ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ (5)

Συνέχεια από:Πέμπτη 10 Νοεμβρίου 2016 

Μερικά σημεία τα οποία αναδύονται στην συστηματική καθολική Θεολογία μετά το Βατικανό ΙΙ.

Του Aldo Moda.

         
 3. Η ανανέωση του δόγματος του Αγίου Πνεύματος.

3.1 Στην αρχή τής ανανεώσεως του δόγματος του πνεύματος μέσα στο καθολικό πλαίσιο πρέπει να τοποθετήσουμε τον σχοσασμό του Herbert Muhlen, με δύο βασικές διευκρινίσεις. Δέν είναι μία ουσιαστική καινοτομία, διότι η οικονομική οπτική μίας πνευματολογίας, στην οποία το Άγιο Πνεύμα είναι η κοινωνία του Θεού με τον εαυτό του δέν είναι τόσο μακρυά απο την ψυχολογική αναλογία της Τριάδος, τύπου Αυγουστίνου στην οποία το πνεύμα είναι η αγάπη που δένει αμοιβαίως τον Πατέρα και τον Υιό. Η συζήτηση, πολύ συχνά πολύ σκληρή, στην δραστηριότητα των Θείων προσώπων στο έργο της σωτηρίας και στην ιδιαίτερη λειτουργικότητα τού καθενός, παρότι εκφράζεται στην σχολαστική εννοιολόγηση και σε αντιπαράθεση μ'αυτή, έχοντας σαν κέντρο της την δική του προσωπική παρουσία τού Αγίου Πνεύματος, υπήρξε ακριβώς λόγω των αποριών που εμφανίστηκαν, ο ιδανικός τόπος για την επεξεργασία και την ανανέωση μίας Θεολογικής εννοιολογήσεως πολύ πιό πλούσιας και πιό ταιριαστής.

          Τα πολυάριθμα γραπτά του Muhlen επαναφέρουν τα ίδια θέματα τα οποία βρίσκονται διαταγμένα σε λογική ακολουθία: 1) Το Άγιο Πνεύμα μπορεί να παρουσιαστεί, στην σχέση του με τον Πατέρα και τον Υιό, όπως και σ'εμάς-κατά πρόσωπον. Αυτή η αναπαράσταση, ισχύουσα στο επίπεδο της ουσιώδους Τριάδος ή της ενδοθεϊκής Τριάδος, ισχύει και για την οικονομική Τριάδα, η οποία είναι η παρέμβαση και η αποκάλυψη των Θείων προσώπων υπέρ τού κόσμου και των ανθρώπων(;;;). Το πνεύμα είναι η Θεία υποστατική αγάπη, l'amor subsistens. Η διάκρισή του και η πρόοδος του απο τον Πατέρα και τον Υιό αποδεικνύεται ακριβώς στο γεγονός ότι είναι η απόλυτη ενότης, το Εμείς, το οποίο σαν Θεία οντότης αυτοπροσώπως, στην μοναδική Θεία οντότητα, ενώνει κατ'ουσίαν το Εγώ (τον Πατέρα) και το Εσύ (τον Υιό). Σύμφωνα με τον Muhlen αποφεύγεται τοιουτοτρόπως κάθε δυνατότης τριθεϊσμού.

          Επαναπροσφέρεται με περσοναλιστική ορολογία πιό ταιριαστή, το παραδοσιακό ταμείο, παρότι έχουμε την συνείδηση ότι η ανθρώπινη σκέψη δέν είναι κατάλληλη δομικά να εκφράσει το μυστήριο. Εκθειάζεται μ'έναν πιό ταιριαστό τρόπο πρός το δεδομένο της Γραφής το δόγμα της περιχώρησης(;;;) και σ'αυτή η προσωπική ιδιότης τού Πνεύματος, το οποίο είναι στον Πατέρα και στον Υιό ακριβώς λόγω τού γεγονότος ότι συστήνεται προσωπικώς.

          2)Πρέπει να αποδώσουμε την μέγιστη σπουδαιότητα στο χρίσμα του Χριστού, την στιγμή του Βαπτίσματος του, εκ μέρους του Αγίου Πνεύματος. Αυτό δίνει χώρο για μία επεξεργασία μίας Πνευματολογικής Χριστολογίας. Αυτό το γεγονός ειναι πράγματι μία τριαδική Θεοφάνεια η οποία καθορίζει και εγκαινιάζει, τους μεσσιανικούς χρόνους και δέν έχει και λίγες συνέπειες για την Εκκλησία, η οποία καλείται να συνεχίσει το μεσσιανικό έργο του Χρισμένου τού Θεού.

          3) Ακριβώς γι'αυτό η Εκκλησία δέν πρέπει να ειδωθεί σαν την συνεχή ενσάρκωση, αλλά σαν την παρουσία και την δράση, στην Εκκλησία, του ιδίου και προσωπικού πνεύματος το οποίο έχρισε τον Ιησού σαν Μεσσία. Ένα μόνον πρόσωπο, εκείνο του Αγίου Πνεύματος, σε περισσότερα πρόσωπα, δηλαδή τον Χριστό και εμάς τους πιστούς του. Αυτή θα ήταν η δογματική διατύπωση η οποία είναι κατάλληλη να ορίσει το μυστήριο της Εκκλησίας με την ίδια συνέπεια, ακρίβεια και συνοπτικότητα με την οποία κατορθώσαμε να ορίσουμε το Τριαδικό μυστήριο σαν Τριών προσώπων σε μία φύση και το μυστήριο της ενσαρκώσεως σαν ένα πρόσωπο σε δύο φύσεις. Αλλά ας έχουμε κατά νού, πρόκειται για μιά παρουσία (εγκατοίκηση) και ενέργεια σε πρόσωπα τα οποία διατηρούν όλη τους την ελευθερία και επομένως ολη τους την αμαρτωλότητα. Η διατύπωση έχει το πλεονέκτημα να επαναπροτείνει στην Τριαδική οικονομία την αναλογία η οποία υπάρχει στην ενυπάρχουσα (αΐδιο) Τριάδα. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που διαθέτει το Άγιο Πνεύμα στο εσωτερικό της Τριάδος είναι η ύπαρξις του σαν ο δεσμός της ενότητος ανάμεσα στον Πατέρα και τον Υιό. Ένα πρόσωπο σε δύο πρόσωπα [Όπως ο Χριστός ένα πρόσωπο σε δύο φύσεις]. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που έχει το Άγιο Πνεύμα στην εκτός της Τριάδος πραγματικότητα είναι ότι υπάρχει ξανά σαν ο δεσμός ανάμεσα στον Χριστό και τους Χριστιανούς. Ένα πρόσωπο σε πολλά πρόσωπα.

          4) Ο Muhlen δίνει μία άλλη διατύπωση του μυστηρίου της Εκκλησίας, εκείνη ενός "Μεγάλου Εγώ" ή μίας οργανωτικής προσωπικότητος. Η Εκκλησία όμως δέν είναι το "Μεγάλο Εγώ" του Αγίου Πνεύματος, είναι το "Μεγάλο Εγώ" του Χριστού, καθότι πνεύμα, είναι το πνεύμα του Χριστού και κοινωνείται χάριν του Χριστού και ζωοποιεί το σώμα του Χριστού . Σύμφωνα με τον Muhlen είναι το "Μεγάλο Εγώ" στο οποίο το πρωτογενές Εγώ είναι ο Χριστός η κοινότης η οποία απορρέει είναι οι πιστοί, η αρχή της ενότητος είναι το Άγιο Πνεύμα, παρόν στον Χριστό και στους πιστούς.

          5) Εξ'αυτού προκύπτει ότι το Άγιο Πνεύμα αναλαμβάνει με τους πιστούς μία δική του σχέση, διακεκριμένη απο εκείνη την οποία παίρνουν τα άλλα δύο πρόσωπα.

          6) O Muhlen εφάρμοσε αυτές  τις πνευματολογικές και εκκλησιολογικές προοπτικές στο δόγμα της χάριτος (εγκατοίκησις του πνεύματος), στην κίνηση της ανανεώσεως του πνεύματος, στην δικαίωση μιας εκκλησιολογικής αξίας στις άλλες εκκλησιαστικές κοινότητες, στην οικουμενική κίνηση ενόψει μίας μελλοντικής συνόδου σαν μία γενική συνέλευση με μεγάλη επιμονή και δύναμη.

Συνεχίζεται

Αμέθυστος