ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΧΑΡΤΑ (3) - Κατευθυντήριες γραμμές για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των Εκκλησιών στην Ευρώπη (2001)

 Συνέχεια από: ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΧΑΡΤΑ (2)

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΧΑΡΤΑ

Κατευθυντήριες γραμμές για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των Εκκλησιών στην Ευρώπη

III.

Η ΚΟΙΝΗ ΜΑΣ ΕΥΘΥΝΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

«Μακάριοι οι ειρηνοποιοί, γιατί αυτοί θα ονομαστούν παιδιά του Θεού» (Ματθαίος 5:9)

7. Συμμετοχή στην οικοδόμηση της Ευρώπης

Κατά τη διάρκεια των αιώνων, η Ευρώπη έχει αναπτύξει έναν κυρίως χριστιανικό χαρακτήρα σε θρησκευτικό και πολιτιστικό επίπεδο. Ωστόσο, οι χριστιανοί δεν κατάφεραν να αποτρέψουν τα δεινά και την καταστροφή που προκάλεσαν οι Ευρωπαίοι, τόσο εντός της Ευρώπης όσο και εκτός αυτής. Ομολογούμε το μερίδιο ευθύνης που μας αναλογεί για αυτή την ενοχή και ζητούμε συγχώρεση από τον Θεό και τους συνανθρώπους μας.

Η πίστη μας μας βοηθά να μάθουμε από το παρελθόν και να κάνουμε τη χριστιανική μας πίστη και την αγάπη για τους πλησίον μας πηγή ελπίδας για την ηθική και τη δεοντολογία, για την εκπαίδευση και τον πολιτισμό, καθώς και για την πολιτική και οικονομική ζωή, στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο.

Οι εκκλησίες υποστηρίζουν την ενοποίηση της ευρωπαϊκής ηπείρου. Χωρίς κοινές αξίες, η ενότητα δεν μπορεί να διαρκέσει. Είμαστε πεπεισμένοι ότι η πνευματική κληρονομιά του Χριστιανισμού αποτελεί πηγή έμπνευσης και εμπλουτισμού για την Ευρώπη. Με βάση τη χριστιανική μας πίστη, εργαζόμαστε για μια ανθρώπινη, κοινωνικά ευαισθητοποιημένη Ευρώπη, στην οποία επικρατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι βασικές αξίες της ειρήνης, της δικαιοσύνης, της ελευθερίας, της ανεκτικότητας, της συμμετοχής και της αλληλεγγύης. Επιμένουμε επίσης στον σεβασμό της ζωής, στην αξία του γάμου και της οικογένειας, στην προνομιακή επιλογή των φτωχών, στην προθυμία για συγχώρεση και, σε όλα τα πράγματα, στην συμπόνια.

Ως εκκλησίες και ως διεθνείς κοινότητες, πρέπει να αντισταθμίσουμε τον κίνδυνο η Ευρώπη να εξελιχθεί σε μια ενοποιημένη Δύση και μια αποσυντεθειμένη Ανατολή, και να λάβουμε επίσης υπόψη το χάσμα Βορρά-Νότου εντός της Ευρώπης. Ταυτόχρονα, πρέπει να αποφύγουμε τον ευρωκεντρισμό και να ενισχύσουμε το αίσθημα ευθύνης της Ευρώπης για ολόκληρη την ανθρωπότητα, ιδίως για τους φτωχούς σε όλο τον κόσμο.

Δεσμευόμαστε

• να επιδιώξουμε συμφωνία μεταξύ μας σχετικά με το περιεχόμενο και τους στόχους της κοινωνικής μας ευθύνης και να εκπροσωπούμε από κοινού, στο μέτρο του δυνατού, τις ανησυχίες και τα οράματα των εκκλησιών έναντι των κοσμικών ευρωπαϊκών θεσμών
• να υπερασπιζόμαστε τις βασικές αξίες ενάντια σε κάθε είδους παραβιάσεις
• να αντισταθούμε σε κάθε προσπάθεια κατάχρησης της θρησκείας και της εκκλησίας για εθνοτικούς ή εθνικιστικούς σκοπούς.

8. Συμφιλίωση λαών και πολιτισμών

Θεωρούμε ότι η ποικιλομορφία των περιφερειακών, εθνικών, πολιτιστικών και θρησκευτικών μας παραδόσεων εμπλουτίζει την Ευρώπη. Λόγω των πολυάριθμων συγκρούσεων, οι εκκλησίες καλούνται να υπηρετήσουν από κοινού τον σκοπό της συμφιλίωσης μεταξύ των λαών και των πολιτισμών. Γνωρίζουμε ότι η ειρήνη μεταξύ των εκκλησιών αποτελεί σημαντική προϋπόθεση για αυτό.

Οι κοινές μας προσπάθειες είναι αφιερωμένες στην αξιολόγηση και τη συμβολή στην επίλυση πολιτικών και κοινωνικών ζητημάτων στο πνεύμα του Ευαγγελίου. Επειδή εκτιμούμε την προσωπικότητα και την αξιοπρέπεια κάθε ατόμου ως δημιουργήματος κατ' εικόνα του Θεού, υπερασπιζόμαστε την απόλυτη ισότητα όλων των ανθρώπων.

Ως εκκλησίες, προτίθεμαστε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για την προώθηση της διαδικασίας εκδημοκρατισμού στην Ευρώπη. Δεσμευόμαστε να εργαστούμε για την οικοδόμηση δομών ειρήνης, βασισμένων στη μη βίαιη επίλυση των συγκρούσεων. Καταδικάζουμε κάθε μορφή βίας κατά του ανθρώπου, ιδίως κατά των γυναικών και των παιδιών.

Η συμφιλίωση περιλαμβάνει την προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης εντός και μεταξύ όλων των λαών. Πάνω απ' όλα, αυτό σημαίνει τη μείωση του χάσματος μεταξύ πλουσίων και φτωχών και την καταπολέμηση της ανεργίας. Μαζί θα συμβάλουμε ώστε οι μετανάστες, οι πρόσφυγες και οι αιτούντες άσυλο να τυγχάνουν ανθρώπινης υποδοχής στην Ευρώπη.

Δεσμευόμαστε

• να αντισταθμίσουμε κάθε μορφή εθνικισμού που οδηγεί στην καταπίεση άλλων λαών και εθνικών μειονοτήτων και να δεσμευτούμε για μη βίαιες λύσεις
• να ενισχύσουμε τη θέση και τα ίσα δικαιώματα των γυναικών σε όλους τους τομείς της ζωής και να προωθήσουμε τη συνεργασία μεταξύ γυναικών και ανδρών στην εκκλησία και την κοινωνία.

9. Προστασία της δημιουργίας

Πιστεύοντας στην αγάπη του Δημιουργού Θεού, ευχαριστούμε για το δώρο της δημιουργίας και τη μεγάλη αξία και ομορφιά της φύσης. Ωστόσο, είμαστε αποτροπιασμένοι που βλέπουμε τους φυσικούς πόρους να εκμεταλλεύονται χωρίς σεβασμό στην εγγενή αξία τους ή σεβασμό στα όριά τους, και χωρίς σεβασμό στην ευημερία των μελλοντικών γενεών.

Μαζί θέλουμε να συμβάλουμε στη δημιουργία βιώσιμων συνθηκών διαβίωσης για ολόκληρη τη δημιουργία. Είναι ευθύνη μας ενώπιον του Θεού να εφαρμόσουμε κοινά κριτήρια για να διακρίνουμε μεταξύ αυτού που οι άνθρωποι είναι επιστημονικά και τεχνολογικά ικανοί να κάνουν και αυτού που, από ηθική άποψη, δεν πρέπει να κάνουν.

Συνιστούμε την καθιέρωση μιας Οικουμενικής Ημέρας Προσευχής για τη Διατήρηση της Δημιουργίας στις ευρωπαϊκές εκκλησίες.

Δεσμευόμαστε

• να προσπαθήσουμε να υιοθετήσουμε έναν τρόπο ζωής απαλλαγμένο από οικονομικές πιέσεις και καταναλωτισμό και μια ποιότητα ζωής που θα χαρακτηρίζεται από υπευθυνότητα και βιωσιμότητα
• να υποστηρίζουμε τις εκκλησιαστικές περιβαλλοντικές οργανώσεις και τα οικουμενικά δίκτυα στις προσπάθειές τους για τη διαφύλαξη της δημιουργίας.

10. Ενίσχυση της κοινότητας με τον Ιουδαϊσμό

Είμαστε δεμένοι σε μια μοναδική κοινότητα με τον λαό του Ισραήλ, τον λαό της Διαθήκης που ο Θεός δεν έχει ποτέ καταγγείλει. Η πίστη μας μας διδάσκει ότι οι Εβραίοι αδελφοί και αδελφές μας «είναι αγαπητοί, για χάρη των προγόνων τους• διότι τα δώρα και η κλήση του Θεού είναι αμετάκλητα» (Ρωμ. 11,28-29). Και «σε αυτούς ανήκουν η υιοθεσία, η δόξα, οι διαθήκες, η χορήγηση του νόμου, η λατρεία και οι υποσχέσεις• σε αυτούς ανήκουν οι πατριάρχες, και από αυτούς, σύμφωνα με τη σάρκα, προέρχεται ο Μεσσίας» (Ρωμ. 9,4-5).

Αποδοκιμάζουμε και καταδικάζουμε κάθε εκδήλωση αντισημιτισμού, κάθε έκρηξη μίσους και διώξεων. Ζητούμε από τον Θεό συγχώρεση για τις αντιεβραϊκές συμπεριφορές των χριστιανών και ζητούμε συμφιλίωση από τους αδελφούς και τις αδελφές μας τους Εβραίους.

Είναι επείγον, στη λατρεία και τη διδασκαλία, τη δογματική και τη ζωή των εκκλησιών μας, να ευαισθητοποιήσουμε για τον βαθύ δεσμό που υπάρχει μεταξύ της χριστιανικής πίστης και του ιουδαϊσμού και να υποστηρίξουμε τη χριστιανο-ιουδαϊκή συνεργασία.

Δεσμευόμαστε

• να αντιταχθούμε σε όλες τις μορφές αντισημιτισμού και αντιιουδαϊσμού στην εκκλησία και στην κοινωνία
• να επιδιώξουμε και να εντείνουμε τον διάλογο με τους αδελφούς και τις αδελφές μας Εβραίους σε όλα τα επίπεδα.

11. Καλλιέργεια σχέσεων με τον Ισλαμισμό

Οι μουσουλμάνοι ζουν στην Ευρώπη εδώ και αιώνες. Σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες αποτελούν ισχυρές μειονότητες. Παρόλο που υπήρξαν και εξακολουθούν να υπάρχουν πολλές καλές επαφές και φιλικές σχέσεις μεταξύ μουσουλμάνων και χριστιανών, εξακολουθούν να υπάρχουν έντονες επιφυλάξεις και προκαταλήψεις και από τις δύο πλευρές. Αυτές έχουν τις ρίζες τους σε οδυνηρές εμπειρίες κατά τη διάρκεια της ιστορίας και στο πρόσφατο παρελθόν.

Θα θέλαμε να εντείνουμε τις συναντήσεις μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων και να ενισχύσουμε τον χριστιανικό-ισλαμικό διάλογο σε όλα τα επίπεδα. Συνιστούμε, ιδίως, να συζητάμε μεταξύ μας για την πίστη μας στον ένα Θεό και να αποσαφηνίζουμε τις ιδέες μας σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Δεσμευόμαστε

• να συμπεριφερόμαστε στους μουσουλμάνους με σεβασμό
• να συνεργαστούμε με τους μουσουλμάνους σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος.

12. Συναντήσεις με άλλες θρησκείες και κοσμοθεωρίες

Η πολυμορφία των θρησκευτικών και μη θρησκευτικών πεποιθήσεων και τρόπων ζωής έχει καταστεί χαρακτηριστικό της ευρωπαϊκής κουλτούρας. Οι ανατολικές θρησκείες και οι νέες θρησκευτικές κοινότητες εξαπλώνονται και προσελκύουν το ενδιαφέρον πολλών χριστιανών. Επιπλέον, όλο και περισσότεροι άνθρωποι απορρίπτουν τη χριστιανική πίστη, είναι αδιάφοροι απέναντί της ή έχουν άλλες φιλοσοφίες ζωής.

Θέλουμε να λάβουμε σοβαρά υπόψη τα κρίσιμα ερωτήματα των άλλων και να προσπαθήσουμε μαζί να διεξάγουμε δίκαιες συζητήσεις μαζί τους. Ωστόσο, πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ των κοινοτήτων με τις οποίες πρέπει να επιδιώξουμε διάλογο και συναντήσεις και εκείνων που πρέπει να αποφεύγουμε από χριστιανική άποψη.

Δεσμευόμαστε

• να αναγνωρίζουμε την ελευθερία θρησκείας και συνείδησης αυτών των ατόμων και κοινοτήτων και να υπερασπιζόμαστε το δικαίωμά τους να ασκούν την πίστη ή τις πεποιθήσεις τους, είτε ατομικά είτε ομαδικά, ιδιωτικά ή δημόσια, στο πλαίσιο των δικαιωμάτων που ισχύουν για όλους
• να είμαστε ανοιχτοί στο διάλογο με όλα τα άτομα καλής θέλησης, να επιδιώκουμε μαζί τους θέματα κοινού ενδιαφέροντος και να τους μεταφέρουμε το μαρτυρικό μήνυμα της χριστιανικής μας πίστης.

Ο Ιησούς Χριστός, ο Κύριος της μίας Εκκλησίας, είναι η μεγαλύτερη ελπίδα μας για συμφιλίωση και ειρήνη.

Στο όνομά του σκοπεύουμε να συνεχίσουμε την κοινή μας πορεία στην Ευρώπη. Προσευχόμαστε για την καθοδήγηση του Θεού μέσω της δύναμης του Αγίου Πνεύματος.

«ὁ δὲ Θεὸς τῆς ἐλπίδος πληρώσαι ὑμᾶς πάσης χαρᾶς καὶ εἰρήνης ἐν τῷ πιστεύειν, εἰς τὸ περισσεύειν ὑμᾶς ἐν τῇ ἐλπίδι ἐν δυνάμει Πνεύματος ἁγίου.» (Ρωμ. 15,13).

Ως Πρόεδροι της Συνόδου των Ευρωπαϊκών Εκκλησιών και του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Επισκοπικών Συνόδων, συνιστούμε την παρούσα Οικουμενική Χάρτα ως Βασικό Κείμενο σε όλες τις εκκλησίες και τις Επισκοπικές Συνόδους της Ευρώπης, προκειμένου να υιοθετηθεί και να προσαρμοστεί στο τοπικό πλαίσιο της κάθε μίας.

Με αυτή την σύσταση υπογράφουμε την Οικουμενική Χάρτα, με την ευκαιρία της Ευρωπαϊκής Οικουμενικής Συνάντησης, την πρώτη Κυριακή μετά την κοινή γιορτή του Πάσχα του έτους 2001.

Στρασβούργο, 22 Απριλίου 2001

Metropolitan Jérémie (Ιερεμίας Καλλιγιώργης) - President Conference of European Churches

Cardinal Vlk - President Council of European Bishops' Conferences 

ΤΕΛΟΣ