Κυριακή 21 Μαρτίου 2010

Hannah Arendt - HEIDEGGER

ΤΙ ΠΡΑΓΜΑ ΕΙΝΑΙ Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΕΩΣ

Hannah Arendt

Ο ΕΑΥΤΟΣ ΣΑΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙΠΟΤΑ!

Κεφάλαιο Τέταρτο: HEIDEGGER

Η προσπάθεια του Χάϊντεγκερ να ξαναθεμελιώσει μιαν οντολογία, παρά τον Καντ και ενάντια στον Καντ, έφερε μια βαθειά αλλαγή στην παραδοσιακή ορολογία της φιλοσοφίας. Αυτός είναι ο λόγος που με μια πρώτη ματιά ο Χάϊντεγκερ παρουσιάζεται πάντα σαν πιο επαναστατικός από τον Γιάσπερς και ο λόγος που αυτή η λάμψη της ορολογίας του έθεσε σε κίνδυνο τη σωστή αξιολόγηση της φιλοσοφίας του. Δηλώνει απερίφραστα πως επιθυμεί να ξαναθεμελιώσει μιαν οντολογία, εννοώντας πως έχει πρόθεση να εκμηδενίσει την κατεδάφιση της αρχαίας έννοιας του Είναι που ξεκίνησε με τον Καντ! Δεν υπάρχει λόγος να μην πάρουμε στα σοβαρά ένα τέτοιο σχέδιο, ακόμη και αν υποχρεωνόμαστε να φτάσουμε στο συμπέρασμα πως είναι αδύνατον να θεμελιωθεί μια οντολογία με την παραδοσιακή έννοια, χρησιμοποιώντας περιεχόμενα τα οποία προέρχονται από την επανάσταση εναντίον της Φιλοσοφίας.

Ο Χάϊντεγκερ δεν οριστικοποίησε ποτέ του την οντολογία του, καθώς το δεύτερο μέρος του «Είναι και Χρόνος» δεν εμφανίστηκε ποτέ. Στην ερώτηση για το νόημα του Είναι έδωσε μια πρόχειρη απάντηση και μάλιστα ακατανόητη: Το νόημα του Είναι είναι η Χρονικότης. Αυτό –μαζί με την ανάλυση της υπάρξεως (δηλαδή του Είναι του ανθρώπου) η οποία καθορίζεται από τον θάνατο– οδηγεί στο συμπέρασμα πως το νόημα του Είναι, είναι η μηδενικότης. Ήταν λογικό λοιπόν ότι η προσπάθεια του  Χάϊντεγκερ, να ξαναθεμελιώσει την μεταφυσική, θα ολοκληρωνόταν όχι με το δεύτερο μέρος που είχε υποσχεθεί, το οποίο θα έπρεπε να ορίσει το νόημα του Είναι γενικώς ακολουθώντας την ανάλυση της υπάρξεως του ανθρώπου, αλλά με μια μικρή πραγματεία με τίτλο «Τι είναι μεταφυσική;», στην οποία εκτίθεται με μια κάποια συνέπεια, παρόλα τα κόλπα και τα γλωσσικά σοφίσματα, πως κατά τον Χάϊντεγκερ το νόημα του Είναι είναι το ΤΙΠΟΤΑ.

Η ιδιαίτερη γοητεία που εξάσκησε  στην μοντέρνα φιλοσοφία η σκέψη του ΤΙΠΟΤΑ, δεν δείχνει αναγκαστικά Μηδενισμό. Ας αξιολογήσουμε το πρόβλημα του Τίποτα μέσα στα δικά μας δεδομένα, μιας φιλοσοφίας δηλαδή εναντίον της φιλοσοφίας, εννοημένης σαν καθαρός στοχασμός, σαν μια προσπάθεια να γίνουμε «Κύριοι του Είναι» και γι’ αυτό να θέσουμε φιλοσοφικά το θέμα με έναν τέτοιο τρόπο ώστε να κατορθώσουμε να περάσουμε αμέσως στην πράξη: Αυτή η σκέψη λοιπόν τότε, πως το ΕΙΝΑΙ κατά βάθος είναι το ΤΙΠΟΤΑ, παρουσιάζει ένα τεράστιο πλεονέκτημα. Πάνω σ’ αυτή τη βάση ο άνθρωπος μπορεί να φανταστεί πως η σχέση του με το Είναι που του δωρίστηκε, δεν είναι τίποτε άλλο από εκείνη του Δημιουργού πριν από την δημιουργία του κόσμου – δημιουργημένου όπως είναι γνωστό από το Μηδέν. Στον ορισμό του Είναι σαν Τίποτα βρίσκεται επιπλέον, η προσπάθεια να εγκαταλειφθεί ο ορισμός του Είναι σαν κάτι δεδομένο και η μεταμόρφωση των ανθρωπίνων πράξεων που μέχρι τώρα ήταν όμοιες με τις θεϊκές, σε πράξεις θεϊκές καθ’ εαυτές.

Αυτός είναι ο κρυφός λόγος για τον οποίον στον Χάϊντεγκερ το ΤΙΠΟΤΑ γίνεται ξαφνικά ενεργό και αρχίζει να «εκμηδενίζει» (nichten). Το Τίποτα επιδιώκει, τρόπον τινά, να εκμηδενίσει το ΕΙΝΑΙ και να μπει στην θέση του σαν «εκμηδενιστής». Εάν το Είναι, το οποίο δεν δημιούργησε ΕΓΩ, εξαρτάται από ένα ον που δεν είμαι Εγώ και ούτε καν γνωρίζω, τότε μάλλον αυτό σημαίνει πως για τον άνθρωπο, το μόνο περιβάλλον στο οποίο θα μπορούσε να αισθανθεί πραγματικά ελεύθερος δεν είναι το ΕΙΝΑΙ, αλλά το ΤΙΠΟΤΑ. Εφόσον δεν κατόρθωσα να είμαι ο δημιουργός του κόσμου, ο προορισμός μου δεν θα μπορούσε να είναι άλλος από εκείνον του καταστροφέα του κόσμου. Αυτή είναι πάντως η φιλοσοφική βάση του μοντέρνου μηδενισμού, το γεγονός της καταγωγής του από την παληά οντολογία: Αυτή είναι και η τιμή της προσπάθειας να εισάγουμε με την βία τις νέες ερωτήσεις και τα καινούργια περιεχόμενα στο πλαίσιο της παληάς οντολογίας!

Παρόλα αυτά λίγο ενδιαφέρει το τελικό αποτέλεσμα της Χαϊντεγκεριανής έρευνας. Είχε το μεγάλο προνόμιο να συνδεθεί απευθείας με την διατύπωση του προβλήματος που εμφανίστηκε με τον Καντ και με το οποίο δεν ασχολήθηκε κανείς μετά από αυτόν. Ανάμεσα στα συντρίμμια της προκατασκευασμένης αρμονίας μεταξύ του Είναι και της σκέψης, ανάμεσα στην ουσία και στην ύπαρξη, ανάμεσα σ’ αυτό που υπάρχει και σ’ αυτό που μπορεί να συλληφθεί με την νόηση ο Χάϊντεγκερ ισχυρίζεται πως βρήκε ένα ον στο οποίο ουσία και ύπαρξη είναι αμέσως ταυτόσημα: Τον άνθρωπο. Η ουσία του είναι η ύπαρξή του. «Η ουσία του ανθρώπου δεν είναι το πνεύμα, αλλά η ύπαρξη». Ο άνθρωπος δεν έχει καμμία ουσία: Δίνεται ολότελα στο γεγονός πως υπάρχει. Δεν μπορούμε να θέσουμε στον άνθρωπο το ερώτημα του «τί πράγμα», όπως συμβαίνει με τα πράγματα, αλλά μόνον το ερώτημα του «ποιος».       

Καθότι λοιπόν ταυτότης ουσίας και υπάρξεως, ο άνθρωπος φαίνεται να προσφέρει ένα νέο κλειδί στο πρόβλημα του Είναι. Για να γίνει κατανοητή η γοητεία αυτού του σχεδίου, πρέπει να θυμηθούμε πως για την παραδοσιακή μεταφυσική, ο θεός ήταν το ον στο οποίο συνέπιπταν ουσία και ύπαρξη, στο οποίο σκέψη και πράξη ήταν ταυτόσημες και πως ερμηνευόταν γι’ αυτό σαν ουράνια βάση του γήϊνου Είναι.

Ήταν ακριβώς μια προσπάθεια να γίνει ο άνθρωπος άμεσα, ο «Κύριος του Είναι». Ο Χάϊντεγκερ το ονομάζει «πρωτείο όντικο-οντολογικό του Dasein». Είναι ένας ορισμός που δεν πρέπει να μας κάνει να ξεχάσουμε πως ο άνθρωπος τοποθετείται ακριβώς στην θέση στην οποία υπήρχε παραδοσιακά ο θεός.

Ο Χάϊντεγκερ ονομάζει το ΕΙΝΑΙ του ανθρώπου Dasein (υπάρχω τώρα). Αυτή η ορολογία τού επιτρέπει να αποφύγει την χρησιμοποίηση του όρου «άνθρωπος». Ο σκοπός είναι να μειωθεί ο άνθρωπος σε μια σειρά τρόπων του Είναι φαινομενολογικά επιδείξιμων. Χάνοντας τοιουτοτρόπως όλες εκείνες τις ανθρώπινες πλευρές για τις οποίες ο Kant είχε δώσει μερικά πρόχειρα σκίτσα: Όπως η ελευθερία, η αξιοπρέπεια του ανθρώπου και η νόηση. Χαρακτήρες οι οποίοι πηγάζουν όμως από τον ανθρώπινο αυθορμητισμό και δεν μπορούν να αποδειχθούν φαινομενολογικώς, επειδή είναι αυθόρμητοι. Επειδή είναι κάτι διαφορετικό από τυπικές λειτουργίες του Είναι και επειδή ο άνθρωπος σ’ αυτούς τους χαρακτήρες βλέπει να εμφανίζεται κάτι διαφορετικό από τον εαυτό του.

Η οντολογική σύλληψη του Χάϊντεγκερ κρύβει μια λειτουργικότητα αρκετά όμοια με τον ρεαλισμό του Χόμπς. Εάν ο άνθρωπος μειώνεται μόνον στο γεγονός πως αυτός είναι, πως δεν είναι τίποτε άλλο από τους τρόπους υπάρξεώς του ή από τις λειτουργίες του στον κόσμο (ή στην κοινωνία, για τον Χομπς) τότε τόσο η Χαϊντεγκεριανή λειτουργικότης όσο και ο ρεαλισμός του Χομπς τελικώς διαγράφουν ένα ανθρωπολογικό μοντελό, στο εσωτερικό του οποίου ο άνθρωπος θα λειτουργούσε ακόμη καλύτερα, διότι θα ήταν «απελευθερωμένος» από κάθε αυθορμητισμό.

Αυτός ο λειτουργικός ρεαλισμός, στον οποίο ο άνθρωπος εμφανίζεται σαν ένα συνοθύλευμα τρόπων υπάρξεως, είναι από την Αρχή του αυθαίρετος, καθώς η επιλογή των τρόπων δεν καθοδηγείται από καμμία ιδέα του ανθρώπου. Στη θέση του ανθρώπου έχει μπει ο «εαυτός» (selbst), καθώς το Dasein (η χρονική ύπαρξη, το Είναι του ανθρώπου) έχει σαν ιδιαιτερότητα ότι γι’ αυτόν «περιμένει το Είναι του».

Αυτός ο στοχασμός του Dasein μπορεί να γίνει κατανοητός «υπαρξιακά», και αυτό είναι όλο όσο απομένει από την δύναμη και την ανθρώπινη ελευθερία.

Μετά τον Χάϊντεγκερ φιλοσοφία σημαίνει πλέον την προσπάθεια κατανοήσεως της ιδίας υπάρξεως: «Η δική μας μελέτη της καθαυτής φιλοσοφικής έρευνας πρέπει να γίνει υπαρξιακά κατανοητή σαν μια δυνατότης υπάρξεως του υπάρχοντος Dasein». Η φιλοσοφία είναι η πιο υψηλή δυνατότης υπάρξεως του Dasein. Πράγμα που δεν είναι τίποτε άλλο από μία επαναβεβαίωση του πρωτείου του «βίου θεωρητικού» του Αριστοτέλη, της στοχαστικής στάσεως αξιολογημένης σαν την πιο υψηλή δυνατότητα του ανθρώπου. Αυτό είναι ακόμη πιο βαρύ σε συνέπειες, καθώς στην φιλοσοφία του Χάϊντεγκερ ο άνθρωπος, εφόσον διαθέτει ουσία και ύπαρξη ταυτόσημες, γίνεται ένα είδος summum ens, ενός «Κυρίου του Είναι». Μετά την αποκάλυψη πως εκείνο το Είναι που μέχρι τώρα ήταν ταυτισμένο με τον Θεό, είναι στην πραγματικότητα ο ίδιος ο άνθρωπος, συμπεραίνεται πως ένα τέτοιο Είναι είναι ανίκανο και πως δεν υπάρχει κανείς «Κύριος του Είναι», οπότε δεν απομένει τίποτε άλλο από κάποιους αναρχικούς τρόπους υπάρξεως!

(Συνεχίζεται)

Αμέθυστος

12 σχόλια:

Μόσχος Εμμ. Λαγκουβάρδος είπε...

Η ύπαρξη ως λειτουργία ή η ύπαρξη ως ανυπαρξία είναι η αντίληψη της απολυταρχικής Ανατολής περί μη ύπαρξης της ουσίας υπό δυτικό ένδυμα.
Πρέπει να ξέρουμε ποιοι είναι οιφιλόσοφοι αυτοί, σαν τον Χάϊντεγκερ, τί διάβασαν και ποιους αντέγραψαν και πόσο τα γραφόμενά τους είναι σκέτος ορθολογισμός ή έχουν έστω και την παραμικρή σχέση με την εμπειρία τους.
Τα κείμενά τους θα μας βοηθήσουν να δούμε πώς ο δυτικός κόσμος έφτασε στα σημερινά αδιέξοδα και σε τι κίνδυνο μας βάζουν οι δικοί μας διανοούμενοι που αντιγράφουν τους δυτικούς χωρίς να αναζητούν τις καταβολές της σκέψης τους.

Η απολυταρχία της Ανατολής που χάρις στους αγώνες των Ελλήνων δεν επιβλήθηκε με τη δύναμη των όπλων στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο, απειλεί να επιβληθεί τώρα με την επιπολαιότητα των διανοουμένων της Δύσης και με τα έργα των "καταραμένων" ποιητών και καλλιτεχνών του δυτικού κόσμου, ενός κόσμου που δύει.

Μόσχος Εμμ. Λαγκουβάρδος είπε...

Πίσω απ΄ την επιπολαιότητα κρύβεται η δίψα για δύναμη χωρίς ηθικά όρια. Τώρα πρέπει να προσθέσουμε και τον ενδόμυχο φόβο του υπερπληθυσμού που νιώθει όλος αυτός ο εύπορος κόσμος.
Δν φοβούνται οι φτωχοί που δεν έχουν ούε στέγη ούτε ψωμί και φοβούνται οι πλούσιοι. Αυτή είναι η τιμωρία της ευμάρειας και της αλαζονείας τους.
"Αναβαίνουσιν έως των ουρανών, καικαταβαίνουσιν έως των αβύσσων, η ψυχή αυτών ετήκετο./Εταράχθησαν ως ο μεθύων κα πάσα η σοφία αυτών κατεπόθη.(...) Έθετο ποταμούς είς έρημο και διεξόδους υδάτων εις δίψαν./ Γην καρποφόρον εις άλμην, από κακίας των κατοικούντων εν αυτή.(....) Και ολιγώθησαν και εκακώθησαν από θλίεως κακών και οδύνης./ Εξεχύθη εξουδένωσις επ' άρχοντας αυτών, και επλάνησεν αυούς εν αβάτω και ουχ οδώ./

Και εβοήθησε πένητι εκ πτωχείας και έθετο ως πρόβατα πατριάς./ Όψονται ευθείς και ευφρανθήσονται, καιπασα ανομία εμφράξει το στόμα αυτής./
Τίς σοφός αι φυλάξειταύτα, και συνήσει τα ελέη του Κυρίου;

Ανώνυμος είπε...

Αυτός ο φιλόσοφος πρέπει μάλλον να ζούσε στο περιθώριο της κοινωνίας,δεν έχω διαβάσει ακόμα για την ζωή του,αλλά απ'όσα γράφονται εδώ, καταλαβαίνω ότι ο άνθρωπος μέσα του είχε σοβαρότατο πρόβλημα ψυχικής επιβίωσης.Κινείται στην οριογραμμή της τρέλλας.Ζει την "ύπαρξή" του σ'έναν εσώκλειστο δικό του πλανήτη,όπου η ζωή δεν τον αγγίζει.Αυτό,άν δεν είναι ψυχοπάθεια,σίγουρα είναι μεγαλομανία,"ατομομανία",δηλ.επιθετική ψυχοπαθητική δραστηριότητα.Η απειλή για τον κύριο αυτόν ,πράγματι είναι το τίποτα! το μή-όν! Η καταστροφή σε όλες τις εκφάνσεις. Πράγματι άν το σκεφτεί κανείς, μεγαλομανία και τίποτα είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Σήμερα ευτυχώς έχουμε πολλά γνωστικά εργαλεία που μας βοηθούν να ξεκλειδώσουμε τέτοιες ψυχοπαθητικές προσωπικότητες, χωρίς καν ν΄αναφερθούμε στην θεολογία, και να μπορούμε πιστεύω να κρίνουμε τα γραπτά τους μέσα στο πλαίσιό τους,και με σωστό μέτρο,αξιολογώντας τις πραγματικές διαστάσεις τέτοιων κειμένων. eleni

amethystos είπε...

Αγαπητέ μας φίλε κ. Μόσχο χρόνια πολλά και ελεύθερα. Μάς άρεσε πολύ η αρχή του δευτέρου σχολίου σας.
"Πίσω απ΄ την επιπολαιότητα κρύβεται η δίψα για δύναμη."

amethystos είπε...

Αγαπητή μας eleni ο Χάϊντεγκερ έφτιαξε κοινωνία. Έδωσε το νόημα της ζωής στην ανθρωπότητα τον τελευταίο αιώνα. Και προσπάθησε με όλες του τις δυνάμεις να αφήσει τον άνθρωπο της εποχής του παρακαταθήκη στίς επόμενες εποχές. Η ψυχολογία τού φιλοσόφου ξεγλιστράει μέσα απ` τα χέρια μας σαν το χέλι. Όχι πώς δέν έχει, αλλά όταν είμαστε σίγουροι γιά μιά αιτία αυτός ήδη βρίσκεται στίς αρχές.

Ανώνυμος είπε...

Αγαπητέ Αμέθυστε χρόνια πολλά! δεν μίλησα καθόλου για ψυχολογία,αλλά για ψυχοπαθολογία,και ειδικώτερα αναφέρθηκα στην μεγαλομανία.Αν η ψυχολογία του φιλοσόφου ξεγλιστράει όπως λές σαν χέλι από τα χέρια μας,τότε μιλάμε για πονηρή κατάσταση.Πιστεύω ότι κανείς, μα κανείς, δεν είναι αδιαπέραστος και απροσπέλαστος σε τέτοιου είδους κριτική προσέγγιση και ιδίως όταν έχουμε να κάνουμε με προφανώς άρρωστα, άμετρα ,ανισόρροπα ψυχικά περιεχόμενα,τα οποία μας βομβαρδίζουν είτε ως πολιτική,είτε ως θρησκεία,είτε ως φιλοσοφία,είτε ως φλυαρία πάσης φύσεως.Η απάντησή σου είναι ασαφής για μένα.Τι σημαίνει άραγε "ήδη βρίσκεται στις αρχές;". Οπως το καταλαβαίνω σημαίνει ότι στο ερμητικά κλεισμένο σύμπαν των εννοιών του, ο ίδιος μοιράζει την τράπουλα και ο ίδιος κερδίζει την μπάνκα! θα επανέλθω..eleni

Ανώνυμος είπε...

Πίσω από την επιπολαιότητα κρύβεται κ. Μόσχο κατά την γνώμη μου,η έλλειψη συγκρότησης και η άγνοια του κινδύνου η η υποτίμησή του,eleni

amethystos είπε...

Αγαπητή eleni, η μεγαλομανία είναι πάθος, ελπίζουμε να μην φτάνεις να σκέφτεσαι πώς η φιλοσοφία είναι πάθος τής ψυχής. Είναι επιστήμη, όπως είναι η ιατρική, τα μαθηματικά. Θεωρείται δέ η υπέρτατη επιστήμη, διότι προσφέρει τίς αρχές τής ζωής. Η αιτία και το αποτέλεσμα με τα οποία ασχολείται η ψυχολογία ανήκουν στη λογική. Οι αρχές τής ζωής είναι άλλο πράγμα. Μία τέτοια αρχή πχ είναι η ένωσις τών αντιθέτων, ή η αρμονία. Μία άλλη αρχή είναι η κίνηση, ταυτόσημη με τη ζωή από την οποία κίνηση προκύπτει το κινητό ακίνητο πχ. Δέν υπάρχουν πολλοί φιλόσοφοι σε κάθε εποχή, ενώ είναι πολλοί οι μαθητές τους.

Ανώνυμος είπε...

Με προκαλούν οι απαντήσεις σου αγαπητέ Αμέθυστε.Διαφωνώ με την αξιολόγησή σου, και θεωρώ ότι δεν είσαι σαφής, τα μπερδεύεις τα θέματα κατά την γνώμη μου.Η ψυχολογία κ η ψυχιατρική είναι γνώση εμπειρική και θεωρητική με αντικείμενο έρευνας την ψυχή του ανθρώπου,και την ζωή του ,που δεν μπορεί παρά να είναι η "αρχή της ζωής" κατά την έκφρασή σου. Πρώτο και κύριο θέμα ζωής για μας τους χριστιανούς,(αλλά και για τους συνανθρώπους μας που δεν είναι χριστιανοί), είναι η αλήθεια.Τι είδους αλήθεια εξαγγέλλει ο Χάιλ-ντέγκερ;..και πόσοι άλλοι; Σαν απάντηση θάθελα να παραθέσω για τους αναγνώστες σου ένα απόσπασμα από το βιβλίο "Ασκητικές Εμπειρίες Β'" του αγ.Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ και από το κεφ."Ο θρήνος μου" Λέει ο άγιος :...."Λιγότερο θετική από την φυσική και την χημεία είναι η φιλοσοφία ,με την οποία ο μεταπτωτικός άνθρωπος αποκτά μεγάλη υπερηφάνεια.Οι φυσικές επιστήμες στηρίζονται στο πείραμα, με την οποία αποδεικνύουν την ορθότητα των θεωριών που υποστηρίζουν.Χωρίς πειραματική απόδειξη οι επιστημονικές θεωρίες δεν έχουν καμμιά αξία.Η φιλοσοφία δεν έχει αποδεικτικά μέσα,που να επιβεβαιώνουν πειραματικά τις θεωρίες της.Το πλήθος των ποικίλων φιλοσοφικών συστημάτων,συστημάτων ασύμφωνων και ενάντιων μεταξύ τους,αποδεικνύει πως η ανθρώπινη φιλοσοφία δεν έχει θετική γνώση της Αλήθειας. Τι αυθαιρεσία υπάρχει στη φιλοσοφία,τι φαντασιοκοπία,τι παραληρηματικός λόγος απαράδεκτος από την επιστήμη! Η ίδια,ωστόσο,η φιλοσοφία φαίνεται ικανοποιημένη από τον εαυτό της. Μαζί με το απατηλό της φώς μπαίνει στην ψυχή ακατάσχετη η έπαρση,η υψηλοφροσύνη, η υπερηφάνεια,η περιφρόνηση του πλησίον.Ο τυφλωμένος κόσμος ραίνει τη φιλοσοφία,δική του καθώς είναι,με εγκώμια και τιμές.Ευχαριστημένος με τις γνώσεις που αυτή του παρέχει,δεν αποκτά ορθή γνώση για τον Θεό,για τον άνθρωπο,για τον πνευματικό κόσμο. Απεναντίας,δηλητηριάζεται με εσφαλμένες αντιλήψεις που διαφθείρουν τον νού,που τον καθιστούν ανίκανο,ως μολυσμένο και διαβρωμένο από το ψεύδος, να κοινωνήσει με την Αλήθεια.(βλ.Β'Τιμ 3:8). "Ο κόσμος δεν μπόρεσε με την σοφία του ν'αναγνωρίσει τον Θεό",λέει ο Απόστολος (Α'Κορ.1:21). " γιατί το κοσμικό φρόνημα οδηγεί στο θάνατο...καθώς είναι έχθρα στόν Θεό' δεν υποτάσσεται,βλέπετε,στον νόμο του Θεού,αλλά ούτε και μπορεί να υποταχτεί"(Ρωμ.8:6-7). Η υποταγή στο θείο νόμο δεν αποτελεί χαρακτηριστικό του κοσμικού φρονήματος.Γι'αυτό,αδελφοί,"προσέχετε καλά, μη σας εξαπατήσει κανείς με τους απατηλούς και κούφιους συλλογισμούς της ανθρώπινης σοφίας,που στηρίζονται σε ανθρώπινες παραδόσεις και σε μιά λαθεμένη πίστη στα στοιχεία του κόσμου και όχι στη διδασκαλία του Χριστού,στον οποίο βρίσκονται όλοι οι θησαυροί της σοφίας και της γνώσεως" (Κολ.2:8,3). (συνεχίζεται παρακάτω)

Ανώνυμος είπε...

(Συνέχεια του κειμένου του αγ.Ιγνατίου Μ.) "Η φιλοσοφία,γέννημα της ανθρώπινης πτώσεως,λέει ψέμματα γι'αυτήν την πτώση,την κολακεύει ,την συντηρεί και την τρέφει.Η φιλοσοφία φοβάται την αλήθεια ,γιατί η αλήθεια την καταδικάζει σε θάνατο. Η φιλοσοφία οδηγεί το πνεύμα μας σε κατάσταση αυταπάτης και καταστροφής,όπως φανερώνουν τα παραπάνω λόγια του Αποστόλου. Ο ίδιος συμβουλεύει όλους όσους επιθυμούν να αποκτήσουν την αληθινή γνώση του Θεού,να απορρίψουν την απατηλή γνώση της κοσμικής σοφίας."Κανένας ",λέει, "ας μη ξεγελά τον εαυτό του.Οποιος από σας νομίζει πως είναι σοφός με τα μέτρα αυτού εδώ του κόσμου,ας γίνει μωρός,για να γίνει έτσι πραγματικά σοφός".(Α'Κορ. 3:18) Η αληθινή φιλοσοφία βρίσκεται στη διδασκαλία του Χριστού. Ο Χριστός είναι η σοφία του Θεού (Α'Κορ.1:24,30)."Χωρίς τον Χριστό δεν υπάρχει δικαιοσύνη,δεν υπάρχει αγιασμός,δεν υπάρχει λύτρωση. Και κάθε σοφία χωρίς τον Χριστό είναι μωρία. Κάθε σοφός χωρίς τον Χριστό είναι μωρός, κάθε δίκαιος χωρίς τον Χριστό είναι αμαρτωλός, κάθε αγνός χωρίς τόν Χριστό είναι ακάθαρτος...τι είναι δικό μας; Μόνο η αδυναμία,η φθορά, το σκοτάδι,η κακία ,η αμαρτία" (Αγ.Τύχωνος του Ζαντόνσκ, Εργα). Οποιος αναζητεί τη σοφία έξω από τον Χριστό,απορρίπτει την αληθινή σοφία και αποκτά την ψεύτικη γνώση,την γνώση των πεσμένων πνευμάτων". ...Αγαπητέ Αμέθυστε ο Αγιος Ιγνάτιος απαντά σε ό,τι γράφεις, γραμμή-γραμμή. Εγώ, βάζω μετάνοια στον "Θρήνο του" eleni

amethystos είπε...

ΝΆΧΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΥΧΉ ΣΟΥ ΑΓΑΠΗΤΗ eleni

Μόσχος Εμμ.Λαγκουβάρδος είπε...

"Έκαστος βλεπέτω πως εποικοδομεί".
Το κριτήριο για μένα είναι το "ως πατήρ προς τέκνα". Δεν θα άφηνα πνευματική υποθήκη στα παιδιά μου την παρότρυνση να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Χάϊντεγκερ.
Η αγάπη της φισοσοφίας για τη φιλοσοφία και της τέχνης για την τέχνη οδηγεί στην πρώτη περίπτωση στις μεγάλες γενικές ιδέες, που είναι ψέματα και στη δεύτερη περίπτωση σ΄ ένα στείρο αισθητισμό, που είναι επίσης ψέμα. Ως πότε θα ζω με τα ψέματα;
Για τη θεωρητική φιλοσοφια έχω υπόψη μου δυο ποιήματα ένα του Λόρκα, για την Ισπανική πολιτιφυλακή: "tienen una vaga astronomia de pistolas entre sus calaveras (έχουν μια μάταιη αστρονομία της βίας μέσα στα κρανία τους) και ένα του Ρόμπερτ Λάξ "ο άνθρωπος με τις μεγάλες γενικές ιδέες" από τη συλλογή του "Μύθοι". Από το μύθο του Λαξ, παραθέτω αυτό το απόσπασμα: "Γιατί να πάρω τούβλα "όταν αυτό που θέλω είναι σκληρότητα. (..) Γιατί να πάρω τσιμέντο, όταν αυτό που θέλω είναι κολλητικοτητα; (...) Γιατί να πάρω μια γυναίκα, όταν αυτό που θέλω είναι κάτι ζωντανό; Έτσι μέσα στο σπίτι έβαλε ένα σκυλί/ και κοντά στο σκυλί έβαλε μια γάτα/ και κοντά στη γάτα έβαλε ένα ψάρι και κοντά στο ψάρι έβαλε ένα σαλιγκάρι/ και κοντά στο σαλιγκάρι ένα μεγάλο πίθηκο./ (...) Έτσι πήγε να κοιμηθεί/ και το σκυλί αγρίεψε/ και δάγκωσε τη γάτα/ και η γάτα έφαγε το ψάρι/ και το ψάρι έφαγε το σαλιγκάρι/ (...) Κάποιος άνθρωπος, κάποιο σπίτι".