Περί παθών (εξέταση του εαυτού μας).

«Ποιος άραγε είναι εκείνος που κατά τη γενεά αυτή απαλλάχθηκε τελείως από τα εμπαθή νοήματα και καταξιώθηκε να προσεύχεται με καρδιά καθαρή και απαλλαγμένη από τα υλικά πράγματα, πράγμα που αποτελεί απόδειξη του εσωτερικού μοναχού; [1]

Πολλά πάθη είναι κρυμμένα μέσα στην ψυχή μας, και τότε φανερώνονται, όταν κάνουν την εμφάνισή τους τα πράγματα που τα προξενούν.

Μπορεί κανείς, που πέτυχε μερική απάθεια, να μη ενοχλείται από τα πάθη, όταν απουσιάζουν τα πράγματα που τα προξενούν, εάν όμως εμφανισθούν τα πράγματα, αμέσως τα πάθη αποσπούν τον νου.

Να μη νομίζεις ότι έχεις τέλεια απάθεια όταν το πράγμα απουσιάζει. Όταν κάνει την εμφάνισή του το πράγμα και μένεις ακίνητος και ως προς αυτό, και ως προς την ενθύμηση αυτού στην συνέχεια, τότε πίστεψε, ότι πάτησες τα σύνορα της απάθειας [2].

Πλην όμως ούτε και έτσι να δείξεις αμέλεια· διότι η αρετή όσο περνάει ο χρόνος νεκρώνει τα πάθη, όταν όμως αμεληθεί, διεγείρονται και πάλι αυτά».

(Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, Φ. ΕΠΕ 14, σελ. 329).  

Σημειώσεις:

[1] Σύμφωνα με τον άγιο Μάξιμο, ο «εσωτερικός μοναχός» είναι ο νους. Έχει πει παραπάνω: «Εκείνος που απαρνήθηκε τα εμπαθή νοήματα αυτών, αυτός έκανε μοναχό και στον εσωτερικό άνθρωπο, που είναι ο νους».

[2] Τα πάτησε λέει. Δεν κατέλαβε την πνευματική γη που καλείται «απάθεια».

Μετά από όλα αυτά, και με ειλικρίνεια, ποιος μπορεί πλέον να αυτοδικαιώνεται; 

 exprotestant.