Κυριακή 16 Νοεμβρίου 2025

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΧΑΡΤΑ (1) - Κατευθυντήριες γραμμές για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των Εκκλησιών στην Ευρώπη (2001)

                          ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΧΑΡΤΑ
Κατευθυντήριες γραμμές για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των Εκκλησιών στην Ευρώπη

Οικουμενική Χάρτα για τις Εκκλησίες στην Ευρώπη


Η ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΧΑΡΤΑ δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2001 στην τελική της μορφή από το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Εκκλησιών (CEC) και το Ρωμαιοκαθολικό Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Επισκοπικών Συνόδων (CCEE). Σηματοδότησε την αρχή του αιώνα καλώντας τις Εκκλησίες στην Ευρώπη σε διάλογο, ενότητα και δράση, και ιδίως στην κοινή τους ευθύνη για την αντιμετώπιση ζητημάτων ειρήνης και δικαιοσύνης στην Ευρώπη.

Στα μέλη του CEC περιλαμβάνονται περίπου 120 Αγγλικανικές, Ορθόδοξες και Προτεσταντικές εκκλησίες και οργανώσεις. Μαζί με το CCEE, οι δύο οργανώσεις εκπροσωπούν τη συντριπτική πλειοψηφία των κυρίαρχων εκκλησιών στην Ευρώπη.

Αν και η λέξη «Χάρτα» έχει πολλούς συνειρμούς, πιο πρόσφατα στο πλαίσιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πρόκειται για ένα μοναδικό έγγραφο για τις εκκλησίες της Ευρώπης. Είναι μια πρόσκληση για προσευχή, δέσμευση και δράση. Πολλές ευρωπαϊκές εκκλησίες αρχίζουν τώρα να υιοθετούν τη Χάρτα ως πλαίσιο για την οικουμενική συνάντηση και την κοινή αποστολή. Η αξία της εξαρτάται από το πώς οι εκκλησίες βλέπουν τη Χάρτα ως μια διαδικασία με πρακτικά αποτελέσματα.

Η Χάρτα προτρέπει τις εκκλησίες να ανταποκριθούν σε συγκεκριμένες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι λαοί της Ευρώπης: να εργαστούν για την κατανόηση, την επούλωση και τη συμφιλίωση, για τη δικαιοσύνη και την προστασία των μειονοτήτων και των ευάλωτων ομάδων, για τη διαφύλαξη της δημιουργίας και για την προώθηση του διαλόγου και της συνεργασίας με άλλες θρησκείες και κοσμοθεωρίες.

Προέλευση

Μετά την Ευρωπαϊκή Οικουμενική Συνέλευση στο Γκρατς της Αυστρίας το 1997, με θέμα τη συμφιλίωση στην Ευρώπη, το CEC και το CCEE κάλεσαν τις εκκλησίες μέλη και τις επισκοπικές συνόδους να αρχίσουν να εργάζονται για την κατάρτιση ενός οικουμενικού χάρτη. Οι τελικές συστάσεις του Γκρατς ανέφεραν:

1.2. Συνιστούμε στις εκκλησίες να εκπονήσουν ένα κοινό έγγραφο μελέτης που θα περιέχει τα βασικά οικουμενικά καθήκοντα και δικαιώματα. Από αυτό θα μπορούσε να αναπτυχθεί μια σειρά οικουμενικών κατευθυντήριων γραμμών, κανόνων και κριτηρίων που θα βοηθούσαν τις εκκλησίες, τους υπεύθυνους και όλα τα μέλη να διακρίνουν μεταξύ προσηλυτισμού και χριστιανικής μαρτυρίας, καθώς και μεταξύ φονταμενταλισμού και γνήσιας πίστης, και θα συνέβαλαν στη διαμόρφωση των σχέσεων μεταξύ των εκκλησιών της πλειοψηφίας και της μειοψηφίας με οικουμενικό πνεύμα.

Αιτιολόγηση: Η οικουμενική κοινότητα βρίσκεται σήμερα σε δύσκολη θέση λόγω διαφόρων παραγόντων. Αυτό απαιτεί συνειδητές αντισταθμιστικές στρατηγικές. Φαίνεται απαραίτητο να καλλιεργηθεί μια οικουμενική κουλτούρα συμβίωσης και συνεργασίας και να δημιουργηθεί μια σταθερή βάση για αυτήν.

Η Χάρτα δεν είναι ένα αφηρημένο έγγραφο με μικρή πρακτική σημασία. Σχετίζεται άμεσα με την ποικιλόμορφη πραγματικότητα της κοινοτικής ζωής, με την δύσκολη συνύπαρξη ελπίδων και εντάσεων, σε όλη την Ευρώπη στην αλλαγή του χιλιετίας. Η αξιοσημείωτη αφοσίωση επέτρεψε στην οικουμενική ομάδα σύνταξης να συμφωνήσει σε ένα σύντομο, περιεκτικό κείμενο που απέφυγε το δόγμα και την αοριστία και που θα είχε νόημα και σημασία σε ένα ευρύ φάσμα τοπικών και εθνικών καταστάσεων.

Μετά τη Συνέλευση του Γκρατς, το προσχέδιο του κειμένου στάλθηκε στα οικουμενικά όργανα των εκκλησιών-μελών για σχόλια και στη συνέχεια αναθεωρήθηκε. Υπογράφηκε από τους δύο προέδρους του CEC και του CCEE σε μια κοινή οικουμενική συνάντηση στο Στρασβούργο λίγο μετά το Πάσχα του 2001. Η Χάρτα έχει πλέον σταλεί στις εκκλησίες-μέλη της CEC και στις συνόδους των Ρωμαιοκαθολικών επισκόπων για διανομή και εφαρμογή. Το Συμβούλιο για τη Χριστιανική Ενότητα έχει διανείμει το βασικό κείμενο μέσω των οικουμενικών δικτύων του και τώρα, μαζί με τις εκκλησίες-εταίρους στην Αγγλία, προσφέρει αυτή την έκδοση της Χάρτας για να υποστηρίξει τη συζήτηση και τη δράση στις επισκοπές, τις κομητείες, τις τοπικές εκκλησίες και το υπουργείο του τομέα.

Η Χάρτα δεν έχει δογματικό χαρακτήρα, ούτε είναι νομικά δεσμευτική σύμφωνα με το εκκλησιαστικό δίκαιο. Η εξουσία της προέρχεται από τις εθελοντικές δεσμεύσεις των ευρωπαϊκών εκκλησιών και των οικουμενικών οργανώσεων, σε τοπικό και περιφερειακό – καθώς και σε εθνικό – επίπεδο.

Η Χάρτα τώρα και στο μέλλον

Η Χάρτα δεν είναι ένα έγγραφο που απλώς διαβάστηκε, υπογράφτηκε επίσημα και τοποθετήθηκε στις αρχές του (21ου) αιώνα. Είναι μια πρόσκληση για δράση για την τοπική εκκλησία. Η δημοσίευση της Χάρτας είναι η αρχή μιας συνεχούς διαδικασίας που απαιτεί χρόνο, προσευχή και προσεκτικό σχεδιασμό. Οι τοπικοί χριστιανοί που ήδη ασχολούνται εντατικά με το οικουμενικό έργο, για παράδειγμα σε τοπικές οικουμενικές συνεργασίες ή πρωτοβουλίες «Εκκλησίες Μαζί», θα βρουν πολλά που τους είναι γνωστά, αλλά μπορεί επίσης να παρακινηθούν να σκεφτούν εκ νέου τις προτεραιότητες στην ευρύτερη κοινότητα. Οι χριστιανοί που βρίσκονται σε καταστάσεις όπου υπάρχει ακόμη λίγη πραγματική ή συστηματική οικουμενική συνεργασία μπορεί να ενθαρρυνθούν να δουν τη Χάρτα ως ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορούν να ξεκινήσουν σοβαρά το δρόμο προς την ενότητα.

Η Χάρτα βρίσκεται σε διαφορετικά στάδια αποδοχής σε όλη την Ευρώπη: απορροφούμε σταδιακά τις προκλήσεις και την ατζέντα της στο δικό μας οικουμενικό έργο και έχουμε προχωρήσει αρκετά σε πολλούς από τους τομείς που καλύπτει. Στην Εκκλησία της Αγγλίας, τα τελευταία δεκαπέντε περίπου χρόνια έχουμε συμμετάσχει σε επίσημους οικουμενικούς διαλόγους και σχέσεις με συγκεκριμένους εταίρους (Meissen, Fetter Lane, Porvoo, Reuilly, τη Μεθοδιστική Εκκλησία), σε πολλούς ανεπίσημους διαλόγους, στην εμβάθυνση των τοπικών οικουμενικών συνεργασιών, στη συμμετοχή στο εθνικό έργο του CTE και του CTBI, καθώς και στο διεθνές οικουμενικό έργο της Αγγλικανικής Κοινότητας, του CEC και του WCC. Η δέσμευση για τη χριστιανική ενότητα και η πρακτική της εφαρμογή στην κοινή αποστολή και υπηρεσία είναι μια βασική δραστηριότητα της Εκκλησίας της Αγγλίας. Καλούμε τώρα όλους όσους ασχολούνται με αυτόν τον τομέα να επανεξετάσουν το έργο τους υπό το πρίσμα της Χάρτας και να ενωθούν με τις άλλες εκκλησίες στην Ευρώπη για να μαρτυρήσουν την αγάπη και τη συμπόνια του Χριστού στον τρόπο με τον οποίο οργανώνουμε την κοινή μας ζωή.

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ

CONFERENCE OF EUROPEAN CHURCHES
CONFERENCE DES EGLISES EUROPEENNES
KONFERENZ EUROPAEISCHER KIRCHEN

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΧΑΡΤΑ


Κατευθυντήριες γραμμές για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των Εκκλησιών στην Ευρώπη
«Δόξα στον Πατέρα και στον Υιό και στο Άγιο Πνεύμα»

Ως Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Εκκλησιών (CEC) και Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Επισκοπικών Συνόδων (CCEE)*, είμαστε, στο πνεύμα των μηνυμάτων των δύο Ευρωπαϊκών Οικουμενικών Συνόδων της Βασιλείας (1989) και του Γκρατς (1997), αποφασισμένοι να διατηρήσουμε και να αναπτύξουμε την κοινωνία που έχει αναπτυχθεί μεταξύ μας. Ευχαριστούμε τον Τριαδικό Θεό που καθοδηγεί τα βήματά μας προς μια ολοένα και βαθύτερη κοινωνία μέσω του Αγίου Πνεύματος.

Διάφορες μορφές οικουμενικήςσυνεργασίας έχουν ήδη αποδείξει την αξία τους. Η προσευχή του Χριστού είναι: «...για να είναι όλοι ένα. Όπως εσύ, Πατέρα, είσαι σε μένα και εγώ είμαι σε σένα, έτσι και αυτοί να είναι σε μας, για να πιστέψει ο κόσμος ότι εσύ με έστειλες» (Ιωάννης 17:21). Αν θέλουμε να είμαστε πιστοί σε αυτή την προσευχή, δεν μπορούμε να αρκούμαστε στην παρούσα κατάσταση. Αντίθετα, συνειδητοποιώντας την ενοχή μας και έτοιμοι να μετανοήσουμε, πρέπει να προσπαθήσουμε να ξεπεράσουμε τις διαιρέσεις που εξακολουθούν να υπάρχουν μεταξύ μας, ώστε μαζί να διακηρύξουμε με αξιοπιστία το μήνυμα του Ευαγγελίου σε όλους τους λαούς.

Ακούγοντας μαζί τον λόγο του Θεού στην Αγία Γραφή, προκλημένοι να ομολογήσουμε την κοινή μας πίστη και να ενεργήσουμε μαζί σύμφωνα με την αλήθεια που αντιλαμβανόμαστε, ας μαρτυρήσουμε την αγάπη και την ελπίδα που είναι για όλους τους ανθρώπους.

Η Ευρώπη – από τον Ατλαντικό έως τα Ουράλια, από το Βόρειο Ακρωτήριο έως τη Μεσόγειο – είναι σήμερα πιο πολυπολιτισμική από ποτέ. Με το Ευαγγέλιο, θέλουμε να υπερασπιστούμε την αξιοπρέπεια του ανθρώπου που δημιουργήθηκε κατ' εικόνα του Θεού και, ως εκκλησίες μαζί, να συμβάλουμε στη συμφιλίωση των λαών και των πολιτισμών.

Με αυτό το πνεύμα, υιοθετούμε τον παρόντα χάρτη ως κοινή δέσμευση για διάλογο και συνεργασία. Περιγράφει τις θεμελιώδεις οικουμενικές ευθύνες, από τις οποίες προκύπτουν μια σειρά κατευθυντήριων γραμμών και δεσμεύσεων. Έχει σχεδιαστεί για να προωθήσει μια οικουμενική κουλτούρα διαλόγου και συνεργασίας σε όλα τα επίπεδα της εκκλησιαστικής ζωής και να παρέχει συμφωνημένα κριτήρια για αυτό. Ωστόσο, δεν έχει αυταρχικό ή δογματικό χαρακτήρα, ούτε είναι νομικά δεσμευτικός σύμφωνα με το εκκλησιαστικό δίκαιο. Η εξουσία του θα προέρχεται από τις εθελοντικές δεσμεύσεις των ευρωπαϊκών εκκλησιών και των οικουμενικών οργανώσεων. Με βάση αυτό το βασικό κείμενο, μπορούν να διατυπώσουν τα δικά τους τοπικά προσάρτημα, σχεδιασμένα για να ανταποκρίνονται στις δικές τους συγκεκριμένες προκλήσεις και στις δεσμεύσεις που προκύπτουν.

* Στο Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Εκκλησιών (CEC) ανήκουν σχεδόν όλες οι Ορθόδοξες, Προτεσταντικές, Αγγλικανικές, Παλαιοκαθολικές και ανεξάρτητες εκκλησίες της Ευρώπης. Στο Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Επισκοπικών Συνόδων (CCEE) εκπροσωπούνται όλες οι Ρωμαιοκαθολικές Επισκοπικές Συνόδους της Ευρώπης.

I.

ΠΙΣΤΕΥΟΥΜΕ ΣΤΗ
«ΜΙΑ ΑΓΙΑ ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ»


«(Κάντε) κάθε προσπάθεια για να διατηρήσετε την ενότητα του Πνεύματος με το δεσμό της ειρήνης. Υπάρχει ένα σώμα και ένα Πνεύμα, όπως και εσείς κληθήκατε σε μία ελπίδα της κλήσης σας, ένας Κύριος, μία πίστη, ένα βάπτισμα, ένας Θεός και Πατέρας όλων, ο οποίος είναι πάνω από όλα και διαμέσου όλων και σε όλα» (Εφεσίους 4:3-6)

1. Καλούμενοι μαζί στην ενότητα της πίστης


Με το Ευαγγέλιο του Ιησού Χριστού, σύμφωνα με τη μαρτυρία της Αγίας Γραφής και όπως εκφράζεται στο οικουμενικό Σύμβολο της Πίστεως της Νικαίας-Κωνσταντινούπολης του 381, πιστεύουμε στον Τριαδικό Θεό: τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα. Επειδή εδώ ομολογούμε «μία, αγία, καθολική και αποστολική εκκλησία», το πρωταρχικό μας οικουμενικό καθήκον είναι να δείξουμε αυτή την ενότητα, η οποία είναι πάντα δώρο του Θεού.

Οι θεμελιώδεις διαφορές στην πίστη εξακολουθούν να αποτελούν εμπόδια στην ορατή ενότητα. Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις για την Εκκλησία και την ενότητά της, για τα μυστήρια και τα διακονήματα. Δεν πρέπει να είμαστε ικανοποιημένοι με αυτή την κατάσταση. Ο Ιησούς Χριστός μας αποκάλυψε στο σταυρό την αγάπη Του και το μυστήριο της συμφιλίωσης. Ως οπαδοί Του, σκοπεύουμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να ξεπεράσουμε τα προβλήματα και τα εμπόδια που εξακολουθούν να χωρίζουν τις Εκκλησίες.

Δεσμευόμαστε

• να ακολουθήσουμε την αποστολική προτροπή της Επιστολής προς τους Εφεσίους και να επιμείνουμε στην αναζήτηση μιας κοινής κατανόησης του μηνύματος της σωτηρίας του Χριστού στο Ευαγγέλιο.

με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος, να εργαστούμε για την ορατή ενότητα της Εκκλησίας του Ιησού Χριστού στην ενιαία πίστη, που εκφράζεται στην αμοιβαία αναγνώριση του βαπτίσματος και στην ευχαριστιακή κοινωνία, καθώς και στην κοινή μαρτυρία και διακονία.

(Συνεχίζεται)

Δεν υπάρχουν σχόλια: