ΕΥΑΓΡΙΟΣ. ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ

Η ΦΙΛΟΚΑΚΙΑ ΤΟΥ ΡΑΜΦΟΥ

"Mάθημα" ιστορικής σημασίας γιά τον κ.Ράμφο, διότι έθεσε, με την βοήθεια τού Ευάγριου, τα θανάσιμα αμαρτήματα τής παραδόσεώς μας, πρό οφθαλμών. Εάν ομολογήσουμε ταπεινά και συνειδητοποιήσουμε τις ελλείψεις μας ο μέγας κριτής μάς υπόσχεται σωτηρία, είσοδο στήν ιστορία.

Με αυτοσυγκράτηση θα προσπαθήσουμε να πάρουμε τα πράγματα με την σειρά, διότι όλη μας η ψυχή θέλει να αντιμετωπίσει την πρόκληση αμέσως. Δυστυχώς τα σχόλια πού γράφουμε έχουν το σοβαρότατο μειονέκτημα, ότι οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν το περιεχόμενο τών "μαθημάτων", γι αυτό προσπαθούμε να σχολιάσουμε όσο το δυνατόν πιό κατανοητά. Είναι σίγουρο όμως πώς η χρησιμότητά τους θα φανεί όταν κυκλοφορήσει το αντίστοιχο βιβλίο τού κ.Ράμφου, παρότι δεν θα έχει καμία σχέση με τα μαθήματα, ως συνήθως.

Το περί προσευχής τού Ευάγριου υπάρχει στη φιλοκαλία, κάτω από το όνομα τού Νείλου Αγκύρας. Από τα 153 κεφάλαια χρησιμοποιούνται εκτενέστερα τα κεφάλαια 30, 61 και 112.

«Ο Ευάγριος λοιπόν αντιλαμβανόταν την ασκητική σαν ενδοσκόπιση τού νού και θέα τού φωτός».
(παρότι ο Ευάγριος μιλά γιά ανάβαση τού νού πρός τον Θεό, όπως και οι νεοπλατωνικοί). «Η γνώση τού Τριαδικού φωτός και η έννοια της προσευχής είναι συνώνυμα. Η συνθήκη πού διαμορφώνεται και επιτελείται, το γεγονός προσευχή είναι η αγγελική συνθήκη της πνευματικής υπάρξεως του ανθρώπου(παρότι η Βασιλεία τών Ουρανών είναι τιμιωτέρα τών Χερουβείμ και ενδοξοτέρα ασυγκρίτως τών Σεραφείμ). Η προσευχή είναι μία συναναστροφή με τον Θεό. Ένας διάλογος με τον Θεό. Οφείλει όμως ο νούς, για να συνομιλήσει με το Θεό, να διώξη κάθε εικόνα πράγματος και κάθε σκέψη(ο νούς οφείλει να γεννήσει λόγο όπως θα δούμε για να κατορθώσει τον Διάλογο). Θεολόγος είναι αυτός πού συνομιλεί με το Θείο. Έχουμε σύμπτωση θεωρίας με την καθαρή προσευχή. Ο προσευχόμενος ατενίζει ανείδεα το φώς της Τριάδος. Αυτή η θέα είναι μιά εσωτερική εμπειρία αξεπέραστη». Το φώς τής Αγίας Τριάδος είναι η κοινή ενέργεια τής Αγίας Τριάδος και δέν είναι αξεπέραστη, όπως διδάσκει ο Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος.

Αυτά αποτελούν το προοίμιο τρόπον τινά, την εισαγωγή, στην μεγάλη επίθεση. «Στο συνοδικό της Ορθοδοξίας, μετά την νίκη τών εικόνων, υπάρχει καταστατική δήλωση ότι η γνησιότης της Ορθοδοξίας βρίσκεται μαζί με τίς εικόνες. Έχοντας όμως κατά νού τις διδασκαλίες τού Ευάγριου, αναρωτιόμαστε : τί να ισχύει άραγε από τα δύο; Το άδειασμα από κάθε εικόνα ή η λατρεία της εικόνος;

Αυτή η αντίφαση δέν έχει προσεχθεί από κανέναν και κατά πάσα πιθανότητα κατέστρεψε την ίδια την Ορθοδοξία. Έγινε ένας συμβιβασμός ο οποίος συνοδεύτηκε από τυποποίηση των εικόνων τών Αγίων πχ. Έτσι οι Άγιοι έγιναν απολιθώματα, δεν μπόρεσαν να γίνουν ζωντανά σύμβολα. Στη συνέχεια εμφανίζεται φορμαλισμός στην κοσμοαντίληψη, η μορφή κρυσταλλώθηκε και άρχισε να συγκρούεται με την πραγματικότητα. Το συμβολικό σύστημα ακινητοποιείται και απαγορεύει την αλλαγή. Με την απολίθωση του συμβόλου αρχίζει και η παρακμή του Βυζαντίου».Φυσικά έγιναν και χειρότερα. Γεννήθηκε ο κληρικαλισμός, διότι απαγορεύτηκε στους λαικούς να ερμηνεύουν τις Γραφές.

Το πρόβλημα της τυποποιήσεως όμως είναι πανανθρώπινο. Το αντιμετωπίζει και η αγαπημένη Δύση με τήν τυποποίηση τής επιστήμης στην τεχνολογία, και η Φιλοσοφία η οποία πέθανε γρήγορα στα συστήματα και στις μεθόδους του Γερμανικού ιδεαλισμού.

Ο αγαπημένος Ευάγριος του κ.Ράμφου λέει εν προκειμένω τα εξής ανατρεπτικά : περι λογισμών κεφ.40!

«Ούκ άν ίδοι ο νούς τον τού Θεού τόπον έν εαυτώ, μή πάντων τών εν τοις πράγμασιν (νοημάτων) υψηλότερος γεγονώς» και συνεχίζει στο κεφ.41 «Τών νοημάτων τα μέν τυποί το ηγεμονικόν ημών και σχηματίζει, τα δέ γνώσιν παρέχει μόνον μή τυπούντα τον νούν μηδέ σχηματίζοντα, το γάρ «εν αρχή ήν ο Λόγος και ο Λόγος ήν πρός τον θεόν» εναποτίθεται μεν τι νόημα τη καρδία, ού μήν σχηματίζει αυτήν ουδέ τυποί και το μέν «λαβών άρτον» σχηματίζει τον νούν, το δέ «έκλασε» πάλιν τυποί τον νουν, το δέ «είδον τον Κύριον καθήμενον επί θρόνου υψηλού και επηρμένου» τυποί τον νούν χωρίς τού «είδον τον Κύριον». και το μέν ρητόν δοκεί τυπούν τον νούν, το δέ σημαινόμενον ου τυποί. Το τοίνυν νόημα του Θεού ουκ έν τοις νοήμασιν ευρεθήσεται τοις τυπούσι τον νούν, αλλ’εν νοήμασι τοις μή τυπούσι. διόπερ τον προσευχόμενον δεί παντάπασι χωρίζεσθαι τών νοημάτων τών τυπούντων τον νούν»

Πού πάνε τώρα όλες οι κραυγές του κ.Ράμφου για το άδειασμα του νου από κάθε εικόνα; Αυτό το κείμενο βρίσκεται ακριβώς κάτω απο το κεφάλαιο που ‘δίδαξε’, υποτίθεται. Δεν το ανέφερε όμως διότι ό,τι λέει το παίρνει από το κρεββάτι του Προκρούστη! Έχουμε όμως και μιά ακόμη ανατρεπτική συνέχεια! Στό 41ο κεφάλαιο:

«Και ζητήσεις είπερ ώς έχει επι των σωμάτων και τών λόγων αυτών, ούτως έχει και επι τών ασωμάτων και τών λόγων αυτών. Και άλλως μέν τυπωθήσεται ο νους ορών νούν, και άλλως διατεθήσεται ορών τόν λόγον αυτού. Εντεύθεν γινώσκομεν πώς η γνώσις η πνευματική ατύπωτον παρίστησι τον νούν τω Θεώ, διότι το τού Θεού νόημα ούκ εν τοις τυπούσι τον νούν νοήμασιν εστίν-ού γαρ εστί σώμα ο Θεός-αλλ`εν τοίς μή τυπούσι»

Πού πήγαν οι μεγάλες αντιφάσεις οι οποίες εξολόθρευσαν την παράδοσί μας και έρριξαν το Βυζάντιο; Θα το δούμε ακόμη καλύτερα στη συνέχεια, από τον Άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή τον μεγαλύτερο μαθητή τού Ευάγριου κατά τον Ράμφο.

ΠΕΡΙ ΑΠΟΡΙΩΝ, τ. 14 Α, απ. 104, σ.159.

«Πώς ο λόγος πού είναι γέννημα του νού γεννά λόγο σ`ένα άλλο νού;
Όσα μετά θεόν και εκ Θεού το είναι έχει,
Εξ`ουσίας και ποιότητος, ήτουν δυνάμεως, είναι
Τουτέστιν : εξ ουσίας και συμβεβηκότος. Εί δέ τούτο πάντως
Και η ψυχή, νούς υπάρχουσα κατά την δύναμιν αυτής
Έχει ως αγέννητον εαυτήν, εαυτώ γεννώντα γεννητώς ,
Ως είναι τον λόγον τον εν τώ νώ
Και εκ του νού γεννόμενον άλλον αυτώ (από) εκείνο
Τον γεννώντα νούν, μετά τής κατά την γέννησιν ιδιότητος
Της μηδαμώς δεχομένης αντιστροφήν.
Αυτός ούν ο λόγος ο ούτω και ων και γεννώμενος
Της υπουργού φύσεως (της υπηρέτριας) την φωνήν λαμβάνων
Προφέρεται και γεννά λόγον εν άλλω νοϊ
Ού δημιουργών λόγον εν άλλω, αλλά διδούς
Είδους και μορφής δύναμιν(συμβεβηκότος-ποιότητος)
Προς το σχηματίσαι νόημα τώ ακούοντι»

Είναι απλώς απίστευτο. Απορούμε ήδη. Ποιός διαβάζει άραγε την Φιλοκαλία; Ποιός την σκέφτεται; Ο John Lock.! Ο οποίος δίδαξε πρώτος στη Δύση το άδειασμα τού νού και αρνήθηκε την Αγία Τριάδα βάζοντας στή θέση της το υποκείμενο τής Persona Dei.

Γιατί τα μικρά παιδιά, η πληρέστερη μορφή ζωής που γνωρίζουμε όσοι αγνοούμε τον Κύριο, ζωγραφίζουν δυσδιάστατα; Γιατί εξηγώντας τις ζωγραφιές τους χάνονται στην αφήγηση, μιλάει η ψυχή τους; Γιατί αφού νεκρωθούν απο το σχολείο, τούς μεγάλους, αφού αρχίσουν να επιθυμούν να μεγαλώσουν, ζωγραφίζουν ρεαλιστικά, τρισδιάστατα, αλλά δεν έχουν τίποτε να μάς αφηγηθούν περί τών εικόνων τους;

Ο Χριστός λέει ήρθε για να βάλει το Θεό στην Ιστορία. Είναι τόσο συγκλονιστική η περιπέτεια της ιστορίας πού ο πατέρας Του δεν Τού στέρησε αυτή την εμπειρία. Όλα πήγαιναν καλά με την περιπέτεια ώσπου ο Χριστός κυριάρχησε στον Ιησού, στον ιστορικό Ιησού.

Στην συνέχεια μαθαίνουμε πως και η Δύση είχε σαν κέντρο της το νού, τον ονόμαζε ratio. Μόνο που ratio σημαίνει νόηση κι όχι νούς και η διαφορά είναι ακριβώς διαφορά πολιτισμού. Ο ΝΟΥΣ δίνει ΓΝΩΣΗ, η νόηση αμφιβολίες, οι οποίες ησυχάζουν καθώς δίδαξε η ιστορία της Δύσεως, μόνο με την εσωτερικότητα ή με το εγώ σκέπτομαι. Η νόηση δέν μπορεί να δώσει γνώση και γι αυτό η σκέψη σαν υποκείμενο δεν μπορεί παρά να υποβάλλει αναπάντητες ερωτήσεις στο αντικείμενο. Δέν έχει άλλη δυνατότητα. Γι αυτό και το διάσημο οντολογικό ερώτημα παραμένει αναπάντητο, σαν το αρχαίο ερώτημα της σφίγγας. Γι αυτό ο κ. Ράμφος αρέσκεται να μάς κατηγορεί πώς διαθέτουμε μόνο απαντήσεις (στη πραγματικότητα γνώση), ενώ η Δύση διαθέτει ερωτήσεις .
Η Ορθοδοξία λοιπόν κατέστρεψε την διαχρονία, όπως δείχνουν οι φορμαλισμοί και οι απολιθωμένες εικόνες! Δεν μπορεί να καταλάβει με την σκέψη, το μόνο όργανο που διαθέτει, πως η διαχρονία τής Ορθοδοξίας είναι οι Άγιοι; Πώς έλεγαν οι Πατέρες; Το μέγιστο Έργο Τέχνης είναι να φτιάξεις άνθρωπο κατά Χριστόν, αδελφό του Κυρίου, υιοθετημένο. Να δεις τον Άγιο σε κάθε κούτσουρο που θέλει τον Κύριο και να τον σκαλίσεις, όπως οι μαρμαράδες σαν τον Μιχαήλ Άγγελο, σκάλιζαν το μάρμαρο.

Όλη η διάλυση της παραδόσεώς μας από τον Ράμφο στηρίζεται σε τρεις κολώνες! Στην άρνηση της πτώσεως, στην άρνηση της Θεοτόκου και στην άρνηση του Αγίου Πνεύματος!

Λόγω αυτών των αρνήσεων, που κάτω από την επιρροή του Hegel, πιστεύει πως είναι θέσεις, δεν καταλαβαίνει την εμπειρία του όρους Θαβώρ και την θέση της στην Εκκλησία! Τί λέει για το Θαβώρ; Πως μεταμορφούται μόνον το αιθέριο σώμα! Το πνευματικό σώμα! Αυτό δέχεται το φως και φωτίζει το σώμα και τα ιμάτια. Το φως δεν είναι εμείς!

Κατ’ αρχάς δεν μπορεί να διακρίνει τις άκτιστες ενέργειες από την δόξα του Κυρίου, που είναι Υπόστασις, η Δευτέρα της Αγίας Τριάδος. Γι’ αυτό δεν καταλαβαίνει πως το φως της Αγίας Τριάδος στο οποίο αναφέρεται ο Ευάγριος, δεν είναι ο Θεός, ο Χριστός, αλλά η κοινή ενέργεια της Αγίας Τριάδος, η Θειότης. Αυτά δίδαξαν οι Ρώσοι, αυτά έμαθε.

Ας “σκεφθούμε” όλοι μας τα γεγονότα! Μήπως δεν τον πρόδωσαν οι μαθητές του μετά το Θαβώρ; Παρότι μεταμορφωμένοι; Μήπως δεν του ζητούσαν πρωτεία!; Δεν θα πρεπε να γνωρίζουμε όλοι μας πως η καταστατική πράξη της Εκκλησίας είναι η Πεντηκοστή; Πώς το σώμα πλέον, και όχι το πνευματικό σώμα, φωτίζεται από το Άγιο Πνεύμα; Δεν θά πρεπε να γνωρίζουμε όλοι μας πως το Άγιο Πνεύμα δεν είναι η Χάρις του Θεού;! Πώς μιλούμε για κάθοδο του Αγίου Πνεύματος και όχι για Ανάβασι του Νου; Πώς ακριβώς λόγω του Αγίου Πνεύματος και της μορφώσεως μέσα μας Χριστού, δηλ. της μεταμορφώσεως και του σώματος, προσδοκούμε την Ανάστασή μας που μας υποσχέθηκε ο Κύριος;

Αρκετά όμως: ο Ράμφος διδάσκει φτηνή φιλοσοφία. Ή την κάνει φτηνή επίτηδες. Για να πλανέψει ψυχές. Πώς είναι δυνατόν να μην γνωρίζει πως ο Καρτέσιος χώρισε, για πρώτη φορά στην Ιστορία, την ψυχή από το σώμα και τα δυο από τότε παραμένουν χωρισμένα; Πώς σ’ αυτόν τον χωρισμό οφείλεται ο υπαρξισμός; ! Η προσπάθεια να φιλοσοφήσουμε μόνον με το εκτατό πράγμα του Καρτέσιου; Μ’ αυτό που εγκατέλειψε; ! Και δεν βγαίνει! Γι’ αυτό και ο Γερμανικός Ιδεαλισμός μέχρι Χάιντεγκερ, όπως και ο Διαφωτισμός που τον γέννησε είναι φτωχοί και πρωτόγονοι υλισμοί που μόνον στο Νιρβάνα του Βουδισμού μπορούν να βρουν δικαίωση! Δεν γνωρίζει πως ο Καρτέσιος ο ίδιος, προσκολλημένος στην ψυχή και μόνον, πέθανε από κρυολόγημα!;

Καταγγέλλει πώς ο πολιτισμός μας δέν μπορεί να μάς προσφέρει αυτοπεποίθηση. Δηλ. οι Μάρτυρες τής πίστεως στερούνταν αυτοπεποιθήσεως; Δηλ. ο Κυνικός πού έδιωξε τον Μ.Αλέξανδρο που του προσέφερε τα πάντα στερούνταν αυτοπεποιθήσεως;

Ο Ράμφος χρησιμοποιεί μιά εξόχως πονηρή μέθοδο. Χρησιμοποιεί τον άθεο τύπο Νεοέλληνος που κυριαρχεί σήμερα, για να κατηγορήσει τούς εναπομείναντες Χριστιανούς.

Ας τελειώνουμε με τον δικό μας Αριστοτέλη και τις αβεβαιότητές του : «Πάσα διδασκαλία και πάσα μάθησις διανοητική, εκ προϋπαρχούσης γίνεται γνώσεως» (Αριστοτέλους Αναλυτικά ύστερα, Α, 1)

«Η γαρ αισθητή γνώσις ούκ έχει προϋποκειμένην γνώσιν» Ιωάννου Φιλοπόνου, Σχόλια στα Αναλυτικά ύστερα του Αριστοτέλους.

Γιάννης Πατρώζος

Αμέθυστος