Charta Oecumenica (3)

  Συνέχεια από:  Τρίτη 18 Νοεμβρίου 2025

ΙΙI. ΣΦΑΙΡΕΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

«Μακάριοι οι ειρηνοποιοί,

γιατί αυτοί θα ονομαστούν παιδιά του Θεού» 

(Ματθαίος 5:9)

7. Συμμετοχή στην οικοδόμηση της Ευρώπης σε έναν κόσμο που αλλάζει

Οι εκκλησίες αντιλαμβάνονται τη δέσμευσή τους για την οικοδόμηση της Ευρώπης ως μέρος της αποστολής τους. Η ενότητα της Ευρώπης είναι καρπός της ανταλλαγής των πολλών πλούτων που προκύπτουν από την πολυμορφία των λαών της. Η χριστιανική πίστη έχει συμβάλει στις ευρωπαϊκές κουλτούρες και αξίες και είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ευρωπαϊκή ιστορία. Ταυτόχρονα, ομολογούμε ότι οι χριστιανοί δεν κατάφεραν να αποτρέψουν τα δεινά και την καταστροφή που προκάλεσαν οι Ευρωπαίοι, τόσο εντός της Ευρώπης όσο και εκτός αυτής.

Είμαστε πεπεισμένοι ότι η πνευματική κληρονομιά του Χριστιανισμού αποτελεί πηγή έμπνευσης και εμπλουτισμού για την Ευρώπη. Με βάση τη χριστιανική μας πίστη, εργαζόμαστε για μια ανθρώπινη, κοινωνικά ευαισθητοποιημένη Ευρώπη, στην οποία επικρατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι θεμελιώδεις αξίες της ειρήνης, της δικαιοσύνης, της ελευθερίας, της ανεκτικότητας, της συμμετοχής και της αλληλεγγύης (Ησαΐας 1:17). Επιμένουμε επίσης στον σεβασμό της ζωής, στη σημασία των ανθρώπινων σχέσεων, συμπεριλαμβανομένου του γάμου και της οικογένειας, στην προνομιακή επιλογή των φτωχών, στην προθυμία να συγχωρούμε και, σε όλα τα πράγματα, στην ευσπλαχνία.

Καταδικάζουμε κάθε μορφή βίας κατά των ανθρώπων, ιδίως τη βία κατά των πιο ευάλωτων καιτων μειονοτήτων. Οι εκκλησίες έχουν ιδιαίτερηευθύνη να διασφαλίζουν ότι η διδασκαλία τους δενκαταδικάζει τις γυναίκες και τα παιδιά να συνεχίσουν να ζουν σε καταστάσεις ενδοοικογενειακής βίας και κακοποίησης. Αναγνωρίζουμε την ευθύνη μας να φροντίζουμε, να προστατεύουμε και να δημιουργούμε ασφαλείς χώρους για τους ευάλωτους, τα άτομα με αναπηρίες και τους περιθωριοποιημένους, καθώς και να προωθούμε τη δικαιοσύνη και την ισότητα για όλους.

Οι χριστιανοί στην Ευρώπη αποτελούν μέρος της παγκόσμιας ανθρώπινης οικογένειας. Θεωρούμε ότι η ποικιλομορφία των περιφερειακών, εθνικών, πολιτιστικών και θρησκευτικών μας παραδόσεων είναι πλούσια. Ωστόσο, τα διαφορετικά υπόβαθρα μπορούν να οδηγήσουν σε αντιπαραθέσεις σε θέματα ηθικής και πίστης. Ως χριστιανοί, καλούμαστε να αλληλεπιδρούμε μεταξύ μας με πνεύμα ακρόασης, διάκρισης και αγάπης. Πρέπει να φροντίζουμε να χτίζουμε σχέσεις και φιλίες με εταίρους από άλλα μέρη του κόσμου. Η ελπίδα για την οικοδόμηση ενός πιο δίκαιου κόσμου, μιας πιο δίκαιης Ευρώπης, πιο άξιας του ανθρώπου, πρέπει να συνοδεύεται από τη συνειδητοποίηση ότι οι ανθρώπινες προσπάθειες είναι μάταιες αν δεν υποστηρίζονται από τη Θεία Χάρη.

Δεσμευόμαστε

• να συμβάλουμε στην ενότητα της Ευρώπης, επισημαίνοντας και προσπαθώντας να αντισταθμίσουμε τις γεωπολιτικές και κοινωνικοοικονομικές διαιρέσεις
• να ενθαρρύνουμε τη συμμετοχή σε δημοκρατικές διαδικασίες που αποσκοπούν στο κοινό καλό
• να εκφράζουμε από κοινού τις ανησυχίες και τα οράματα των εκκλησιών στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα
• να αντισταθούμε σε κάθε τάση αποανθρωποποίησης και ασέβειας προς την ανθρώπινη ζωή, προωθώντας την ευημερία του συνόλου των ανθρώπων και κάθε ανθρώπου, ιδίως των ευάλωτων
• να ενισχύσουμε τη θέση των γυναικών στην εκκλησία και την κοινωνία και να υποστηρίξουμε τα ίσα δικαιώματά τους
• να καταγγείλουμε τον θρησκευτικό εξτρεμισμό και οτιδήποτε απειλεί τους δεσμούς μεταξύ μας
• να αντισταθούμε σε κάθε απόπειρα κατάχρησης της θρησκείας και της Εκκλησίας για εθνοτικούς, εθνικιστικούς, πολιτικούς ή λαϊκιστικούς σκοπούς
• να αντισταθμίσουμε τις μορφές εθνικισμού που οδηγούν στην καταπίεση των λαών και των μειονοτήτων, δεσμευόμενοι να προωθήσουμε μη βίαιες στρατηγικές και λύσεις και να υπερασπιστούμε τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα των μειονοτήτων•
• να αποκηρύξουμε τις ευρωκεντρικές στάσεις, αναγνωρίζοντας και ανταποκρινόμενοι στο καθήκον μας για την προώθηση της ευημερίας ολόκληρης της ανθρωπότητας.

8. Ενίσχυση των σχέσεων με τους Εβραίους και τον Ιουδαϊσμό

Είμαστε δεμένοι με τον εβραϊκό λαό σε μια μοναδική κοινότητα. Οι σχέσεις μεταξύ Εβραίων και Χριστιανών παραμένουν ένα σημαντικό μέρος της ταυτότητας κάθε Χριστιανού. Οι Εβραίοι είναι ο λαός της Διαθήκης που ο Θεός δεν έχει ποτέ παραμερίσει. Εξακολουθούν να είναι «αγαπημένοι» και εκλεκτοί, «διότι τα δώρα και η κλήση του Θεού είναι αμετάκλητα». Είναι η ζωντανή και ζωοποιός ρίζα μας (Ρωμ. 11:18, 28-29). «Από αυτούς, κατά σάρκα, προέρχεται ο Μεσσίας» (Ρωμ. 9:5). Ο εβραϊκός λαός δεν έχει αντικατασταθεί ποτέ από την χριστιανική Εκκλησία, η Εβραϊκή Βίβλος δεν έχει αντικατασταθεί ποτέ από την Καινή Διαθήκη και η πρώτη Διαθήκη δεν έχει αντικατασταθεί ποτέ από τη νέα.

Αναγνωρίζουμε ως δώρο του Αγίου Πνεύματος την αυξανόμενη συνειδητοποίηση του βαθιού δεσμού που υπάρχει μεταξύ χριστιανών και εβραίων. Μπορούμε να διαβάζουμε μαζί την Αγία Γραφή και να εμπλουτιζόμαστε από τις ερμηνείες του άλλου. Αποδοκιμάζουμε και καταδικάζουμε κάθε μορφή αντισημιτισμού, κάθε έκφραση μίσους και δίωξης. Ζητούμε από τον Θεό συγχώρεση για τις αντιεβραϊκές συμπεριφορές των χριστιανών και ζητούμε από τους Εβραίους συμφιλίωση. Μαζί με αυτούς, οι χριστιανοί πρέπει να γίνουν φύλακες της μνήμης της εβραϊκής παρουσίας και κληρονομιάς στην Ευρώπη, που καταστράφηκε και σχεδόν εξαλείφθηκε από το Ολοκαύτωμα.

Δεσμευόμαστε

• να αντιταχθούμε σε κάθε μορφή αντισημιτισμού και αντιιουδαϊσμού στην Εκκλησία και στην κοινωνία
• να επιδιώξουμε και να εντείνουμε τον διάλογο με τους Εβραίους σε όλα τα επίπεδα, με στόχο την κοινή εβραϊκή-χριστιανική εργασία και δραστηριότητες στην Ευρώπη και στον κόσμο.
• να ενισχύσουμε την ευαισθητοποίηση σχετικά με την εβραϊκή κληρονομιά στη θεολογία και τη λειτουργική μας παράδοση
• να επανεξετάσουμε τα λειτουργικά, κατηχητικά και ομιλητικά κείμενα για να ξεριζώσουμε τη θεολογία της αντικατάστασης
• να αποκηρύξουμε την θεσμική προσηλυτιστική αποστολή προς τους Εβραίους, παραμένοντας πάντα έτοιμοι να δώσουμε προσωπική μαρτυρία για τον Ιησού.

9. Ενίσχυση των σχέσεων με τους μουσουλμάνους και το Ισλάμ

Για τους Εβραίους, τους Χριστιανούς και τους Μουσουλμάνους, ο Αβραάμ είναι μια θεμελιώδης μορφή. Οι Χριστιανοί μοιράζονται με τους Μουσουλμάνους την πίστη σε έναν ελεήμονα Θεό. Τόσο τα κοινά μας σημεία όσο και οι διαφορές μας μπορούν να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα τους εαυτούς μας και ο ένας τον άλλον. Είμαστε ευγνώμονες για τις πολλές μορφές διαθρησκευτικού διαλόγου της ζωής, της δράσης, της θεολογικής ανταλλαγής και της θρησκευτικής εμπειρίας. Οι προβληματισμοί σχετικά με τις σχέσεις μεταξύ Ισλάμ και Χριστιανισμού επιτρέπουν στους Χριστιανούς να καλλιεργούν τις σχέσεις τους με τις αβρααμικές θρησκείες.

Οι μουσουλμάνοι και οι χριστιανοί μοιράζονται τόσο το παρελθόν όσο και το παρόν στην Ευρώπη. Αυτά έχουν σημαδευτεί από ειρηνική συνύπαρξη και φιλικές σχέσεις, αλλά και από πολέμους και οδυνηρές εμπειρίες, έντονες επιφυλάξεις και προκαταλήψεις και από τις δύο πλευρές. Προκειμένου να βελτιώσουμε την αμοιβαία κατανόηση και να συμβάλουμε στην καλύτερη συνύπαρξή μας, ενθαρρύνουμε την εντατικοποίηση των συναντήσεων μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων και την ενίσχυση του διαλόγου μεταξύ μουσουλμάνων και χριστιανών σε όλα τα επίπεδα.

Δεσμευόμαστε

• να επιδιώξουμε και να προωθήσουμε τον διάλογο με τους μουσουλμάνους σε όλα τα επίπεδα, διακρίνοντας και επιδιώκοντας θέματα κοινού ενδιαφέροντος με σκοπό την ανάπτυξη κοινών μουσουλμανικών-χριστιανικών εργασιών και δραστηριοτήτων στην Ευρώπη και στον κόσμο•
• να αντιταχθούμε στην εχθρότητα και τις προκαταλήψεις κατά του Ισλάμ στην Εκκλησία και στην κοινωνία, καθώς και στις διακρίσεις κατά των μουσουλμάνων τόσο σε θεσμικό όσο και σε ατομικό επίπεδο
• να συνεργαστούμε με τους μουσουλμάνους για την ειρήνη, ενάντια στον εξτρεμισμό και την κατάχρηση της θρησκείας.

10. Συνεργασία με άλλες θρησκείες και κοσμοθεωρίες

Το πνευματικό τοπίο στην Ευρώπη αλλάζει συνεχώς, με μια πληθώρα θρησκευτικών πεποιθήσεων και μη θρησκευτικών κοσμοθεωριών και τρόπων ζωής, μαζί με ανατολικές θρησκείες και νέες θρησκευτικές κοινότητες. Επιπλέον, όλο και περισσότεροι άνθρωποι υιοθετούν κοσμικές και αθεϊστικές κοσμοθεωρίες, είναι αδιάφοροι προς την πίστη ή έχουν άλλες φιλοσοφίες ζωής. Παρ' όλα αυτά, μπορούμε όλοι να ζούμε και να ενεργούμε μαζί με βάση τα κοινά μας ενδιαφέροντα και τις κοινές μας ευθύνες για τους άλλους ανθρώπους και την κοινωνία.

Αναγνωρίζουμε ότι οι χριστιανικές εκκλησίες θα πρέπει να διακρίνουν με ποιες ομάδες μπορούν και επιθυμούν να συνεργαστούν σοβαρά. Όπου είναι δυνατή η συνεργασία με άτομα και κοινότητες, θα πρέπει να προωθηθεί η αμοιβαία κατανόηση και να ενισχυθούν και να εμβαθυνθούν οι σχέσεις. Σεβόμενοι ο ένας τον άλλον, λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη τα κρίσιμα ερωτήματα του άλλου, υποστηρίζοντας πάντα τις δίκαιες συζητήσεις.

Δεσμευόμαστε 

• να προωθήσουμε τη διαπολιτισμική και διαθρησκευτική μάθηση για την υποστήριξη του αμοιβαίου σεβασμού και της ειρηνικής συνύπαρξης.
• να υποστηρίζουμε την ελευθερία της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας με στόχο να διαμορφώσουμε από κοινού την Ευρώπη, στο πλαίσιο των δικαιωμάτων και του κοινού καλού όλων
• να είμαστε ανοιχτοί στο διάλογο με όλους τους ανθρώπους καλής θέλησης και να επιδιώκουμε μαζί τους θέματα κοινού ενδιαφέροντος, τα οποία για εμάς θα αποτελούν επίσης μαρτυρία της χριστιανικής μας πίστης.

ΘΛΙΒΕΡΕΣ ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ ΑΝΟΥΣΙΕΣ. ΑΡΚΕΤΑ ΑΣΧΟΛΗΘΗΚΑΜΕ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ.