμφέροντος και ο ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ο άνθρωπος που κρύβει το συμφέρον με το όραμα της δικαιοσύνης και της αλήθειας.

Πριν λίγες ημέρες γιόρτασε ολόκληρη η ανθρωπότης και ύμνησε το συμφέρον της “Αμερικής” στο πρόσωπο του Ομπάμα. Ο ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ είναι η υπέρβαση όλων των αδιεξόδων της ζωής. Ο Αιώνιος Σωτήρ, το λίκνο της ελπίδος.

Ο Πλάτων είχε κάνει μεγάλες προσπάθειες να ξεχωρίση, να διακρίνη τον Φιλόσοφο από τον Σοφιστή και τον Πολιτικό. Και μ’ αυτή του την προσπάθεια δόξασε για πάντα το Ελληνικό πνεύμα, διότι ο Φιλόσοφος είναι η δόξα του Ελληνικού πνεύματος. Οι πατέρες της Εκκλησίας έκαναν την ίδια προσπάθεια και κατόρθωσαν να διακρίνουν για όλους μας, τον Φιλόσοφο από τον Χριστιανό και δόξασαν για πάντα ξανά το Ελληνικό πνεύμα!

Σήμερα όλα χάθηκαν στην αδιακρισία, και από το Χάος του αδιαφοροποίητου ξεχωρίζουν αναγκαίως ξανά, ο Σοφιστής και ο πολιτικός. Γι’ αυτό και στην “Θεολογία” σήμερα έχουν εισβάλλει όροι όπως: πρόοδος, εξέλιξη, συντηρητικός, προοδευτικός, εξέλιξη του δόγματος, σχετικότης των απαντήσεων με τα προβλήματα της κάθε εποχής, ελευθερία από το δόγμα!

Η Σοφιστική κυριαρχεί απολύτως διδάσκοντας την εκ γενετής αξιοπρέπεια του ανθρωπίνου προσώπου, όπως η παληά Σοφιστική αποθέωνε τον άνθρωπο σαν το μέτρο των πάντων.

Η πολιτική οργανώνει το μέλλον με αγάπη, ελευθερία, άνοιγμα για ειρήνη, δικαίωμα στην ύπαρξη, σχεδόν με θεολογικά συνθήματα! Φτάνουμε λοιπόν, παρόλη την εξέλιξή μας, στο τέλος του Ελληνικού πνεύματος, στην εγκατάλειψη της διακρίσεως, και στο Ιστορικό τέλος της Μίας Καθολικής Εκκλησίας, στην ενότητα των Εκκλησιών για πολιτικούς λόγους ξανά.

Οραματιζόμενοι λοιπόν την όαση, επιταχύνουμε το βήμα μας προς την λύτρωση, επιταχύνοντας στην πραγματικότητα τον θάνατό μας, μέσα στην σκληρότητα της ερήμου! Αφήνουμε τον αληθινό εχθρό ελεύθερο να μας σώσει! Το ΘΕΑΜΑ! Κατόρθωσαν οι άνθρωποι να συνειδητοποιήσουν τον κίνδυνο της μηχανής και του μηχανικού ανθρώπου, τον κίνδυνο του προγραμματισμού και του προγραμματισμένου ανθρώπου, αλλά χάνοντας από το ΘΕΑΜΑ! Κανείς δεν μπορεί να το αντιμετωπίσει. ΚΑΝΕΙΣ! Το πρόσωπο που απεκτήθη με τόσο κόπο και τόση ψευδαίσθηση, ξανάγινε ταχύτατα προσωπείο.
Κανείς δεν μπορεί πια να θυμηθεί τα λόγια του Κυρίου:
Χωρίς εμένα δεν μπορείτε να κάνετε τίποτε!

Αμέθυστος

Ο Καρδινάλιος Κάσπερ έχει τον λόγο

Στα πλαίσια του Οικουμενικού διαλόγου δεν μιλάμε πια για ένωση Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών. Δεν πρόκειται περί μίξεως των δύο, αλλά περί της ακεραίας αποκαταστάσεως της κοινωνίας μεταξύ Ανατολής και Δύσεως. Ενότητα, διατηρώντας την διαφορετικότητά μας. Δεν πρόκειται περί ενωμένης Εκκλησίας. Η Ορθόδοξη Εκκλησία θα διατηρήσει την παράδοσή της! Πρόκειται για έναν πνευματικό εμπλουτισμό. Δεν πρόκειται να αφαιρεθεί τίποτε το ουσιώδες από κανέναν. Ίσα – ίσα πρόκειται περί ανταλλαγής των θείων δωρημάτων, τα οποία αξιωθήκαμε να έχουμε και οι δύο, ώστε τελικά να εμπλουτισθούμε και οι δύο!

Η ύπαρξη της Ουνίας σημαίνει την υπόσταση της ανατολικής παραδόσεως και στους κόλπους της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, όπου και είναι σεβαστή και εκτιμάται.
Όσον αφορά το πρωτείο του πάπα, η άποψή μας είναι ότι παραμένει στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία ένας ρόλος από τον Απόστολο Πέτρο. Αυτή τη στιγμή η συζήτηση είναι ποια σημασία μπορεί να έχει ο Επίσκοπος της Ρώμης ως Πρώτος για την κάθε τοπική Εκκλησία, για την οικουμενική Εκκλησία και για την Ορθοδοξία.
--------------------------------------------------
Αυτός είναι με λίγα λόγια μέχρι στιγμής, ο Ιστορικός άθλος του κ. Ζηζιούλα. Τώρα αποκτά και την ιδιαίτερη πολιτική του σημασία και το περισπούδαστο θεολογικό κείμενο, στην Αγγλική γλώσσα, "Communion and otherness", του ιδίου κ. Ζηζιούλα. Ο άνθρωπος αναγκάστηκε για το Ιστορικό μας καλό να διαλύση ολόκληρη την διδασκαλία περί Αγίας Τριάδος, για να βρει έναν πρώτο και στην Αγία Τριάδα που θα κάλυπτε δογματικά την απαίτηση του πρωτείου!

Νά πως περιγράφει τον καινούριο θεό της οικουμενικής Εκκλησίας ο κ. Γιανναράς, στο Αίνιγμα του Κακού, σελ. 73!

«Αιτιώδης Αρχή του υπαρκτικού γεγονότος είναι ο Πατήρ, ο οποίος ελεύθερα («πριν» από κάθε προκαθορισμό αναγκαιότητας: θεότητας – αιτιότητας) θέλει να υπάρχει, και την ελευθερία αυτοκαθορισμού του την πραγματοποιεί ως αγάπη «γεννώντας» τον Υιό και «εκπορεύοντας» το Πνεύμα – υποστασιάζει το Είναι του ως κοινωνούμενη αγάπη, μελιζόμενο και μη διαιρούμενο».

Υπάρχει κάποιος, αυτή τη στιγμή στην Ορθοδοξία, Ικανός να κατανοήσει την αισχρή κακοποίηση της διδασκαλίας περί Αγίας Τριάδος;

Είναι απίστευτο και όμως αληθινό. Αν δεν ξεπουλούσε τα πάντα ο νυν Πατριάρχης Βαρθολομαίος και οι συν αυτώ, δεν θα ήταν δυνατό να αντιληφθούμε τον βαθύ ύπνο στον οποίο ξεχειμωνιάζει η Ορθοδοξία παντού στη Γη! Είναι απίστευτο!

Η παράδοση της Ορθοδοξίας, το τελετουργικό των ακολουθιών! Η Ουνία η υπόσταση της ανατολικής παραδόσεως! Τέτοια μείωση δεν είχαν γνωρίσει ούτε οι Χιώτες επί Τουρκοκρατίας.

Οι προκαθήμενοι της Εκκλησίας μας, εξασφάλισαν το πρωτείο τους και μόνη τους έγνοια πια να διατηρείται εν πολλοίς και μπροστά στον πρώτο των πρώτων.

Μ' αυτά λοιπόν θα αποκτήσουμε το πολυπόθητο κοινό ποτήριο της αγάπης. Με διαφορετικούς θεούς, με διαφορετικούς πιστούς, με διαφορετικούς αγιούς τί θα κοινωνάμε; Την απόδειξη της αγάπης μας!

ΟΙ ΗΝΩΜΕΝΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΤΗΣ ΔΥΣΕΩΣ!

Το απόγειο της Δημοκρατίας και του πολιτισμού! Η εκπλήρωσις του Ιστορικού Χρέους. Όπως έλεγε και ο Ιωνάς, η φιλανθρωπία του Θεού δεν θα μας κάψη τώρα αμέσως, θα μας αφήση να καούμε μόνοι μας, στα έσχατα!

Ενότης-αδελφότης-αγάπη!
Η νέα επανάσταση!

Εκδόσεις αμέθυστος
e-mail: amethystos.books@gmail.com
amethystosbooks.blogspot.com/

Λύνοντας το “Αίνιγμα” του κακού

Ο κ. Γιανναράς συνεχίζει ανεμπόδιστα τον οντολογικό του μόχθο. Έχει ολοκληρώσει πλέον το φιλοσοφικό του σύστημα και δεν διστάζει να ελέγξει μ’ αυτό ακόμη και τον Κύριο. Όπως θα έλεγε και η συμπάθειά του ο Βολταίρος, ξεψάρωσε! Για να δούμε λοιπόν αυτός ο ώριμος μάγκας, τι έχει να μας συμβουλεύση, σε ποια εμπειρία στηρίχθηκε, ποιον δρόμο περπάτησε, τι σοφία απέκτησε σαν σωσμένος, ολοκληρωμένος υπαρκτικά άνθρωπος! Όλα αυτά βρίσκονται κλειδαμπαρωμένα –διότι η γλώσσα του σημαίνει, όπως έλεγε και ο αγαπητός του Ηράκλειτος– στο “Αίνιγμα του κακού”, στο οποίο αποκαλύπτεται ξανά η πνευματική δύναμις του οντολογικού ερωτήματος.

Υπήρξε σκλάβος της θρησκειοποιημένης Εκκλησίας, όπως μας περιγράφει στο βιβλίο του “Ενάντια στη θρησκεία” και ελευθερώθη από μια συγκλονιστική εμπειρία “Ναυτίας”. Η οποία τον οδήγησε κατευθείαν στον επαναστατημένο και απελευθερωμένο υπαρξισμό και στην Γη της Επαγγελίας, την οντολογία του Χάϊντεγκερ. Η οντολογία του Χάϊντεγκερ είναι μια εξέλιξη της οντολογίας που ήταν σε ισχύ μέχρι τις μέρες του και ονομάζεται συγκεκριμένα Οντολογική διαφορά! Στηρίζεται στον Γερμανικό Ιδεαλισμό, ο οποίος ταύτισε το Είναι με τη Φύση και στην προσωκρατική φιλοσοφία του Ηράκλειτου ιδίως δε στην ένωση των αντιθέτων και στο Αίνιγμα της υπάρξεως. «Φύσις κρύπτεσθαι φιλεί». Μ’ αυτό το φιλοσοφικό σύστημα ο Χάϊντεγκερ φιλοδόξησε να αντικαταστήσει την Εθνική και ακατάλληλη για τον Χριστιανισμό οντολογία του Αριστοτέλη, όπως μας πληροφορεί ο μεγάλος του μαθητής Gadamer, και κατόρθωσε να περπατήση μόνος, από την Έφεσο μέχρι την Θήβα, έξω από την οποία είχε την τελευταία του αποκάλυψη: Το Είναι καθεαυτό είναι η Σφίγγα! Αυτή την σκυτάλη παρέλαβε ο κ. Γιανναράς και με την οντολογική διαφορά στο χέρι και την αναλογία του Ακινάτη στην καρδιά, έφτασε μέχρι τα παλάτια της Θήβας και περιμένει πια την ενθρόνισή του, στον υπέρλαμπρο θρόνο της Θεάς της Έφεσου, της Μεγάλης Μητέρας, σαν θείο βρέφος!

Τι μας καταθέτει ο μέγας Σοφός, βγαλμένο και αυτό από τις εμπειρίες της ζωής του! Σώστε το ΠΡΟΣΩΠΟ! Συγκεκριμένα το πρόσωπο του Ακινάτη, ο οποίος είχε αποφανθεί, σ’ εκείνους τους μακρυνούς Μυθικούς Χρόνους που κατακλύζουν το παρόν μας: “Ο άνθρωπος είναι ένα ον μοναδικό και ανεπανάληπτο, δημιουργημένο κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν του Θεού. Ό,τι πιο τέλειο υπάρχει σ’ όλη τη Φύση”. Θεολογική Summa Ι, q.29, a.3.

Η πατερική θεολογία, όπως υποτιμητικά ονομάζεται από τον Γιανναρά, δεν υπήρξε ποτέ οντολογία, όπως επίσης δεν υπήρξε ποτέ ούτε η Ελληνική Φιλοσοφία.
Ένα υπέροχο δείγμα της “μεθόδου” υπάρχει στον Λόγο ΚΗ′ Παρ. 13 του Γρηγορίου του Θεολόγου:
«Πώς όλα αυτά τα ορατά και τελείως μόνον έκαστον μπορεί να εικονίση το ένα, που είναι ασύνθετον και ανείκαστον; (δεν εικονίζεται)
Επειδή όμως κάθε λογική φύσις λαχταρά τον Θεόν που είναι ο δημιουργός της, δεύτερον ποιείται πλουν, και αναγκάζεται να παρατηρεί τα ορατά και να θεοποιεί κάποιο από αυτά από άγνοια (διότι ποίον των ορατών υψηλότερον του ορώντος και πόσον έστιν θεοειδέστερον, έτσι ώστε αυτός να το προσκυνή, εκείνο δε να δέχεται την προσκύνησιν;) ή αναγκάζεται να γνωρίση τον Θεόν από το κάλλος και την αρμονία αυτών που βλέπει και καθοδηγείται απ’ όσα βλέπει στα αόρατα (τα υπέρ την όψιν), για να μην ζημιωθεί και ο Θεός εξ’ αιτίας της μεγαλοπρέπειας των ορατών».

Ο κ. Γιανναράς, και είναι εκπληκτικό, δεν λαχταρά τον Θεόν, αλλά τον τρόπο του Θεού, τον οποίο είναι δυνατόν να μιμηθεί το ΠΡΟΣΩΠΟ, δια της αναλογίας, καθότι ο Κύριος με την ενσάρκωσή του “άνοιξε το κατ’ εικόνα στο καθ’ ομοίωσιν”.

Για να ενστερνιστεί λοιπόν αυτή την Σχολαστική διδασκαλία χρειάστηκε να καταργήσει παντελώς το κεφάλαιο αμαρτία! Γι’ αυτό και διαθέτει τις δικές του απόψεις γύρω από την πτώση, τις οποίες φανερώνει χειριζόμενος κατά το δοκούν την εικονολογική γλώσσα της Παλαιάς Διαθήκης! Η Δυτική Χριστιανοσύνη ερμήνευσε την ενσάρκωση σαν την γενναία πράξη αγάπης του Θεού ο οποίος μας ελευθέρωσε από την αμαρτία. Αιτία και σκοπός, η αμαρτία και η λύτρωση. Τώρα ο κ. Γιανναράς με την βοήθεια του Χάϊντεγκερ μας πληροφορεί πως αιτία και σκοπός είναι η απελευθέρωσή μας από τον θάνατο! Δεν μπορεί να χωρέση ο Νους του την διδασκαλία των πατέρων πως η αμαρτία έφερε και φέρνει τον θάνατο!

Δεν καταλαβαίνει πως ο Νόμος μας αποκάλυψε την αμαρτία και πως ο Σταυρός του Κυρίου μας αποκάλυψε τον θάνατο. Πράγματα που αγνοούσε και συνεχίζει να αγνοεί ο άνθρωπος μέχρι σήμερα!

Δεν καταλαβαίνει πως η Εκκλησία δεν είναι το Βασίλειο της πίστεως αλλά το Βασίλειο της Χάριτος. “Καλόν γαρ Χάριτι βεβαιούσθαι την καρδίαν” προειδοποιεί ο Απ. Παύλος στην προς Εβραίους 13,7! Ούτε η θεολογία είναι η ερμηνεία και κατανόηση της πίστεως όπως δίδαξε πρώτος ο Αυγουστίνος.

Δεν καταλαβαίνει πως ο παράδεισος και η Βασιλεία των Ουρανών ουδεμία σχέσιν έχουν.

Δεν καταλαβαίνει πως η Μετάνοια είναι το Μυστήριο της Βασιλείας των Ουρανών και όχι του παραδείσου. Και καταργεί οπωσδήποτε την αλαζονεία της αλήθειας του προσώπου.

Δεν καταλαβαίνει πως η Σωτηρία που υποσχέθηκε ο Κύριος ουδεμία σχέση έχει με την θέωση.

Δεν καταλαβαίνει την ψυχή και την αθανασία της ψυχής διότι δεν δέχεται την αμαρτία, ο αναμάρτητος.

Δεν καταλαβαίνει τον πόνο του Κυρίου και την ειρωνεία του όταν αναφωνεί καθώς ο Αδάμ και η Εύα εγκαταλείπουν τον παράδεισο: “Για δες τώρα που έφαγε ο Αδάμ και τον καρπό του καλού και του κακού έγινε σαν και μας”.

Δεν καταλαβαίνει το πικρό κλάμα του Αδάμ όταν συνειδητοποιεί πως έχασε τον παράδεισο ούτε τον πόνο του όταν έχασε τον Άβελ. Αυτά τα παραμύθια αλλοιώνουν την αλήθεια του προσώπου.

Δεν καταλαβαίνει το κυριώτερο! Το κακό δεν αρνείται την προσφερόμενη στο κτιστό υπαρκτική δυνατότητα να μετάσχει στον τρόπο του ακτίστου, αλλά αυτή τη δυνατότητα την θέλει τώρα, αμέσως, στην στιγμή, στον χρόνο, την αποκτά με την θέλησί του, δια της αναλογίας, εικονίζοντας στην Σύναξη τα έσχατα, εικονίζοντας στην Σχέση τον τρόπο της Αγίας Τριάδος, θέλει να την αποκτήσει με αλαζονεία. Κοινωνώντας τις άκτιστες ενέργειες, θεούμενο και αυτοθεούμενο στην ετερότητά του και μοναδικότητά του! Το κακό πάσχει από βαρειά Μωρία!
Ας δούμε δύο έξοχα παραδείγματα για να τελειώνουμε!
Στο βιβλίο του “Ενάντια στη θρησκεία“ στην σελίδα 190, έχουμε το απόγειο αυτού του κοσμικού πνεύματος που ποιεί σεαυτόν είδωλον!
“Η απάντηση του Χριστού είναι σαφώς επιφυλακτική!...”

Θα περιμέναμε όλοι μας, ένας μεγάλος συγγραφέας όπως ο κ. Γιανναράς, να είναι πάνω απ’ όλα και ένας μεγάλος αναγνώστης! Δυστυχώς με μεγάλη μας έκπληξη και απορία έχουμε συσσωρεύσει πολύ μεγάλο υλικό πλέον το οποίο αποδεικνύει το αντίθετο!

Πώς να εξηγήσουμε την λεπτή διαστρέβλωση του λόγου του Απ. Παύλου στο ίδιο βιβλίο! Ενάντια στην θρησκεία, ο προθάλαμος του Αινίγματος του κακού! Σελίς 195, μνημειώδες! “Ο Απ. Παύλος, τελικά δικαιώνει τον φυσικό δεσμό του γάμου (όχι την εκκλησιαστική προοπτική της ανδρόγυνης σχέσης) μόνο για τον λόγο αποφυγής της πορνείας”.

Νομίζω πως το θέμα της πορνείας, όπως ακριβώς το χειρίζεται για να ελέγξει τον Παύλο, είναι αποκαλυπτικό του Αινίγματος Γιανναράς. Να όμως πως ορίζει ο Απόστολος την πορνεία (Κορ. Α′): “ Όποιος ενώνεται με τον Κύριο γίνεται ένα πνεύμα μαζί του. Μακριά λοιπόν από την πορνεία. Κάθε άλλο αμάρτημα που μπορεί να διαπράξει κανείς βρίσκεται έξω από το σώμα του· αυτός όμως που πορνεύει βεβηλώνει το ίδιο του το σώμα! Ή μήπως δεν ξέρετε πως το σώμα σας είναι ναός του Αγίου Πνεύματος που σας το Χάρισε ο Θεός και βρίσκεται μέσα σας; Δεν ανήκετε στον ευατό σας· σας αγόρασε ο Θεός πληρώνοντας το τίμημα. Το Θεό λοιπόν να δοξάζετε με το σώμα σας και με το πνεύμα σας, που ανήκουν σ’ εκείνον”.

Ο Φιλόσοφός μας όμως δεν ενδιαφέρεται για την Ένωση με τον Κύριο επειδή καταργεί “την αλήθεια του προσώπου”. Προτιμά την Σχέση Κυρίων.
Να δούμε ποιος θα καταλήξει στο τέλος καλύτερα! Ο κ. Γιανναράς με τις Ελεύθερες Σχέσεις του ή εμείς οι ελάχιστοι που συνεχίζουμε να ποθούμε την ένωσή μας με τον Κύριο!
Το μόνο Αίνιγμα που μένει κλείνοντας, αυτό, το τελευταίο βιβλίο του κ. Γιανναρά.

Καλό Παράδεισο!

ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΩΠΟΥ (χωρίς το “τοπικό” ένδυμα της θεολογίας)

Στην “Κριτική του καθαρού Λόγου” ο Kant ισχυρίζεται ότι τα βασικά ερωτήματα της ανθρώπινης εμπειρίας δεν είναι τόσο τα ερωτήματα γύρω από τη γνώση ή την πράξη όσο τα ερωτήματα γύρω από την ελπίδα, την ουσία, το μέλλον του ανθρώπου. Έτσι αρχίζει αυτή, που οι περισσότεροι Ιστορικοί του πολιτισμού ονομάζουν Ανθρωπολογική τροφή, ένας καινούριος τρόπος κατανοήσεως του ανθρώπου και του κόσμου, ο οποίος θεωρείται πλέον το ειδοποιόν Χαρακτηριστικό του μοντέρνου πολιτισμού!

Στην πραγματικότητα αυτή η στροφή είναι πολύ παληά, ίσως και να ξεκινά από τον ίδιο τον Σωκράτη, πάντως αποκορυφούται στη μεγάλη εποχή του χριστιανικού ανθρωπισμού, όταν διακρίνεται με μεγάλη ευκρίνεια η ουσία του ανθρώπου στο “πρόσωπο”, δηλαδή στο γεγονός πως ο άνθρωπος είναι ένα μοναδικό και ανεπανάληπτο ον δημιουργημένο κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση του Θεού! Γι’ αυτό, ο Άγιος Θωμάς ο Ακινάτης ορίζει τον άνθρωπο “id quod est perfectissimum in tota natura”: ό,τι πιο τέλειο υπάρχει σε όλη τη Φύση (Summa Θεολογική, Ι, 9.29, α.3).

Υπάρχει στ’ αλήθεια το “πρόσωπο”; Αυτό αναρωτιούνται όμως σήμερα πολλοί φιλόσοφοι. Στ’ αλήθεια αυτή είναι μια παράξενη ερώτηση της εποχής μας. Μπορούμε να αμφισβητήσουμε την ύπαρξη του Θεού, αλλά τί μπορεί να είναι πιο πραγματικό και αυτονόητο από την ύπαρξη του ανθρώπου; Κι όμως η εποχή μας δεν έχει πλέον βεβαιότητες!

Υπάρχουν λοιπόν πολλοί που ισχυρίζονται πως αν κάποτε η δύναμις κάθε φιλοσοφίας βρισκόταν στην απόδειξη της υπάρξεως του Θεού, τώρα έχουμε αρχίσει να αμφιβάλλουμε και στην πράξη και στη θεωρία ακόμη και γι’ αυτή την ύπαρξη του ανθρώπου.

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

Έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που όριζε ο Σαρτρ τον άνθρωπο “αγενή μαρμελάδα”. Ακόμη και από την αντίληψη του Φουκώ, ο οποίος δεν έβλεπε στον άνθρωπο τίποτε παραπάνω από ένα ίχνος, ένα “πρόσωπο στην άμμο”.

Ο άνθρωπος σήμερα δεν έχει μόνο πιο ζωντανή συνείδηση του εαυτού του και της αξιοπρέπειάς του, αλλά αισθάνεται και θέτει το πρόβλημα του προορισμού του, του νοήματος της ζωής! Αναρωτιέται και ερευνά για μια ενότητα και μια συνέχεια που πάει πέρα από τις μερικότητες, τις αντιφάσεις, τις ασυνέχειες του χρόνου. “Να αρνηθούμε τη χρονική συνέχεια, να αρνηθούμε το εγώ…-γράφει ο Μπόρχες- είναι φαινομενική απελπισία και μυστικός καθησυχασμός…Ο κόσμος δυστυχώς είναι πραγματικός, εγώ, δυστυχώς, είμαι ο Μπόρχες”.

Ευτυχώς στην καθημερινή μας ζωή δεν έχουμε ανάγκη από τέτοιες προκλήσεις για να συλλάβουμε και να επιβεβαιώσουμε αυτό το αίσθημα ενότητος και συνέχειας, πραγματικότητος και αυτοσυνειδησίας, που μας είναι απαραίτητο για να ζήσουμε. Όταν όμως προσπαθούμε να βρούμε την καταγωγή του και το νόημά του και παραδιδόμαστε σε μια ελεύθερη ενδοστρεφή έρευνα μας κυριεύει ο ίλιγγος του αγνώστου! Μας λείπει ξαφνικά ένα σημείο ασφαλείας, εκείνο το εγώ, το οποίο τις περισσότερες φορές εμφανίζεται στις συνειδήσεις μας στη διπλή του όψη του υποκειμένου και του αντικειμένου.

Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΕΓΩ

Όποιος παρατηρεί από κάποια απόσταση τον σύγχρονο πολιτισμό (αυτόν που εμφανίστηκε κατ’ αρχάς στην Ευρώπη και μόνο μετά το τέλος του Μεσαίωνος εξαπλώθηκε σε ολόκληρο τον πλανήτη) διακρίνει ένα είδος παραβολής του Εγώ. Μια παραβολή που ανεβαίνει μέχρι τις κορυφές του υποκειμενισμού για να κατέβη στη συνέχεια αργά προς τις αβύσσους της αντικειμενικότητος, της συσκοτίσεως, τις απουσίας του εγώ.

Κατ’ αρχάς ο άνθρωπος ορμά προς την κατάκτηση του εαυτού του και του κόσμου, ελευθερώνεται από την αναγκαιότητα της φύσης, γίνεται πρωταγωνιστής και υποκείμενο της ζωής του. Μετά από αιώνες μανίας και απορρόφησης από την νοσταλγία του Ουρανού και από τον τρόμο της κολάσεως, η προσοχή του συγκεντρώνεται στη γη. Η επιστήμη, η τέχνη, η οικονομία, η πολιτική, μεταμορφώνονται σε εργαστήρια στα οποία εργάζεται με ενθουσιασμό όποιος ξαναανακαλύπτει τον εαυτό του και προσφέρεται να επεξεργαστεί καινούργιες μορφές γνώσεως, παραγωγής, οργανώσεως του εαυτού του και του κόσμου.

Περιέργως όμως εκείνη ακριβώς η εποχή που είχε ξεκινήσει με τον θρίαμβο και την αποθέωση του ανθρώπου, φαίνεται να τελειώνη σήμερα με την ανακοίνωση του θανάτου του.

Η τέχνη προσφέρεται γι’ άλλη μια φορά σαν ειλικρινής μάρτυς αυτής της παραβολής. Έτσι ενώ οι καλλιτέχνες της Αναγεννήσεως υμνούν την Χαρά και τον θαυμασμό για τον άνθρωπο, τις μορφές του, το σώμα του, την ομορφιά του, η σύγχρονη τέχνη μας δίνει την εικόνα ενός ανθρώπου κατακερματισμένου, αλλοιωμένου, κομματιασμένου. Μερικοί μάλιστα, παρασυρμένοι από την ευφορία της οικονομικής και πολιτικής εξουσίας, πίστεψαν πως ο άνθρωπος δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα αντικείμενο προς ρύθμιση, έλεγχο και εκμετάλλευση! Τόσο που σιγά-σιγά, ακόμη και μέσα στον πολιτισμό, δόθηκε το πρωτείο αποκλειστικά στην πράξη! Υπήρξε ένα μεγάλο λάθος, διότι δεν έλειψαν εκείνοι, οι οποίοι παρότι έδειξαν μια αμφιβολία ως προς την χρησιμότητα του πολιτισμού, μέχρι και αηδία, τον εκμεταλλεύτηκαν αδειάζοντάς τον από τις πιο βαθειές του αξίες και τον κατάντησαν απλό όργανο Ιδεολογικής προπαγάνδας.

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΝΟΗΜΑΤΟΣ

Μόνον τώρα, στις αρχές της τρίτης χιλιετίας, άρχισε να διαλύεται ο πυκνός καπνός των μεγάλων Ιδεολογιών. Φανερώνεται δε ταυτόχρονα το ερώτημα περί του νοήματος, το οποίο πολλοί διανοούμενοι από τις πρώτες ακόμη δεκαετίες του αιώνος είχαν ήδη διαισθανθεί. Ένα ερώτημα απέναντι στο οποίο η σύγχρονη κουλτούρα αισθάνεται άβολα, καθώς της λείπουν εντελώς τα εννοιολογικά εργαλεία για να το ερμηνεύση. Ακόμη προσπαθεί να το αποφύγη, το αρνείται ή άλλες φορές το αναμιγνύει με πρακτικά προβλήματα, ηθικής τάξεως!

Μέσα σ’ αυτή την προοπτική η προσπάθεια των ομάδων και των καθολικών κινημάτων που γονιμοποίησαν του λαϊκούς γύρω στα χρόνια του ’30, ήταν μια προσπάθεια ανεύρεσης, με πολιτισμική αξιοπρέπεια και ηθική αγωνία, ενός πραγματοποιήσιμου δρόμου ανάμεσα στις δύο αποκλειστικές Ιδεολογίες, του καπιταλισμού και του σοσιαλισμού.

Δεν μπορούμε να πούμε ότι κατόρθωσαν να πουν την τελευταία λέξη! Πέραν πάσης αμφιβολίας όμως, η επιρροή που άσκησαν με την σκέψη τους και την μαρτυρία τους ήταν αποφασιστικής σημασίας τόσο για την διαμόρφωση του πνεύματος με το οποίο, αυτός ο αιώνας, αντιστάθηκε και πολέμησε το ναζισμό, τον φασισμό, τον κομμουνισμό, όσο και για την κουλτούρα και τον πολιτισμό που ενέπνευσε και μεταδόθηκε σε αρκετούς πολιτικούς χώρους, κατά τη διάρκεια της αναστηλώσεως των ερειπίων που άφησαν πίσω τους οι Ιδεολογικοί πόλεμοι.

Ακόμη και σήμερα πολλοί καθολικοί διανοούμενοι προσπαθούν να βαδίσουν πάνω σ’ αυτόν τον δρόμο. Η προσπάθεια να αντιμετωπίσουμε με σοβαρότητα τα ηθικά προβλήματα κατευθύνοντας σε αυτό το ΝΟΗΜΑ, τόσο στην οικονομική και πολιτική πράξη όσο και στην επιστημονική, παραμένει ακόμη επαρκής. Εκτός απ’ την πρακτική του σημασία, το ηθικό ζήτημα αποκαλύπτει ένα θεωρητικό μεταίχμιο που αναγκάζει πιστούς και απίστους να έρθουν σε σύγκρουση και τοιουτοτρόπως να θέσουν στο κέντρο των ενδιαφερόντων μας όχι μόνο προβλήματα ηθικής τάξεως, αλλά και προβλήματα πιο βαθειά του σύγχρονου πολιτισμού, όπως είναι ακριβώς το ερώτημα περί του νοήματος. Ένα ερώτημα το οποίο διαφορετικά κινδυνεύει να γκρεμιστεί άδοξα στην άβυσσο της θρησκευτικότητος.

Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΤΗΤΟΣ

Η εμφάνιση στο εσωτερικό του καθολικού κόσμου μιας καθαρής θρησκευτικότητος, γυμνής θεολογικά, δεν φαίνεται να μπορεί να απαντήσει στην Ισχύουσα πραγματικότητα.

Δεν πρέπει να νοσταλγούν και να λυπούνται για το τέλος της εποχής του Κωνσταντίνου οι Καθολικοί, ούτε να συγχέουν την πίστη με την κουλτούρα και τον πολιτισμό. Εκφράσεις ενός Ιστορικού γίγνεσθαι του οποίου η πίστη μπορεί να είναι το προζύμι, με τις οποίες όμως δεν πρέπει ποτέ να ταυτιστεί. Το πρόβλημα είναι άλλο: πρέπει να αναρωτηθούμε πόση συνειδητότητα και πόση ωστική δύναμη μπορεί να διαθέτει μια πίστη η οποία δεν κατορθώνει να δημιουργήσει έναν πολιτισμό και παραμένει στο περιθώριο του κόσμου κοιτάζοντας ή μάλλον καταδικάζοντας!

Έρχεται η υποψία λοιπόν πως ίσως μια κάποια μαχόμενη θρησκευτικότης δεν είναι μόνο ένα σύμπτωμα αλλά και η αιτία του πολιτισμικού και πνευματικού κενού, του οποίου ζούμε πλέον τις συνέπειες! Οι άπειρες ανανεωτικές ζυμώσεις που ξεπήδησαν από τη δεύτερη Βατικάνειο σύνοδο θα παραμείνουν σαν βεγγαλικά της νύχτας αν δεν βρουν την κατάλληλη ευκαιρία να συγκεντρωθούν και να γίνουν κουλτούρα! Αυτή η ευκαιρία δεν μπορεί να προσφερθεί από μια θεολογική συστηματοποίηση όσο καλή και να είναι, γιατί ό,τι είναι προκατασκευασμένο δεν μπορεί να ωφελήσει ούτε την κουλτούρα, ούτε την πίστη! Μπορεί όμως εύκολα να ξεπηδήσει από ένα πολιτισμικό κίνημα το οποίο θα μπορούσε να ξανασκεφτεί μερικές Ιδέες οι οποίες ενέπνευσαν την “περσοναλιστική” κουλτούρα της γενιάς του ’30.


ΠΙΣΤΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (κουλτούρα)

Αξίζει να θυμηθούμε σ’ αυτό το σημείο πως ο Ολικός ανθρωπισμός του Maritain, δεν ήταν ένα απλό σλόγκαν ή ένας μαθηματικός τύπος, αλλά ένα οργανικό όραμα της πραγματικότητος στο άνοιγμά της προς το υπερβατικό ή καλύτερα σε στενή εξάρτηση από αυτό. Το ίδιο μπορούμε να πούμε και για τον κοινωνικό περσοναλισμό του Mounier! Πολύ περισσότερο από ένα πρόγραμμα Χριστιανικής επαναστάσεως ήταν μια εμβρυακή φιλοσοφία, ένα όραμα που προσπαθούσε να συνθέση υπαρξισμό και σοσιαλισμό και το οποίο λόγω της ανυπομονησίας του Mounier, χρειαζόταν μεγαλύτερη εμβάθυνση στην κατεύθυνση που έδινε η έννοια του προσώπου!

Η κλασική αρχιτεκτονική της σκέψεως του Maritain και η πιο δυναμική και αγωνιώδες του Mounier άνοιγαν ένα μεγάλο χώρο ο οποίος μπορούσε να ανιχνευτεί με στένος και πάθος και ο οποίος δυστυχώς κινδυνεύει σήμερα να παραμείνει ένας χώρος άδειος και ακατοίκητος.

Δυστυχώς σήμερα στον καθολικό κόσμο δεν λείπουν μόνο η ορμή και η δημιουργική καλλιέργεια˙ λείπει επίσης και εκείνο το δίκτυο θεσμικών μεσολαβήσεων που δίνει ζωτικότητα και μεταδοτικότητα στη θεολογική σκέψη, φωτίζει τα κεντρικά της σημεία και αναπτύσσει τα πιο γόνιμα θέματά της!

Φαίνεται σαν ο αγώνας για την σωτηρία της ψυχής να μας απαλλάσσει από κάθε πολιτισμική προσπάθεια, ενώ στην πραγματικότητα μόνο μέσω αυτής της προσπάθειας είναι δυνατό να γνωστοποιήσουμε με τρόπο πιστευτό το Ευαγγέλιο. Το περιεχόμενο του Ευαγγελίου είναι μια καθολική σωτηρία η οποία πραγματοποιείται αισθητά και όχι μέσω φανατικής θρησκευτικότητος ή μέσω ηθικών συμπεριφορών, πραγματοποιείται μόνο μέσα στην ολότητα και ακεραιότητας της ζωής, ακόμη και στο ανθρώπινο και γήινο επίπεδο: μέσα στην αγάπη, στην σκέψη, στην πράξη, σε μορφές ακριβώς πολιτισμικές οι οποίες μπορούν να ξαναβρούν στο πυρήνα του ΠΡΟΣΩΠΟΥ την καθολική τους και αιώνια έμπνευση.


Εισαγωγή γραμμένη από τον JIUSEPPE TRENΤIN σε συλλογικό
τόμο αφιερωμένο στο “πρόσωπο” από την Fondazione Lanza, το 1992.


Εκδόσεις αμέθυστος
e-mail: amethystos.books@gmail.com
amethystosbooks.blogspot.com/

Σχόλιο στην επιφυλλίδα «Ο χρόνος, η αλογία και η γελοιότητα» του κ. Γιανναρά

Διαβάζουμε το: Ο χρόνος, η αλογία και η γελοιότητα!
Η πραγματικότης υπάρχει ωμή, ερμηνευμένη, βιωμένη, όπως την ζει και την κατανοεί ένας ώριμος άνθρωπος. Στην αρχή του κείμενου όμως γίνεται προσπάθεια αναγωγής της αιτίας σε ΑΡΧΗ. Εδώ ακριβώς συναντούμε και ένα σοβαρότατο πρόβλημα. Γράφει ο συγγραφεύς:
«Ο τρόπος της λογικότητας, τρόπος της σχέσης, ιδρύεται με τη μεταποίηση της επιθυμίας σε αίτημα…»

Τότε λοιπόν το έμβρυο του ανθρώπου δεν είναι άνθρωπος! Δεν υπήρξε ο απαραίτητος χρόνος να εφαρμόσει την μεταποίηση της επιθυμίας σε αίτημα! Μ’ αυτή την κερκόπορτα δεν πέφτουμε ξανά στα χέρια της αλογίας από την οποία προσπαθούμε να ελευθερωθούμε!;

Το βρέφος τότε πως υπάρχει; Μήπως το φέρνει ξανά ο πελαργός στην πόρτα μας έτοιμο; Μάλιστα από εδώ είναι πολύ εύκολο να καταλάβουμε πως όλοι οι ορισμοί της θρησκευτικότητος εφαρμόζονται περίφημα, καταρχάς στο έμβρυο!

Δεν είναι μεγάλο έγκλημα να εγκαταλείψουμε το έμβρυο, να το θυσιάσουμε στο βωμό του προσώπου, να το παραδώσουμε στην επιστήμη ή στις κοινωνικές απαιτήσεις, τώρα μάλιστα που οι μεγαλύτεροι γυναικολόγοι βοηθούν τις μητέρες να μεταποιήσουν την εμβρυακή ζωή σε επίγειο παράδεισο, προτρέποντάς τες να ακούνε ακόμη και Μότσαρτ, για την ευτυχία και την νοημοσύνη του εμβρύου;

Ευχόμαστε να έχουμε κάνει μεγάλο λάθος!

Επιστολή προς την κοινότητα του Bose της Άνω Ιταλίας

Αγαπητοί αδελφοί της μονής του Bose, τις ευχές σας!

Διάβασα τελευταίως το ωραίο βιβλίο που αφιερώσατε στον Άγιο Συμεών τον Ν. Θεολόγο. Έμεινα έκπληκτος όμως από τον λόγο του ηγουμένου της Μονής σας, Enzo Bianchi. Ότι δηλ. στο κατά Λουκάν 17,21 είναι γραμμένο πως “η βασιλεία του Θεού είναι μέσα σας!”

Μα τότε γιατί η ενανθρώπιση; Γιατί έγινε άνθρωπος ο Θεός; Cur deus homo? Γιατί στην έξοδο 20,4 υπάρχει γραμμένο “ου ποιήσεις σεαυτώ είδωλον”;!!

Πώς είναι δυνατόν η καρδιά η ίδια της πίστεώς μας να είναι ένας λόγος του Κυρίου προς τους Φαρισαίους και όχι αυτά που στη συνέχεια απευθύνει στους μαθητές Του; Δεν συνεχίζουμε να είμαστε οι μαθητές Του;

Πώς είναι δυνατόν και η Μητέρα του Θεού, η Θεοτόκος δεν κατόρθωσε να βρει μέσα της τον Θεό και κατόρθωσε να τον βρει ο αγαπητός μας Enzo Bianchi;

Το μόνο που αναφέρουν εν προκειμένω οι Πατέρες μας είναι πως η Θεομήτωρ, βρήκε παρρησία στον λόγο του Θεού, λόγω της αγιότητός της!
Ν. ΚΑΒΑΣΙΛΑΣ, Εις τον Ευαγγελισμόν, παρ. 5: “Και το θαρρείν και την παρρησίαν οίκοθεν είχεν, η φησίν Ιωάννης, της καρδίας συνηγορούσης!”

Καλή Χρονιά!

Το εγώ, το αυτοκίνητο και η τεχνολογία

Το κείμενο που ακολουθεί είναι μια σύντομη ποιητική δημιουργία του φιλοσόφου Max Bense.

Αυτοκίνητο και πληροφορική
Το εγώ, το αυτοκίνητο και η τεχνολογία
Max Bense
(Ausgewählte Schriften Band 4, Poetische Texte, 291-3)


Κανείς δεν έχει ένα εγώ, αλλά είναι εγώ. Αλλά έχει ένα αυτοκίνητο, το οποίο δεν είναι αυτοκίνητο. Έτσι λοιπόν το αυτοκίνητο έχει ένα εγώ αλλά δεν είναι, και ένα εγώ έχει ένα αυτοκίνητο αλλά δεν είναι! Αυτό το κείμενο είναι ένα κείμενο περί της διαφοράς είναι και έχειν, και αυτή η διαφορά είναι ταυτοχρόνως και μια διαφορά μεταξύ του αυτοκινήτου που κινείται και του εγώ που το κινεί. Όμως αυτό που κινείται, που μπορεί να είναι τόσο το αυτοκίνητο όσο και το εγώ, αίρει τη διαφορά μεταξύ αυτοκινήτου και εγώ, κι’ έτσι αυτό το κείμενο περί είναι και έχειν ή αυτοκινήτου και εγώ, γίνεται ένα κείμενο για το οδήγημα, όπου το αυτοκίνητο γίνεται εγώ και το εγώ αυτοκίνητο.

Το αυτοκίνητο είναι μια κλασσική μηχανή στο βαθμό που παράγει ενέργεια και κάνει έργο, όπως όλες οι κλασσικές μηχανές. Μ’ αυτόν τον ίδιο τρόπο είναι μια υπερκλασσική μηχανή, στο βαθμό που επεξεργάζεται πληροφορίες και δημιουργεί επικοινωνία, όπως όλες οι υπερκλασσικές μηχανές. Ανήκει εξολοκλήρου λοιπόν στην μοντέρνα, προοδευτική τάξη μηχανών, που συσσωρεύουν και επεξεργάζονται πληροφορίες!

Το εγώ, στο οποίο ανήκει, του προσφέρει τις πληροφορίες που επεξεργάζεται. Η επεξεργασία συνίσταται στην μετάφραση των δεδομένων, τα οποία προσφέρει το εγώ, σε κίνηση την οποία προσφέρει το αυτοκίνητο. Με την κίνηση, το αυτοκίνητο αποκτά την τάξη ενός τόπου, μιας ραφής κατά κάποιο τρόπο, όπου ο κόσμος και το συνειδητό συνεχώς συγκρούονται!

Θα μπορούσαμε να πούμε, στην οποία συγκρούονται το είναι και το σκέπτεσθαι. Βρισκόμαστε τοιουτοτρόπως στον ορίζοντα της Εγελιανής μεταφυσικής και έτσι η κίνηση του αυτοκινήτου, η ουσιαστική κατάσταση, αποκτά τη γοητεία ενός μεταφυσικού οχήματος!

Έτσι και το κείμενο, περί της διαφοράς μεταξύ του εγώ και του αυτοκινήτου, γίνεται ένα τεχνικό κείμενο, και το τεχνικό κείμενο μεταφυσικό.

Το αυτοκίνητο δεν μετακινεί μόνο το εγώ, μετακινεί και τις σκέψεις του εγώ, αυτή την αθόρυβη γράμμωση σκέψης σε σχέση με την θορυβώδη γράμμωση της οδήγησης. Στην αρχή αναμφίβολα ακολουθεί η αθόρυβη την θορυβώδη, το εγώ καταδιώκει ακατάπαυστα το αυτοκίνητο, το σκεπτόμενο ον είναι εξολοκλήρου προσανατολισμένο στο κινούμενο ον. Μόνο βαθμιαία και αργότερα προσαρμόζεται το εγώ στο αυτοκίνητο. Αυτόματα, χωρίς σκέψη δίνονται οι απαραίτητες πληροφορίες στο αυτοκίνητο, για να τις μετατρέψει σε κίνηση. Όλα γίνονται τότε σαν από μόνα τους.

Εδώ γίνεται ορατό πλήρως πλέον ότι η συνείδηση είναι στην ουσία άτοπη, δεν παριστάνει καμία ουσία αλλά μια λειτουργία, όπως το εξέφρασε ο γερο-William James. Με την συνήθεια που αποκτά το σκεπτόμενο ον, προς το κινούμενο, το εγώ και το αυτοκίνητο, συντήκονται σιγά-σιγά σε ένα σουρεαλιστικό αυτόματο! Παραμένουν όμως και στον εαυτό τους και σημαίνουν επιπλέον κάτι αυτόνομο, ώστε να έχει προκύψει σχεδόν ένα νέο είδος υπάρξεως: Μια μηχανή ανάλογη της συνείδησης, το αυτοκίνητο ανάλογο του εγώ, μια τέλεια ομάδα ανθρώπου – μηχανής, μια υπαρξιακή σχέση μεταξύ ενοχλήσεων και φόβων, μηχανικών δράσεων και ανθρωπίνων αντιδράσεων, μεταξύ σωμάτων και ορμών, θορύβων και αποφάσεων.

Κινούμενο αργά, το εγώ ανακαλύπτει ότι κάθεται και κινείται ταυτόχρονα. Ανακαλύπτει επίσης ότι το κινούμενο ον τραυμάτισε, αν δεν κατέστρεψε για πάντα, την αίσθηση του κάθομαι, μέσα στο σκεπτόμενο ον. Ο άνθρωπος έγινε μια τουριστική ύπαρξη, μέσω του αυτοκινήτου και η αρχή του τουρισμού έγινε αρχή υπάρξεως.

Μέσα στο αυτοκίνητο επιβεβαιώνεται η ατοπία της συνειδήσεως και η ου-τοπία του σώματος. Τα αυτοκίνητα κατοικούν στις πόλεις όπως οι άνθρωποι και όταν οι άνθρωποι αφήνουν τις πόλεις, τις αφήνουν και τα αυτοκίνητα! Μέσω του αυτοκινήτου η πόλις έπαψε να είναι μια φανερή αρχή εγκατοικήσεως! Το αυτοκίνητο-εγώ απαιτεί την αυτοκινητό-πολη όπως και τον αυτοκινητό-δρομο. Μόνον εδώ ο άνθρωπος μπορεί να είναι το θεμελιωδώς ισχυρότερο ον, ενώ στη Φύση είναι πιθανόν πάντοτε το ασθενέστερο.

Είναι σχεδόν αδύνατο να εκτιμηθεί πόσες καινούριες γνώσεις, πόσες επιστημονικές πληροφορίες, πόσες αποφάσεις για την αλήθεια ή το ψεύδος, ήταν αναγκαία για να κατασκευαστεί το αυτοκίνητο. Το οποίο είναι λοιπόν μια τεράστια αποθήκη ανθρώπινης γνώσεως και δημιουργικής ικανότητος. Αν συμβουλευτεί κάποιος τον Leibniz για να διακρίνη την ανθρώπινη από την θεϊκή δημιουργικότητα, προκύπτει πως, όπως το εξέφρασε ο Leibniz, για την θεία δημιουργικότητα αρκούσε εκείνο το παντοδύναμο “γεννηθήτω” (fiat στα λατινικά) για να δημιουργήσει τον κόσμο.

Ενώ για την ανθρώπινη δημιουργικότητα, για να δημιουργήσει το αυτοκίνητο, ήταν αναγκαία μακρυά αλυσίδα βασάνων και απολαύσεων, εμπειριών και απογοητεύσεων, αποφάσεων για την αλήθεια ή το ψεύδος των γνώσεων. Αλλά ακριβώς η διάνοια η οποία είναι αποθηκευμένη μέσα στο αυτοκίνητο, το καθιστά ένα ον δεκτικό της ανθρώπινης διάνοιας!


Μετάφραση: Πέτρος Χαραλάμπους
για τις Εκδόσεις αμέθυστος

Μανιφέστο υπαρξιακού ορθολογισμού

O Max Bense (7 Φεβρουαρίου 1910 στο Στρασβούργο - 29 Απριλίου 1990 στη Στουτγάρδη) ήταν ένας γερμανός φιλόσοφος και συγγραφέας γνωστός για το έργο του στην φιλοσοφία της επιστήμης, την λογική, την αισθητική και την σημειολογία.
Οι σκέψεις του συνδυάζουν τις φυσικές επιστήμες, την τέχνη και την φιλοσοφία στο πλαίσιο μιας συλλογικής προοπτικής και ακολουθούν έναν ορισμό της πραγματικότητας, η οποία - υπό τον όρο υπαρξιακός ορθολογισμός - είναι σε θέση να άρει τον διαχωρισμό μεταξύ των ανθρωπιστικών και των φυσικών επιστημών.

Το παρακάτω κείμενο παρουσιάζεται ως ένα δείγμα του τρόπου σκέψης του Δυτικού ανθρώπου και του σκοπού της Ιστορίας στην οποία βιαζόμαστε να εισέλθουμε πάση θυσία.

Manifest des existentiellen Rationalismus

Max Bense
Augewählte Schriften
Band 1 Philosophie, s:1-4

Μανιφέστο υπαρξιακού ορθολογισμού

1. Αναφερόμαστε στον Ντεκάρτ. Λιγότερο στα αποτελέσματα, περισσότερο στην μέθοδό του, και διακρίνουμε σ’ αυτήν μια αρνητική και μια θετική κίνηση της σκέψης: την αμφιβολία και την απόδειξη. Βρίσκονται σε σχέση αλληλοδιόρθωσης, είναι αλληλοαποκλειόμενες δράσεις της διάνοιάς μας, όμως ό,τι ονομάζουμε πνεύμα γίνεται μόνο μέσω του συντονισμού τους.

2. Η αμφιβολία εκφράζεται δια μέσου της άρνησης, αλλά δεν εξαντλείται δι’ αυτού (του μέσου): πάει πιο μακρυά, αφήνει τις ζώνες του πνεύματος και διεισδύει στους πόρους των συναισθημάτων, της ζωτικότητας, περιέχει συνειδητά και ασυνείδητα στοιχεία, και απορροφά σιγά σιγά ολόκληρο το άτομο στις υπαρξιακές και κοινωνικές του σχέσεις. Η απόδειξη μένει στη σφαίρα της διάνοιας, απομακρύνεται από κάθε αρνητική κίνηση της σκέψης, εξέρχεται από την άρνηση και γίνεται ορατή ως μια σειρά αληθινών θέσεων, στη δομή των οποίων δεν περιέχονται συναισθηματικά, ζωτικά (vital), ασυνείδητα στοιχεία: η κατασκευή της αλήθειας μπορεί μόνο συνειδητά και ορθολογιστικά να πραγματοποιηθεί. Στο μέτρο που η αμφιβολία καταστρέφει το πνεύμα και εξαφανίζει την ατομική ύπαρξη, η απόδειξη καταστρέφει την αμφιβολία και παρουσιάζει το πνεύμα ως μια πραγματικότητα (faktum), για την οποία η ατομική ύπαρξη είναι αδιάφορη.

3. Μιλάμε για υπαρξιακό ορθολογισμό στο βαθμό που πρόκειται περί μεθοδικής αποφυγής της καταστροφής του πνεύματος δια της αμφιβολίας από την μια, και της καταστροφής της ύπαρξης δια της αποδείξεως από την άλλη. Η φιλοσοφία ως υπερβατική μέθοδος συνίσταται στον εφαρμοσμένο συντονισμό της αμφιβολίας και της απόδειξης: η αμφιβολία παριστάνει την ύπαρξη, η απόδειξη την ορθολογικότητα (Rationalität) στο πνεύμα που λειτουργεί σαν μέσο.

4. Κάθε αποφυγή αναφέρεται στην καταστροφή και εκμετάλλευση. Και η εκμετάλλευση είναι μια μορφή καταστροφής, στο βαθμό που και αυτή δημιουργεί απώλειες. Οι απώλειες όμως μπορούν να ληφθούν στα σοβαρά μόνο αν είναι απώλειες της αλήθειας και της πραγματικότητας. Μόνο την αλήθεια και την πραγματικότητα μπορεί να εκμεταλλευθεί κανείς. Μόνο αλήθεια και πραγματικότητα μπορούν να καταστραφούν. Η εκμετάλλευση εισάγει την καταστροφή. Παρεμπόδιση της εκμετάλλευσης σημαίνει να εργασθεί κανείς εναντίον των απωλειών λόγω της καταστροφής της αλήθειας και της πραγματικότητας.

5. Θα διακρίνουμε μεταξύ υλικής και πνευματικής εκμετάλλευσης. Η υλική εκμετάλλευση, που περιέγραψε ο Μαρξ, παρουσιάζεται ως υλική εκμετάλλευση, ως εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης. Ανήκει ακόμα στα ουσιαστικά χαρακτηριστικά της κοινωνίας μας. Δεν κατέστη ακόμα δυνατόν να εμποδισθεί. Και αυτο συμβαίνει διότι παρεμποδίζεται η άρση της μέσω της πνευματικής εκμετάλλευσης, δηλ. της απώλειας της αλήθειας.

6. Στην ιδανική περίπτωση η πολιτική είναι η μέθοδος αποφυγής της υλικής εκμετάλλευσης. Η φιλοσοφία είναι στην ιδανική περίπτωση η μέθοδος αποφυγής της επαπειλούμενης πνευματικής εκμετάλλευσης, όταν δηλ. με την απόδειξη της αλήθειας μιας θέσεως φανερώνει την ύπαρξη εκείνου ο οποίος κατέχοντας μια αλήθεια της προσδίδει πραγματικότητα.

7. Θρησκείες, κοσμοθεωρίες, ιδεολογίες, διδασκαλίες και τα παρόμοια είναι μέσα της πνευματικής εκμετάλλευσης. Ο δρόμος προς την πνευματική εκμετάλλευση περνά μέσω της εκμετάλλευσής τους από πλευράς των κρατούντων. Το φαινόμενο αυτό είναι πάντα η απαραίτητη προϋπόθεση της εκμετάλλευσης. Από αυτή την οπτική γωνία αντιστοιχούν όλες οι ιδεολογικές μορφές στα μέσα παραγωγής, που ανήκουν στην υλική σφαίρα αυτού του φαινομένου και υπηρετούν έτσι την υλική εκμετάλλευση.

8. Εκκλησίες, αιρέσεις, κόμματα, κάποια πολιτεύματα, πανεπιστήμια κτλ., εν συντομία ότι βασίζεται σε ιδεολογικές φόρμες μπορεί να είναι ταυτόχρονα ένα ίδρυμα δημόσιας πνευματικής εκμετάλλευσης. Αντίστοιχα, σε όλα αυτά μπορεί επί του παρόντος να μελετηθεί με μεγάλη επιμέλεια η απώλεια της αλήθειας και της πραγματικότητας.

9. Η καταστροφή των ιδεολογιών εξισορροπείται βαθμιαία μέσω εκλεπτυσμένης οργάνωσης. Όλο και περισσότερο μπαίνει στη θέση της ιδεολογίας η οργάνωση, και σε θεμελιώδη ενδιάμεση μορφή, η γραφειοκρατία. Στη μοντέρνα γραφειοκρατία, την εκλεπτυσμένη μεταφυσική της οποίας επεξεργάστηκε λογοτεχνικά ο Κάφκα, ετοιμάζεται η μετάβαση από την ιδεολογία στην οργάνωση: αντιπροσωπεύει τόσο το τελετουργικό όσο και την ιεραρχία της εποχής της ιδεολογίας.

10. Μετά από μια προαπόφαση του Lessing, έχουμε το 1847 το ερώτημα από τον Kierkegaard: έχει ένας άνθρωπος το δικαίωμα να επιτρέψει να τον σκοτώσουν για την αλήθεια; -και από τον B. Brecht το ερώτημα του 1934, αν έχει το δικαίωμα κανείς να βασανίσει για την αλήθεια. Η προαπόφαση του Lessing (γιατί στο σημείο αυτο δεν μίλησε ούτε από την πείρα ούτε ως αυθεντία) έχει ως εξής: «άνδρας που απιστεί στην αλήθεια σε περίπτωση επαπειλούμενων κινδύνων, μπορεί να αγαπά πολύ την αλήθεια. Και η αλήθεια θα του συγχωρέσει την απιστία του λόγω της αγάπης του». Ο Kierkegaard απαντά αρνητικά στην ερώτησή του μόνο για τους χριστιανούς, στο βαθμό που η αλήθεια υπηρετεί την εκμετάλλευση και όχι τους ανθρώπους της. Ο Brecht απαντά στη δική του θετικά με κυνισμό, στον βαθμό που η αλήθεια παριστάνει ένα πολιτικό μέσο, προς αποφυγή της υλικής εκμετάλλευσης. Τα ερωτήματα έδειχναν υπαρξιακή ορθολογικότητα, γι’ αυτό και οι απαντήσεις μπορούν να κατανοηθούν μόνο ως θέσεις αυτής της υπαρξιακής ορθολογικότητας. Αυτό σημαίνει όμως ότι πρέπει να ικανοποιούν τα κριτήρια της αμφιβολίας και της απόδειξης.

11. Στο μέτρο που η ιδεολογία πάει πίσω από την οργάνωση, θα πρέπει οι παραδόσεις να εξαφανιστούν πίσω από τις θεωρίες. Η θεωρία υπηρετεί την οργάνωση, όπως η παράδοση διευκόλυνε τις ιδεολογίες. Εννοούμε την καθαρή θεωρία στην οποία παρουσιάζονται μόνο εμπειρικές και συλλογικές θέσεις. Γιατί μόνο αυτή η θεωρία επιτρέπει την καθαρή αμφιβολία για μια υποτιθέμενη αλήθεια: αμφιβολία από έλλειψη εποπτείας και όχι για λόγους συμβατικούς. Και μόνο αυτή επιτρέπει την καθαρή απόδειξη. Την απόδειξη που δεν προϋποθέτει κανένα συναίσθημα, καμμία διαισθητική προαπόφαση, καμμία αποκάλυψη, αλλά τους κανόνες της λογικής, που ο καθένας μπορεί να μάθει να χειρίζεται - τουλάχιστον θεωρητικά.

12. Μόνο η οργάνωση, που μένει ανοικτή απέναντι στην καθαρή θεωρία, που αποκλείει κάθε γνωσιολογική και οντολογική αποδυνάμωση των λειτουργιών της, αποφεύγει την εκμετάλλευση των θεσμών από πλευράς των κρατούντων.

13. Η ουσία της καθαρής θεωρίας υπάρχει εντός του υπαρξιακού ορθολογισμού στο ρόλο της ως οργάνου: η ταξινόμηση την οποία επιτρέπει δεν είναι αποκλειστικός σκοπός, αλλά ένα μέσο εποπτείας, δηλ. της εφαρμογής. Δεν έχει ως σκοπό να παραδώσει αδιάλλακτα όρια και ταξινομήσεις για απόκτηση της γνώσης, αλλά να προσδώσει λειτουργίες και να τις περιορίσει. Η αλήθεια που μέσω θεωριών προέκυψε, δεν μπορεί να είναι αλήθεια καθ’ εαυτήν, όπως την φαντάζεται η απλότητα των θεολόγων στο κεφάλι του θεού. Είναι μια αλήθεια που στην πραγματικότητα παίζει ένα ρόλο, η οποία κατά τη διάρκεια της ζωής και του είναι του συγκεκριμένου ανθρώπου καθορίζει τα γεγονότα, που δίνει τη δυνατότητα για ένα κόσμο αντάξιο του είναι και η οποία φωτίζει το πρωταρχικό «σκότος της διάνοιας». Είναι μια λειτουργία, όχι ουσία. Οι ουσίες και τα χαρακτηριστικά τους μετατοπίζουν την εποπτεία. Οι λειτουργίες και οι διαδικασίες τους την συμπεριλαμβάνουν ή την απαλλάσσουν από τις απαιτήσεις της.

14. Είναι πλάνη να πιστεύει κανείς πως η λειτουργία αντικαθιστά το άτομο με το γένος. Μόνο το άτομο έχει λειτουργίες: το γένος είναι αποτέλεσμα ατομικών λειτουργιών.

15. Η ύπαρξη δεν σημαίνει το γένος αλλά μια εξατομικευμένη πραγματικότητα. Η ύπαρξη δεν είναι ουσία με θεμελιώδη χαρακτηριστικά, και έτσι δεν προηγείται με κανένα τρόπο της ουσίας (Essenz), όπως το εννοούσε ο Σαρτρ. Η υπάρξη αποδεικνύεται μέσω των λειτουργιών και των διαδικασιών της, και δεν μπορεί να προηγείται ούτε στην πραγματικότητα αλλά ούτε και με την σκέψη.

16. Είναι πλάνη να πιστεύουμε πως η λειτουργία σκοτώνει τη σκέψη, με το να εμποδίζει τη δημιουργία της. Έχει κανείς μόνο την σκέψη που την σκέφτηκε, και μόνο εκείνη την σκέψη έχει σκεφθεί κανείς, η οποία μπορεί να δειχθεί με μια έκφραση. Η λειτουργία της λογικής δεν είναι μόνο να επιτρέπει τις σκέψεις, αλλά να τις κατασκευάζει με τη μορφή εκφράσεων, να τις παρουσιάζει και να τις υποτάσσει στα κριτήρια της αμφιβολίας και της απόδειξης. Από εδώ προκύπτει πως για τους κανόνες της λογικής δεν υπάρχουν κανόνες. Και ακριβώς έτσι αποφεύγει η σκέψη την ανελευθερία, τον περιορισμό δια των δικών της θεωρημάτων και αποτελεσμάτων: ορθολογικότης σημαίνει μόνο να μην χάνεις την εποπτεία περί της γένεσης των σκέψεων.

17. Πνεύμα έχει οποίος έχει σκέψεις: πνεύμα είναι αυτό του οποίου η ύπαρξη καθορίζεται βασικά μέσω της λειτουργίας του να έχει κανείς σκέψεις.

Μετάφραση: Πέτρος Χαραλάμπους
για τις Εκδόσεις αμέθυστος