"Πίστις καί Τεχνολογία"

Πηγή: Αντίφωνο

Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος

Μετά μεγάλης χαρᾶς εὑρισκόμεθα σήμερα ἀνάμεσά σας, διά νά σᾶς μεταφέρωμεν τήν ἀγάπην καί τόν μητρικόν χαιρετισμόν τῆς Μητρός ὅλων μας Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως πρός ἕνα ἕκαστον ἀπό ἐσᾶς, καθώς καί τάς ἀδελφικάς εὐχάς καί πατρικάς εὐλογίας τῆς ἡμετέρας Μετριότητος, ἀλλά καί τάς εὐχαριστίας μας διά τήν εὐκαιρίαν τῆς ἐπικοινωνίας τήν ὁποίαν μᾶς δίδετε διά τῆς προσκλήσεώς σας νά ἔλθωμεν πρός ὑμᾶς, εἰς τό ἐπιστημονικόν σας Ἵδρυμα τοῦτο, διά νά μᾶς ἀπονείμετε τόν λίαν τιμητικόν τίτλον τοῦ ἐπιτίμου διδάκτορος αὐτοῦ.

Ἀσφαλῶς δέν ἀγνοεῖτε ὅτι οἱ Πατριάρχαι καί γενικώτερον οἱ ἐκκλησιαστικοί ἄνδρες δέν δέχονται τιμητικάς διακρίσεις, διότι ἀνήκουν οἱ ἴδιοι καί τά κατ᾿ αὐτούς πάντα εἰς τήν Ἐκκλησίαν καί εἰς τήν Κοινωνίαν, εἰς τάς ὁποίας εἶναι ἀφιερωμένοι καί τάς ὁποίας διακονοῦν κατά δύναμιν ἕκαστος ἀπό τήν ἔπαλξιν εἰς τήν ὁποίαν ἐκλήθησαν, διό καί τιμοῦν διά τῆς προσφορᾶς των καί τούς ἀνθρώπους καί τήν κοινωνίαν καί δέν τιμῶνται. Καί μάλιστα οἱ Οἰκουμενικοί Πατριάρχαι τῶν ὁποίων τιμή καί προνόμιον εἶναι ἀνά τούς αἰῶνας ὁ "ἀκάνθινος στέφανος". Ὅθεν, ἡ τιμή τήν ὁποίαν ἀπονέμετε σήμερον πρός τόν Πατριάρχην σας δέν ἀνήκει ἀσφαλῶς εἰς αὐτόν, ἀλλά εἰς τήν ἥν ἐκπροσωπεῖ μαρτυρικήν, ἀεί ἐσταυρωμένην καί ἀεί κηρύττουσαν ἀνάστασιν Ἐκκλησίαν τῆς Κωνσταντίνου Πόλεως. Ὑπό τήν προϋπόθεσιν αὐτήν δεχόμεθα τήν τιμήν καί πρῶτον μέν δοξολογοῦμεν τό πανάγιον Ὄνομα τοῦ δοτῆρος παντός ἀγαθοῦ καί Κυβερνήτου τοῦ κόσμου καί τῆς ζωῆς ἑκάστου ἐξ ἡμῶν Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἔπειτα δέ εὐχαριστοῦμεν πάνταςὑμᾶς, τόν Πρόεδρον, τούς Καθηγητάς καί τούς ἀγαπητούς φοιτητάς καί φοιτητρίας διά τήν ἐξέχουσαν ταύτην τιμήν καί προσοχήν πρός τό πρόσωπον τῆς ἡμετέρας Μετριότητος.

Ἀσφαλῶς ἐπίσης δέν ἀγνοεῖτε, ἀδελφοί καί τέκνα, ὅτι δέν κατέχομεν ὡς ἐκκλησιαστικός ἀνήρ τάς τεχνικάς γνώσεις, αἱ ὁποῖαι θά ἐδικαιολόγουν τήν εἰς τήν ἡμετέραν Μετριότητα ἀπονομήν τοῦ ἐν λόγῳ τιμητικοῦ τίτλου τοῦ Ἱδρύματός σας. Προφανῶς, λοιπόν, καί ἀπό τῆς σκοπιᾶς ταύτης ἡ ἀπόφασίς σας ἀποτελεῖ ἐκδήλωσιν τιμῆς καί ἀγάπης καί σεβασμοῦ πρός τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον, τήν Μητέρα Ἐκκλησίαν τῆς Κωνσταντινουπόλεως, διά τήν γενικωτέραν προσφοράν αὐτῆς πρός τό εὐσεβές ἡμῶν Γένος, τήν Ὀρθόδοξον ἡμῶν πίστιν καί Ἐκκλησίαν καί εἰς τόν ἀνθρώπινον βίον καί πολιτισμόν.

Γνωρίζετε, βεβαίως, ὅτι ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός ὑπῆρξε τεχνίτης, ξυλουργός, μέχρι τοῦ τριακοστοῦ ἔτους τῆς ἡλικίας Αὐτοῦ, ὁπότε καί ἀνέλαβε τό κηρυκτικόν κοσμοσωτήριον ἔργον Του. Τό γεγονός τοῦτο ἐξαίρει τήν σημασίαν τῶν ἐπιστημῶν καί τῶν τεχνῶν, αἱ ὁποῖαι διευκολύνουν τόν καθημερινόν πρακτικόν βίον τοῦ ἀνθρώπου. Εἶναι γνωστόν, ὅτι μερικοί ἀπό τούς ἀρχαίους λαούς διεχώριζον τάς τέχνας εἰς β α ν α ύ σ ο υ ς καί εἰς ε ὐ γ ε ν ε ῖ ς, καί ἐτίμων τάς δευτέρας, ἐνῷ ὑπετίμων τάς πρώτας. Ἐφ᾿ ὅσον ὅμως ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς Χριστός προετίμησε μίαν τῶν βαναύσων λεγομένων τεχνῶν, πρέπει νά εἴμεθα βέβαιοι ὅτι ἡ κρίσις αὕτη ἐκείνων τῶν ἀρχαίων λαῶν δέν ἦτο ὀρθή καί ὅτι πρέπει τῆς αὐτῆς τιμῆς νά ἀπολαμβάνουν -καί ἀληθῶς ἀπολαμβάνουν- πᾶσαι αἱ χρήσιμοι διά τόν πρακτικόν βίον τοῦ ἀνθρώπου ἐπιστῆμαι καί τέχναι.

Μεταξύ τοῦ εὐσεβοῦς Ἑλληνικοῦ Λαοῦ, τοῦ τιμῶντος πάντοτε τόἦθος καί τάς ἀξίας, ποτέ δέν ἐπεκράτησε καί δέν ἐπικρατεῖ ἡ ἀντίληψις περί τοῦ χαρακτηρισμοῦ τῶν τεχνῶν εἰς καλάς καί μή καλάς, παρ᾿ ὅλον ὅτι ὁ ὅρος κ α λ α ί τ έ χ ν α ι χρησιμοποιεῖται διά νά ὑποδηλώσῃ ἐκείνας αἱ ὁποῖαι ἀσχολοῦνται μέ τήν ὡραιότητα καί τήν αἰσθητικήν εἰς ὅλας τάς δυνατάς προβολάς αὐτῆς. Τό ὑπό τοῦ Ἡσιόδου λεχθέν "ἐργασία οὐδέν ὄνειδος, ἀεργία τό ὄνειδος"(πρβλ. Ἔργα καί Ἡμέραι, 311: ἔργον δ' οὐδέν ὄνειδος, ἀεργίη δέ τ΄ ὄνειδος), ἀποτελεῖ κοινήν πεποίθησιν τοῦ Ἑλληνορθοδόξου Λαοῦ μας, καί, βεβαίως, καλῶς καί ἀληθῶς.

Τό Ἵδρυμά σας ἀσχολεῖται μέ τήν διάδοσιν τῆς ἐπιστημονικῆς γνώσεως εἰς τούς διαφόρους τομεῖς τῆς τεχνολογίας καί ἰδιαιτέρως τῆς Γεωτεχνολογίας.

Ἡ Γεωτεχνολογία, καθ᾿ ἅ γνωρίζομεν, ἔχει τεράστιον κύκλον ἐνδιαφερόντων, ὡς ἡ ἀναζήτησις ὀρυκτῶν πόρων, ἡ ἐκμετάλλευσις αὐτῶν κατά τρόπον προστατεύοντα τό περιβάλλον, καί ἐν γένει ἡ ἄντλησις ἀπό τό ἔδαφος τοῦ πλανήτου μας τῶν ὠφελίμων διά τήν ἀνθρωπίνην ζωήν καί πρόοδον ὑλικῶν καί ἐνεργειῶν.

Εἶναι πράγματι θαυμαστόν πόσον πλοῦτον κρύπτει εἰς τό ἔδαφός του ὁ πλανήτης Γῆ διά τούς ἔχοντας τήν εἰδικήν γνῶσιν καί τήν κατάλληλον τεχνολογίαν πρός ἀπόληψιν αὐτοῦ. Ἐδάφη θεωρούμενα πτωχά εἰς ὠφελήματα διά τόν ἄνθρωπον, ἀποδεικνύονται περιέχοντα πολυτίμους ὕλας καί τεραστίας ποσότητας ἀποθηκευμένης ἐνεργείας.

Ὑπάρχουν, βεβαίως, μερικοί, οἱ ὁποῖοι λαμβάνοντες ἀφορμήν ἀπό ὡρισμένας ὑπερβολάς ἐπικρίνουν τήν σύγχρονον προηγμένην τεχνολογίαν ὡς κάτι κακόν. Ἀλλά, ἀσφαλῶς, εἰς τήν ἐκτίμησίν των αὐτήν σφάλλουν. Διότι δέν εἶναι ἡ τεχνική γνῶσις αὐτή καθ᾿ ἑαυτήν κακόν, ἀλλά ἐνδέχεται νά καταστῇ κακή ἡ χρῆσις αὐτῆς. Οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες ἐξέφραζαν τήν ἀλήθειαν αὐτήν διά τοῦ ἀποφθέγματος "Πᾶσα ἐπιστήμη χωριζομένη δικαιοσύνης καί τῆς ἄλλης ἀρετῆς, πανουργία οὐ σοφία φαίνεται"(Πλατ. Μενέξενος 247a).

Μέσῳ τῆς τεχνολογίας ἀποκαλύπτεται ἡ πανσοφία τοῦ Θεοῦ. Ἡ δομή τῆς ὕλης, ἡ ὁποία σταδιακῶς ἀποκαλύπτεται διά τῶν σχετικῶν ἐρευνῶν, μαρτυρεῖ τήν παντοδυναμίαν καί τήν πανσοφίαν τοῦ Δημιουργοῦ Θεοῦ καί ἀναγγέλλει ὅτι Αὐτός εἶναι ὁ Ποιητής τοῦ κόσμου, διότι εἶναι ὅλως ἀπίθανος ἡ ὑπόθεσις ὅτι ὁ θαυμαστός κόσμος τόν ὁποῖον ἀποκαλύπτουν αἱ τεχνικαί γνώσεις εἶναι τυχαῖον δημιούργημα.

Γνωρίζετε καλύτερον ἡμῶν ὅτι εἰς τό μικροσκοπικόν ἄτομον ἐμπερικλείεται ἡ τεραστία ἀτομική καί πυρηνική ἐνέργεια. Καί γνωρίζετε ἐπίσης ὅτι τό πυρίτιον, τό ὁποῖον ἀποτελεῖ μέγα μέρος τοῦ ὑλικοῦ τοῦ πλανήτου μας, καταλλήλως ἐπεξειργασμένον, ἀποτελεῖ τήν βάσιν τῶν ἡμιαγωγῶν καί τῶν συγχρόνων ψηφιακῶν δίσκων, ἐντός τῶν ὁποίων ἀποθηκεύεται γιγαντιαῖος ἀριθμός πληροφοριῶν, εἰς ἐλάχιστον ὄγκον ἀποθηκευτικοῦ μέσου.

Ὅλαι αὐταί αἱ δυνατότητες, καί τῆς πυρηνικῆς ἐνεργείας καί τῆς καταγραφικῆς καί ἐπεξεργαστικῆς ψηφιακῆς ἱκανότητος τῶν συγχρόνων ἠλεκτρονικῶν ὑπολογιστῶν, ὡς καί τῆς ἐπικοινωνιακῆς εὐκολίας διαδικτύου, ἐάν καλῶς χρησιμοποιῶνται, εἶναι δ ῶ ρ α τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπον. Τό γεγονός, ὅτι μερικοί χρησιμοποιοῦν τάς δυνατότητας αὐτάς διά κακούς σκοπούς, δέν ἀποτελεῖ μ ε ι ο ν έ κ τ η μ α τῆς τεχνολογίας, ἀλλά μειονέκτημα τοῦ χαρακτῆρος τῶν ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι χρησιμοποιοῦν αὐτήν ἐπιβλαβῶς εἴτε δι᾿ ἑαυτούς, εἴτε διά τήν ἀνθρωπότητα ἐν γένει.

Ἡ Ἁγία Ὀρθόδοξος ἡμῶν Ἐκκλησία οὐδέποτε ἐστράφη κατά τῆς γνώσεως καί οὐδέποτε ἠμπόδισε τήν ἐπιστημονικήν ἔρευναν πρός οἱανδήποτε κατεύθυνσιν. Ἀντιλέγει μόνον πρός ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι ἐπικαλούμενοι ἐσφαλμένως τήν ἐπιστήμην ἰσχυρίζονται ὅτι τά πορίσματα αὐτῆς ἀντιστρατεύονται πρός τήν εἰς Θεόν πίστιν. Ἀλλά βαθυτέρα ἔρευνα πείθει πάντα καλόπιστον ἐρευνητήν ὅτι οἱ χῶροι τῆς πίστεως καί τῆς ἐπιστήμης εἶναι διαφορετικοί καί δέν δύναται ἡ μία νά ἐπέμβῃ εἰς τά τῆς ἑτέρας. Μᾶλλον δέ, διά τόν βαθύν ἐρευνητήν τοῦ κόσμου, ἰσχύει ἡ φράσις τοῦ Ψαλμῳδοῦ "οἱ οὐρανοί διηγοῦνται δόξαν Θεοῦ, ποίησιν δέ χειρῶν Αὐτοῦ ἀναγγέλλει τό στερέωμα" (Ψαλμ.ιη΄ 1-2).

Τό ἀπείρως μέγα τοῦ Σύμπαντος καί τό ἀπείρως μικρόν τῶν στοιχείων τοῦ πυρῆνος τοῦ ἀτόμου, ἐκ τῶν ὁποίων ἀποτελεῖται τό Σύμπαν, προκαλοῦν τόν θαυμασμόν καί τό δοξολογικόν ἐπιφώνημα "ὡς ἐμεγαλύνθη τά ἔργα Σου, Κύριε, πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας" (Ψαλμ. ργ΄ 24).

Ἡ τεχνολογική γνῶσις εἶναι γνῶσις περί π ρ α γ μ ά τ ω ν. Ἡ Χριστιανική γνῶσις εἶναι γνῶσις περί π ρ ο σ ώ π ω ν, δηλαδή περί τῶν προσώπων τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καί τῶν ἄλλων προσώπων τοῦ προσωπικοῦ κόσμου, ἀνθρώπων καί πνευμάτων. Εἶναι, ὡς ἐκ τούτου, προφανές, ὅτι ἡ μέθοδος γνώσεως τοῦ ὑλικοῦ κόσμου δέν δύναται νά ἐφαρμοσθῇ διά τήν γνῶσιν τοῦ Θεοῦ. Ὁ ὑλικός κόσμος γνωρίζεται διά τῆς παρατηρήσεως καί τοῦ πειράματος, ἐπεξειργασμένων διά διαφόρων συλλογισμῶν, οἱ ὁποῖοι ἀποτελοῦν τόν λεγόμενον ὀ ρ θ ό ν λ ό γ ο ν. Ἀλλά εἶναι ὁλοφάνερον ὅτι οὔτε τό ἀνθρώπινον πρόσωπον δύναται νά γνωρίσῃ ὁ ἄνθρωπος διά τῆς παρατηρήσεως καί τοῦ πειράματος, οὔτε πολύ περισσότερον τά πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος καί τῶν ἄλλων προσωπικῶν ὀντοτήτων τοῦ πνευματικοῦ κόσμου.

Τόν συνάνθρωπον γνωρίζεις διά τῆς ἀ γ ά π η ς. Καί τόν Θεόν ἐπίσης γνωρίζεις διά τῆς ἀ γ ά π η ς. Ἀλλά ποία ἐπιστημονική, καί δή τεχνική, γνῶσις, ἀποκτᾶται διά τῆς ἀγάπης; Ὑπάρχει εἰς τό ὁπλοστάσιον τοῦ ἐπιστήμονος τό ἐργαλεῖον ἀ γ ά π η, ὡς ἐργαλεῖον ἀποκτήσεως ἐπιστημονικῆς, καί δή τεχνικῆς γνώσεως; Ἀσφαλῶς ὄχι. Ὑπάρχουν εἰς τό ὁπλοστάσιον τοῦ πιστοῦ χριστιανοῦ τά ἐργαλεῖα παρατήρησις καί πείραμα, διά τήν ἀπόκτησιν τῆς γνώσεως τοῦ Θεοῦ; Ἀσφαλῶς ὄχι. "Ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ οὐκ ἔρχεται μετά παρατηρήσεως" (Λουκ. ιζ΄ 21). Ἔρχεται διά τῆς ἀ γ ά π η ς, πρός τόν ἀγαπῶντα τόν ἄνθρωπον Ἰησοῦν Χριστόν.

Ἡ τεχνική γνῶσις εἶναι ἀσφαλῶς σπουδαιοτάτη διά τήν ἐπίγειον ζωήν τοῦ ἀνθρώπου καί οἱ καλλιεργοῦντες αὐτήν προσφέρουν ἀξιεπαίνους ὑπηρεσίας εἰς τήν ἀνθρωπότητα. Καί ἐπειδή αἱ τεχνικαί γνώσεις διαρκῶς αὐξάνουν μέ ταχύτητας, τάς ὁποίας πολλάκις δέν δύναται νά παρακολουθήσῃ ὁ ἄνθρωπος, διά τοῦτο ἔχει γίνει καταμερισμός τῶν γνώσεων εἰς ἐπιστήμας καί κλάδους. Ὅλοι αὐτοί οἱ κλάδοι τῆς ἐπιστήμης πρέπει νά ἔχουν ἕνα καί μοναδικόν σ τ ό χ ο ν καί σ κ ο π ό ν, τήν ἐξυπηρέτησιν τοῦ ἀνθρώπου. Κίνητρον αὐτῆς τῆς προθέσεως δύναται νά εἶναι ὁ ἀλτρουϊσμός, ἀλλά καθ᾿ ἡμᾶς τούς Ὀρθοδόξους χριστιανούς πρέπει νά εἶναι ἡ ἀ γ ά π η πρός τόν συνάνθρωπον, ἡ ὁποία πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένει· οὐδέποτε ἐκπίπτει (πρβλ. Α΄ Κορ. ιγ΄, 7-8). Καί εἰς τό τέλος τοῦ ματαίου καί ἐμπόνου ἀνθρωπίνου βίου, μέ τάς ἀδυναμίας καί τάς μικρότητάς του, καί τῆς πάσης μορφῆς ἐπιστημονικῆς καί τεχνολογικῆς ἐρεύνης καί τῶν ἐπιτρεπομένων πάντοτε ὑπό τοῦ Θεοῦ ἐπιτευγμάτων αὐτῆς, πρός ὠφέλειαν ἀσφαλῶς καί ὄχι διά τόν πόνον τοῦ ἀνθρώπου, μένει ἡ πίστις, ἡ ἐλπίς καί ἡ ἀγάπη· μείζων δέ τούτων ἡ ἀ γ ά π η (πρβλ. Α΄ Κορ. ιγ΄ 13), ἡ ὁποία ταυτίζεται πρός τόν Θεόν, ὁ Ὁποῖος "ἀγάπη ἐστί", καθότι "Θεόν οὐδείς ἑώρακε πώποτε· ὁ ὤν εἰς τούς κόλπους τοῦ Πατρός μονογενής Υἱός ἐξηγήσατο" διά τῆς μέχρι Σ τ α υ ρ ο ῦ ἀγάπης πρός τόν "κατ᾿ εἰκόνα καί ὁμοίωσιν" (πρβλ. Γεν. α΄ 26) Αὐτοῦ πλασθέντα ὑπ' Αὐτοῦ ἄνθρωπον.

Δέν εἶναι ἐπιτρεπτόν, κατά τήν ἠθικήν μας συνείδησιν, ἡ μέν τεχνολογία νά ἐπιτρέπῃ τήν παραγωγήν ὑλικῶν ἀγαθῶν, ἐπαρκῶν δι᾿ ὅλους τούς ἀνθρώπους, κριτήρια δέ συμφεροντολογικά, κυρίως δέ οἰκονομικά καί φυλετιστικά, νά παρεμποδίζουν τήν χρῆσιν τῶν ἀγαθῶν αὐτῶν ἀπό ὅλους τούς ἔχοντας ἀνάγκην. Δέν εἶναι ἐπιτρεπτόν, κατά τήν ἠθικήν μας συνείδησιν πάντοτε, ἀφ᾿ ἑνός μέν νά ὑποσιτίζωνται ὁμάδες ἀνθρώπων ἀφ᾿ ἑτέρου δέ νά ἀπορρίπτωνται τεράστιαι ποσότητες τροφίμων ἀπό ἄλλας ὁμάδας, ὡς πλεονάζουσαι. Βεβαίως, αἱ ἀποστάσεις καί ἄλλα μή εἰσέτι λυθέντα τεχνικά, ἀλλά κυρίως ἠθικά, προβλήματα δέν ἐπιτρέπουν τήν πλήρη ἀξιοποίησιν τῶν παραγομένων ἀγαθῶν διά τῆς διαθέσεως αὐτῶν πρός τούς ἔχοντας ἀνάγκην.

Ἡ Τεχνολογία, εἰς τό σημεῖον τοῦτο, ἔχει σπουδαῖον ἔργον νά ἐπιτελέσῃ διά τῆς βελτιώσεως τῶν μεθόδων συντονισμοῦ καί μεταφορᾶς μεταξύ παραγωγῆς καί καταναλώσεως. Ἡ ἀ γ ά π η μας πρός τόν συνάνθρωπον πρέπει νά κεντρίζῃ τόν προβληματισμόν μας διά τήν ἐπίτευξιν τῆς ἰδανικῆς καταστάσεως, κατά τήν ὁποίαν οὐδεμία εὔλογος ἀνάγκη θά μένῃ ἀνικανοποίητος καί οὐδέν ἀγαθόν θά ἀπορρίπτεται λόγῳ ἐμποδίων περί τήν χρησιμοποίησιν τῶν ἀγαθῶν.

Ὁ Θεός ἐτοποθέτησε τούς πρωτοπλάστους εἰς τόν ἐπίγειον παράδεισον μέ τήν ἐντολήν νά ἐργάζωνται καί νά φυλάσσουν αὐτόν (πρβλ. Γεν. β΄ 15-16). Ἡ ἐ ρ γ α σ ί α, βεβαίως, ἀποβλέπει εἰς τήν παραγωγήν. Καί ἡ φ ύ λ α ξ ι ς ἀποβλέπει εἰς τήν φύλαξιν καί διατήρησιν τοῦ παραδεισιακοῦ περιβάλλοντος καί τῆς ἀειφορίας αὐτοῦ. Ὁ ἄνθρωπος ὀφείλει καί σήμερον νά ἔχῃ πάντοτε ὑπ᾿ ὄψιν του αὐτήν τήν ἐντολήν τοῦ Θεοῦ καί ἀπό τῆς θέσεώς του ἕκαστος νά ἐργάζεται διά τήν παραγωγήν τῶν ἀγαθῶν καί διά τήν διατήρησιν τῆς ἀειφορίας τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος.

Ἡ Τεχνολογία καί ἐν γένει αἱ τεχνικαί γνώσεις δύνανται νά συμβάλλουν τά μέγιστα εἰς τήν ἐπίτευξιν αὐτῶν τῶν σκοπῶν, καί διά τοῦτο οἱ θεράποντες τῆς γνώσεως ὀφείλουν πάντοτε νά ἔχουν κατά νοῦν νά χρησιμοποιοῦν αὐτήν πρός ἐξυπηρέτησιν τοῦ ἀνθρώπου, καί ὄχι διά καταστρεπτικούς σκοπούς, ὡς ἐνίοτε συμβαίνει.

Εἴμεθα βέβαιοι, ὅτι τόσον οἱ Ἐλλογιμώτατοι Καθηγηταί, ὅσον καί οἱ φιλομαθέστατοι φοιτηταί τοῦ Τεχνολογικοῦ Ἐκπαιδευτικοῦ Ἱδρύματος Κοζάνης ἀπορρίπτουν τήν ἰδέαν τῆς χρησιμοποιήσεως τῆς τεχνικῆς γνώσεως διά κακούς σκοπούς. Καί ὅτι μετά ζήλου καί ἀγάπης πρός τόν συνάνθρωπον θά θέσουν τάς γνώσεις των εἰς τήν ὑπηρεσίαν τοῦ συνανθρώπου.

Εὐχόμεθα, ὅθεν, ὁλοκαρδίως ὅπως ἐπιτύχουν τόν μέγιστον βαθμόν τῆς γνώσεως τοῦ κλάδου των ἀλλά καί τόν μέγιστον βαθμόν τῆς ἀ γ ά π η ς πρός τόν Θεόν καί τόν συνάνθρωπον.

Τάς σκέψεις ταύτας τῆς ἡμετέρας Μετριότητος, προερχομένας ἐκ βιωματικῆς ἐμπειρίας τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ πρός τόν συνάνθρωπον καί τήν δημιουργίαν, τήν ὁποίαν καθ᾿ ὅλην τήν κληρικήν σταδιοδρομίαν βιοῦμεν καί διακονοῦμεν, ἠθελήσαμεν νά μοιρασθῶμεν μαζί σας, καί ἀπονέμομεν εἰς πάντας τάς πατρικάς καί Πατριαρχικάς ἡμῶν εὐλογίας διά καλήν πρόοδον, καλήν ὑγείαν, μεγάλην ἀπόδοσιν εἰς τό ἔργον σας καί μακροζωΐαν ἐπ᾿ ἀγαθῷ ἑαυτῶν καί ὅλων τῶν συνανθρώπων μας. Γένοιτο.

Ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου κατά την αναγόρευσή του σε Επίτιμο Διδάκτορα του Τμήματος Περιβάλλοντος ΤΕΙ Κοζάνης (30/6/2012)

Σχόλιο: Αυτή είναι η γλώσσα της προδοσίας και της ανοησίας. Μητέρα της έχει την άγνοια, η οποία καταδικάζει τον άνθρωπο στην αυτοαναφορά, στον ναρκισσισμό. Η σύγχρονη τεχνολογία και επιστήμη είναι η πραγματοποίηση της μονολιθικής ιδέας του Κάντ ότι μπορούμε να γνωρίσουμε μόνον ό,τι κατασκευάζουμε. Αυτή είναι η τεχνολογία. Δεν έχει καμία σχέση με την φύση ή με τον άνθρωπο. Αντιθέτως αναλογεί απολύτως στο Εγώ, όπως μπορούμε να δούμε στην ανάρτησή μας "εγώ και το αυτοκίνητο". Γι'αυτό και η σχετικότης του Άινσταιν τάραξε τον ύπνο της επιστήμης. Διότι απέδειξε ότι τα όργανα μετρήσεως και η φυσική λειτουργία που προσπαθεί να μετρήσει δεν ταιριάζουν. Και δεν ταιριάζει ούτε ο άνθρωπος ο οποίος θέλει να πιστοποιήσει προκατασκευασμένες υποθέσεις και όχι να γνωρίσει. Όπως συμβαίνει και με το σωματίδιο Χίγκς σήμερα. Αυτή η ρίζα της τεχνολογίας βρίσκεται και στην κατασκευή του προσώπου αναλόγως των υποθέσεων περί των σχέσεων της Αγίας Τριάδος.

Αμέθυστος