Σάββατο 17 Ιουνίου 2023

ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ (Ι)

 του Roberto PECCHIOLI

Εάν πολεμήσετε στο έδαφος και με τα επιλεγμένα όπλα του εχθρού, έχετε ήδη χάσει. Είναι το μάθημα του Σουν Τζου στην Τέχνη του Πολέμου. Ακόμη και ο Τζορτζ Όργουελ το γνώριζε στο πρωτοποριακό 1984, στο οποίο υπογράμμισε τη δύναμη των λέξεων, που συμβολίζονται και περιγράφονται στην έννοια του Newspeak.Επί δεκαετίες διεξάγεται ένας ισχυρός γνωστικός πόλεμος εναντίον του ανθρώπου μέσω της γλώσσας, πρώτα με το πολιτικά ορθό, μετά με την αντικατάσταση λέξεων και εννοιών και τη σύγχρονη απαγόρευση όρων και κατηγοριών που σχετίζονται με τη γλώσσα όλων των εποχών. Ο Μπέρτραντ Ράσελ, ένας επιστήμονας και φιλόσοφος που συνδέεται με τη βρετανική ολιγαρχία, είχε ήδη δηλώσει το πρώτο μισό του περασμένου αιώνα ότι οι ανακαλύψεις των ψυχολογικών επιστημών σε συνδυασμό με την σε βάθος γνώση των μηχανισμών του ανθρώπινου εγκεφάλου θα επέτρεπαν νά πιστέψουν οι άνθρωποι ότι το χιόνι είναι μαύρο.

Δηλαδή, η εξουσία θα μπορούσε να ανατρέψει τα νοήματα μέσω της χειραγώγησης, της εφεύρεσης και της απαγόρευσης των λέξεων
.Φτάσαμε εκεί και, ως σπουδαίος κοινωνιολόγος, ο Jacques Ellul, ένας οξυδερκής ερευνητής της δύναμης της τεχνολογίας, με διαίσθηση, οι πιο εκτεθειμένοι στην προπαγάνδα - οι πιο διατεθειμένοι να αποδεχτούν τη γλώσσα του εχθρού - είναι οι μορφωμένες, μοντέρνες τάξεις, όχι η μάζα των ανθρώπων, πάνω στους οποίους η δράση είναι μακροχρόνια και πιο περίπλοκη, με βάση την κοινωνική πίεση και τον επαναληπτικό καταναγκασμό.

Κάθε εξουσία οδηγείται να επιβάλει τις δικές της αξίες με συνθήματα και λόγια. Αλλά στο παρόν έχει κάνει ένα τεράστιο ποιοτικό άλμα. Στόχος είναι η βαθιά αλλαγή του ανθρώπου ξεκινώντας από τους εγκεφαλικούς και γνωστικούς μηχανισμούς, ιδιαίτερα την αντιστοιχία σκέψης-κρίσης-γλώσσας που τους εκφράζει. Ο μακροπρόθεσμος στόχος -η παρούσα φάση είναι μεταβατική- είναι να τροποποιήσει τις ιδέες, την προσέγγιση της ζωής, το όραμα του εαυτού και του κόσμου του ανθρώπου για να τον προετοιμάσει για τα επόμενα στάδια: την αποδοχή του τεχνητού, υβριδοποιημένου ανθρώπου-μηχανής (cyberman) μέχρι τον υπερανθρώπινο στόχο, τη μεταμόρφωση του ανθρώπου σε ένα εντελώς διαφορετικό πλάσμα. Με τη σειρά του, ο διανθρωπισμός -το λέει και η ίδια η λέξη- είναι ένα περαιτέρω βήμα, με προορισμό τον μετα-ανθρωπισμό, ή μάλλον την κατασκευή/δημιουργία ενός είδους που δεν είναι πια ανθρώπινο. Το απόλυτο οντολογικό άλμα.

Από αυτή την άποψη, αυτό που αντιμετωπίζουμε δεν είναι ένας αντίπαλος ή ένα όραμα του κόσμου, ούτε όπως στο λεξικό του Carl Schmitt, ένας iustus hostis (αυτός με τον οποίον δεν έχει κανείς υπαρξιακή σύγκρουση, αλλά απλώς σύγκρουση συμφερόντων), ένας αντίπαλος με τον οποίο θά πολεμήσουμε, αλλά στην προοπτική της συνύπαρξης και της αμοιβαίας αποδοχής. Αλλά ένας απόλυτος εχθρός, που σκοπός του είναι η καταστροφή του Άλλου. Συμβαίνει ότι ο Άλλος είναι ένα μεγάλο μέρος της ανθρωπότητας, η «αμελητέα πλειοψηφία» στον οργισμένο, απογοητευμένο ορισμό του Ennio Flaiano.

Ένα από τα όπλα που χρησιμοποιούνται στον γνωστικό πόλεμο - πιο αποτελεσματικό καθώς διεξάγεται ενάντια σε έναν άλλο που έχει άγνοια  ακόμα - είναι οι λέξεις που χρησιμοποιούμε. Ο εχθρός είναι ένα κομμάτι εξαιρετικής βούλησης γιά δύναμη, που αποτελείται από τη σιδερένια συμμαχία μεταξύ των γιγάντων της βιομηχανίας, που δεν είναι πλέον «πολλοί», αλλά διεθνιστές, και της οικονομίας (τους  χρηματοδότες) -από τη φύση τους απάτριδες, που τείνουν προς το Μοναδικό και το Καθολικό- καθώς και των νέων γιγάντων της τεχνολογίας της πληροφορικής, της κυβερνητικής, της νευροεπιστήμηςΟι κυρίαρχοι του κόσμου, εμφορούμενοι από έναν τιτανισμό που τρομάζει για την απουσία ορίων και την αποφασιστική θέληση να μήν σταματήσει μπροστά σέ τίποτα, ούτε καν στο πιο κραυγαλέο ψέμα, επαναλαμβανόμενο χίλιες φορές μέχρι να μετατραπεί σε αλήθεια στα μάτια των περισσότερων, ούτε και στήν άρνηση των νόμων της φύσης.

Πόλεμος – και με – λέξεις. Ο Τζορτζ Όργουελ ανέθεσε, στο 1984, στον (ανύπαρκτο) αρχιεχθρό του κυβερνώντος κόμματος, Εμμανουέλ Γκόλντσταϊν, το έργο της αποκάλυψης μηχανισμών, τεχνών και στόχων του Newspeak, το οποίο έδρασε με αφαίρεση μέχρι του σημείου να διαλύει σημασίες και έννοιες λόγω της απουσίας λέξεων με τις οποίες θα μπορούσες να τις εκφράσεις. Η προφητεία εκπληρώθηκε: η ελάττωση του λεξιλογίου, η αναγωγή των χρόνων και των λεκτικών τρόπων στο παρόν (στον ενεστώτα), η μαζική άγνοια, είναι ήδη κάτω από τό βλέμμα όσων τολμούν να δουν. Το πιο εξελιγμένο βήμα είναι η αντικατάσταση των εννοιών και των κρίσεων που ενυπάρχουν στις λέξεις, μέχρι του σημείου της αντιστροφής, μια επιχείρηση αυθεντικού γνωστικού πολέμου της οποίας τις εχθρικές εδαφικές κατακτήσεις πρέπει να αναφέρουμε (επισημάνουμε). Εμείς είμαστε το έδαφος, εγώ που γράφω, εσύ που διαβάζεις.

Είναι λοιπόν απαραίτητο να αναγνωρίσουμε την ύπαρξη της σύγκρουσης και να πάρουμε θέση. Στην περίπτωση της γλώσσας, απορρίπτοντας τα λόγια του εχθρού. Κάθε πολιτισμός απέδιδε πάντα τεράστια σημασία - συμβολική και πρακτική - στην πράξη της "ονομασίας" των πραγμάτων, στην πράξη του «δίνοντας τά ονόματα» στα πράγματα. Για τον Χριστιανισμό, το Ισλάμ και τον Ινδουισμό ήταν η ίδια η θεότητα, στην αρχή, που έδωσε ένα όνομα - αυτό και όχι άλλο - σε πράγματα, έννοιες, πλάσματα.Όνομα που γίνεται ψυχή, νόημα, κριτήριο αξιολόγησης. Στην κινεζική παράδοση, η «διόρθωση των ονομασιών», ή μάλλον η διευκρίνιση, είναι ο πρώτος στόχος αυτών που κυβερνούν.Τίποτα νέο κάτω από τον ήλιο: οι μέθοδοι αλλάζουν, τα μέσα γίνονται πιο ισχυρά, αλλά οι στόχοι παραμένουν οι ίδιοι.Η διαφορά είναι ότι αυτή τη φορά ο τελικός απώτερος στόχος είναι η υπέρβαση του ανθρώπινου πλάσματος.

Έχουμε ένα προκαταρκτικό καθήκον: νά δώσουμε κι εμείς ένα όνομα στον εχθρό, που δεν είναι φυσικό πρόσωπο ή ιδεολογία, αλλά μάλλον μια περίπλοκη συνένωση, ένας πολύπλοκος ιστός, ένα σύστημα εξουσίας που δεν είναι πλέον μόνο οικονομικός φιλελευθερισμός, παγκοσμιοποίηση, επιστημονισμός, προμηθεϊκός υλισμός, αλλά κάτι περισσότερο: το άθροισμα υπερβαίνει το σύνολο. Ο πολιτικός επιστήμονας Marco Tarchi προτείνει να το ονομάσουμε Occidentalism (δυτικισμό), παραβλέποντας ότι το κινεζικό σύστημα δεν είναι διαφορετικό. Ωστόσο, ας ακολουθήσουμε τον Κομφούκιο, «διορθώνουμε την ονομασία» και ονομάζουμε τον εχθρό Δυτικισμό, τουλάχιστον γιατί σε αυτόν τον γεωπολιτικό χώρο υπάρχουν τα μυαλά, οι σταθμοί παραγωγής ενέργειας, τα εργαστήρια, οι επιχειρησιακοί μοχλοί του γνωστικού πολέμου.

Συντριπτική απόδειξη - η τελευταία πιο πρόσφατη μόνο με χρονολογική σειρά - είναι ένα νέο γλωσσάρι, όχι το μοναδικό, αφού υπάρχει και αυτό του Αμερικανικού Πανεπιστημίου του Στάνφορντ: το λεξιλόγιο που αυτοαποκαλείται "Οδηγός για τη γλώσσα της Ισότητας" (Equity Language Guide), που προωθείται από το Sierra Club. Πρώτη ασυνέπεια και πρώτη ύποπτη ένδειξη: το Sierra Club είναι στην πραγματικότητα «η παλαιότερη και πιο σημαντική περιβαλλοντική οργάνωση στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ας ενισχύσουμε τη δύναμη των εκατομμυρίων μελών και υποστηρικτών μας για να υπερασπιστούμε το δικαίωμα όλων σε έναν υγιή κόσμο». Έτσι λέει η ιστοσελίδα. Ο «υγιεινός κόσμος» των κομψών περιβαλλοντολόγων περιλαμβάνει την «ισότητα των φύλων», δηλαδή υποστήριξη για όλους τους ΛΟΑΤ φορείς, κ.λπ., την ενθουσιώδη τήρηση της Ατζέντας 2030 του ΟΗΕ και του Νταβός, καθώς και την «εξερεύνηση, απόλαυση και προστασία των άγριων τόπων στη γη. Πρακτική και προώθηση της υπεύθυνης χρήσης των οικοσυστημάτων και των πόρων της γης· Να εκπαιδεύσει και να στρατολογήσει την ανθρωπότητα για την προστασία και την αποκατάσταση της ποιότητας του φυσικού και του ανθρώπινου περιβάλλοντος· Νά χρησιμοποιήσει όλα τα νόμιμα μέσα για την επίτευξη αυτών των στόχων». Ο σκηνοθέτης, Ben Jealous, χαρακτηρίζεται ως «ειδικός ηγέτης των πολιτικών δικαιωμάτων, οργανωτής κοινότητας, οικοδόμος συνασπισμών και ακτιβιστής κοινωνικής δικαιοσύνης». Περίεργο βιογραφικό για τον διευθυντή ενός οργανισμού πλούσια εξοπλισμένου με οικονομικά μέσα, που χρηματοδοτείται από τους συνήθεις ύποπτους, έκφραση ιδιωτικής οικονομικής δύναμης, της οποίας το ενδιαφέρον για την «κοινωνική δικαιοσύνη» είναι πολύ αμφίβολο. Επίσης ανησυχητικό -οι προθέσεις κρύβονται στα λόγια- ότι η εταιρεία θα χρησιμοποιήσει «όλα τα νόμιμα μέσα» για την επίτευξη των στόχων. Ο κόσμος τους, μάλιστα, είναι που «φτιάχνει» τους νόμους, καθορίζει δηλαδή τι είναι και τι γίνεται νόμιμο. Και το αντίθετό του, φυσικά, στο οποίο – φοβόμαστε – περιλαμβάνονται και οι αντιφρονούντες. Στην αρχική σελίδα του ιστότοπου δεν λείπει μια φωτογραφία με μια μικρή καρδιά με ουράνιο τόξο, εικόνες βγαλμένες από συγκεντρώσεις LGBT, καθώς και μια ενότητα αφιερωμένη στην «Ισότητα, Δίκαιη Μεταχείριση και ένταξη». Ολόκληρα τα σύνεργα του φιλελεύθερου προοδευτισμού στην εξουσία, οι νέες εντολές του Δυτικισμού
. Τι σχέση έχουν όλα αυτά με την οικολογία - την αποστολή του Sierra Club - και ακόμη περισσότερο μέ την έκδοση ενός λεξικού που ονομάζεται (όχι και τόσο αθώα) "Οδηγός για τη Γλώσσα της Ισότητας" είναι άγνωστο. Τα γεγονότα μετρούν, δηλαδή οι λαβίδες (τσιμπίδες) της Μεγάλης Επαναφοράς: νοητική και γλωσσική αναδιαμόρφωση, «πράσινη» κλιματική έμφαση σύμφωνα με τα εγωιστικά συνθήματα των παγκοσμιοποιητών ιλλουμινάτι, καταστροφή προσωπικών, σεξουαλικών και οικείων ταυτοτήτων για την αναμόρφωσή τους με μια ρευστή έννοια. Το υπερανθρώπινο μέλλον κατευθύνει την ανθρωπότητα, κυριαρχώντας από ψηλά στο όνομα της ισότητας, της ένταξης, ακόμη και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Ο μάγος Χουντίνι δεν θα μπορούσε να τα καταφέρει καλύτερα.Το κόλπο υπάρχει, αλλά το βλέπουν μόνο όσοι αποσύρουν τό βλέμμα τους.

Η εισαγωγή στον Οδηγό είναι διαφωτιστική, μια πραγματική περίληψη των λόγων του εχθρού, μελωδική, σαγηνευτική, ασαφής ή ανούσια ώστε να γίνει αποδεκτή χωρίς να κουνήσει το βλέφαρο η ναρκωμένη κοινή γνώμη. «Ένας από τους καλύτερους τρόπους που έχουμε για να αποδείξουμε τη δέσμευσή μας για ισότητα, δικαιοσύνη και ένταξη είναι να χρησιμοποιούμε σεβαστή και στοχαστική γλώσσα σε όλες τις επικοινωνίες μας και να μην συμμετέχουμε στην αποξένωση και την απανθρωποποίηση των ανθρώπων και να καθιερώνουμε τήν δέσμευση για κοινωνική και φυλετική δικαιοσύνη». Ο ψαλμός τελειώνει με δόξα, όπως όλοι οι άλλοι.

Ο αριθμός των «εχθρικών λέξεων», που χρησιμοποιούνται ακατάλληλα ή αντιστρέφονται στό νόημα, είναι συγκλονιστικός. Οι υπερδομές του δυτικισμού χτυπούν δυνατά, οικειοποιώντας τη γλώσσα (και τις ερμηνευτικές κατηγορίες) των άλλων. Αυτοί που απανθρωποποιούν επικαλούνται την ανθρωπότητα, αυτοί που παράγουν την αποξένωση ισχυρίζονται ότι την πολεμούν, όσοι έχουν καταπνίξει τα κοινωνικά δικαιώματα στέκονται ως υπερασπιστές της διανεμητικής δικαιοσύνης. Η ισότητα για την οποία μιλούν έρχεται σε αντίθεση με την ιδιωτικοποίηση των πάντων και τις εκπληκτικά διευρυνόμενες αποστάσεις εισοδήματος και ευκαιριών μεταξύ της κορυφής της πυραμίδας και μιας ολοένα και πιο πολυπληθούς βάσης για να συρθεί η μεσαία τάξη προς τα κάτω. Η ένταξη έχει γίνει ένα από τα μάντρα ανεστραμμένης γλώσσας: αποκλείουν στην πράξη μέσω της μαζικής εξαθλίωσης, προσφέρουν ως αντάλλαγμα λέξεις «ουράνιο τόξο» και αιτίες στις οποίες η πλειοψηφία είναι αποξενωμένη, συνθήματα παροδικά σαν σαπουνόφουσκες, ικανά να μαγέψουν ένα κοινό που δεν έχει κριτήρια κρίσης.

Όσο για τη σεβαστική και σχολαστική γλώσσα, χτυπούν τις πόρτες αν αναφέρονται σε ορθότητα, ελευθερία λόγου και σκέψης, ηρεμία του τόνου. Λένε ξεδιάντροπα ψέματα όταν αποδίδουν στους εαυτούς τους τον ρόλο των κατηγόρων και των κριτών των ιδεών που δεν τους αρέσουν, χαρακτηρίζοντας τες ως «ρητορική μίσους», «αποκλεισμός», «διακρίσεις», καί εκδιώκονται, μετατρέπονται σε απαγορεύσεις, ηθικές απαγορεύσεις που υποστηρίζονται από τη νέα «νομιμότητα» την οποία επιδιώκουν.

Είμαστε πιασμένοι σε μια λαβή (μέγγεν ) που σχηματίζεται από το απόκρυφο ευαγγέλιο για το κλίμα (του οποίου κήρυκας είναι το πλούσιο Sierra Club). Από την αποδόμηση κάθε σεξουαλικής, προσωπικής, κοινοτικής ταυτότητας, στο όνομα του homo novus ρευστού και ξεριζωμένου (ακόμα και από τον εαυτό του). Από τη νέα θρησκεία για την υγεία, από την ψηφιοποίηση, δηλαδή τον αποχαρακτηρισμό του ανθρώπου σε ένα πράγμα, έναν γραμμωτό κώδικα barcode που παρακολουθείται βήμα προς βήμα, που χρειάζεται εξουσιοδότηση -με γραφειοκρατικά μέσα πληροφορικής- για κάθε πράξη ζωής. Προφανώς υπάρχει ανάγκη, για την εξουσία, να απαλλοτριωθούνε πάνω από όλα τα κριτήρια της κρίσης, που εκφράζονται με λόγια της μητρικής γλώσσας, επειδή μαθεύτηκε από τα χείλη εκείνων που μας γέννησαν. Η ικανότητά μας να καταλαβαίνουμε γιά να αντεπιτεθούμε εξαρτάται από την έκβαση του λεκτικού πολέμου.Το γεγονός ότι τα νέα λεξικά -δηλαδή οι «επίσημες» συλλογές όρων, λέξεων, σημασιών- εκδίδονται -θα θέλαμε να πούμε ότι διανέμονται- από φορείς που εκφράζουν εξουσία -όπως το Sierra Club και τα αμερικανικά πανεπιστήμια- στα χέρια τής ολιγαρχίας - καταδεικνύει τον "επίσημο", επιβλητικό χαρακτήρα του νεογλωσσικού συστήματος νοημάτων και σημαινόντων.

Ζούμε μέσα σε διάφορες δυστοπίες σε ομόκεντρους κύκλους, ο πυρήνας των οποίων είναι η θέληση ενός εχθρικού θόλου από πολύ ισχυρούς, κοινωνιοπαθείς, μισάνθρωπους. Ορισμένες γλωσσικές επιλογές ξεπερνούν το γκροτέσκο, αποδεικνύοντας την αρρωστημένη φύση της επέμβασης. Καμία αυταπάτη, ωστόσο, εκτός από εκείνη της παντοδυναμίας των νέων αλχημιστών. Ένα αινιγματικό παράδειγμα: στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια, η λέξη πεδίο (field) δεν μπορεί πλέον να χρησιμοποιηθεί. Οι καθηγητές υπηρεσίας πιστεύουν ότι έχει «ρατσιστικές και αντίχρωμες» έννοιες. Έχουν ήδη προσδιορίσει, όπως στο Υπουργείο Αλήθειας του Όργουελ, τον υποκατάστατο όρο, πρακτική άσκηση, μαθητεία, μάθημα ή πρακτική εργασία.Απόσταση από την πραγματικότητα, διαμόρφωση εγκεφάλου, κοινωνική μηχανική, δυστυχισμένη συνείδηση, όλα με μια λέξη.

Στο δεύτερο μέρος, θα αναλογιστούμε αυτό, το λεξιλόγιο του Sierra Club και το εντυπωσιακό έργο ψυχογλωσσικής ψυχικής αποδόμησης και αναδιαμόρφωσης του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ.

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...

Εθνικό πένθος; όχι; https://www.skai.gr/news/greece/kos-synelifthi-32xronos-apo-to-mpagklantes-gia-tin-arpagi-tis-27xronis-polonis-ergazomenis