ΠΕΡΙ ΕΚΚΟΣΜΙΚΕΥΣΕΩΣ (3) - ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ.

Α.J. NIJK.

Εκκοσμίκευση και κοσμικό πνεύμα (το πνεύμα της Εποχής) σαν πολιτισμική χειραφέτηση.

4.Στις αρχές του 20^ου αιώνος η Εκκοσμίκευση κατέληξε μια επιστημονική κατηγορία;

Σήμερα χρησιμοποιούμε τον όρο εκκοσμίκευση για να δείξουμε κυρίως μια Ιστορική πρόοδο. Αυτή η χρήση του όρου, είναι σχετικώς πρόσφατη και ξεκινά από τις αρχές του 20^ου αιώνος. Κατά την γνώμη μας ο όρος δεν κατόρθωσε να γίνει μια Ιστορικο-επιστημονική κατηγορία με την στενή έννοια της λέξης. Δεν έγινε αρκετή προσπάθεια πρός αυτή την κατεύθυνση, για να φτάσουμε σε έναν ακριβέστατο ορισμό. Γι’αυτό η έννοια της εκκοσμικεύσεως διατήρησε πάντοτε έναν σχεδόν τυχαίο χαρακτήρα, περιφερειακό και ποικίλο. Επί πλέον δεν γνωρίζουμε - εκτός από λίγα κείμενα ιστορίας της λογοτεχνίας και της γλώσσας όπου όρος εκκοσμίκευση σημαίνει ένα "μεταφορικό σχήμα", δηλ. την εξαφάνιση της πνευματικής δυνάμεως και εξουσίας και την απαλλοτρίωση τής εκκλησιαστικής περιουσίας - κανένα έργο ιστορίας της επιστήμης, όπου ο όρος εκκοσμίκευση εμφανίζεται σαν κατηγορία της ιστορικής πραγματικότητος και όπου θα απαιτούσε αναγκαίως έναν καθορισμό, έναν ορισμό και θα ξέφευγε από την αοριστία. Υπάρχει μόνον η εργασία του Hermann Lubbe, ''Η εκκοσμίκευση. Ιστορία και ανάλυση μιάς έννοιας'', όπου συναντούμε τα εξής: Μέχρι τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο η έννοια της εκκοσμικεύσεως χρησιμοποιείται για να δείξη την χειραφέτηση, την πολιτικό-πολιτισμική και πνευματική, και χρησιμοποιείται ιδιαιτέρως από τους προαγωγούς αυτής της προόδου, όπως κατέληξε να ονομάζεται η χειραφέτηση. Έτσι λοιπόν η εκκοσμίκευση χάνεται μέσα στην έννοια της προόδου και κατέληξε να είναι μια Ιστορική κατηγορία η οποία περιγράφει την πρόοδο. Και η εκκοσμίκευση γίνεται μονοσήμαντη, χάνοντας την αμφίσημη σημασία της, η οποία Ιστορικά δείχνει πως αυτή η πρόοδος και χειραφέτηση, βασίζεται στον θάνατο της Εκκλησιαστικής πραγματικότητος.
Στηρίζεται και συνεχίζει, κοινωνικοποιώντας τον, τόν θάνατο τού Θεού. Αυτή είναι η Ουσία του μοντερνισμού. [O Γολιάθ νικά τελικώς τον Δαβίδ και η ανθρωπότης παίρνει τον δρόμο πρός τα πίσω, πρός την Βαβυλώνα, την Βαβέλ, τα Σόδομα και τα Γόμορα. Ο Κάϊν κυριαρχεί στην ανθρωπότητα και ο Αδάμ ελευθερώνεται ακόμη καί από τον κανόνα τής εργασίας και η Εύα από τον πόνο της διαιωνίσεως, δηλ. από τόν κόπο τών αρετών  καί τήν γέννησή μας μέ πόνους καί προσπάθειες στήν εκκλησία. Και ο νέος άνθρωπος, ο απόγονος του Κάϊν, δημιουργεί τον νέον γήϊνο παράδεισο, χωρίς Θεό, και χωρίς τον κίνδυνο να βρεθεί ξανά απέξω. Όλα θεσμοθετούνται. Την θέση του Νόμου, παίρνει ο θεσμός, ο οποίος προσαρμόζεται στις ανάγκες της ευτυχίας και της ευκολίας, της ευθανασίας].
Ο όρος εισέρχεται και θριαμβεύει στην Ιστορία σαν πρόοδος, μέσω της Γερμανικής κοινωνιολογίας. Την κατάληξη του Γερμανικού Ιδεαλισμού. [Μια γεύση αυτής της προόδου διαθέτουμε όλοι μας, από την κοινωνία των εσχάτων του Ζηζιούλα, την Σύναξη γύρω από τον Επίσκοπο, την σχέση του Γιανναρά, το Sobornost των Ρώσων μεταναστών]. Έτσι έρχεται στήν επιφάνεια ο Max Weber και η κυριαρχία τών Αμερικανών κοινωνιολόγων, των ημερών μας. [Σιγά-σιγά η εκκοσμίκευση, αφομοίωσε την Εκκλησιαστική της Αρχή και σήμερα σαν πολιτική Ορθότης, οδηγεί την πρόοδο επίσημα στον Μεσαίωνα, μέσω της Ιεράς εξέτασης του Αντιρατσισμού!] Η θεολογία στο μεγαλύτερο μέρος της, δια χειρός Max Weber, καταλήγει να είναι θρησκευτική κοινωνιολογία και η επιθυμία ανακηρύσσεται Πατέρας αυτής της σκέψης. Σήμερα μιλούμε πια για καθοριστική εκκοσμίκευση της σκέψης. 

[Η πίστη λοιπόν καταλήγει σιγά-σιγά μια πρωτόγονη ηθική, η οποία κυριαρχείται από τις κατηγορίες του Ιερού και του βέβηλου, και εσωτερικεύεται δημιουργώντας το σύγχρονο υποκείμενο, σκοπός τού οποίου είναι το βίωμα τού θρησκευτικού συναισθήματος, την μητέρα της συνειδήσεως, η επιβεβαίωση μιάς ανωτερότητος, ενός ανώτερου ΕΓΩ. Ανακηρύσσοντας τό αληθινό εγώ ιερό, δηλ. τήν πίστη του καί τό αντικείμενό της όμως βέβηλο. Σήμερα εμφανίζεται καί η νεωτερική εκδοχή τής ηθικής. Η οποία αντιστρέφει τόν κλασσικό κανόνα, ταυτίζοντας τό νέο υποκείμενο μέ τόν άλλο, μέ τό κλασσικό αντικείμενο, ο οποίος πρέπει νά ταιριάξει μέ τό υποκείμενο, νά ενωθεί διά τής σχέσης.]

Συνεχίζεται. 
Αμέθυστος.