ΠΕΡΙ ΑΓΑΠΗΣ, Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΙΡΕΣΗ (4)

Συνέχεια από:Τρίτη, 30 Δεκεμβρίου 2014

ΔΥΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ SUMMA ΤΟΥ ΘΩΜΑ ΑΚΙΝΑΤΗ.

Μέρος πρώτο: Εάν το όνομα πρόσωπο μπορεί να είναι κοινό στα τρία πρόσωπα.

Ερώτημα 30ο, άρθρο 4.

        

  ΦΑΙΝΕΤΑΙ ότι το όνομα πρόσωπο δέν μπορεί να είναι κοινό στα τρία πρόσωπα. Και πράγματι:

          1. Μόνον η ουσία είναι κοινή στα τρία πρόσωπα. Αλλά το όνομα πρόσωπο δέν σημαίνει άμεσα την ουσία. Επομένως δέν μπορεί να είναι κοινό σε τρία υποκείμενα.

          2. Κοινό είναι το αντίθετο του ακοινώνητου. Αλλά είναι ουσιώδες στην έννοια του προσώπου να είναι ακοινώνητη, όπως προκύπτει και στον αναφερθέντα προηγουμένως ορισμό του προσώπου που δόθηκε απο τον Ricciardo di S. Vittore. Επομένως το όνομα πρόσωπο δέν είναι κοινό και στα τρία.

          3. Εάν (το πρόσωπο) είναι κοινό και στα τρία, αυτή η κοινότης ή είναι πραγματική ή επινοημένη, εννοιολογική. Δέν μπορεί να είναι πραγματική, διότι τότε τα τρία πρόσωπα δέν θα ήταν παρά μόνον ένα. Και δέν μπορεί να ειναι μόνον εννοιολογική, γιατί σ'αυτή την περίπτωση το πρόσωπο θα ήταν ένα καθόλου, ενώ στον Θεό δέν υπάρχει ούτε καθόλου ούτε ιδιαίτερο, ούτε γένος, ούτε είδος, όπως αποδείξαμε. Γι' αυτό το όνομα πρόσωπο δέν μπορεί να είναι κοινό στα τρία πρόσωπα.

          ΑΝΤΙΘΕΤΩΣ: Λέει ο Αυγουστίνος, ότι, όταν ετίθετο το ερώτημα: "Τρία τί πράγμα;" απαντήθηκε: "Τρία πρόσωπα", διότι αυτό που υφίσταται στο όνομα του προσώπου είναι κοινό σ'αυτά.

          ΑΠΑΝΤΩ: Ο ίδιος ο τρόπος με τον οποίο ομιλούμε αποδεικνύει πώς το όνομα πρόσωπο είναι κοινό και στα τρία, και πράγματι λέμε τα τρία πρόσωπα όπως καί όταν λέμε τρείς άνθρωποι δηλώνουμε καθαρά πώς ο άνθρωπος είναι κοινός και στους τρείς. Είναι όμως ξεκάθαρο πώς δέν πρόκειται για μία κοινότητα πραγματικής τάξεως παρόμοια με εκείνη σύμφωνα με την οποία μία μοναδική ουσία είναι κοινή και στα τρία πρόσωπα. Διότι θα συνεπάγετο ότι όπως υπάρχει μία μοναδική ουσία για τα τρία πρόσωπα έτσι θα υπήρχε και ένα μοναδικό πρόσωπο.

          Σχετικά με το γένος αυτής της κοινότητος οι μελετητές έχουν προτείνει διάφορες γνώμες. Μερικοί είπαν πώς είναι μία κοινότης αρνήσεως, διότι στον ορισμό του προσώπου χρησιμοποιείται ο όρος ακοινώνητο. Άλλοι δήλωσαν πώς είναι μία κοινότης προθέσεως (λογική), διότι στον ορισμό του προσώπου τίθεται ο όρος άτομο, σαν αυτόν που θα έλεγε ότι τόσο στο άλογο όσο και στο βόδι το είδος είναι κοινό.

          Και οι δυο αυτές οι εξηγήσες απορρίπτονται, διότι το όνομα πρόσωπο δέν εκφράζει άρνηση, ούτε πρόθεση (λογική), αλλά μία πραγματικότητα.

          Γι'αυτό πρέπει να σκεφθούμε πώς μιλώντας για τον άνθρωπο το όνομα πρόσωπο είναι κοινό μίας εννοιολογικής κοινωνίας, όχι όμως σαν το γένος ή το είδος, αλλά σαν απροσδιόριστου ατόμου. Και πράγματι τα ονόματα γενών και ειδών, όπως άνθρωποι και ζώον, χρησιμοποιούνται για να σημάνουν στην έκφραση τα ουσιώδη(τα καθόλου) ή τα κοινά και όχι τις προθέσεις (τις λογικές) αυτών των φύσεων. Αλλά απροσδιόριστο άτομο όπως για παράδειγμα, ένας άνθρωπος, σημαίνει την Φύση (γενικώς), με εκείνον τον τρόπο υπάρξεως που αρμόζει στα ξεχωριστά άτομα, σαν υφιστάμενον και ξεχωριστό, διακεκριμένο απο κάθε άλλο, ενώ με το όνομα του καθορισμένου ατόμου εννοείται με λεπτομέρεια αυτό που το διακρίνει: για παράδειγμα με το όνομα Σωκράτης εννοούνται αυτό το κρέας και αυτά τα κόκκαλα. Με αυτή την διαφορά όμως πώς ένας άνθρωπος σημαίνει την Φύση, δηλαδή το άτομο σαν φύση, αλλά με τον τρόπο υπάρξεως που ανήκει στα άτομα: ενώ το όνομα πρόσωπο δέν χρησιμοποιείται για να σημάνει το άτομο σαν φύση, αλλά για να δείξει το υποκείμενο που υφίσταται σε αυτή την Φύση.

          Έτσι λοιπόν είναι κοινό στα τρία Θεία πρόσωπα, συμφωνα με μία εννοιολογική κοινωνία. Είναι υφιστάμενα το καθένα στην Θεία Φύση, διακεκριμένα το ένα απο το άλλο. Γι'αυτό το όνομα πρόσωπο είναι κοινό στα τρία Θεία πρόσωπα, σύμφωνα με μία εννοιολογική (λογική) κοινωνία.

          ΛΥΣΗ ΤΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ: 1. Εκείνο το επιχείρημα ισχύει για την κοινότητα πραγματικής τάξεως.

          2. Παρότι το πρόσωπο είναι ακοινώνητο, παρ' όλα αυτά ο τρόπος υπάρξεως ακοινωνήτως μπορεί να είναι κοινός σε περισσότερα υποκείμενα.

          3. Οπότε είναι μία κοινότητα λογικής τάξεως και όχι πραγματικής, δέν συνεπάγεται όμως ότι στον Θεό υπάρχει το καθόλου και το ιδιαίτερο, το γένος και το είδος: ήδη διότι μιλώντας για τον άνθρωπο η κοινότης του όρου πρόσωπο είναι κοινότης γένους ή είδους. Τόσο διότι τα Θεία πρόσωπα έχουν μόνον και το αυτό Είναι, όσο αντιθέτως το γένος και το είδος και κάθε καθόου (ιδέα) είναι κατηγορήματα περισσοτέρων πραγμάτων διαφορετικών στο Είναι τους.

Συνεχίζεται

Είναι μία ολοκληρωμένη ανθρωπολογία σε μία σύνθεση αποφατισμού και καταφάσεως.

Αμέθυστος.