Η τρέλα αυτών που σκοτώνουν, η βλακεία αυτών που παραπλανούν

του Marcello Veneziani

Δύο αγόρια απαιτούν αγάπη από δύο κορίτσια που δεν θέλουν να τους τη δώσουν και έτσι τα σκοτώνουν. Ο ένας είναι ένας πρώην φίλος που δεν αποδέχεται το τέλος της σχέσης, ο άλλος είναι απλώς ένας μνηστήρας που απαιτεί πάρα πολλά. Μετά διαβάζεις την εξήγηση στις εφημερίδες και βγαίνει το συνηθισμένο ρεπορτάζ: φταίει η πατριαρχία. Για άλλη μια φορά οι μάγοι αναζητούν τη λύση έξω από το πραγματικό γήπεδο, δεν αντιμετωπίζουν τη ζωή στον αγωνιστικό χώρο της, ρίχνουν την μπάλα στις εξέδρες και στο μακρινό παρελθόν. Αν ήμασταν ιδεολόγοι και αφηρημένοι όπως αυτοί, θα έπρεπε να  αναφερθούμε  στήν συμμετρική εξήγηση: η γυναικοκτονία οφείλεται στόν φεμινισμό. Από τότε που οι γυναίκες κήρυξαν τον πόλεμο στους άνδρες, μισούν την ανδρική φιγούρα, καί το αρσενικό αντιδρά και εκδικείται. Γενική, ιδεολογική, αφηρημένη θέση που θα είχε την ίδια αληθοφάνεια με την αντίθετη, μάλιστα με ένα επιπλέον πλεονέκτημα: η πατριαρχία αναφέρεται στο παρελθόν, σε έναν κόσμο που δεν υπάρχει πια, τουλάχιστον ανάμεσά μας στη Δύση, ενώ ο φεμινισμός αναφέρεται στο παρόν, σε έναν παρόντα και μαχητικό κόσμο, τουλάχιστον ανάμεσά μας στη Δύση.

Η πραγματικότητα όμως είναι κάτι άλλο. Η πραγματικότητα λέει την τραγωδία ενός κόσμου που όσο πιο παγκόσμιος γίνεται εξωτερικά, τόσο πιο μικρός, μοναχικός, ιδιωτικός, εσωστρεφής και μη επικοινωνιακός γίνεται στην προσωπική διάσταση.

Για πολλά, για πάρα πολλά παιδιά, ακόμα και για ενήλικες, ο κόσμος περιορίζεται σε ένα μόνο άτομο, και αν αυτό το άτομο εξαφανιστεί, ο κόσμος καταρρέει, χάνεις το μυαλό σου, νιώθεις εντελώς φτωχός και μόνος και έτσι αποφασίζεις να μετατρέψεις την απόλυτη ανάγκη για αυτήν σε απόλυτη ακύρωσή της, με την έννοια ότι αυτός ο φόνος είναι επίσης αυτοκτονία. Εξάλλου, σχεδόν κανείς δεν επιζεί από τη δολοφονία του συντρόφου του αλώβητος και αμόλυντος, επίσης γιατί σε έναν μικρό κόσμο σαν τον δικό μας, αν σκοτωθεί ένα κορίτσι, ο πρώτος ύποπτος είναι ο φίλος της, ο πρώην, ο εραστής της. Δεν αργεί να τό καταλάβει. Είτε πρόκειται για έναν άγνωστο που αποπειράθηκε βιασμό, είτε είναι το πιο κοντινό της άτομο που έμεινε πίσω. Υπάρχουν πολύ λίγες παραλλαγές.

Αν ο κόσμος γύρω σου εξαφανιστεί, αν χάσεις την πραγματικότητα, τη ζωή, τις φιλίες, τους δεσμούς, την οικογένεια, μένει μόνο να κρατήσεις ζωντανή την ύπαρξη σου στον κόσμο, την εξωτερική σου σχέση με τη ζωή. Κι αν δεν προβάλλεις τη ζωή σου πέρα ​​από τον εαυτό σου, σε μια πίστη, σε έναν Θεό, σε μια ιδέα, σε μια κοινότητα, σε μια δουλειά, σε μια αποστολή, μένει μόνο να δώσεις σκοπό και προβολή στη ζωή σου. Τέτοια αγόρια δεν είναι παιδιά της πατριαρχικής κοινωνίας, αλλά ζουν στα ερείπια της πατριαρχικής κοινωνίας, μέσα σε μια εγωιστική, εγωκεντρική, εγωπαθητική κοινωνία. Δεν αναγνωρίζουν πιά την πρώτη εντολή της πατριαρχικής κοινωνίας, την υπεροχή τής αυτοκυριαρχίας στις σχέσεις και τις καταστάσεις, τη μη εξάρτηση του «ανώτερου» από τον «κατώτερο», του αρσενικού ηγέτη από την υποταγμένη γυναίκα. Οι λεγόμενοι γυναικοκτόνοι δεν είναι δυνατοί αλλά εύθραυστοι, δεν είναι ηγέτες αλλά αδύναμα κουτάβια, δεν είναι αρχηγοί πατέρες αλλά υποταγμένοι από τον εθισμό στό ναρκωτικό για τήν γυναίκα-κόσμο τους. Αν το στερηθούν αντιδρούν σαν απελπισμένοι. Είναι εύθραυστοι σαν καθρέφτες, και αν εγκαταλειφθούν, ο καθρέφτης θρυμματίζεται, η εικόνα του εαυτού τους καταρρέει, εξαφανίζεται με τον κόσμο και τα θραύσματα γίνονται μαχαίρια, σπαθιά, φονικά όπλα.

Όσο συνεχίζουμε να κατηγορούμε έναν νεκρό, την πατριαρχία, ότι σκότωσε έναν ζωντανό άνθρωπο, μέσω γυναικοκτονίας, δεν θα φτάσουμε ποτέ πουθενά. Φυσικά η εξήγηση δεν είναι η λύση, η διάγνωση δεν είναι η θεραπεία. Αλλά τουλάχιστον είναι μια επιστροφή στην πραγματικότητα για να καταλάβουμε μετά πώς να αντιδράσουμε, γνωρίζοντας πόσο λίγα μπορούν να γίνουν. Αυτό που ξέρουμε είναι ότι η καταδίκη της πατριαρχίας δεν είναι μόνο μια ψεύτικη, παραπλανητική, αποπροσανατολιστική απάντηση στις λεγόμενες γυναικοκτονίες, αλλά όπως μπορούμε να δούμε, δεν παράγει κανένα αποτέλεσμα, δεν μειώνει ή περιορίζει τη μακρά πορεία των φόνων που μεγαλώνει καθημερινά. Και που τον τελευταίο καιρό πλήττει μια ακόμη νεότερη ομάδα πρωταγωνιστών και θυμάτων, δηλαδή ανθρώπους που δεν συζούσαν χρόνια, που για ηλικιακούς λόγους δεν έχουν βιώσει ούτε για λίγο κάποιες από τις τελευταίες κληρονομιές της πατριαρχίας. Αλλά αγόρια που ήρθαν από το πουθενά, ζούσαν στο τίποτα, απροετοίμαστοι, άοπλοι — ή μάλλον με όπλα πρόχειρα και πρωτόγονα.

Πότε μπορεί να έχει κάποια αξία η διάγνωση της πατριαρχίας; Όταν αναφέρεται, για παράδειγμα, στη δολοφονία ανυπάκουων συζύγων και κορών που παραβιάζουν τα παραδοσιακά και θρησκευτικά έθιμα που ισχύουν ακόμη σε ένα προκαθορισμένο κοινωνικό πλαίσιο. Αλλά αυτό μπορεί να συμβεί μεταξύ των μουσουλμάνων, για παράδειγμα, σίγουρα όχι μεταξύ μας. Μια δολοφονία που συνέβη στο κλίμα της πατριαρχίας ήταν, για παράδειγμα, αυτή της Saman Abbas που είχε επαναστατήσει ενάντια στα έθιμα της οικογένειάς της. αλλά μιλάμε για μια πακιστανική, ισλαμική οικογένεια.

Η υπόθεση Cecchettin, για να αναφέρω την πιο διάσημη, εμπίπτει σε αυτήν την άλλη τυπολογία και παθολογία της εποχής μας και τον απόλυτο ατομικισμό της, άρρωστο, ψυχοεύθραυστο, τοξικομανή, που προκύπτει σε μια κοινωνία στην οποία η οικογένεια διαλύεται, οι φιγούρες αναφοράς έχουν καταρρεύσει, ξεκινώντας από τον πατέρα και μαζί τους και το πλαίσιο των αξιών. Αλήθεια, όμως, πιστεύετε ότι η λύση είναι οι ιδεολογικές και μιντιακές εκστρατείες κατά του ανδρισμού και της πατριαρχικής κοινωνίας; Πιστεύετε πραγματικά ότι το φάρμακο είναι η ενίσχυση των κέντρων κατά της βίας, με όλους τους πληρωμένους εξορκιστές που διδάσκουν την καλοσύνη και επομένως διαλύουν κάθε βίαιο πειρασμό και κάθε βίαιη παρόρμηση; Ή μήπως πιστεύετε σοβαρά ότι η «εκπαίδευση στοργής» στα σχολεία, δηλαδή ο έπαινος και η υποκίνηση της παροδικής, μεταβλητής και πολλαπλών χρήσεων, συμπεριληπτικής και ομοφυλοφιλικής σεξουαλικότητας, μπορεί πραγματικά να περιορίσει την ανθρωποκτονική παρόρμηση προς τις γυναίκες; Πιστεύετε πραγματικά ότι αυτά τα μέτρα έχουν κάποια αόριστη αποτελεσματικότητα σε όσους τοποθετούνται έξω από τον κόσμο και έχουν χάσει το μυαλό τους, βιώνουν μια απελπισμένη μοναξιά, δεν αποδέχονται την πραγματικότητα και μισούν μέχρι θανάτου αυτούς που τα απορρίπτουν, ειδικά αν αυτό το πρόσωπο είναι η γυναίκα-κόσμος τους, πάνω στην οποία έχουν οικοδομήσει την ύπαρξή τους; Αλλά δεν βλέπετε ότι τα λόγια σας βουλιάζουν στο κενό - όπως τα δικά μας, τελικά - επειδή τα κηρύγματα και οι εκστρατείες κατά των εξαφανισμένων και από καιρό πεθαμένων πατριαρχών δεν θα μπορέσουν ποτέ να σταματήσουν τα τρέχοντα εγκλήματα και να αποκαταστήσουν την ασφάλεια και τη ζωή στα κορίτσια;

Σε ένα σημείο, ωστόσο, συμφωνώ με τους κοινωνιολόγους της πατριαρχίας: στις απαρχές (αυτών των εγκλημάτων) υπάρχει η αναγωγή και η μείωση της αγάπης σε κατοχή. Η αγάπη ενός ζευγαριού βασίζεται στην αμοιβαιότητα, η μονομερής αγάπη δεν μπορεί να υπάρξει. Αν και μερικές φορές, στην περίπτωση των γονιών και των παιδιών, οι πιο ασυνήθιστες και συγκινητικές περιπτώσεις αγάπης είναι εκείνες που αγαπούν χωρίς να τους αγαπούν, εκείνων που δίνουν χωρίς να λαμβάνουν τίποτα σε αντάλλαγμα, ούτε καν ευγνωμοσύνη. Αλλά σε αυτή την περίπτωση η αγάπη δίνει, δεν απαιτεί, δίνει, δεν κατέχει. Ωστόσο, είναι αλήθεια ότι η ρίζα αυτών των εγκλημάτων βρίσκεται στη διεκδίκηση της απόλυτης κατοχής του αγαπημένου προσώπου. Αλλά το παθολογικό άλμα που μετατρέπει μια κακία σε έγκλημα είναι η μετάβαση από την κατοχή στην εμμονική κυριαρχία: αυτός που ισχυρίζεται ότι κατέχει τη γυναίκα του με κάθε κόστος είναι στην πραγματικότητα δαιμονισμένος. Από αυτήν, από το φάντασμά της, από τον δικό του δαίμονα.

La follia di chi uccide, la stupidità di chi depista - Marcello Veneziani