Από τον Κώστα Στούπα
«Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι βρισκόμαστε σε δεινή οικονομική θέση. Η προοπτική αδυναμίας πληρωμών είναι πλέον ορατή και η δυνατότητα διοχέτευσης πρόσθετης ρευστότητας στην αγορά, τουλάχιστον στο τρίμηνο που διανύουμε, είναι μάλλον μηδενική» Πρόκειται για απόσπασμα από την τελευταία έκθεση της διεύθυνσης οικονομικών μελετών της Alpha Bank.
Με απλά λόγια, η έκθεση επισημαίνει πως η πιθανότητα κατάρρευσης των εσόδων άρα και των δαπανών, άρα και της οικονομίας εν γένει δεν είναι απλά ένα πιθανό σενάρια, αλλά ένα ορατό σενάριο.
Είναι το σενάριο της κατάρρευσης που η στήλη υποστηρίζει πως έχει έρθει σε πρώτο πλάνο μετά την απόφαση των πρόωρων εκλογών στις αρχές της περασμένης Άνοιξης.
Η μακρά προεκλογική περίοδος χαλάρωσε την ήδη ξεχαρβαλωμένη δημόσια διοίκηση του διάτρητου εισπρακτικού μηχανισμού μη εξαιρουμένου.
Επιπλέον στα δυο και πλέον έτη της χρεοκοπίας οι πολιτικές που εφαρμόζονται απέχουν πολύ από την σωστή κατεύθυνση της αναδιάταξης των πόρων της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας προς μια παραγωγικότερη κατεύθυνση.
Αντί να μειώνονται οι πόροι που αναλίσκει το πελατειακό κράτος και το παρασιτικό σύμπλεγμα που συντηρεί, μειώνονται οι πόροι της ιδιωτικής οικονομίας.
Πλύση εγκεφάλου…
Οι Έλληνες χάρη στην πλύση εγκεφάλου που τους έχει γίνει εδώ και δεκαετίες (τα λεφτά τα φέρνει ο πελαργός κάθε τέλος του μήνα, αρκεί να υψώσεις τη γροθιά, να κλείσεις την εθνική οδό, να αφήσεις τα σκουπίδια αμάζευτα) εκλαμβάνουν την κατάρρευση σαν κάτι που δεν τους αφορά άμεσα.
Έχουν την πεποίθηση πως τα ράφια στα σούπερ μάρκετ και τα πρατήρια καυσίμων γεμίζουν κατά τρόπο παρόμοιο με αυτόν που ο Θεός των Εβραίων έριχνε το μάννα εξ ουρανού στον περιούσιο λαό…
Οι μήνες που θα ακολουθήσουν μια πιθανή κατάρρευση θα είναι δύσκολοι. Πόσο μάλλον, αν η χώρα αναγκαστεί να επιλέξει να επιστρέψει σε εθνικό νόμισμα. Για την ακρίβεια, οι πρώτοι μήνες θα είναι χαώδεις με κοινωνικές εντάσεις και απροσδιόριστες πολιτικές εξελίξεις.
Αν η χώρα επιστρέψει σε εθνικό νόμισμα, τα επόμενα χρόνια θα θυμίζουν τα χρόνια μετά την κατοχή, όταν το εθνικό νόμισμα δεν έχαιρε καμιάς εκτίμησης και έπρεπε να αποκτήσει μια σκληρή δημοσιονομική πειθαρχία. Μην ξεχνάτε πως για πολλά χρόνια οι χρυσές λίρες αποτελούσαν το μέσο των σοβαρών συναλλαγών…
Τα κεκτημένα της κοινωνίας μας που ανθίστανται στην εσωτερική υποτίμηση εντός του ευρώ, θα αλωθούν σε λίγες ώρες ή μέρες από την εξωτερική υποτίμηση και οι δημαγωγοί θα κληθούν να εξηγήσουν γιατί μια υποτίμηση 70-80% είναι προτιμότερη από μια υποτίμηση του 25-30%.
Εσχάτως διάφοροι αδαείς ή πονηροί αναρωτιούνται δημοσίως γιατί ο λαός θα πρέπει να ανησυχεί με την εκτόξευση του πληθωρισμού σε διψήφια ποσοστά, όπως συμβαίνει στη Βενεζουέλα και σε άλλες τριτοκοσμικές υποδειγματικές, λόγω της απόστασης η οποία κρύβει τα μειονεκτήματα, οικονομίες.
Είναι απλό, γιατί ο υψηλός πληθωρισμός σπάνια έχει ευνοήσει οποιοδήποτε εισόδημα, πόσο μάλλον το λαϊκό του οποίου οι αυξήσεις έπονται και υπολείπονται καθώς είναι προϊόν συνεχών διαπραγματεύσεων. Έχει δει ποτέ κανείς χώρα με υψηλό πληθωρισμό να έχει υψηλό βιοτικό επίπεδο;
Ο πληθωρισμός αυξάνει την ανεργία ραγδαία καθώς «στραγγαλίζει» τις επιχειρήσεις, λόγω των υψηλών επιτοκίων που πρέπει να συμβαδίζουν με το ύψος του. Επιτόκια δανεισμού τόσο υψηλά που ελάχιστες επιχειρηματικές δραστηριότητες θα έχουν θετικό περιθώριο κέρδους. Μοιραία οι ελληνικές πολυεθνικές που δημιουργήθηκαν την περίοδο του ευρώ χάρη στην ικανότητα χρηματοδότησης των δραστηριοτήτων με χαμηλά επιτόκια λόγω ευρώ, θα πρέπει να φύγουν.
Δεν σας έχει κάνει εντύπωση που πριν την έλευση του ευρώ οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν είχαν πολυεθνική δραστηριότητα;
Μια από τις πρώτες μου δημοσιογραφικές έρευνες πριν 20-25 χρόνια ήταν οι ελληνικές πολυεθνικές. Τότε ήταν ένα εργοστασιάκι άνευ σημασίας της Πειραϊκής Πατραϊκής στην Ολλανδία, η Βαν Ντέλντεν, οι συμμετοχές της Πετζετάκις λόγω της ευρεσιτεχνίας και μια θυγατρική της Εθνικής στη Νέα Υόρκη που δούλευε κυρίως με τις καταθέσεις των μεταναστών. Από το 2000 και μετά ένα σημαντικό μέρος των εσόδων των εισηγμένων προέρχεται από το εξωτερικό.
Οι ελληνικές επιχειρήσεις λόγω της συμμετοχής της χώρας στη ζώνη του ευρώ, εκμεταλλευόμενες τα χαμηλά επιτόκια μπορούσαν να χρηματοδοτούν εξαγορές και επενδύσεις σε χώρες της περιφέρειας με υψηλότερα επιτόκια, εκμεταλλευόμενες το ντεσαβαντάζ των τοπικών ανταγωνιστών.
Οι θυγατρικές των ελληνικών επιχειρήσεων στο εξωτερικό χρειάζονταν πάντα στελέχη τα οποία προμήθευε η εγχώρια αγορά, αυξάνοντας έτσι τη ζήτηση σε εξειδικευμένο δυναμικό. Τα στελέχη αυτά που εργάζονταν σε χώρες τις ευρύτερης Ν.Α. Μεσογείου και των Βαλκανίων διατηρούσαν τις οικογένειές τους στην Ελλάδα.
Με μια πιθανή έξοδο από το ευρώ οι ελληνικές πολυεθνικές θα αναγκαστούν να μεταφέρουν την έδρα της διοίκησης σε άλλες χώρες και θα κοπεί ο ομφάλιος λώρος με την Ελλάδα και την εγχώρια αγορά εργασίας.
Αντιθέτως με τη δραχμή οι όροι θα αντιστραφούν και η Ελλάδα θα μετατραπεί σύσσωμη σε μια ΕΟΖ (Ειδική Οικονομική Ζώνη) φθηνής εργασίας. Έτσι θα αποδειχτεί πως όσοι με αυταπάρνηση πολέμησαν την δημιουργία ΕΟΖ στα σύνορα μιας χώρας της ευρωζώνης, στην ουσία αγωνίστηκαν για την μετατροπή ολόκληρης της χώρας σε μια ζώνη φθηνού εργατικού δυναμικού.
Το ισχυρό νόμισμα αποτελεί ένα ισχυρό όπλο στα χέρια ολόκληρης της κοινωνίας, σε αντίθεση με όσα έχουν γίνει της μόδας να υποστηρίζονται από τους δημαγωγούς και το λόμπι των κερδοσκόπων δραχμής.
Αυτό θα γίνει φανερό όταν οι συνέπειες της εξόδου από το ευρώ θα αρχίσουν να γίνονται αισθητές.
Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα είναι η χώρα με τις περισσότερες πιθανότητες εξοστρακισμού από το ευρώ. Βέβαια, υπάρχει και το ενδεχόμενο της διάλυσης του ευρώ, εκεί οι συνέπειες στην πραγματικότητα θα είναι ακόμη μεγαλύτερες, αλλά δεν θα γίνουν αντιληπτές σαν τέτοιες, καθώς ο πόνος του σπιτιού μας που «καίγεται» είναι μικρότερος όταν «καίγεται» μαζί ολόκληρη η γειτονιά. Αυτή είναι η ανθρώπινη φύση…
«Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι βρισκόμαστε σε δεινή οικονομική θέση. Η προοπτική αδυναμίας πληρωμών είναι πλέον ορατή και η δυνατότητα διοχέτευσης πρόσθετης ρευστότητας στην αγορά, τουλάχιστον στο τρίμηνο που διανύουμε, είναι μάλλον μηδενική» Πρόκειται για απόσπασμα από την τελευταία έκθεση της διεύθυνσης οικονομικών μελετών της Alpha Bank.
Με απλά λόγια, η έκθεση επισημαίνει πως η πιθανότητα κατάρρευσης των εσόδων άρα και των δαπανών, άρα και της οικονομίας εν γένει δεν είναι απλά ένα πιθανό σενάρια, αλλά ένα ορατό σενάριο.
Είναι το σενάριο της κατάρρευσης που η στήλη υποστηρίζει πως έχει έρθει σε πρώτο πλάνο μετά την απόφαση των πρόωρων εκλογών στις αρχές της περασμένης Άνοιξης.
Η μακρά προεκλογική περίοδος χαλάρωσε την ήδη ξεχαρβαλωμένη δημόσια διοίκηση του διάτρητου εισπρακτικού μηχανισμού μη εξαιρουμένου.
Επιπλέον στα δυο και πλέον έτη της χρεοκοπίας οι πολιτικές που εφαρμόζονται απέχουν πολύ από την σωστή κατεύθυνση της αναδιάταξης των πόρων της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας προς μια παραγωγικότερη κατεύθυνση.
Αντί να μειώνονται οι πόροι που αναλίσκει το πελατειακό κράτος και το παρασιτικό σύμπλεγμα που συντηρεί, μειώνονται οι πόροι της ιδιωτικής οικονομίας.
Πλύση εγκεφάλου…
Οι Έλληνες χάρη στην πλύση εγκεφάλου που τους έχει γίνει εδώ και δεκαετίες (τα λεφτά τα φέρνει ο πελαργός κάθε τέλος του μήνα, αρκεί να υψώσεις τη γροθιά, να κλείσεις την εθνική οδό, να αφήσεις τα σκουπίδια αμάζευτα) εκλαμβάνουν την κατάρρευση σαν κάτι που δεν τους αφορά άμεσα.
Έχουν την πεποίθηση πως τα ράφια στα σούπερ μάρκετ και τα πρατήρια καυσίμων γεμίζουν κατά τρόπο παρόμοιο με αυτόν που ο Θεός των Εβραίων έριχνε το μάννα εξ ουρανού στον περιούσιο λαό…
Οι μήνες που θα ακολουθήσουν μια πιθανή κατάρρευση θα είναι δύσκολοι. Πόσο μάλλον, αν η χώρα αναγκαστεί να επιλέξει να επιστρέψει σε εθνικό νόμισμα. Για την ακρίβεια, οι πρώτοι μήνες θα είναι χαώδεις με κοινωνικές εντάσεις και απροσδιόριστες πολιτικές εξελίξεις.
Αν η χώρα επιστρέψει σε εθνικό νόμισμα, τα επόμενα χρόνια θα θυμίζουν τα χρόνια μετά την κατοχή, όταν το εθνικό νόμισμα δεν έχαιρε καμιάς εκτίμησης και έπρεπε να αποκτήσει μια σκληρή δημοσιονομική πειθαρχία. Μην ξεχνάτε πως για πολλά χρόνια οι χρυσές λίρες αποτελούσαν το μέσο των σοβαρών συναλλαγών…
Τα κεκτημένα της κοινωνίας μας που ανθίστανται στην εσωτερική υποτίμηση εντός του ευρώ, θα αλωθούν σε λίγες ώρες ή μέρες από την εξωτερική υποτίμηση και οι δημαγωγοί θα κληθούν να εξηγήσουν γιατί μια υποτίμηση 70-80% είναι προτιμότερη από μια υποτίμηση του 25-30%.
Εσχάτως διάφοροι αδαείς ή πονηροί αναρωτιούνται δημοσίως γιατί ο λαός θα πρέπει να ανησυχεί με την εκτόξευση του πληθωρισμού σε διψήφια ποσοστά, όπως συμβαίνει στη Βενεζουέλα και σε άλλες τριτοκοσμικές υποδειγματικές, λόγω της απόστασης η οποία κρύβει τα μειονεκτήματα, οικονομίες.
Είναι απλό, γιατί ο υψηλός πληθωρισμός σπάνια έχει ευνοήσει οποιοδήποτε εισόδημα, πόσο μάλλον το λαϊκό του οποίου οι αυξήσεις έπονται και υπολείπονται καθώς είναι προϊόν συνεχών διαπραγματεύσεων. Έχει δει ποτέ κανείς χώρα με υψηλό πληθωρισμό να έχει υψηλό βιοτικό επίπεδο;
Ο πληθωρισμός αυξάνει την ανεργία ραγδαία καθώς «στραγγαλίζει» τις επιχειρήσεις, λόγω των υψηλών επιτοκίων που πρέπει να συμβαδίζουν με το ύψος του. Επιτόκια δανεισμού τόσο υψηλά που ελάχιστες επιχειρηματικές δραστηριότητες θα έχουν θετικό περιθώριο κέρδους. Μοιραία οι ελληνικές πολυεθνικές που δημιουργήθηκαν την περίοδο του ευρώ χάρη στην ικανότητα χρηματοδότησης των δραστηριοτήτων με χαμηλά επιτόκια λόγω ευρώ, θα πρέπει να φύγουν.
Δεν σας έχει κάνει εντύπωση που πριν την έλευση του ευρώ οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν είχαν πολυεθνική δραστηριότητα;
Μια από τις πρώτες μου δημοσιογραφικές έρευνες πριν 20-25 χρόνια ήταν οι ελληνικές πολυεθνικές. Τότε ήταν ένα εργοστασιάκι άνευ σημασίας της Πειραϊκής Πατραϊκής στην Ολλανδία, η Βαν Ντέλντεν, οι συμμετοχές της Πετζετάκις λόγω της ευρεσιτεχνίας και μια θυγατρική της Εθνικής στη Νέα Υόρκη που δούλευε κυρίως με τις καταθέσεις των μεταναστών. Από το 2000 και μετά ένα σημαντικό μέρος των εσόδων των εισηγμένων προέρχεται από το εξωτερικό.
Οι ελληνικές επιχειρήσεις λόγω της συμμετοχής της χώρας στη ζώνη του ευρώ, εκμεταλλευόμενες τα χαμηλά επιτόκια μπορούσαν να χρηματοδοτούν εξαγορές και επενδύσεις σε χώρες της περιφέρειας με υψηλότερα επιτόκια, εκμεταλλευόμενες το ντεσαβαντάζ των τοπικών ανταγωνιστών.
Οι θυγατρικές των ελληνικών επιχειρήσεων στο εξωτερικό χρειάζονταν πάντα στελέχη τα οποία προμήθευε η εγχώρια αγορά, αυξάνοντας έτσι τη ζήτηση σε εξειδικευμένο δυναμικό. Τα στελέχη αυτά που εργάζονταν σε χώρες τις ευρύτερης Ν.Α. Μεσογείου και των Βαλκανίων διατηρούσαν τις οικογένειές τους στην Ελλάδα.
Με μια πιθανή έξοδο από το ευρώ οι ελληνικές πολυεθνικές θα αναγκαστούν να μεταφέρουν την έδρα της διοίκησης σε άλλες χώρες και θα κοπεί ο ομφάλιος λώρος με την Ελλάδα και την εγχώρια αγορά εργασίας.
Αντιθέτως με τη δραχμή οι όροι θα αντιστραφούν και η Ελλάδα θα μετατραπεί σύσσωμη σε μια ΕΟΖ (Ειδική Οικονομική Ζώνη) φθηνής εργασίας. Έτσι θα αποδειχτεί πως όσοι με αυταπάρνηση πολέμησαν την δημιουργία ΕΟΖ στα σύνορα μιας χώρας της ευρωζώνης, στην ουσία αγωνίστηκαν για την μετατροπή ολόκληρης της χώρας σε μια ζώνη φθηνού εργατικού δυναμικού.
Το ισχυρό νόμισμα αποτελεί ένα ισχυρό όπλο στα χέρια ολόκληρης της κοινωνίας, σε αντίθεση με όσα έχουν γίνει της μόδας να υποστηρίζονται από τους δημαγωγούς και το λόμπι των κερδοσκόπων δραχμής.
Αυτό θα γίνει φανερό όταν οι συνέπειες της εξόδου από το ευρώ θα αρχίσουν να γίνονται αισθητές.
Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα είναι η χώρα με τις περισσότερες πιθανότητες εξοστρακισμού από το ευρώ. Βέβαια, υπάρχει και το ενδεχόμενο της διάλυσης του ευρώ, εκεί οι συνέπειες στην πραγματικότητα θα είναι ακόμη μεγαλύτερες, αλλά δεν θα γίνουν αντιληπτές σαν τέτοιες, καθώς ο πόνος του σπιτιού μας που «καίγεται» είναι μικρότερος όταν «καίγεται» μαζί ολόκληρη η γειτονιά. Αυτή είναι η ανθρώπινη φύση…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου